ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ 2024ના 8માં સંસ્કરણનું ઉદઘાટન કર્યું
ભારતમાં આપણે ટેલિકોમને ન માત્ર કનેક્ટિવિટીનું માધ્યમ બનાવ્યું છે, પરંતુ તેને સમાનતા અને તકનું માધ્યમ પણ બનાવ્યું છે: પ્રધાનમંત્રી
અમે ડિજિટલ ઇન્ડિયાના ચાર સ્તંભોની ઓળખ કરી અને એક સાથે ચારેય સ્તંભો પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને અમને પરિણામો મળ્યાં: પ્રધાનમંત્રી
અમે વિશ્વને ચિપથી લઈને તૈયાર પ્રોડક્ટ સુધી સંપૂર્ણ પણે મેડ ઇન ઇન્ડિયા ફોન આપવાની દિશામાં કામ કરી રહ્યા છીએ: પ્રધાનમંત્રી
ભારતે માત્ર 10 વર્ષમાં જે ઓપ્ટિકલ ફાઇબર પાથર્યું છે તેની લંબાઈ પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેના અંતર કરતાં આઠ ગણી છે: પ્રધાનમંત્રી
ભારતે ડિજિટલ ટેકનોલોજીનું લોકશાહીકરણ કર્યું છે: પ્રધાનમંત્રી
આજે ભારત પાસે એવો ડિજિટલ બુકે છે જે કલ્યાણકારી યોજનાઓને વિશ્વમાં નવી ઊંચાઈએ લઈ જઈ શકે છે: પ્રધાનમંત્રી
ભારત ટેકનોલોજી ક્ષેત્રને સર્વસમાવેશક બનાવવા અને ટેકનોલોજી પ્લેટફોર્મ મારફતે મહિલા સશક્તિકરણના લક્ષ્ય તરફ કામ કરી રહ્યું છેઃ પ્રધાનમંત્રી
વૈશ્વિક સંસ્થાઓ માટે ડિજિટલ ટેકનોલોજી માટે વૈશ્વિક માળખાનું અને વૈશ્વિક વહીવટ માટે વૈશ્વિક માર્ગદર્શિકાઓના મહત્વને સ્વીકારવાનો સમય આવી ગયો છેઃ પ્રધાનમંત્રી
આપણે એ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે આપણું ભવિષ્ય ટેકનિકલ રીતે મજબૂત અને નૈતિક રીતે બંને રીતે મજબૂત હોય, આપણા ભવિષ્યમાં નવીનતાની સાથે-સાથે સમાવેશ પણ હોવો જોઈએઃ પ્રધાનમંત્રી

મંત્રીમંડળમાં મારા સહયોગી જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા જી, ચંદ્રશેખર જી, આઈટીયુના મહાસચિવ, વિવિધ દેશોના મંત્રીઓ, ભારતના વિવિધ રાજ્યોના તમામ મંત્રીઓ, ઉદ્યોગ અગ્રણીઓ, ટેલિકોમ નિષ્ણાતો, સ્ટાર્ટઅપ્સની દુનિયાના મારા પ્રિય યુવાનો, દેશના અન્ય મહાનુભાવો. દેશ-દુનિયામાંથી આવેલા મહાનુભવો, દેવીઓ અને સજ્જનો,

ઈન્ડિયા મોબાઈલ કોંગ્રેસમાં દેશ અને દુનિયાના આપ સૌ મિત્રોને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન! હું ઈન્ટરનેશનલ ટેલિકોમ્યુનિકેશન યુનિયન- ITUના સાથીદારોનું પણ વિશેષ સ્વાગત કરું છું. તમે WTSA માટે પ્રથમ વખત ભારતને પસંદ કર્યું છે. હું તમારો આભારી છું અને તમારી પ્રશંસા પણ કરું છું.

 

મિત્રો,

આજે ભારત, ટેલિકોમ અને તેની સંબંધિત ટેક્નોલોજીના સંદર્ભમાં વિશ્વમાં સૌથી વધુ happening દેશોમાંથી એક છે. ભારત, જ્યાં 120 કરોડ એટલે કે 1200 મિલિયન મોબાઈલ ફોન યુઝર્સ છે. ભારત, જ્યાં 95 કરોડ એટલે કે 950 મિલિયન ઇન્ટરનેટ યુઝર્સ છે. ભારત, જ્યાં વિશ્વના 40 ટકાથી વધુ વાસ્તવિક સમયના ડિજિટલ વ્યવહારો થાય છે. ભારત, જેણે છેલ્લા માઇલ ડિલિવરી માટે એક અસરકારક સાધન તરીકે ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી દર્શાવી છે. ત્યાં, ગ્લોબલ ટેલિકોમ્યુનિકેશનના ધોરણો અને ભવિષ્ય પર ચર્ચા પણ ગ્લોબલ ગુડ માટેનું એક માધ્યમ બનશે. હું તમને બધાને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું.

 

મિત્રો,

WTSA અને ઈન્ડિયા મોબાઈલ કોંગ્રેસ માટે એકસાથે આવવું પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. WTSA વૈશ્વિક ધોરણો પર કામ કરવાનું લક્ષ્ય રાખે છે. ઈન્ડિયા મોબાઈલ કોંગ્રેસની મુખ્ય ભૂમિકા સેવાઓ સાથે સંબંધિત છે. તેથી, આજની ઘટનાએ બંને ધોરણો અને સેવાઓને એક પ્લેટફોર્મ પર લાવી છે. આજે ભારત ગુણવત્તાયુક્ત સેવાઓ પર ઘણું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે. અમે અમારા ધોરણો પર પણ ખાસ ભાર આપી રહ્યા છીએ. આવી સ્થિતિમાં WTSAનો અનુભવ ભારતને નવી ઉર્જા આપશે.

