પ્રધાનમંત્રીએ ગુજરાતમાં પણ કુલ રૂ. 1595 કરોડના 3 પ્રોજેક્ટ્સનો શિલાન્યાસ પણ કર્યો
દ્વારકા એક્સપ્રેસવેના 19 કિલોમીટર લાંબા હરિયાણા સેક્શનનું ઉદઘાટન કર્યું
"વર્ષ 2024નાં ત્રણ મહિનાથી ઓછા સમયમાં રૂ. 10 લાખ કરોડથી વધારેનાં મૂલ્યનાં વિવિધ પ્રોજેક્ટ કાં તો રાષ્ટ્રને સમર્પિત કરવામાં આવ્યાં છે અથવા શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યાં છે"
"સમસ્યાઓને શક્યતાઓમાં રૂપાંતરિત કરવી એ મોદીની ગેરંટી છે"
"21મી સદીનું ભારત મોટાં વિઝન અને મોટાં લક્ષ્યાંકો ધરાવતું ભારત છે" "પહેલા, વિલંબ થતો હતો, હવે ડિલિવરી છે. પહેલા વિલંબ થતો હતો, હવે વિકાસ થાય છે"

ભારત માતાની જય.

ભારત માતાની જય.

ભારત માતાની જય.

હરિયાણાના રાજ્યપાલ બંડારુ દત્તાત્રેય જી, તેના મહેનતુ મુખ્યમંત્રી શ્રી મનોહર લાલજી, કેન્દ્રમાં મારા વરિષ્ઠ સાથીદારો શ્રી નીતિન ગડકરીજી, રાવ ઈન્દ્રજીત સિંહ, કૃષ્ણ પાલ ગુર્જરજી, હરિયાણાના નાયબ મુખ્યમંત્રી દુષ્યંતજી, પ્રદેશ પ્રમુખ ભાજપના અને સંસદમાં મારા સાથીદારો. કોમરેડ નાયબ સિંહ સૈનીજી, અન્ય તમામ મહાનુભાવો અને મોટી સંખ્યામાં ઉપસ્થિત મારા વ્હાલા ભાઈઓ અને બહેનો!

હું ફક્ત મારી સામે સ્ક્રીન પર જોઈ રહ્યો હતો, દેશના ખૂણે ખૂણે લાખો લોકો આધુનિક ટેક્નોલોજી કનેક્ટિવિટી દ્વારા અમારા કાર્યક્રમ સાથે જોડાયેલા છે. એક સમય હતો જ્યારે દિલ્હીના વિજ્ઞાન ભવનથી કાર્યક્રમો યોજાતા હતા અને દેશ જોડાતા હતા. સમય બદલાયો છે, ગુરુગ્રામમાં કાર્યક્રમો થાય છે, દેશ સામેલ થાય છે. હરિયાણા આ સંભાવના દર્શાવે છે. આજે દેશે આધુનિક કનેક્ટિવિટી તરફ વધુ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે. મને ખુશી છે કે આજે મને દ્વારકા એક્સપ્રેસ વે દેશને સમર્પિત કરવાની તક મળી છે. આ એક્સપ્રેસ વે પર 9 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. આજથી દિલ્હી-હરિયાણા વચ્ચેના ટ્રાફિકનો અનુભવ હંમેશા માટે બદલાઈ જશે. આ આધુનિક એક્સપ્રેસ વે માત્ર વાહનોમાં જ નહીં પરંતુ દિલ્હી-એનસીઆરના લોકોના જીવનમાં પણ ગિયર બદલવાનું કામ કરશે. હું દિલ્હી-NCR અને હરિયાણાના લોકોને આ આધુનિક એક્સપ્રેસ વે માટે શુભેચ્છા પાઠવું છું.

 

