ભારત માતા કી જય.!

ભારત માતા કી જય.!

ભારત માતા કી જય.!

હેલો યુ.એસ. , હવે આપણું નમસ્તે પણ બહુરાષ્ટ્રીય બની ગયું છે, સ્થાનિકથી વૈશ્વિક, અને તમે આ બધું કર્યું છે. દરેક ભારતીય જેણે ભારતને પોતાના હૃદયમાં રાખ્યું છે તેમણે કર્યું છે.

 

મિત્રો,

તમે આટલે દૂર અહીં આવ્યા છો, કેટલાક જૂના ચહેરા છે, કેટલાક નવા ચહેરા છે. તમારો આ પ્રેમ મારું પરમ સૌભાગ્ય છે. મને એ દિવસો યાદ આવે છે. જ્યારે હું પીએમ પણ નહોતો, સીએમ પણ નહોતો, નેતા પણ નહોતો. તે સમયે હું અહીં તમારી વચ્ચે એક જિજ્ઞાસુ વ્યક્તિ તરીકે આવતો હતો. આ ધરતીને જોઈને, સમજીને મનમાં ઘણા પ્રશ્નો લઈને આવ્યા. જ્યારે હું કોઈ પદ પર ન હતો. આ પહેલા પણ મેં અમેરિકાના 29 જેટલા રાજ્યોની મુલાકાત લીધી હતી. ત્યારપછી જ્યારે હું સીએમ બન્યો ત્યારે પણ ટેક્નોલોજી દ્વારા તમારી સાથે જોડાવાની પ્રક્રિયા ચાલુ રહી. પીએમ હોવા છતાં મને તમારા તરફથી અપાર પ્રેમ અને સ્નેહ મળ્યો છે. 2014માં મેડિસન સ્ક્વેર, 2015માં સેન જોસ, 2019માં હ્યુસ્ટન, 2023માં વોશિંગ્ટન અને હવે 2024માં ન્યૂયોર્ક અને તમે લોકો દર વખતે અગાઉનો રેકોર્ડ તોડશો.

મિત્રો,

હું હંમેશા તમારી ક્ષમતા, ભારતીય ડાયસ્પોરાની સંભાવનાને સમજ્યો છું. જ્યારે હું કોઈ સરકારી હોદ્દો ધરાવતો ન હતો ત્યારે પણ હું તેને સમજતો હતો અને આજે પણ સમજું છું. તમે બધા હંમેશા મારા માટે ભારતના સૌથી મજબૂત બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર રહ્યા છો. અને તેથી જ હું તમને બધાને રાષ્ટ્રના રાજદૂત કહું છું. તમે અમેરિકાને ભારત સાથે અને ભારતને અમેરિકા સાથે જોડ્યું છે. તમારી કુશળતા, તમારી પ્રતિભા, તમારી પ્રતિબદ્ધતા, તેની સાથે કોઈ મેળ નથી. તમે સાત સમંદર પાર કરી ગયા હશે. પણ કોઈ મહાસાગર એટલો ઊંડો નથી કે તે તમારા હૃદયમાં રહેલા ભારતને તમારાથી છીનવી શકે. ભારત માતાએ આપણને જે શીખવ્યું તે આપણે ક્યારેય ભૂલી શકતા નથી. અમે જ્યાં પણ જઈએ છીએ, અમે દરેકને પરિવારની જેમ માનીએ છીએ અને તેમની સાથે ભળીએ છીએ. વિવિધતાને સમજવી, વિવિધતાને જીવવી, તેને આપણા જીવનમાં લાગુ કરવી, તે આપણા મૂલ્યોમાં છે, આપણી નસોમાં છે. આપણે એ દેશના રહેવાસી છીએ, આપણી પાસે સેંકડો ભાષાઓ છે, સેંકડો બોલીઓ છે. વિશ્વમાં તમામ ધર્મો અને સંપ્રદાયો છે. તેમ છતાં, અમે એકજૂથ અને ઉમદા રીતે આગળ વધી રહ્યા છીએ. અહીં આ હોલમાં જ જુઓ, કોઈ તમિલ બોલે છે, કોઈ તેલુગુ, કોઈ મલયાલમ, કોઈ કન્નડ, કોઈ પંજાબી, કોઈ મરાઠી અને કોઈ ગુજરાતી, ભાષાઓ તો ઘણી છે, પણ લાગણી એક છે. અને તે લાગણી છે – ભારત માતા કી જય. તે લાગણી છે - ભારતીયતા. દુનિયા સાથે જોડાવા માટે આ આપણી સૌથી મોટી તાકાત છે. આ મૂલ્યો સ્વાભાવિક રીતે જ આપણને વિશ્વ ભાઈઓ બનાવે છે. તે આપણા સ્થાને કહેવાયું છે - દસ ત્યક્તેન ભૂંજીથા. મતલબ કે ત્યાગ કરનારને જ આનંદ મળે છે. આપણે બીજાનું ભલું કરીને અને બલિદાન આપીને સુખ શોધીએ છીએ. અને ભલે આપણે ગમે તે દેશમાં રહીએ, આ લાગણી બદલાતી નથી. આપણે જે સમાજમાં રહીએ છીએ તેમાં આપણે વધુ ને વધુ યોગદાન આપીએ છીએ. અહીં અમેરિકામાં, તમે ડૉક્ટર તરીકે, સંશોધકો તરીકે, ટેક પ્રોફેશનલ્સ તરીકે, વૈજ્ઞાનિક તરીકે કે અન્ય વ્યવસાયોમાં જે ધ્વજ ફરકાવ્યો છે તે તેનું પ્રતીક છે. થોડા સમય પહેલા જ અહીં T-20 ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપ યોજાયો હતો અને દુનિયાએ જોયું છે કે યુએસએની ટીમ કેટલી શાનદાર રીતે રમી હતી અને તે ટીમમાં અહીં રહેતા ભારતીયોનું યોગદાન હતું.

 

મિત્રો,

વિશ્વ માટે AI એટલે આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ. પણ હું માનું છું કે AI એટલે અમેરિકા-ભારત. અમેરિકા-ભારત આ ભાવના છે અને તે નવી દુનિયાની એઆઈ શક્તિ છે. આ AI ભાવના ભારત-અમેરિકા સંબંધોને નવી ઊંચાઈ આપી રહી છે. ભારતીય ડાયસ્પોરા, હું તમને બધાને સલામ કરું છું. હું તમને બધાને સલામ કરું છું.