મિત્રો,

WTSA સર્વસંમતિ દ્વારા સમગ્ર વિશ્વને સશક્ત બનાવવાની વાત કરે છે. ઈન્ડિયા મોબાઈલ કોંગ્રેસ, સમગ્ર વિશ્વને કનેક્ટિવિટી થકી સશક્ત કરવાની વાત કરે છે. એટલે કે, આ ઘટનામાં સર્વસંમતિ અને કનેક્ટિવિટી પણ એક સાથે જોડાયેલી છે. તમે જાણો છો કે સંઘર્ષોથી ભરેલી આજની દુનિયામાં આ બંનેનું હોવું કેટલું જરૂરી છે. ભારત હજારો વર્ષોથી વસુધૈવ કુટુંબકમના અમર સંદેશને જીવી રહ્યું છે. જ્યારે અમને G-20નું નેતૃત્વ કરવાની તક મળી ત્યારે પણ અમે વન અર્થ, વન ફેમિલી, વન ફ્યુચરનો સંદેશ આપ્યો. ભારત વિશ્વને સંઘર્ષમાંથી બહાર લાવીને તેને જોડવામાં વ્યસ્ત છે. પ્રાચીન સિલ્ક રૂટથી લઈને આજના ટેક્નોલોજી રૂટ સુધી, ભારતનું હંમેશા એક મિશન રહ્યું છે – વિશ્વને જોડવાનું અને પ્રગતિના નવા રસ્તાઓ ખોલવાનું. આવી સ્થિતિમાં, WTSA અને IMC વચ્ચેની આ ભાગીદારી પણ એક પ્રેરણાદાયી અને અદ્ભુત સંદેશ છે. જ્યારે સ્થાનિક અને વૈશ્વિક સંયોજન થાય છે, ત્યારે માત્ર એક દેશ જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વ તેનો લાભ લે છે અને આ જ અમારો ઉદ્દેશ્ય છે.

 

મિત્રો,

21મી સદીમાં ભારતની મોબાઈલ અને ટેલિકોમ યાત્રા સમગ્ર વિશ્વ માટે અભ્યાસનો વિષય છે. દુનિયામાં મોબાઈલ અને ટેલિકોમને સુવિધા તરીકે જોવામાં આવતા હતા. પરંતુ ભારતનું મોડલ કંઈક અલગ રહ્યું છે. ભારતમાં, અમે ટેલિકોમને માત્ર કનેક્ટિવિટીનું માધ્યમ જ નહીં પરંતુ ઇક્વિટી અને તકનું માધ્યમ પણ બનાવ્યું છે. આજે આ માધ્યમ ગામડા અને શહેર, અમીર અને ગરીબ વચ્ચેની ખાઈને દૂર કરવામાં મદદ કરી રહ્યું છે. મને યાદ છે, જ્યારે હું 10 વર્ષ પહેલા દેશ સમક્ષ ડિજિટલ ઈન્ડિયાનું વિઝન રજૂ કરી રહ્યો હતો. ત્યારે મેં કહ્યું હતું કે આપણે ટુકડાઓમાં નહીં પરંતુ સર્વગ્રાહી અભિગમ સાથે આગળ વધવું પડશે. ત્યારે અમે ડિજિટલ ઈન્ડિયાના ચાર સ્તંભોને ઓળખી કાઢ્યા હતા. પ્રથમ- ઉપકરણની કિંમત ઓછી હોવી જોઈએ. બીજું- ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી દેશના ખૂણે-ખૂણે પહોંચવી જોઈએ ત્રીજું- ડેટા દરેક માટે સુલભ હોવો જોઈએ. અને ચોથું, ‘ડિજિટલ ફર્સ્ટ’ અમારું લક્ષ્ય હોવું જોઈએ. અમે આ ચાર સ્તંભો પર એક સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને અમને તેના પરિણામો પણ મળ્યા.

આપણે ત્યાં ફોન ત્યાં સુધી સસ્તા ન થઈ શક્યા હોત જ્યાં સુધી આપણે ભારતમાં જ તેનું ઉત્પાદન ન કર્યું હોત. 2014માં ભારતમાં માત્ર 2 મોબાઈલ મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટ હતા, આજે 200થી વધુ છે. પહેલા આપણે મોટાભાગના ફોન બહારથી આયાત કરતા હતા. આજે આપણે ભારતમાં પહેલા કરતા 6 ગણા વધુ મોબાઈલ ફોન બનાવી રહ્યા છીએ, આપણી ઓળખ મોબાઈલ નિકાસકાર દેશની છે. અને અમે ત્યાં અટક્યા નથી. હવે અમે ચિપથી લઈને ફિનિશ્ડ પ્રોડક્ટ સુધી વિશ્વને સંપૂર્ણ મેડ ઈન ઈન્ડિયા ફોન આપવામાં વ્યસ્ત છીએ. અમે ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમમાં પણ જંગી રોકાણ કરી રહ્યા છીએ.

 

મિત્રો,

કનેક્ટિવિટીના સ્તંભ પર કામ કરીને, અમે સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે ભારતમાં દરેક ઘર જોડાયેલ છે. અમે દેશના ખૂણે ખૂણે મોબાઈલ ટાવરનું મજબૂત નેટવર્ક બનાવ્યું છે. આપણા આદિવાસી વિસ્તારો, ડુંગરાળ વિસ્તારો અને સરહદી વિસ્તારોમાં બહુ ઓછા સમયમાં હજારો મોબાઈલ ટાવર લગાવવામાં આવ્યા. અમે રેલવે સ્ટેશનો અને અન્ય જાહેર સ્થળોએ વાઈ-ફાઈ સુવિધા પૂરી પાડી છે. અમે અમારા આંદામાન-નિકોબાર અને લક્ષદ્વીપ જેવા ટાપુઓને અન્ડર-સી કેબલ દ્વારા જોડી દીધા છે. ભારતે માત્ર 10 વર્ષમાં નાખેલા ઓપ્ટિકલ ફાઈબરની લંબાઈ પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેના અંતર કરતાં આઠ ગણી છે! હું તમને ભારતની ગતિનું ઉદાહરણ આપું. બે વર્ષ પહેલા અમે મોબાઈલ કોંગ્રેસમાં જ 5G લોન્ચ કર્યું હતું. આજે ભારતના લગભગ દરેક જિલ્લો 5G સેવાથી જોડાયેલા છે. આજે ભારત વિશ્વનું બીજું સૌથી મોટું 5G માર્કેટ બની ગયું છે. અને હવે અમે 6G ટેક્નોલોજી પર પણ ઝડપથી કામ કરી રહ્યા છીએ.