મિત્રો,

પહેલાની સરકારો નાની નાની યોજના બનાવતી, નાનો કાર્યક્રમ યોજતી અને પાંચ વર્ષ સુધી તેનો ઢોલ પીટ્યા કરતી. જે ગતિએ ભાજપ સરકાર કામ કરી રહી છે તે જ ગતિએ શિલાન્યાસ અને ઉદ્ઘાટનનો સમય પૂરો થઈ રહ્યો છે, દિવસો પૂરા થઈ રહ્યા છે. વર્ષ 2024માં જ અહીંના લોકો વધુ બુદ્ધિશાળી છે. તમે સાંભળો, 2024માં જ એટલે કે 2024ના ત્રણ મહિના પણ હજુ પૂરા થયા નથી. આટલા ઓછા સમયમાં 10 લાખ કરોડ રૂપિયાના પ્રોજેક્ટનું લોકાર્પણ અથવા ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું છે. અને હું જે પણ કહું છું, હું ફક્ત તે પ્રોજેક્ટ્સની ચર્ચા કરી રહ્યો છું જેમાં હું પોતે સામેલ થયો છું. તે સિવાય મારા મંત્રીઓ અને આપણા મુખ્યમંત્રીઓએ જે કર્યું છે તે અલગ છે. અને તમે જુઓ, છેલ્લા 5-5 વર્ષમાં તમે 2014 પહેલાનો યુગ ક્યારેય સાંભળ્યો નથી કે જોયો નથી, જરા યાદ રાખો. આજે પણ, એક જ દિવસમાં 1 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની કિંમતની 100થી વધુ યોજનાઓનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું છે અથવા સમગ્ર દેશ માટે શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. જેમાં દક્ષિણમાં કર્ણાટક, કેરળ, આંધ્રપ્રદેશના વિકાસ કાર્યો, ઉત્તરમાં હરિયાણા અને યુપીના વિકાસ કામો, પૂર્વમાં બિહાર અને બંગાળના પ્રોજેક્ટ્સ અને પશ્ચિમમાં મહારાષ્ટ્ર, પંજાબ અને રાજસ્થાન માટે હજારો કરોડ રૂપિયાના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે. આજે ઉદ્ઘાટન થયું તેમાં રાજસ્થાનમાં અમૃતસર-ભટિંડા-જામનગર કોરિડોરની લંબાઈ 540 કિલોમીટર વધારવામાં આવશે. બેંગલુરુ રીંગરોડના વિકાસથી ત્યાંની ટ્રાફિક સમસ્યા ઘણી હદે ઓછી થશે. હું પૂર્વથી પશ્ચિમ, ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધીના તમામ રાજ્યોના કરોડો નાગરિકોને આટલી બધી વિકાસ યોજનાઓ માટે અભિનંદન આપું છું.

મિત્રો,

સમસ્યા અને સંભાવના વચ્ચે માત્ર વિચારનો તફાવત છે. અને સમસ્યાઓને શક્યતાઓમાં રૂપાંતરિત કરો, આ મોદીની ગેરંટી છે. દ્વારકા એક્સપ્રેસ વે પોતે જ આનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. જ્યાં આજે દ્વારકા એક્સપ્રેસ વે બનાવવામાં આવ્યો છે, એક સમય હતો જ્યારે લોકો સાંજ પછી અહીં આવવાનું ટાળતા હતા. ટેક્સી ચાલકો પણ ના પાડતા હતા કે તેઓ અહીં ન આવે. આ આખો વિસ્તાર અસુરક્ષિત માનવામાં આવતો હતો. પરંતુ, આજે ઘણી મોટી કંપનીઓ અહીં આવી રહી છે અને તેમના પ્રોજેક્ટ્સ સ્થાપી રહી છે. આ વિસ્તાર એનસીઆરના સૌથી ઝડપી વિકાસશીલ વિસ્તારોમાંનો એક બની રહ્યો છે. આ એક્સપ્રેસ વે દિલ્હીના ઈન્દિરા ગાંધી ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ સાથે કનેક્ટિવિટીમાં સુધારો કરશે. આનાથી એનસીઆરના એકીકરણમાં સુધારો થશે અને અહીં આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને વેગ મળશે.

 

 

અને મિત્રો,

જ્યારે દ્વારકા એક્સપ્રેસ વે દિલ્હી-મુંબઈ એક્સપ્રેસ વે સાથે જોડાશે ત્યારે એક નવો અધ્યાય શરૂ થશે. આ કોરિડોર સમગ્ર પશ્ચિમ ભારતમાં ઉદ્યોગો અને નિકાસને નવી ઉર્જા પ્રદાન કરશે. આજે હું આ એક્સપ્રેસ વેના નિર્માણમાં હરિયાણા સરકાર અને ખાસ કરીને મુખ્યમંત્રી મનોહર લાલજી દ્વારા બતાવવામાં આવેલી તત્પરતાની પણ પ્રશંસા કરીશ. જે રીતે મનોહર લાલ જી હરિયાણાના વિકાસ માટે દિવસ-રાત કામ કરી રહ્યા છે, તેમણે રાજ્યમાં આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું મોટું નેટવર્ક ઊભું કર્યું છે. અને મનોહર લાલ જી અને હું ઘણા જૂના મિત્રો છીએ, જ્યારે કાર્પેટ પર સૂવાનો જમાનો હતો ત્યારે પણ અમે સાથે કામ કરતા હતા. અને મનોહર લાલ જી પાસે મોટરસાઈકલ હતી, એટલે તેઓ મોટરસાઈકલ ચલાવતા, હું પાછળ બેસતો. તે રોહતકથી નીકળતી અને ગુરુગ્રામમાં રોકાતી. આ અમારો અવારનવાર મોટરસાઇકલ પર હરિયાણાનો પ્રવાસ હતો. અને મને યાદ છે કે તે સમયે અમે મોટરસાઈકલ પર ગુરુગ્રામ આવતા હતા, રસ્તા નાના હતા, ઘણી સમસ્યાઓ હતી. આજે હું ખુશ છું કે અમે સાથે છીએ અને તમારું ભવિષ્ય પણ સાથે છે. વિકસિત હરિયાણા-વિકસિત ભારતના મૂળ મંત્રને હરિયાણાની રાજ્ય સરકાર મનોહર જીના નેતૃત્વમાં સતત મજબૂત કરી રહી છે.