મિત્રો,

હું દુનિયામાં જ્યાં પણ જાઉં છું ત્યાં દરેક નેતા પાસેથી ભારતીય ડાયસ્પોરાના વખાણ સાંભળું છું. ગઈકાલે જ, રાષ્ટ્રપતિ બિડેન મને ડેલવેરમાં તેમના ઘરે લઈ ગયા. તેમની આત્મીયતા, તેમની હૂંફ, મારા માટે હૃદય સ્પર્શી ક્ષણ હતી. આ સન્માન 140 કરોડ ભારતીયોનું છે, આ સન્માન તમારું છે, તમારા પ્રયાસોનું છે, આ સન્માન અહીં રહેતા કરોડો ભારતીયોનું છે. હું રાષ્ટ્રપતિ બિડેનનો આભાર માનીશ અને તમારો પણ આભાર માનીશ.

મિત્રો,

2024નું આ વર્ષ સમગ્ર વિશ્વ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એક તરફ વિશ્વના ઘણા દેશો વચ્ચે સંઘર્ષ અને તણાવ ચાલી રહ્યો છે તો બીજી તરફ ઘણા દેશોમાં લોકશાહીની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. લોકશાહીની આ ઉજવણીમાં ભારત અને અમેરિકા પણ સાથે છે. અહીં અમેરિકામાં ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે અને ભારતમાં ચૂંટણી થઈ ચૂકી છે. ભારતમાં યોજાયેલી આ ચૂંટણીઓ માનવ ઈતિહાસની અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી ચૂંટણી હતી, તમે કલ્પના કરી શકો છો કે, અમેરિકાની કુલ વસ્તી કરતા લગભગ બમણા મતદારો હતા, એટલું જ નહીં, સમગ્ર યુરોપની કુલ વસ્તી કરતા વધુ મતદારો, આટલા લોકોએ મતદાન કર્યું હતું. ભારત મેં મારો મત આપ્યો. જ્યારે આપણે ભારતની લોકશાહીના માપદંડને જોઈએ છીએ, ત્યારે આપણે વધુ ગર્વ અનુભવીએ છીએ. ત્રણ મહિનાની મતદાન પ્રક્રિયા, 15 મિલિયન એટલે કે 1.5 કરોડ લોકોનો પોલિંગ સ્ટાફ, 10 લાખ એટલે કે 10 લાખથી વધુ મતદાન મથકો, અઢી હજારથી વધુ રાજકીય પક્ષો, 8 હજારથી વધુ ઉમેદવારો, વિવિધ ભાષાઓના હજારો અખબારો, સેંકડો રેડિયો સ્ટેશનો, સેંકડો ટીવી ન્યૂઝ ચેનલો, કરોડો સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ, લાખો સોશિયલ મીડિયા ચેનલો, આ બધું ભારતની લોકશાહીને જીવંત બનાવે છે. અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાના વિસ્તરણનો આ સમયગાળો છે. આપણા દેશની ચૂંટણી પ્રક્રિયા આ સ્તરની ચકાસણીમાંથી પસાર થાય છે.

 

અને મિત્રો,

આ લાંબી ચૂંટણી પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયા પછી ભારતમાં આ વખતે કંઈક અભૂતપૂર્વ બન્યું છે. શું થયું છે? શું થયું છે? શું થયું છે? શું થયું છે? અબ કી બાર - અબ કી બાર - અબ કી બાર.

મિત્રો,

ત્રીજી વખત અમારી સરકાર પરત આવી છે. અને છેલ્લા 60 વર્ષમાં ભારતમાં આવું બન્યું ન હતું. ભારતના લોકો દ્વારા આપવામાં આવેલ આ નવા આદેશના ઘણા અર્થ છે અને તે ઘણા મોટા પણ છે. અમારે ત્રીજી ટર્મમાં બહુ મોટા લક્ષ્યો હાંસલ કરવાના છે. આપણે ત્રણ ગણી તાકાત અને ત્રણ ગણી ઝડપે આગળ વધવાનું છે, તમને એક શબ્દ પુષ્પ યાદ આવશે. હા કમલ, માની લો મને કોઈ વાંધો નથી. પુષ્પ અને હું આ પુષ્પ વ્યાખ્યાયિત કરુ છુ. પી ફોર પ્રોગ્રેસિવ ઈન્ડિયા, યુ ફોર અનસ્ટોપેબલ ઈન્ડિયા! S ફોર આધ્યાત્મિક (Spiritual) ભારત! H ફોર હ્યુમિનિટી એટલે કે હ્યુમિનિટી ફર્સ્ટને સમર્પિત ભારત! પી ફોર સમૃદ્ધ ભારત. એટલે કે પુષ્પ- પુષ્પની આ પાંચ પાંખડીઓ એકસાથે મળીને વિકસિત ભારત બનાવશે.

મિત્રો,

હું ભારતનો પ્રથમ પ્રધાનમંત્રી છું, જેનો જન્મ આઝાદી પછી થયો હતો. આઝાદીની ચળવળમાં, કરોડો ભારતીયોએ સ્વરાજ માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું હતું, તેઓએ પોતાનું હિત ન જોયું, પોતાના કમ્ફર્ટ ઝોનની ચિંતા ન કરી, તેઓ બધુ જ ભૂલીને દેશની આઝાદી માટે અંગ્રેજો સામે લડવા નીકળ્યા. એ સફર દરમિયાન કોઈને ફાંસી આપવામાં આવી, કોઈના શરીર પર ગોળીઓ વડે મારવામાં આવી, કોઈએ જેલમાં યાતનાઓ સહન કરીને મૃત્યુ પામ્યા, ઘણાએ પોતાની યુવા જીંદગી જેલમાં વિતાવી.