મિત્રો,

ટેલિકોમ સેક્ટરમાં ભારતે જે સુધારા અને નવીનતાઓ કરી છે તે અકલ્પનીય અને અભૂતપૂર્વ છે. આનાથી ડેટાની કિંમતમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો. આજે ભારતમાં ઈન્ટરનેટ ડેટાની કિંમત 12 સેન્ટ પ્રતિ GB આસપાસ છે. જ્યારે વિશ્વના ઘણા દેશોમાં એક જીબી ડેટા આના કરતા 10 ગણાથી 20 ગણો મોંઘો છે. આજે દરેક ભારતીય દર મહિને સરેરાશ 30 જીબી ડેટા વાપરે છે.

 

મિત્રો,

આ તમામ પ્રયાસોને આપણા ચોથા સ્તંભ એટલે કે ડિજિટલ ફર્સ્ટની ભાવનાથી નવા સ્તરે લઈ જવામાં આવ્યા છે. ભારતે ડિજિટલ ટેક્નોલોજીનું લોકશાહીકરણ કર્યું. ભારતે ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ બનાવ્યું, અને આ પ્લેટફોર્મ પરની નવીનતાઓએ લાખો નવી તકો ઊભી કરી. જનધન, આધાર અને મોબાઈલની JAM ટ્રિનિટી ઘણી નવી નવીનતાઓનો આધાર બની ગઈ છે. યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ-UPIએ ઘણી નવી કંપનીઓને નવી તકો આપી છે. હવે આવી જ ચર્ચા આ દિવસોમાં ONDC વિશે થઈ રહી છે. ઓએનડીસીથી પણ ડિજિટલ કોમર્સમાં નવી ક્રાંતિ આવવાની છે. અમે કોરોના દરમિયાન એ પણ જોયું છે કે કેવી રીતે અમારા ડિજિટલ પ્લેટફોર્મે દરેક કાર્યને સરળ બનાવ્યું છે. જરૂરિયાતમંદોને પૈસા મોકલવાના હોય, કોરોના સામે કામ કરતા કામદારોને રીઅલ-ટાઇમ માર્ગદર્શિકા મોકલવાની હોય, રસીકરણ પ્રક્રિયાને સુવ્યવસ્થિત કરવાની હોય, રસીના ડિજિટલ સર્ટિફિકેટ આપવાના હોય, ભારતમાં બધું ખૂબ જ સરળ રીતે થયું. આજે ભારત પાસે એવો ડિજિટલ બુકે છે, જે વિશ્વમાં કલ્યાણકારી યોજનાઓને નવી ઊંચાઈ આપી શકે છે. તેથી G-20ની અધ્યક્ષતા દરમિયાન પણ ભારતે ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ભાર મૂક્યો હતો. અને આજે હું ફરીથી પુનરાવર્તન કરીશ, ભારત DPI સંબંધિત તેના અનુભવ અને જ્ઞાનને તમામ દેશો સાથે શેર કરવામાં ખુશ થશે.

મિત્રો,

અહીં WTSAમાં નેટવર્ક ઓફ વુમન પહેલની પણ ચર્ચા થવાની છે. આ એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ વિષય છે. ભારત મહિલાઓના નેતૃત્વમાં વિકાસ માટે ખૂબ જ ગંભીરતાથી કામ કરી રહ્યું છે. અમે G-20 પ્રેસિડેન્સી દરમિયાન પણ આ પ્રતિબદ્ધતાને આગળ વધાર્યા હતા. ભારત ટેક્નોલોજી ક્ષેત્રને સમાવિષ્ટ બનાવવા અને ટેક્નોલોજી પ્લેટફોર્મ દ્વારા મહિલાઓને સશક્ત બનાવવાના આ લક્ષ્ય તરફ કામ કરી રહ્યું છે. તમે જોયું હશે કે આપણા સ્પેસ મિશનમાં આપણી મહિલા વૈજ્ઞાનિકો કેટલી મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. આપણા સ્ટાર્ટઅપ્સમાં મહિલા સહ-સ્થાપકોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. આજે, ભારતની STEM શિક્ષણમાં આપણી દીકરીઓનો 40 ટકાથી વધુ હિસ્સો છે. ભારત આજે ટેક્નોલોજી નેતૃત્વમાં મહિલાઓ માટે વધુને વધુ તકો ઊભી કરી રહ્યું છે. તમે સરકારના નમો ડ્રોન દીદી કાર્યક્રમ વિશે સાંભળ્યું જ હશે. ખેતીમાં ડ્રોન ક્રાંતિને પ્રોત્સાહન આપવાનો આ એક કાર્યક્રમ છે. ભારતના ગામડાઓની મહિલાઓ આ અભિયાનનું નેતૃત્વ કરી રહી છે. અમે ડિજિટલ બેંકિંગ અને ડિજિટલ પેમેન્ટ દરેક ઘર સુધી પહોંચાડવા માટે બેંક સખી પ્રોગ્રામ પણ શરૂ કર્યો છે. મતલબ કે મહિલાઓએ પણ ડિજિટલ અવેરનેસ પ્રોગ્રામનું નેતૃત્વ કર્યું છે. આશા અને આંગણવાડી કાર્યકરો પણ આપણી પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ, પ્રસૂતિ અને બાળ સંભાળમાં મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. આજે તેઓ આ સમગ્ર કાર્યને કામદારો, ટેબ અને એપ્સ દ્વારા ટ્રેક કરે છે. અમે મહિલાઓ માટે મહિલા ઈ-હાટ કાર્યક્રમ પણ ચલાવી રહ્યા છીએ. મહિલા સાહસિકો માટે આ એક ઓનલાઈન માર્કેટિંગ પ્લેટફોર્મ છે. મતલબ કે આજે દરેક ગામડામાં ભારતની મહિલાઓ એવી ટેક્નોલોજી પર કામ કરી રહી છે, જે અકલ્પનીય છે. અમે આવનારા સમયમાં તેનો વ્યાપ વધુ વિસ્તારવા જઈ રહ્યા છીએ. હું એવા ભારતની કલ્પના કરી રહ્યો છું જ્યાં દરેક દીકરી ટેક લીડર હોય.