મિત્રો,

21મી સદીનું ભારત વિશાળ વિઝનનું ભારત છે. આ મોટા ધ્યેયો ધરાવતું ભારત છે. આજનો ભારત પ્રગતિની ગતિ સાથે સમાધાન કરી શકે નહીં. અને તમે લોકોએ મને સારી રીતે ઓળખ્યો છે, ઓળખ્યો છે અને મને પણ સમજ્યો છે. તમે જોયું જ હશે કે ના તો હું નાનું વિચારી શકું છું, ના તો નાનાં સપનાં જોતો નથી અને ના તો નાના સંકલ્પો પણ કરી શકતો નથી. મારે જે પણ કરવું છે, મારે તે મોટું જોઈએ છે, મારે તે વિશાળ જોઈએ છે, મારે તે ઝડપથી જોઈએ છે. કારણ કે હું 2047માં, હિન્દુસ્તાનને વિકસિત ભારત તરીકે જોવા માગું છું મિત્રો. તમારા બાળકોના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે તમારે સખત મહેનત કરવી પડશે.

 

મિત્રો,

 

આ ગતિ વધારવા માટે, અમે એક સર્વગ્રાહી વિઝન સાથે દિલ્હી-NCRમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટનું કામ શરૂ કર્યું. અમે નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં મોટા પ્રોજેક્ટ્સ પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. દ્વારકા એક્સપ્રેસ વે હોય, પેરિફેરલ એક્સપ્રેસ વેનું બાંધકામ હોય... ઈસ્ટર્ન પેરિફેરલ એક્સપ્રેસ વે... દિલ્હી મેરઠ એક્સપ્રેસ વે... આવા અનેક મોટા પ્રોજેક્ટ અમારી સરકારે પૂર્ણ કર્યા છે. અને કોવિડના 2 વર્ષના સંકટ વચ્ચે, અમે દેશને આટલી ઝડપથી આગળ વધારવામાં સફળ રહ્યા છીએ. છેલ્લા 10 વર્ષમાં દિલ્હી-NCRમાં 230 કિલોમીટરથી વધુ નવી મેટ્રો લાઇન શરૂ કરવામાં આવી છે. જેવરમાં ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટનું નિર્માણ કાર્ય ઝડપી ગતિએ ચાલી રહ્યું છે. ‘DND સોહના સ્પુર’ જેવા પ્રોજેક્ટ પણ બાંધકામના અંતિમ તબક્કામાં છે. આ પ્રોજેક્ટ્સ ન માત્ર ટ્રાફિકને સરળ બનાવશે, પરંતુ દિલ્હી-એનસીઆરની પ્રદૂષણની સમસ્યામાં પણ ઘટાડો કરશે.