મિત્રો,

આપણે દેશ માટે મરી ન શકીએ, પરંતુ દેશ માટે જીવી શકીએ છીએ. મરવું એ આપણું નસીબ ન હતું, જીવવું એ આપણું નસીબ હતું. પહેલા દિવસથી જ મારું મન અને મારું મિશન એકદમ સ્પષ્ટ છે. હું સ્વરાજ્ય માટે મારું જીવન ન આપી શક્યો, પણ સમૃદ્ધ અને સમૃદ્ધ ભારત માટે મારું જીવન સમર્પિત કરવાનો નિર્ણય કર્યો. મારા જીવનનો બહુ મોટો હિસ્સો એવો હતો કે વર્ષો સુધી હું આખા દેશમાં ભટકતો રહ્યો, જ્યાં મળે ત્યાં ખોરાક ખાતો રહ્યો, જ્યાં સુતો રહ્યો, સમુદ્ર કિનારેથી પર્વતો સુધી, રણથી લઈને બરફીલા શિખરો સુધી, હું દરેક પ્રદેશના લોકોને મળ્યો અને તેમને ઓળખ્યો. મેં મારા દેશના જીવનનો, મારા દેશની સંસ્કૃતિનો, મારા દેશના પડકારોનો પ્રથમ હાથનો અનુભવ લીધો. તે એવો પણ સમય હતો જ્યારે મેં મારી દિશા જુદી રીતે નક્કી કરી હતી, પરંતુ નિયતિ મને રાજકારણમાં લઈ ગઈ. મેં ક્યારેય વિચાર્યું ન હતું કે એક દિવસ હું મુખ્ય પ્રધાન બનીશ, અને જ્યારે મેં કર્યું, ત્યારે હું ગુજરાતનો સૌથી વધુ સમય સુધી સેવા આપનાર મુખ્ય પ્રધાન બન્યો. હું 13 વર્ષ સુધી ગુજરાતનો મુખ્યમંત્રી રહ્યો, ત્યારબાદ લોકોએ મને પ્રમોટ કરીને પ્રધાનમંત્રી બનાવ્યો. પરંતુ દાયકાઓથી દેશના ખૂણે-ખૂણે જઈને મેં જે શીખ્યું છે, પછી તે રાજ્ય હોય કે કેન્દ્ર, તેણે મારા સેવાના નમૂના અને શાસનના મારા મોડેલને સફળ બનાવ્યું છે. તમે છેલ્લા 10 વર્ષમાં આ ગવર્નન્સ મોડલની સફળતા જોઈ છે, આખી દુનિયાએ જોઈ છે અને હવે દેશની જનતાએ મને આ ત્રીજી ટર્મ ખૂબ જ વિશ્વાસ સાથે સોંપી છે. આ ત્રીજા કાર્યકાળમાં હું ત્રણ ગણી વધુ જવાબદારી સાથે આગળ વધી રહ્યો છું.

મિત્રો,

આજે ભારત વિશ્વના સૌથી યુવા દેશોમાંનો એક છે. ભારત ઊર્જાથી ભરેલું છે, સપનાઓથી ભરેલું છે. દરરોજ નવા રેકોર્ડ, દરરોજ નવા સમાચાર, આજે વધુ એક ખૂબ જ સારા સમાચાર મળ્યા છે. ભારતે પુરૂષ અને મહિલા ચેસ ઓલિમ્પિયાડ બંનેમાં ગોલ્ડ જીત્યો છે. પણ હું તમને એક બીજી વાત કહું જ્યારે વધુ તાળીઓ પડશે. લગભગ સો વર્ષના ઈતિહાસમાં આવું પહેલીવાર બન્યું છે. સમગ્ર દેશ, દરેક ભારતીયને આપણા ચેસ ખેલાડીઓ પર ખૂબ ગર્વ છે. બીજું AI છે જે ભારતને ચલાવી રહ્યું છે અને તે કયું છે? તે છે- એ ફોર એસ્પિરેશનલ, આઈ ફોર ઈન્ડિયા, એસ્પિરેશનલ ઈન્ડિયા. આ એક નવી શક્તિ છે, નવી ઉર્જા છે. આજે, કરોડો ભારતીયોની આકાંક્ષાઓ ભારતના વિકાસને આગળ વધારી રહી છે. દરેક આકાંક્ષા નવી સિદ્ધિઓને જન્મ આપે છે. અને દરેક સિદ્ધિ અને નવી આકાંક્ષા ફળદ્રુપ જમીન બની રહી છે. એક દાયકામાં ભારત 10માં સ્થાનેથી 5મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું છે. હવે દરેક ભારતીય ઈચ્છે છે કે ભારત ઝડપથી ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જાય. આજે દેશના એક મોટા વર્ગની મૂળભૂત જરૂરિયાતો પૂરી થઈ રહી છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં કરોડો લોકોને સ્વચ્છ રાંધણગેસની સુવિધા મળી છે, તેમના ઘર સુધી સ્વચ્છ પાઈપથી પાણી પહોંચવા લાગ્યું છે, તેમના ઘર સુધી વીજળીના કનેક્શન પહોંચી ગયા છે, તેમના માટે કરોડો શૌચાલય બનાવવામાં આવ્યા છે. આવા કરોડો લોકો હવે ગુણવત્તાયુક્ત જીવન ઈચ્છે છે.

 

મિત્રો,

હવે ભારતના લોકોને માત્ર રસ્તા જ નથી જોઈતા, તેઓને મહાન એક્સપ્રેસ વે જોઈએ છે. હવે ભારતના લોકોને માત્ર રેલ કનેક્ટિવિટી જ નથી જોઈતી, તેઓને હાઈ સ્પીડ ટ્રેન જોઈએ છે. ભારતના દરેક શહેરમાં મેટ્રોની અપેક્ષા છે, ભારતના દરેક શહેરનું પોતાનું એરપોર્ટ હોવાની અપેક્ષા છે. દેશનો દરેક નાગરિક, દરેક ગામ અને શહેર ઇચ્છે છે કે તેને વિશ્વની શ્રેષ્ઠ સુવિધાઓ મળે. અને આપણે તેના પરિણામો જોઈ રહ્યા છીએ. 2014માં ભારતમાં માત્ર 5 શહેરોમાં મેટ્રો હતી, આજે 23 શહેરોમાં મેટ્રો છે. આજે, ભારત વિશ્વમાં બીજા નંબરનું સૌથી મોટું મેટ્રો નેટવર્ક ધરાવે છે. અને તે દરરોજ વિસ્તરી રહ્યું છે.

મિત્રો,

2014માં ભારતમાં માત્ર 70 શહેરોમાં એરપોર્ટ હતા, આજે 140થી વધુ શહેરોમાં એરપોર્ટ છે. 2014માં 100થી ઓછી ગ્રામ પંચાયતોમાં બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી હતી, 100થી ઓછી, આજે 2 લાખથી વધુ પંચાયતોમાં બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી છે. 2014 માં, ભારતમાં 140 મિલિયન અથવા લગભગ 14 કરોડ એલપીજી ગ્રાહકો હતા. આજે ભારતમાં 310 મિલિયન એટલે કે 31 કરોડથી વધુ એલપીજી ગ્રાહકો છે. જે કામ પહેલા વર્ષોનો સમય લાગતો હતો તે હવે મહિનાઓમાં પૂર્ણ થઈ રહ્યો છે. આજે ભારતના લોકોમાં આત્મવિશ્વાસ છે, એક સંકલ્પ છે, મંજિલ સુધી પહોંચવાનો આશય છે, ભારતમાં વિકાસ એક જનઆંદોલન બની રહ્યો છે. અને દરેક ભારતીય વિકાસની આ ચળવળમાં સમાન ભાગીદાર બન્યો છે. તેને ભારતની સફળતામાં, ભારતની સિદ્ધિઓમાં વિશ્વાસ છે.