 

મિત્રો,

ભારતે તેના G-20ની અધ્યક્ષતા દરમિયાન વિશ્વ સમક્ષ ગંભીર મુદ્દો મૂક્યો હતો. હું આ વિષયને WTSA જેવા વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ સામે પણ રજૂ કરવા માંગુ છું. આ વિષય છે- ડિજિટલ ટેકનોલોજીના વૈશ્વિક માળખાનો, વૈશ્વિક માર્ગદર્શિકાનો, હવે સમય આવી ગયો છે કે વૈશ્વિક સંસ્થાઓએ વૈશ્વિક શાસન માટે તેનું મહત્વ સ્વીકારવું પડશે. ટેક્નોલોજી માટે વૈશ્વિક સ્તરે શું કરવું અને શું ન કરવું જેવા નિયમો બનાવવા પડશે. આજે ઉપલબ્ધ તમામ ડિજિટલ સાધનો અને એપ્લિકેશનો કોઈપણ દેશની સીમાઓથી પર છે. તેથી, કોઈપણ દેશ તેના નાગરિકોને એકલા સાયબર ધમકીઓથી સુરક્ષિત કરી શકે નહીં. આ માટે આપણે સાથે મળીને કામ કરવું પડશે, વૈશ્વિક સંસ્થાઓએ આગળ વધીને જવાબદારી નિભાવવી પડશે. અમે અમારા અનુભવથી જાણીએ છીએ કે જેમ અમે ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર માટે વૈશ્વિક નિયમો અને નિયમનનું માળખું બનાવ્યું છે, તે જ રીતે ડિજિટલ વિશ્વને પણ સમાન માળખાની જરૂર છે. અને આ માટે WTSAએ વધુ સક્રિય રીતે કામ કરવું પડશે. હું WTSA સાથે સંકળાયેલા દરેક સભ્યને આ દિશામાં વિચારવા માટે કહીશ કે કેવી રીતે દરેક માટે ટેલિકોમ્યુનિકેશન સુરક્ષિત બનાવી શકાય. આ એકબીજા સાથે જોડાયેલી દુનિયામાં, સુરક્ષા કોઈ પણ રીતે વિચારધારા હોઈ શકે નહીં. ભારતનો ડેટા પ્રોટેક્શન એક્ટ અને નેશનલ સાયબર સિક્યોરિટી સ્ટ્રેટેજી સુરક્ષિત ડિજિટલ ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા પ્રત્યે અમારી પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે. હું આ એસેમ્બલીના સભ્યોને એવા ધોરણો બનાવવા માટે કહેવા માંગુ છું કે જે દરેક ભાવિ પડકાર માટે સમાવિષ્ટ, સુરક્ષિત અને સ્વીકાર્ય હોય. તમારે નૈતિક AI અને ડેટા ગોપનીયતાના આવા વૈશ્વિક ધોરણો બનાવવા જોઈએ, જે વિવિધ દેશોની વિવિધતાને પણ માન આપે છે.

 

મિત્રો,

તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે આજની તકનીકી ક્રાંતિમાં, આપણે ટેક્નોલોજીને માનવ કેન્દ્રિત પરિમાણો આપવા માટે સતત પ્રયત્નો કરીએ. આ ક્રાંતિને જવાબદાર અને ટકાઉ બનાવવાની જવાબદારી આપણી છે. આજે આપણે જે પણ ધોરણો નક્કી કરીએ છીએ તે આપણા ભવિષ્યની દિશા નક્કી કરશે. તેથી સુરક્ષા, ગૌરવ અને સમાનતાના સિદ્ધાંતો આપણી ચર્ચાના કેન્દ્રમાં હોવા જોઈએ. આપણો ઉદ્દેશ્ય એ હોવો જોઈએ કે આ ડિજિટલ યુગમાં કોઈ દેશ, કોઈ પ્રદેશ અને કોઈ સમુદાય પાછળ ન રહે. આપણે એ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે આપણું ભવિષ્ય તકનીકી રીતે મજબૂત અને નૈતિક રીતે યોગ્ય છે, આપણા ભવિષ્યમાં નવીનતા અને સમાવેશનો સમાવેશ થાય છે.

મિત્રો,

WTSAની સફળતા માટે મારી શુભકામનાઓ તમારી સાથે છે, મારું સમર્થન તમારી સાથે છે. આપ સૌને મારી ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ! તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર!

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase

Media Coverage

Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text Of Prime Minister Narendra Modi addresses BJP Karyakartas at Party Headquarters
November 23, 2024
Today, Maharashtra has witnessed the triumph of development, good governance, and genuine social justice: PM Modi to BJP Karyakartas
The people of Maharashtra have given the BJP many more seats than the Congress and its allies combined, says PM Modi at BJP HQ
Maharashtra has broken all records. It is the biggest win for any party or pre-poll alliance in the last 50 years, says PM Modi
‘Ek Hain Toh Safe Hain’ has become the 'maha-mantra' of the country, says PM Modi while addressing the BJP Karyakartas at party HQ
Maharashtra has become sixth state in the country that has given mandate to BJP for third consecutive time: PM Modi

जो लोग महाराष्ट्र से परिचित होंगे, उन्हें पता होगा, तो वहां पर जब जय भवानी कहते हैं तो जय शिवाजी का बुलंद नारा लगता है।

जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...