મિત્રો,

વિકસિત થઈ રહેલા ભારતમાં આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ અને દેશમાં ગરીબી ઘટાડવી, બંને એકબીજા સાથે જોડાયેલા છે. જ્યારે એક્સપ્રેસવે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાંથી પસાર થાય છે, જ્યારે ગામડાઓ સારા રસ્તાઓથી જોડાયેલા હોય છે, ત્યારે ઘણી નવી તકો લોકોના ઘર સુધી પહોંચે છે. પહેલા ગામડાના લોકો નવી તકની શોધમાં શહેરમાં જતા હતા. પરંતુ હવે સસ્તા ડેટા અને કનેક્ટિવિટીના ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને કારણે ગામડાઓમાં જ નવી શક્યતાઓ જન્મી રહી છે. જ્યારે હોસ્પિટલો, શૌચાલય, નળનું પાણી અને મકાનો વિક્રમી ઝડપે બાંધવામાં આવે છે ત્યારે દેશના વિકાસનો સૌથી ગરીબ લોકોને પણ ફાયદો થાય છે. જ્યારે કોલેજો, યુનિવર્સિટીઓ અને ઉદ્યોગો જેવી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિકાસ થાય છે, ત્યારે તે યુવાનો માટે પ્રગતિની અસંખ્ય તકો લાવે છે. આવા અનેક પ્રયાસોને કારણે છેલ્લા 10 વર્ષમાં 25 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવી શક્યા છે. અને લોકોની આ પ્રગતિના બળથી આપણે 11મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થામાંથી પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયા છીએ.

 

મિત્રો,

દેશમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર નિર્માણનું આ ઝડપી કાર્ય ભારતને વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી આર્થિક શક્તિ બનાવશે. અને આનાથી રોજગાર અને સ્વ-રોજગારીની વધુ તકો ઊભી થશે. આ સ્કેલનું ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવા માટે, હાઇવે અને એક્સપ્રેસ વે બનાવવા માટે મોટી સંખ્યામાં ઇજનેરો અને કામદારોની જરૂર છે. સિમેન્ટ અને સ્ટીલ જેવા ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન મળે છે, મોટી સંખ્યામાં યુવાનો પણ ત્યાં કામ કરે છે. આજે, આ એક્સપ્રેસ વે પર ઔદ્યોગિક કોરિડોર બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. નવી કંપનીઓ, નવી ફેક્ટરીઓ કુશળ યુવાનો માટે લાખો નોકરીઓ લાવી રહી છે. આ ઉપરાંત સારા રસ્તા હોવાને કારણે ટુ વ્હીલર અને ફોર વ્હીલર ઉદ્યોગને પણ વેગ મળે છે. આ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે આજે યુવાનોને રોજગારીની કેટલી નવી તકો મળી રહી છે અને દેશના ઉત્પાદન ક્ષેત્રને કેટલી તાકાત મળી રહી છે.

મિત્રો,

દેશમાં લાખો-કરોડો રૂપિયાના આ વિકાસ કાર્યોની સૌથી મોટી સમસ્યા જો કોઈને હોય તો તે કોંગ્રેસ અને તેનું ઘમંડી ગઠબંધન છે. તેની ઊંઘ ઊડી ગઈ છે. આટલા વિકાસના કામો અને તેઓ એકની વાત કરે છે તો મોદી 10 વધુ કરે છે. તેઓ સમજી શકતા નથી કે શું કામ આટલી ઝડપથી થઈ શકે છે. અને તેથી હવે તેમની પાસે વિકાસના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવાની સત્તા નથી. અને તેથી જ તેઓ કહી રહ્યા છે કે મોદી ચૂંટણીના કારણે લાખો કરોડો રૂપિયાના કામ કરી રહ્યા છે. 10 વર્ષમાં દેશ ઘણો બદલાઈ ગયો છે. પરંતુ, કોંગ્રેસ અને તેના મિત્રોના વિચારો બદલાયા નથી. તેના ચશ્માનો નંબર હજુ એક જ છે - ‘બધા નેગેટિવ’! ‘બધા નેગેટિવ’! નકારાત્મકતા અને માત્ર નકારાત્મકતા, આ કોંગ્રેસ અને ભારત ગઠબંધનનું પાત્ર બની ગયું છે. આ એવા લોકો છે જેઓ ચૂંટણીની જાહેરાતો પર જ સરકાર ચલાવતા હતા. 2006માં તેમણે નેશનલ હાઈવે ડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટ હેઠળ 1 હજાર કિલોમીટરનો એક્સપ્રેસવે બનાવવાની જાહેરાત કરી હતી. પરંતુ જાહેરાત કર્યા પછી, આ લોકો માળામાં પ્રવેશ્યા અને હાથ જોડીને બેઠા રહ્યા. ઈસ્ટર્ન પેરિફેરલ એક્સપ્રેસ વેની વાત 2008માં થઈ હતી. પરંતુ, અમારી સરકારે તેને 2018માં પૂર્ણ કર્યું. દ્વારકા એક્સપ્રેસ વે અને અર્બન એક્સટેન્શન રોડનું કામ પણ 20 વર્ષથી પેન્ડિંગ હતું. અમારી ડબલ એન્જિન સરકારે તમામ મુદ્દાઓને ઉકેલ્યા અને દરેક પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કર્યા.