મિત્રો,

 

ભારત આજે તકોની ભૂમિ છે. હવે ભારત તકોની રાહ જોતું નથી, હવે ભારત તકો ઝડપે છે, તેનું નિર્માણ કરે છે. છેલ્લા 10 વર્ષોમાં, ભારતે દરેક ક્ષેત્રમાં તકોનું નવું લોન્ચિંગ પેડ બનાવ્યું છે. તમે જુઓ, માત્ર એક દાયકામાં, અને આ તમને બધાને ગર્વ કરશે, માત્ર એક દાયકામાં, 25 કરોડ લોકો, 25 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યા છે. આ કેવી રીતે થયું? આવું એટલા માટે થયું કારણ કે અમે અમારી જૂની વિચારસરણી અને અભિગમ બદલ્યો છે. અમે ગરીબોના સશક્તિકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. 50 કરોડ એટલે કે 500 મિલિયનથી વધુ લોકોને બેંકિંગ સિસ્ટમ સાથે જોડ્યા, 55 કરોડથી વધુ એટલે કે 550 મિલિયન લોકોને 5 લાખ રૂપિયા સુધીની મફત તબીબી સારવાર પૂરી પાડવી, 4 કરોડ એટલે કે 40 મિલિયનથી વધુ પરિવારોને પાકા મકાનો પ્રદાન કરીને, કોલેટરલ ફ્રી લોનની સિસ્ટમ અને કરોડો લોકોને ધિરાણની સરળતા સાથે જોડવા, આવા ઘણા કામો થયા, પછી ઘણા લોકોએ પોતે ગરીબીને હરાવી. અને આજે આ નવ-મધ્યમ વર્ગ, ગરીબીમાંથી બહાર આવીને ભારતના વિકાસને ઝડપી ગતિ આપી રહ્યો છે.

મિત્રો,

અમે મહિલા કલ્યાણ તેમજ મહિલાઓની આગેવાની હેઠળના વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. સરકાર દ્વારા બનાવવામાં આવેલા કરોડો મકાનો મહિલાઓના નામે નોંધાયેલા હતા. ખોલવામાં આવેલા કરોડો બેંક ખાતાઓમાંથી અડધાથી વધુ ખાતા મહિલાઓ દ્વારા ખોલવામાં આવ્યા હતા. 10 વર્ષમાં ભારતની 10 કરોડ મહિલાઓને માઈક્રો એન્ટરપ્રેન્યોરશિપ સ્કીમ સાથે જોડવામાં આવશે. ચાલો હું તમને બીજું ઉદાહરણ આપું. અમે ભારતમાં કૃષિને ટેક્નોલોજી સાથે જોડવાના ઘણા પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ. આમાં, આજે ભારતમાં ખેતીમાં ડ્રોનનો વિપુલ પ્રમાણમાં ઉપયોગ જોવા મળે છે. કદાચ ડ્રોન તમારા માટે નવું નથી. પણ નવી વાત એ છે કે, શું તમે જાણો છો કે આની જવાબદારી કોણ લે છે? આ ગ્રામીણ મહિલાઓ સાથે છે. અમે હજારો મહિલા ડ્રોન પાઈલટ બનાવી રહ્યા છીએ. ખેતીમાં ટેકનોલોજીની આ વિશાળ ક્રાંતિ ગામડાની મહિલાઓ લાવી રહી છે.

 

મિત્રો,

જે ક્ષેત્રો પહેલા ઉપેક્ષિત હતા તે આજે દેશની પ્રાથમિકતા છે. ભારત આજે પહેલા કરતાં વધુ જોડાયેલું છે. તમને નવાઈ લાગશે, આજે ભારતનું 5G માર્કેટ, જો હું તમને કહું તો તમને ખરાબ તો નહીં લાગે ને? આજે ભારતનું 5G માર્કેટ અમેરિકા કરતા પણ મોટું થઈ ગયું છે. અને આ 2 વર્ષમાં થયું છે. હવે ભારત મેડ ઇન ઇન્ડિયા, 6જી પર કામ કરી રહ્યું છે. આ કેવી રીતે થયું? આવું એટલા માટે થયું કારણ કે અમે આ ક્ષેત્રને આગળ લઈ જવા માટે નીતિઓ બનાવી છે. અમે મેડ ઇન ઇન્ડિયા ટેક્નોલોજી પર કામ કર્યું. અમે સસ્તા ડેટા, મોબાઈલ ફોન મેન્યુફેક્ચરિંગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. આજે વિશ્વની લગભગ દરેક મોટી મોબાઈલ બ્રાન્ડ મેડ ઈન ઈન્ડિયા છે. આજે ભારત વિશ્વમાં બીજા નંબરનું સૌથી મોટું મોબાઈલ ઉત્પાદક છે. મારા આગમન પહેલા એક સમય હતો જ્યારે અમે મોબાઈલ ઈમ્પોર્ટર્સ હતા, આજે મોબાઈલ એક્સપોર્ટર્સ બની ગયા છીએ.

મિત્રો,

હવે ભારત પાછળ નથી રહ્યું, હવે ભારત નવી સિસ્ટમ બનાવે છે, હવે ભારત આગળ છે. ભારતે વિશ્વને ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર-DPIનો નવો કોન્સેપ્ટ આપ્યો છે. DPIએ સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે, તે ભ્રષ્ટાચાર ઘટાડવાનું મુખ્ય માધ્યમ પણ બની ગયું છે. ભારતનું UPI આજે સમગ્ર વિશ્વને આકર્ષી રહ્યું છે. તમારા ખિસ્સામાં વોલેટ હોય છે, પરંતુ ભારતમાં લોકોના ખિસ્સામાં વોલેટ હોય છે તેમજ ફોન હોય છે, તેમની પાસે ઈ-વોલેટ હોય છે. ઘણા ભારતીયો હવે તેમના દસ્તાવેજો ભૌતિક ફોલ્ડરમાં રાખતા નથી, તેમની પાસે ડિજીલોકર છે. જ્યારે તેઓ એરપોર્ટ પર જાય છે, ત્યારે તેઓ ડિજી યાત્રા સાથે એકીકૃત મુસાફરી કરે છે. તે ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, નોકરીઓ, ઈનોવેશન અને તેનાથી સંબંધિત દરેક ટેક્નોલોજી માટે લોન્ચિંગ પેડ બની ગયું છે.