आज हम यहां पर एक और ऐतिहासिक महाविजय का उत्सव मनाने के लिए इकट्ठा हुए हैं। आज महाराष्ट्र में विकासवाद की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सुशासन की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सच्चे सामाजिक न्याय की विजय हुई है। और साथियों, आज महाराष्ट्र में झूठ, छल, फरेब बुरी तरह हारा है, विभाजनकारी ताकतें हारी हैं। आज नेगेटिव पॉलिटिक्स की हार हुई है। आज परिवारवाद की हार हुई है। आज महाराष्ट्र ने विकसित भारत के संकल्प को और मज़बूत किया है। मैं देशभर के भाजपा के, NDA के सभी कार्यकर्ताओं को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, उन सबका अभिनंदन करता हूं। मैं श्री एकनाथ शिंदे जी, मेरे परम मित्र देवेंद्र फडणवीस जी, भाई अजित पवार जी, उन सबकी की भी भूरि-भूरि प्रशंसा करता हूं।

साथियों,

आज देश के अनेक राज्यों में उपचुनाव के भी नतीजे आए हैं। नड्डा जी ने विस्तार से बताया है, इसलिए मैं विस्तार में नहीं जा रहा हूं। लोकसभा की भी हमारी एक सीट और बढ़ गई है। यूपी, उत्तराखंड और राजस्थान ने भाजपा को जमकर समर्थन दिया है। असम के लोगों ने भाजपा पर फिर एक बार भरोसा जताया है। मध्य प्रदेश में भी हमें सफलता मिली है। बिहार में भी एनडीए का समर्थन बढ़ा है। ये दिखाता है कि देश अब सिर्फ और सिर्फ विकास चाहता है। मैं महाराष्ट्र के मतदाताओं का, हमारे युवाओं का, विशेषकर माताओं-बहनों का, किसान भाई-बहनों का, देश की जनता का आदरपूर्वक नमन करता हूं।

साथियों,

मैं झारखंड की जनता को भी नमन करता हूं। झारखंड के तेज विकास के लिए हम अब और ज्यादा मेहनत से काम करेंगे। और इसमें भाजपा का एक-एक कार्यकर्ता अपना हर प्रयास करेगा।

साथियों,

छत्रपति शिवाजी महाराजांच्या // महाराष्ट्राने // आज दाखवून दिले// तुष्टीकरणाचा सामना // कसा करायच। छत्रपति शिवाजी महाराज, शाहुजी महाराज, महात्मा फुले-सावित्रीबाई फुले, बाबासाहेब आंबेडकर, वीर सावरकर, बाला साहेब ठाकरे, ऐसे महान व्यक्तित्वों की धरती ने इस बार पुराने सारे रिकॉर्ड तोड़ दिए। और साथियों, बीते 50 साल में किसी भी पार्टी या किसी प्री-पोल अलायंस के लिए ये सबसे बड़ी जीत है। और एक महत्वपूर्ण बात मैं बताता हूं। ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा के नेतृत्व में किसी गठबंधन को लगातार महाराष्ट्र ने आशीर्वाद दिए हैं, विजयी बनाया है। और ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा महाराष्ट्र में सबसे बड़ी पार्टी बनकर उभरी है।

साथियों,

ये निश्चित रूप से ऐतिहासिक है। ये भाजपा के गवर्नंस मॉडल पर मुहर है। अकेले भाजपा को ही, कांग्रेस और उसके सभी सहयोगियों से कहीं अधिक सीटें महाराष्ट्र के लोगों ने दी हैं। ये दिखाता है कि जब सुशासन की बात आती है, तो देश सिर्फ और सिर्फ भाजपा पर और NDA पर ही भरोसा करता है। साथियों, एक और बात है जो आपको और खुश कर देगी। महाराष्ट्र देश का छठा राज्य है, जिसने भाजपा को लगातार 3 बार जनादेश दिया है। इससे पहले गोवा, गुजरात, छत्तीसगढ़, हरियाणा, और मध्य प्रदेश में हम लगातार तीन बार जीत चुके हैं। बिहार में भी NDA को 3 बार से ज्यादा बार लगातार जनादेश मिला है। और 60 साल के बाद आपने मुझे तीसरी बार मौका दिया, ये तो है ही। ये जनता का हमारे सुशासन के मॉडल पर विश्वास है औऱ इस विश्वास को बनाए रखने में हम कोई कोर कसर बाकी नहीं रखेंगे।

साथियों,

मैं आज महाराष्ट्र की जनता-जनार्दन का विशेष अभिनंदन करना चाहता हूं। लगातार तीसरी बार स्थिरता को चुनना ये महाराष्ट्र के लोगों की सूझबूझ को दिखाता है। हां, बीच में जैसा अभी नड्डा जी ने विस्तार से कहा था, कुछ लोगों ने धोखा करके अस्थिरता पैदा करने की कोशिश की, लेकिन महाराष्ट्र ने उनको नकार दिया है। और उस पाप की सजा मौका मिलते ही दे दी है। महाराष्ट्र इस देश के लिए एक तरह से बहुत महत्वपूर्ण ग्रोथ इंजन है, इसलिए महाराष्ट्र के लोगों ने जो जनादेश दिया है, वो विकसित भारत के लिए बहुत बड़ा आधार बनेगा, वो विकसित भारत के संकल्प की सिद्धि का आधार बनेगा।



साथियों,

हरियाणा के बाद महाराष्ट्र के चुनाव का भी सबसे बड़ा संदेश है- एकजुटता। एक हैं, तो सेफ हैं- ये आज देश का महामंत्र बन चुका है। कांग्रेस और उसके ecosystem ने सोचा था कि संविधान के नाम पर झूठ बोलकर, आरक्षण के नाम पर झूठ बोलकर, SC/ST/OBC को छोटे-छोटे समूहों में बांट देंगे। वो सोच रहे थे बिखर जाएंगे। कांग्रेस और उसके साथियों की इस साजिश को महाराष्ट्र ने सिरे से खारिज कर दिया है। महाराष्ट्र ने डंके की चोट पर कहा है- एक हैं, तो सेफ हैं। एक हैं तो सेफ हैं के भाव ने जाति, धर्म, भाषा और क्षेत्र के नाम पर लड़ाने वालों को सबक सिखाया है, सजा की है। आदिवासी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, ओबीसी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, मेरे दलित भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, समाज के हर वर्ग ने भाजपा-NDA को वोट दिया। ये कांग्रेस और इंडी-गठबंधन के उस पूरे इकोसिस्टम की सोच पर करारा प्रहार है, जो समाज को बांटने का एजेंडा चला रहे थे।