 

આજે અમારી સરકાર જે પણ કામનો શિલાન્યાસ કરે છે, તેને સમયસર પૂર્ણ કરવા માટે પણ એટલી જ મહેનત કરે છે. અને પછી આપણે જોતા નથી કે ચૂંટણી થાય છે કે નહીં. જો તમે આજે જુઓ તો... દેશના ગામડાઓ લાખો કિલોમીટરના ઓપ્ટિક ફાઈબર કેબલથી જોડાયેલા છે. ચૂંટણી હોય કે ન હોય. આજે દેશના નાના શહેરોમાં પણ એરપોર્ટ બની રહ્યા છે પછી ચૂંટણી હોય કે ન હોય. આજે ચૂંટણી હોય કે ન હોય દેશના દરેક ગામમાં રસ્તાઓ બની ગયા છે. અમે કરદાતાના દરેક પૈસાની કિંમત જાણીએ છીએ અને તેથી જ અમે નિર્ધારિત બજેટમાં અને નિર્ધારિત સમયમાં યોજનાઓ પૂર્ણ કરી છે.

ચૂંટણી જીતવા માટે અગાઉ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. હવે ચૂંટણીમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રકચરના કામો પૂરા થવાની વાત છે. આ છે નવું ભારત. પહેલા વિલંબ થતો હતો, હવે ડિલિવરી થાય છે. પહેલા વિલંબ થતો હતો, હવે વિકાસ થયો છે. આજે અમે દેશમાં 9 હજાર કિલોમીટર હાઇ સ્પીડ કોરિડોર બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છીએ. તેમાંથી લગભગ 4 હજાર કિલોમીટરનો હાઈસ્પીડ કોરિડોર પૂર્ણ થઈ ગયો છે. 2014 સુધી માત્ર 5 શહેરોમાં મેટ્રોની સુવિધા હતી, આજે 21 શહેરોમાં મેટ્રોની સુવિધા છે. આ કાર્યો માટે લાંબુ આયોજન અને દિવસ-રાત મહેનત જરૂરી છે. આ કામ વિકાસના વિઝન સાથે કરવામાં આવે છે. આ વસ્તુઓ ત્યારે થાય છે જ્યારે ઇરાદા સાચા હોય. વિકાસની આ ગતિ આગામી 5 વર્ષમાં અનેક ગણી વધી જશે. કોંગ્રેસે સાત દાયકા સુધી જે ખાડા ખોદ્યા હતા તે હવે ઝડપથી ભરવામાં આવી રહ્યા છે. આગામી 5 વર્ષમાં આ પાયા પર ઉંચી ઈમારત બનાવવાની કામગીરી હાથ ધરાશે. અને આ મોદીની ગેરંટી છે.

 

મિત્રો,

આ વિકાસ માટે હું તમને બધાને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન આપું છું. તમે, મારું સપનું છે કે આપણો દેશ 2047 સુધી વિકસિત રહે. તમે સંમત થાઓ... દેશનો વિકાસ થવો જોઈએ... થાય કે ન થાય. શું આપણા હરિયાણાનો વિકાસ થવો જોઈએ? આપણા ગુરુગ્રામનો વિકાસ થવો જોઈએ. આ આપણું માનેસર છે જેનો વિકાસ થવો જોઈએ. ભારતના દરેક ખૂણાનો વિકાસ થવો જોઈએ. ભારતના દરેક ગામનો વિકાસ થવો જોઈએ. તો વિકાસની એ ઉજવણી માટે, મારી સાથે આવો, તમારા મોબાઈલ ફોન લો… તમારા મોબાઈલ ફોનની ફ્લેશલાઈટ ચાલુ કરો અને વિકાસની આ ઉજવણીમાં તમારી જાતને આમંત્રિત કરો. ચારે બાજુ મોબાઈલ ફોન ધરાવતા લોકો છે, સ્ટેજ પર પણ… દરેક વ્યક્તિ જેની પાસે મોબાઈલ ફોન છે તેના મોબાઈલ ફોનમાં ફ્લેશ લાઈટ હોવી જોઈએ. આ વિકાસની ઉજવણી છે, આ વિકાસનો સંકલ્પ છે. આ તમારી ભાવિ પેઢીના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે સખત મહેનત કરવાનો સંકલ્પ છે, દિલથી મહેનત કરવાનો આ સંકલ્પ છે. મારી સાથે બોલો -

ભારત માતાની જય.

ભારત માતાની જય.

ભારત માતાની જય.

ખુબ ખુબ આભાર!

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।