મિત્રો,

ભારત, ભારત હવે અટકવાનું નથી, ભારત હવે અટકવાનું નથી. ભારત ઈચ્છે છે કે વિશ્વમાં વધુને વધુ ઉપકરણો મેડ ઈન ઈન્ડિયા ચિપ્સ પર ચાલે. અમે સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટરને પણ ભારતના ઝડપી વિકાસનો આધાર બનાવ્યો છે. ગયા વર્ષે જૂનમાં, ભારતે સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટર માટે પ્રોત્સાહનોની જાહેરાત કરી હતી. થોડા મહિના પછી, માઈક્રોનના પ્રથમ સેમિકન્ડક્ટર યુનિટનો શિલાન્યાસ પણ કરવામાં આવ્યો. ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં આવા 5 એકમોને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે તમે અહીં અમેરિકામાં પણ મેડ ઇન ઇન્ડિયા ચિપ્સ જોશો. આ નાની ચિપ વિકસિત ભારતની ઉડાનને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે અને આ મોદીની ગેરંટી છે.

મિત્રો,

આજે ભારતમાં સુધારાઓ માટેની પ્રતીતિ અને પ્રતિબદ્ધતા અભૂતપૂર્વ છે. અમારો ગ્રીન એનર્જી ટ્રાન્ઝિશન પ્રોગ્રામ તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. વિશ્વની 17 ટકા વસ્તી હોવા છતાં વૈશ્વિક કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ભારતનો હિસ્સો માત્ર 4 ટકા છે. દુનિયાને બરબાદ કરવામાં અમારી કોઈ ભૂમિકા નથી. એક રીતે, આપણે કહી શકીએ કે તે સમગ્ર વિશ્વની સરખામણીમાં નહિવત્ છે. આપણે પણ માત્ર કાર્બન ઈંધણ બાળીને આપણા વિકાસને ટેકો આપી શકીએ છીએ. પરંતુ અમે લીલા સંક્રમણનો માર્ગ પસંદ કર્યો. પ્રકૃતિ પ્રત્યેના અમારા પ્રેમના મૂલ્યોએ અમને માર્ગદર્શન આપ્યું. તેથી, અમે સૌર, પવન, હાઇડ્રો, ગ્રીન હાઇડ્રોજન અને પરમાણુ ઊર્જામાં રોકાણ કરી રહ્યા છીએ. તમે જુઓ, ભારત એ G20 દેશ છે જેણે પેરિસ આબોહવા લક્ષ્યોને પૂર્ણ કરવા માટે સૌપ્રથમ હતું. 2014 થી, ભારતે તેની સૌર ઊર્જા સ્થાપિત ક્ષમતામાં 30 ગણો વધારો કર્યો છે. અમે દેશના દરેક ઘરને સૌર ઉર્જાનું ઘર બનાવવા માટે રોકાયેલા છીએ. આ માટે અમે રૂફટોપ સોલારનું મોટું મિશન શરૂ કર્યું છે. આજે આપણા રેલ્વે સ્ટેશન અને એરપોર્ટ સોલારાઇઝ થઇ રહ્યા છે. ભારત ઘરોથી લઈને રસ્તાઓ સુધી ઉર્જા કાર્યક્ષમ લાઇટિંગના માર્ગ પર આગળ વધ્યું છે. આ તમામ પ્રયાસોને કારણે ભારતમાં મોટી સંખ્યામાં ગ્રીન જોબ્સનું સર્જન થઈ રહ્યું છે.

મિત્રો,

21મી સદીનું ભારત શિક્ષણ, કૌશલ્ય, સંશોધન અને નવીનતાના આધારે આગળ વધી રહ્યું છે. નાલંદા યુનિવર્સિટીના નામથી તમે બધા પરિચિત છો. તાજેતરમાં, ભારતની પ્રાચીન નાલંદા યુનિવર્સિટી એક નવા અવતારમાં ઉભરી આવી છે. આજે, તે માત્ર યુનિવર્સિટી જ નહીં પરંતુ નાલંદા ભાવનાને પણ પુનર્જીવિત કરી રહી છે. વિશ્વના વિદ્યાર્થીઓએ ભારતમાં આવીને અભ્યાસ કરવો જોઈએ, આપણે આવી આધુનિક ઈકોસિસ્ટમ બનાવી રહ્યા છીએ. ચાલો હું તમને ભારતમાં છેલ્લા 10 વર્ષમાં યાદ રાખવા જેવી કેટલીક બાબતો કહું. છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારતમાં દર અઠવાડિયે એક યુનિવર્સિટી બનાવવામાં આવી છે. દરરોજ બે નવી કોલેજો બનાવવામાં આવે છે. દરરોજ નવી ITI સ્થપાય છે. 10 વર્ષમાં ટ્રિપલ આઈટીની સંખ્યા 9થી વધીને 25 થઈ ગઈ છે. IIMની સંખ્યા 13 થી વધીને 21 થઈ ગઈ છે. AIIMની સંખ્યા ત્રણ ગણી વધીને 22 થઈ ગઈ છે. મેડિકલ કોલેજોની સંખ્યા પણ 10 વર્ષમાં લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે. વિશ્વની ટોચની યુનિવર્સિટીઓ પણ આજે ભારતમાં આવી રહી છે, તેમાં ભારતનું નામ છે. અત્યાર સુધી દુનિયાએ ભારતીય ડિઝાઇનરોની શક્તિ જોઈ છે, હવે દુનિયા ભારતમાં ડિઝાઇનની શક્તિ જોશે.

મિત્રો,

આજે અમારી ભાગીદારી સમગ્ર વિશ્વ સાથે વધી રહી છે. અગાઉ ભારત સમાન અંતરની નીતિ અપનાવતું હતું. હવે ભારત નિકટતમ નિકટતાની નીતિને અનુસરી રહ્યું છે. અમે ગ્લોબલ સાઉથ માટે પણ મજબૂત અવાજ બની રહ્યા છીએ. તમે જોયું જ હશે કે ભારતની પહેલ પર આફ્રિકન યુનિયનને G-20 સમિટમાં કાયમી સભ્યપદ મળ્યું. આજે જ્યારે ભારત વૈશ્વિક મંચ પર કંઈક બોલે છે, ત્યારે વિશ્વ સાંભળે છે. થોડા સમય પહેલા, જ્યારે મેં કહ્યું હતું કે – આ યુદ્ધનો યુગ નથી… ત્યારે બધા તેની ગંભીરતા સમજી ગયા.