साथियों,

महाराष्ट्र ने NDA को इसलिए भी प्रचंड जनादेश दिया है, क्योंकि हम विकास और विरासत, दोनों को साथ लेकर चलते हैं। महाराष्ट्र की धरती पर इतनी विभूतियां जन्मी हैं। बीजेपी और मेरे लिए छत्रपति शिवाजी महाराज आराध्य पुरुष हैं। धर्मवीर छत्रपति संभाजी महाराज हमारी प्रेरणा हैं। हमने हमेशा बाबा साहब आंबेडकर, महात्मा फुले-सावित्री बाई फुले, इनके सामाजिक न्याय के विचार को माना है। यही हमारे आचार में है, यही हमारे व्यवहार में है।

साथियों,

लोगों ने मराठी भाषा के प्रति भी हमारा प्रेम देखा है। कांग्रेस को वर्षों तक मराठी भाषा की सेवा का मौका मिला, लेकिन इन लोगों ने इसके लिए कुछ नहीं किया। हमारी सरकार ने मराठी को Classical Language का दर्जा दिया। मातृ भाषा का सम्मान, संस्कृतियों का सम्मान और इतिहास का सम्मान हमारे संस्कार में है, हमारे स्वभाव में है। और मैं तो हमेशा कहता हूं, मातृभाषा का सम्मान मतलब अपनी मां का सम्मान। और इसीलिए मैंने विकसित भारत के निर्माण के लिए लालकिले की प्राचीर से पंच प्राणों की बात की। हमने इसमें विरासत पर गर्व को भी शामिल किया। जब भारत विकास भी और विरासत भी का संकल्प लेता है, तो पूरी दुनिया इसे देखती है। आज विश्व हमारी संस्कृति का सम्मान करता है, क्योंकि हम इसका सम्मान करते हैं। अब अगले पांच साल में महाराष्ट्र विकास भी विरासत भी के इसी मंत्र के साथ तेज गति से आगे बढ़ेगा।

साथियों,

इंडी वाले देश के बदले मिजाज को नहीं समझ पा रहे हैं। ये लोग सच्चाई को स्वीकार करना ही नहीं चाहते। ये लोग आज भी भारत के सामान्य वोटर के विवेक को कम करके आंकते हैं। देश का वोटर, देश का मतदाता अस्थिरता नहीं चाहता। देश का वोटर, नेशन फर्स्ट की भावना के साथ है। जो कुर्सी फर्स्ट का सपना देखते हैं, उन्हें देश का वोटर पसंद नहीं करता।

साथियों,

देश के हर राज्य का वोटर, दूसरे राज्यों की सरकारों का भी आकलन करता है। वो देखता है कि जो एक राज्य में बड़े-बड़े Promise करते हैं, उनकी Performance दूसरे राज्य में कैसी है। महाराष्ट्र की जनता ने भी देखा कि कर्नाटक, तेलंगाना और हिमाचल में कांग्रेस सरकारें कैसे जनता से विश्वासघात कर रही हैं। ये आपको पंजाब में भी देखने को मिलेगा। जो वादे महाराष्ट्र में किए गए, उनका हाल दूसरे राज्यों में क्या है? इसलिए कांग्रेस के पाखंड को जनता ने खारिज कर दिया है। कांग्रेस ने जनता को गुमराह करने के लिए दूसरे राज्यों के अपने मुख्यमंत्री तक मैदान में उतारे। तब भी इनकी चाल सफल नहीं हो पाई। इनके ना तो झूठे वादे चले और ना ही खतरनाक एजेंडा चला।

साथियों,

आज महाराष्ट्र के जनादेश का एक और संदेश है, पूरे देश में सिर्फ और सिर्फ एक ही संविधान चलेगा। वो संविधान है, बाबासाहेब आंबेडकर का संविधान, भारत का संविधान। जो भी सामने या पर्दे के पीछे, देश में दो संविधान की बात करेगा, उसको देश पूरी तरह से नकार देगा। कांग्रेस और उसके साथियों ने जम्मू-कश्मीर में फिर से आर्टिकल-370 की दीवार बनाने का प्रयास किया। वो संविधान का भी अपमान है। महाराष्ट्र ने उनको साफ-साफ बता दिया कि ये नहीं चलेगा। अब दुनिया की कोई भी ताकत, और मैं कांग्रेस वालों को कहता हूं, कान खोलकर सुन लो, उनके साथियों को भी कहता हूं, अब दुनिया की कोई भी ताकत 370 को वापस नहीं ला सकती।



साथियों,

महाराष्ट्र के इस चुनाव ने इंडी वालों का, ये अघाड़ी वालों का दोमुंहा चेहरा भी देश के सामने खोलकर रख दिया है। हम सब जानते हैं, बाला साहेब ठाकरे का इस देश के लिए, समाज के लिए बहुत बड़ा योगदान रहा है। कांग्रेस ने सत्ता के लालच में उनकी पार्टी के एक धड़े को साथ में तो ले लिया, तस्वीरें भी निकाल दी, लेकिन कांग्रेस, कांग्रेस का कोई नेता बाला साहेब ठाकरे की नीतियों की कभी प्रशंसा नहीं कर सकती। इसलिए मैंने अघाड़ी में कांग्रेस के साथी दलों को चुनौती दी थी, कि वो कांग्रेस से बाला साहेब की नीतियों की तारीफ में कुछ शब्द बुलवाकर दिखाएं। आज तक वो ये नहीं कर पाए हैं। मैंने दूसरी चुनौती वीर सावरकर जी को लेकर दी थी। कांग्रेस के नेतृत्व ने लगातार पूरे देश में वीर सावरकर का अपमान किया है, उन्हें गालियां दीं हैं। महाराष्ट्र में वोट पाने के लिए इन लोगों ने टेंपरेरी वीर सावरकर जी को जरा टेंपरेरी गाली देना उन्होंने बंद किया है। लेकिन वीर सावरकर के तप-त्याग के लिए इनके मुंह से एक बार भी सत्य नहीं निकला। यही इनका दोमुंहापन है। ये दिखाता है कि उनकी बातों में कोई दम नहीं है, उनका मकसद सिर्फ और सिर्फ वीर सावरकर को बदनाम करना है।

साथियों,

भारत की राजनीति में अब कांग्रेस पार्टी, परजीवी बनकर रह गई है। कांग्रेस पार्टी के लिए अब अपने दम पर सरकार बनाना लगातार मुश्किल हो रहा है। हाल ही के चुनावों में जैसे आंध्र प्रदेश, अरुणाचल प्रदेश, सिक्किम, हरियाणा और आज महाराष्ट्र में उनका सूपड़ा साफ हो गया। कांग्रेस की घिसी-पिटी, विभाजनकारी राजनीति फेल हो रही है, लेकिन फिर भी कांग्रेस का अहंकार देखिए, उसका अहंकार सातवें आसमान पर है। सच्चाई ये है कि कांग्रेस अब एक परजीवी पार्टी बन चुकी है। कांग्रेस सिर्फ अपनी ही नहीं, बल्कि अपने साथियों की नाव को भी डुबो देती है। आज महाराष्ट्र में भी हमने यही देखा है। महाराष्ट्र में कांग्रेस और उसके गठबंधन ने महाराष्ट्र की हर 5 में से 4 सीट हार गई। अघाड़ी के हर घटक का स्ट्राइक रेट 20 परसेंट से नीचे है। ये दिखाता है कि कांग्रेस खुद भी डूबती है और दूसरों को भी डुबोती है। महाराष्ट्र में सबसे ज्यादा सीटों पर कांग्रेस चुनाव लड़ी, उतनी ही बड़ी हार इनके सहयोगियों को भी मिली। वो तो अच्छा है, यूपी जैसे राज्यों में कांग्रेस के सहयोगियों ने उससे जान छुड़ा ली, वर्ना वहां भी कांग्रेस के सहयोगियों को लेने के देने पड़ जाते।

साथियों,

सत्ता-भूख में कांग्रेस के परिवार ने, संविधान की पंथ-निरपेक्षता की भावना को चूर-चूर कर दिया है। हमारे संविधान निर्माताओं ने उस समय 47 में, विभाजन के बीच भी, हिंदू संस्कार और परंपरा को जीते हुए पंथनिरपेक्षता की राह को चुना था। तब देश के महापुरुषों ने संविधान सभा में जो डिबेट्स की थी, उसमें भी इसके बारे में बहुत विस्तार से चर्चा हुई थी। लेकिन कांग्रेस के इस परिवार ने झूठे सेक्यूलरिज्म के नाम पर उस महान परंपरा को तबाह करके रख दिया। कांग्रेस ने तुष्टिकरण का जो बीज बोया, वो संविधान निर्माताओं के साथ बहुत बड़ा विश्वासघात है। और ये विश्वासघात मैं बहुत जिम्मेवारी के साथ बोल रहा हूं। संविधान के साथ इस परिवार का विश्वासघात है। दशकों तक कांग्रेस ने देश में यही खेल खेला। कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए कानून बनाए, सुप्रीम कोर्ट के आदेश तक की परवाह नहीं की। इसका एक उदाहरण वक्फ बोर्ड है। दिल्ली के लोग तो चौंक जाएंगे, हालात ये थी कि 2014 में इन लोगों ने सरकार से जाते-जाते, दिल्ली के आसपास की अनेक संपत्तियां वक्फ बोर्ड को सौंप दी थीं। बाबा साहेब आंबेडकर जी ने जो संविधान हमें दिया है न, जिस संविधान की रक्षा के लिए हम प्रतिबद्ध हैं। संविधान में वक्फ कानून का कोई स्थान ही नहीं है। लेकिन फिर भी कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए वक्फ बोर्ड जैसी व्यवस्था पैदा कर दी। ये इसलिए किया गया ताकि कांग्रेस के परिवार का वोटबैंक बढ़ सके। सच्ची पंथ-निरपेक्षता को कांग्रेस ने एक तरह से मृत्युदंड देने की कोशिश की है।

साथियों,

कांग्रेस के शाही परिवार की सत्ता-भूख इतनी विकृति हो गई है, कि उन्होंने सामाजिक न्याय की भावना को भी चूर-चूर कर दिया है। एक समय था जब के कांग्रेस नेता, इंदिरा जी समेत, खुद जात-पात के खिलाफ बोलते थे। पब्लिकली लोगों को समझाते थे। एडवरटाइजमेंट छापते थे। लेकिन आज यही कांग्रेस और कांग्रेस का ये परिवार खुद की सत्ता-भूख को शांत करने के लिए जातिवाद का जहर फैला रहा है। इन लोगों ने सामाजिक न्याय का गला काट दिया है।

साथियों,

एक परिवार की सत्ता-भूख इतने चरम पर है, कि उन्होंने खुद की पार्टी को ही खा लिया है। देश के अलग-अलग भागों में कई पुराने जमाने के कांग्रेस कार्यकर्ता है, पुरानी पीढ़ी के लोग हैं, जो अपने ज़माने की कांग्रेस को ढूंढ रहे हैं। लेकिन आज की कांग्रेस के विचार से, व्यवहार से, आदत से उनको ये साफ पता चल रहा है, कि ये वो कांग्रेस नहीं है। इसलिए कांग्रेस में, आंतरिक रूप से असंतोष बहुत ज्यादा बढ़ रहा है। उनकी आरती उतारने वाले भले आज इन खबरों को दबाकर रखे, लेकिन भीतर आग बहुत बड़ी है, असंतोष की ज्वाला भड़क चुकी है। सिर्फ एक परिवार के ही लोगों को कांग्रेस चलाने का हक है। सिर्फ वही परिवार काबिल है दूसरे नाकाबिल हैं। परिवार की इस सोच ने, इस जिद ने कांग्रेस में एक ऐसा माहौल बना दिया कि किसी भी समर्पित कांग्रेस कार्यकर्ता के लिए वहां काम करना मुश्किल हो गया है। आप सोचिए, कांग्रेस पार्टी की प्राथमिकता आज सिर्फ और सिर्फ परिवार है। देश की जनता उनकी प्राथमिकता नहीं है। और जिस पार्टी की प्राथमिकता जनता ना हो, वो लोकतंत्र के लिए बहुत ही नुकसानदायी होती है।