 

મિત્રો,

આજે, વિશ્વમાં જ્યાં પણ કોઈ કટોકટી આવે છે, ભારત પ્રથમ પ્રતિસાદકર્તા તરીકે ઉભરી આવે છે. કોરોનાના સમય દરમિયાન, અમે 150 થી વધુ દેશોમાં રસી અને દવાઓ મોકલી, જ્યાં પણ ભૂકંપ આવ્યો, ક્યાંક વાવાઝોડું આવ્યું, ક્યાંક ગૃહ યુદ્ધ થયું, અમે મદદ માટે સૌથી પહેલા પહોંચ્યા. આ આપણા પૂર્વજોનો ઉપદેશ છે, આ આપણા મૂલ્યો છે.

મિત્રો,

આજનો ભારત વિશ્વમાં એક નવા ઉત્પ્રેરક એજન્ટ તરીકે ઉભરી રહ્યો છે. અને તેની અસર દરેક ક્ષેત્રમાં જોવા મળશે. વૈશ્વિક વિકાસની પ્રક્રિયાને વેગ આપવામાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે, વૈશ્વિક શાંતિની પ્રક્રિયાને વેગ આપવામાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ રહેશે, વૈશ્વિક આબોહવાની ક્રિયાને ઝડપી બનાવવામાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ રહેશે, વૈશ્વિક કૌશલ્યના અંતરને દૂર કરવામાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ રહેશે. આમાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે, વૈશ્વિક નવીનતાઓને નવી દિશા આપવામાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે, વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલામાં સ્થિરતામાં ભારતની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે.

મિત્રો,

ભારત માટે, તેનો અર્થ છે શક્તિ અને શક્તિ. એટલે કે જ્ઞાન વહેંચવા માટે છે. સંપત્તિ કાળજી માટે છે. શક્તિ રક્ષણ માટે છે. એટલા માટે ભારતની પ્રાથમિકતા વિશ્વમાં પોતાનું દબાણ વધારવાની નથી, પરંતુ તેનો પ્રભાવ વધારવાની છે. આપણે અગ્નિની જેમ સળગતા નથી, સૂર્યના કિરણો જેવો પ્રકાશ આપનાર આપણે છીએ. અમે વિશ્વ પર પ્રભુત્વ મેળવવા માંગતા નથી. અમે વિશ્વની સમૃદ્ધિમાં અમારો સહયોગ વધારવા માંગીએ છીએ. યોગનો પ્રચાર હોય, સુપરફૂડ મિલટ્સનો પ્રચાર હોય, મિશન લાઇફનું વિઝન હોય, એટલે કે પર્યાવરણ માટેની જીવનશૈલી હોય, ભારત જીડીપી કેન્દ્રિત વૃદ્ધિની સાથે માનવ કેન્દ્રિત વૃદ્ધિને પ્રાથમિકતા આપી રહ્યું છે. હું તમને અહીં મિશન લાઇફને શક્ય તેટલો પ્રચાર કરવા વિનંતી કરું છું. આપણે આપણી જીવનશૈલીમાં નાના ફેરફારો કરીને પર્યાવરણને ઘણી મદદ કરી શકીએ છીએ. તમે સાંભળ્યું હશે અને કદાચ તમારામાંથી કોઈએ પહેલ કરી હશે, આજકાલ ભારતમાં, તમારી માતાને યાદ કરીને, તમારી માતાના નામ પર એક વૃક્ષ વાવો, જો માતા જીવતી હોય તો તેને તમારી સાથે લઈ જાઓ, જો માતા ન હોય તો તો આજે દેશના ખૂણે-ખૂણે માતાના નામે ચિત્ર લેવાનું અને વૃક્ષારોપણ કરવાનું અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. અને હું ઈચ્છું છું કે તમે બધા અહીં પણ આવું અભિયાન ચલાવો. આનાથી આપણી જન્મદાતા અને પૃથ્વી માતા બંનેની કીર્તિમાં વધારો થશે.

મિત્રો,

આજનો ભારત મોટા સપના જુએ છે, મોટા સપનાનો પીછો કરે છે. પેરિસ ઓલિમ્પિક થોડા દિવસો પહેલા જ સમાપ્ત થયું. આગામી ઓલિમ્પિક્સનું યજમાન યુએસએ છે. ટૂંક સમયમાં, તમે ભારતમાં પણ ઓલિમ્પિકના સાક્ષી થશો. અમે 2036ના ઓલિમ્પિકની યજમાની માટે શક્ય તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ. રમતગમત હોય, વેપાર હોય કે મનોરંજન હોય, આજે ભારત આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે. આજે, IPL જેવી ભારતીય લીગ વિશ્વની ટોચની લીગમાંની એક છે. ભારતીય ફિલ્મો વૈશ્વિક સ્તરે ધૂમ મચાવી રહી છે. આજે ભારત વૈશ્વિક પર્યટનમાં પણ ઝંડો લહેરાવી રહ્યું છે. વિશ્વના વિવિધ દેશોમાં ભારતીય તહેવારો ઉજવવાની સ્પર્ધા છે. આ દિવસોમાં હું દરેક શહેરમાં લોકોને નવરાત્રી માટે ગરબા શીખતા જોઉં છું. આ તેમનો ભારત પ્રત્યેનો પ્રેમ છે.

મિત્રો,

આજે દરેક દેશ ભારતને વધુને વધુ સમજવા અને જાણવા માંગે છે. તમને બીજી એક વાત જાણીને આનંદ થશે. ગઈકાલે જ, અમેરિકાએ લગભગ 300 પ્રાચીન શિલાલેખો અને શિલ્પો ભારત પાછા ફર્યા જે કોઈએ ભારતમાંથી ચોરી કર્યા હશે, કોઈ 1500 વર્ષ જૂના, કોઈ 2000 વર્ષ જૂના. અત્યાર સુધીમાં અમેરિકાએ આવી 500 હેરિટેજ વસ્તુઓ ભારતને પરત કરી છે. આ કોઈ નાની વસ્તુ પરત કરવાની વાત નથી. આ આપણા હજારો વર્ષોના વારસાનું સન્માન છે. આ ભારતનું સન્માન છે અને તમારું પણ સન્માન છે. આ માટે હું અમેરિકન સરકારનો ખૂબ આભારી છું.

 

મિત્રો,

ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેની ભાગીદારી સતત મજબૂત થઈ રહી છે. અમારી ભાગીદારી ગ્લોબલ ગુડ માટે છે. અમે દરેક ક્ષેત્રમાં સહયોગ વધારી રહ્યા છીએ. અને તમારી સુવિધાને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવે છે. મેં ગયા વર્ષે જાહેરાત કરી હતી કે અમારી સરકાર સિએટલમાં નવું કોન્સ્યુલેટ ખોલશે. હવે આ કોન્સ્યુલેટ શરૂ થયું છે. મેં વધુ બે કોન્સ્યુલેટ ખોલવા માટે તમારા સૂચનો માંગ્યા હતા. મને તમને જણાવતા આનંદ થાય છે કે તમારા સૂચનોને અનુસરીને ભારતે બોસ્ટન અને લોસ એન્જલસમાં બે નવા કોન્સ્યુલેટ ખોલવાનો નિર્ણય લીધો છે. હ્યુસ્ટન યુનિવર્સિટીમાં તમિલ અભ્યાસના તિરુવલ્લુવર અધ્યક્ષની જાહેરાત કરતાં પણ મને આનંદ થાય છે. તેનાથી મહાન તમિલ સંત તિરુવલ્લુવરના દર્શન,  દુનિયા સુધી પહોંચાડવામાં વધુ મદદ મળશે.

 

મિત્રો,

તમારું આ આયોજન ખરેખર અદ્ભુત રહ્યો. અહીં જે સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ થયો તે અદ્ભુત હતો. મને એ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે આ કાર્યક્રમમાં હજારો વધુ લોકો આવવા માગે છે. પરંતુ સ્થળ ખૂબ નાનું હતું. હું તે મિત્રોની માફી માંગુ છું જેમને હું અહીં મળી શક્યો નથી. તેઓ બધાને આગલી વખતે, બીજા દિવસે, કોઈ અન્ય સ્થળે મળીશું. પણ હું જાણું છું, ઉત્સાહ આવો જ રહેશે, ઉત્સાહ આવો જ રહેશે, તમે આવા જ રહો, સ્વસ્થ રહો, સમૃદ્ધ રહો, ભારત-અમેરિકા મિત્રતા આવી જ રીતે મજબૂત કરતા રહો, આ શુભેચ્છા સાથે, આપ સૌનો ખૂબ ખૂબ આભાર! મારી સાથે બોલો -

 

ભારત માતા કી જય.

ભારત માતા કી જય.

ભારત માતા કી જય.

તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર.

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet

Media Coverage

Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at Christmas Celebrations hosted by the Catholic Bishops' Conference of India
December 23, 2024
It is a moment of pride that His Holiness Pope Francis has made His Eminence George Koovakad a Cardinal of the Holy Roman Catholic Church: PM
No matter where they are or what crisis they face, today's India sees it as its duty to bring its citizens to safety: PM
India prioritizes both national interest and human interest in its foreign policy: PM
Our youth have given us the confidence that the dream of a Viksit Bharat will surely be fulfilled: PM
Each one of us has an important role to play in the nation's future: PM

Respected Dignitaries…!

आप सभी को, सभी देशवासियों को और विशेषकर दुनिया भर में उपस्थित ईसाई समुदाय को क्रिसमस की बहुत-बहुत शुभकामनाएं, ‘Merry Christmas’ !!!

अभी तीन-चार दिन पहले मैं अपने साथी भारत सरकार में मंत्री जॉर्ज कुरियन जी के यहां क्रिसमस सेलीब्रेशन में गया था। अब आज आपके बीच उपस्थित होने का आनंद मिल रहा है। Catholic Bishops Conference of India- CBCI का ये आयोजन क्रिसमस की खुशियों में आप सबके साथ जुड़ने का ये अवसर, ये दिन हम सबके लिए यादगार रहने वाला है। ये अवसर इसलिए भी खास है, क्योंकि इसी वर्ष CBCI की स्थापना के 80 वर्ष पूरे हो रहे हैं। मैं इस अवसर पर CBCI और उससे जुड़े सभी लोगों को बहुत-बहुत बधाई देता हूँ।

साथियों,

पिछली बार आप सभी के साथ मुझे प्रधानमंत्री निवास पर क्रिसमस मनाने का अवसर मिला था। अब आज हम सभी CBCI के परिसर में इकट्ठा हुए हैं। मैं पहले भी ईस्टर के दौरान यहाँ Sacred Heart Cathedral Church आ चुका हूं। ये मेरा सौभाग्य है कि मुझे आप सबसे इतना अपनापन मिला है। इतना ही स्नेह मुझे His Holiness Pope Francis से भी मिलता है। इसी साल इटली में G7 समिट के दौरान मुझे His Holiness Pope Francis से मिलने का अवसर मिला था। पिछले 3 वर्षों में ये हमारी दूसरी मुलाकात थी। मैंने उन्हें भारत आने का निमंत्रण भी दिया है। इसी तरह, सितंबर में न्यूयॉर्क दौरे पर कार्डिनल पीट्रो पैरोलिन से भी मेरी मुलाकात हुई थी। ये आध्यात्मिक मुलाक़ात, ये spiritual talks, इनसे जो ऊर्जा मिलती है, वो सेवा के हमारे संकल्प को और मजबूत बनाती है।

साथियों,

अभी मुझे His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड से मिलने का और उन्हें सम्मानित करने का अवसर मिला है। कुछ ही हफ्ते पहले, His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को His Holiness Pope Francis ने कार्डिनल की उपाधि से सम्मानित किया है। इस आयोजन में भारत सरकार ने केंद्रीय मंत्री जॉर्ज कुरियन के नेतृत्व में आधिकारिक रूप से एक हाई लेवल डेलिगेशन भी वहां भेजा था। जब भारत का कोई बेटा सफलता की इस ऊंचाई पर पहुंचता है, तो पूरे देश को गर्व होना स्वभाविक है। मैं Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को फिर एक बार बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