साथियों,

कांग्रेस का परिवार, सत्ता के बिना जी ही नहीं सकता। चुनाव जीतने के लिए ये लोग कुछ भी कर सकते हैं। दक्षिण में जाकर उत्तर को गाली देना, उत्तर में जाकर दक्षिण को गाली देना, विदेश में जाकर देश को गाली देना। और अहंकार इतना कि ना किसी का मान, ना किसी की मर्यादा और खुलेआम झूठ बोलते रहना, हर दिन एक नया झूठ बोलते रहना, यही कांग्रेस और उसके परिवार की सच्चाई बन गई है। आज कांग्रेस का अर्बन नक्सलवाद, भारत के सामने एक नई चुनौती बनकर खड़ा हो गया है। इन अर्बन नक्सलियों का रिमोट कंट्रोल, देश के बाहर है। और इसलिए सभी को इस अर्बन नक्सलवाद से बहुत सावधान रहना है। आज देश के युवाओं को, हर प्रोफेशनल को कांग्रेस की हकीकत को समझना बहुत ज़रूरी है।

साथियों,

जब मैं पिछली बार भाजपा मुख्यालय आया था, तो मैंने हरियाणा से मिले आशीर्वाद पर आपसे बात की थी। तब हमें गुरूग्राम जैसे शहरी क्षेत्र के लोगों ने भी अपना आशीर्वाद दिया था। अब आज मुंबई ने, पुणे ने, नागपुर ने, महाराष्ट्र के ऐसे बड़े शहरों ने अपनी स्पष्ट राय रखी है। शहरी क्षेत्रों के गरीब हों, शहरी क्षेत्रों के मिडिल क्लास हो, हर किसी ने भाजपा का समर्थन किया है और एक स्पष्ट संदेश दिया है। यह संदेश है आधुनिक भारत का, विश्वस्तरीय शहरों का, हमारे महानगरों ने विकास को चुना है, आधुनिक Infrastructure को चुना है। और सबसे बड़ी बात, उन्होंने विकास में रोडे अटकाने वाली राजनीति को नकार दिया है। आज बीजेपी हमारे शहरों में ग्लोबल स्टैंडर्ड के इंफ्रास्ट्रक्चर बनाने के लिए लगातार काम कर रही है। चाहे मेट्रो नेटवर्क का विस्तार हो, आधुनिक इलेक्ट्रिक बसे हों, कोस्टल रोड और समृद्धि महामार्ग जैसे शानदार प्रोजेक्ट्स हों, एयरपोर्ट्स का आधुनिकीकरण हो, शहरों को स्वच्छ बनाने की मुहिम हो, इन सभी पर बीजेपी का बहुत ज्यादा जोर है। आज का शहरी भारत ईज़ ऑफ़ लिविंग चाहता है। और इन सब के लिये उसका भरोसा बीजेपी पर है, एनडीए पर है।

साथियों,

आज बीजेपी देश के युवाओं को नए-नए सेक्टर्स में अवसर देने का प्रयास कर रही है। हमारी नई पीढ़ी इनोवेशन और स्टार्टअप के लिए माहौल चाहती है। बीजेपी इसे ध्यान में रखकर नीतियां बना रही है, निर्णय ले रही है। हमारा मानना है कि भारत के शहर विकास के इंजन हैं। शहरी विकास से गांवों को भी ताकत मिलती है। आधुनिक शहर नए अवसर पैदा करते हैं। हमारा लक्ष्य है कि हमारे शहर दुनिया के सर्वश्रेष्ठ शहरों की श्रेणी में आएं और बीजेपी, एनडीए सरकारें, इसी लक्ष्य के साथ काम कर रही हैं।


साथियों,

मैंने लाल किले से कहा था कि मैं एक लाख ऐसे युवाओं को राजनीति में लाना चाहता हूं, जिनके परिवार का राजनीति से कोई संबंध नहीं। आज NDA के अनेक ऐसे उम्मीदवारों को मतदाताओं ने समर्थन दिया है। मैं इसे बहुत शुभ संकेत मानता हूं। चुनाव आएंगे- जाएंगे, लोकतंत्र में जय-पराजय भी चलती रहेगी। लेकिन भाजपा का, NDA का ध्येय सिर्फ चुनाव जीतने तक सीमित नहीं है, हमारा ध्येय सिर्फ सरकारें बनाने तक सीमित नहीं है। हम देश बनाने के लिए निकले हैं। हम भारत को विकसित बनाने के लिए निकले हैं। भारत का हर नागरिक, NDA का हर कार्यकर्ता, भाजपा का हर कार्यकर्ता दिन-रात इसमें जुटा है। हमारी जीत का उत्साह, हमारे इस संकल्प को और मजबूत करता है। हमारे जो प्रतिनिधि चुनकर आए हैं, वो इसी संकल्प के लिए प्रतिबद्ध हैं। हमें देश के हर परिवार का जीवन आसान बनाना है। हमें सेवक बनकर, और ये मेरे जीवन का मंत्र है। देश के हर नागरिक की सेवा करनी है। हमें उन सपनों को पूरा करना है, जो देश की आजादी के मतवालों ने, भारत के लिए देखे थे। हमें मिलकर विकसित भारत का सपना साकार करना है। सिर्फ 10 साल में हमने भारत को दुनिया की दसवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी से दुनिया की पांचवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी बना दिया है। किसी को भी लगता, अरे मोदी जी 10 से पांच पर पहुंच गया, अब तो बैठो आराम से। आराम से बैठने के लिए मैं पैदा नहीं हुआ। वो दिन दूर नहीं जब भारत दुनिया की तीसरी सबसे बड़ी अर्थव्यवस्था बनकर रहेगा। हम मिलकर आगे बढ़ेंगे, एकजुट होकर आगे बढ़ेंगे तो हर लक्ष्य पाकर रहेंगे। इसी भाव के साथ, एक हैं तो...एक हैं तो...एक हैं तो...। मैं एक बार फिर आप सभी को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, देशवासियों को बधाई देता हूं, महाराष्ट्र के लोगों को विशेष बधाई देता हूं।

मेरे साथ बोलिए,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय!

वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम ।

बहुत-बहुत धन्यवाद।