साथियों,

आज आपके बीच आया हूं तो कितना कुछ याद आ रहा है। मेरे लिए वो बहुत संतोष के क्षण थे, जब हम एक दशक पहले फादर एलेक्सिस प्रेम कुमार को युद्ध-ग्रस्त अफगानिस्तान से सुरक्षित बचाकर वापस लाए थे। वो 8 महीने तक वहां बड़ी विपत्ति में फंसे हुए थे, बंधक बने हुए थे। हमारी सरकार ने उन्हें वहां से निकालने के लिए हर संभव प्रयास किया। अफ़ग़ानिस्तान के उन हालातों में ये कितना मुश्किल रहा होगा, आप अंदाजा लगा सकते हैं। लेकिन, हमें इसमें सफलता मिली। उस समय मैंने उनसे और उनके परिवार के सदस्यों से बात भी की थी। उनकी बातचीत को, उनकी उस खुशी को मैं कभी भूल नहीं सकता। इसी तरह, हमारे फादर टॉम यमन में बंधक बना दिए गए थे। हमारी सरकार ने वहाँ भी पूरी ताकत लगाई, और हम उन्हें वापस घर लेकर आए। मैंने उन्हें भी अपने घर पर आमंत्रित किया था। जब गल्फ देशों में हमारी नर्स बहनें संकट से घिर गई थीं, तो भी पूरा देश उनकी चिंता कर रहा था। उन्हें भी घर वापस लाने का हमारा अथक प्रयास रंग लाया। हमारे लिए ये प्रयास केवल diplomatic missions नहीं थे। ये हमारे लिए एक इमोशनल कमिटमेंट था, ये अपने परिवार के किसी सदस्य को बचाकर लाने का मिशन था। भारत की संतान, दुनिया में कहीं भी हो, किसी भी विपत्ति में हो, आज का भारत, उन्हें हर संकट से बचाकर लाता है, इसे अपना कर्तव्य समझता है।

साथियों,

भारत अपनी विदेश नीति में भी National-interest के साथ-साथ Human-interest को प्राथमिकता देता है। कोरोना के समय पूरी दुनिया ने इसे देखा भी, और महसूस भी किया। कोरोना जैसी इतनी बड़ी pandemic आई, दुनिया के कई देश, जो human rights और मानवता की बड़ी-बड़ी बातें करते हैं, जो इन बातों को diplomatic weapon के रूप में इस्तेमाल करते हैं, जरूरत पड़ने पर वो गरीब और छोटे देशों की मदद से पीछे हट गए। उस समय उन्होंने केवल अपने हितों की चिंता की। लेकिन, भारत ने परमार्थ भाव से अपने सामर्थ्य से भी आगे जाकर कितने ही देशों की मदद की। हमने दुनिया के 150 से ज्यादा देशों में दवाइयाँ पहुंचाईं, कई देशों को वैक्सीन भेजी। इसका पूरी दुनिया पर एक बहुत सकारात्मक असर भी पड़ा। अभी हाल ही में, मैं गयाना दौरे पर गया था, कल मैं कुवैत में था। वहां ज्यादातर लोग भारत की बहुत प्रशंसा कर रहे थे। भारत ने वैक्सीन देकर उनकी मदद की थी, और वो इसका बहुत आभार जता रहे थे। भारत के लिए ऐसी भावना रखने वाला गयाना अकेला देश नहीं है। कई island nations, Pacific nations, Caribbean nations भारत की प्रशंसा करते हैं। भारत की ये भावना, मानवता के लिए हमारा ये समर्पण, ये ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच ही 21वीं सदी की दुनिया को नई ऊंचाई पर ले जाएगी।

Friends,

The teachings of Lord Christ celebrate love, harmony and brotherhood. It is important that we all work to make this spirit stronger. But, it pains my heart when there are attempts to spread violence and cause disruption in society. Just a few days ago, we saw what happened at a Christmas Market in Germany. During Easter in 2019, Churches in Sri Lanka were attacked. I went to Colombo to pay homage to those we lost in the Bombings. It is important to come together and fight such challenges.

Friends,

This Christmas is even more special as you begin the Jubilee Year, which you all know holds special significance. I wish all of you the very best for the various initiatives for the Jubilee Year. This time, for the Jubilee Year, you have picked a theme which revolves around hope. The Holy Bible sees hope as a source of strength and peace. It says: "There is surely a future hope for you, and your hope will not be cut off." We are also guided by hope and positivity. Hope for humanity, Hope for a better world and Hope for peace, progress and prosperity.

साथियों,

बीते 10 साल में हमारे देश में 25 करोड़ लोगों ने गरीबी को परास्त किया है। ये इसलिए हुआ क्योंकि गरीबों में एक उम्मीद जगी, की हां, गरीबी से जंग जीती जा सकती है। बीते 10 साल में भारत 10वें नंबर की इकोनॉमी से 5वें नंबर की इकोनॉमी बन गया। ये इसलिए हुआ क्योंकि हमने खुद पर भरोसा किया, हमने उम्मीद नहीं हारी और इस लक्ष्य को प्राप्त करके दिखाया। भारत की 10 साल की विकास यात्रा ने हमें आने वाले साल और हमारे भविष्य के लिए नई Hope दी है, ढेर सारी नई उम्मीदें दी हैं। 10 साल में हमारे यूथ को वो opportunities मिली हैं, जिनके कारण उनके लिए सफलता का नया रास्ता खुला है। Start-ups से लेकर science तक, sports से entrepreneurship तक आत्मविश्वास से भरे हमारे नौजवान देश को प्रगति के नए रास्ते पर ले जा रहे हैं। हमारे नौजवानों ने हमें ये Confidence दिया है, य़े Hope दी है कि विकसित भारत का सपना पूरा होकर रहेगा। बीते दस सालों में, देश की महिलाओं ने Empowerment की नई गाथाएं लिखी हैं। Entrepreneurship से drones तक, एरो-प्लेन उड़ाने से लेकर Armed Forces की जिम्मेदारियों तक, ऐसा कोई क्षेत्र नहीं, जहां महिलाओं ने अपना परचम ना लहराया हो। दुनिया का कोई भी देश, महिलाओं की तरक्की के बिना आगे नहीं बढ़ सकता। और इसलिए, आज जब हमारी श्रमशक्ति में, Labour Force में, वर्किंग प्रोफेशनल्स में Women Participation बढ़ रहा है, तो इससे भी हमें हमारे भविष्य को लेकर बहुत उम्मीदें मिलती हैं, नई Hope जगती है।

बीते 10 सालों में देश बहुत सारे unexplored या under-explored sectors में आगे बढ़ा है। Mobile Manufacturing हो या semiconductor manufacturing हो, भारत तेजी से पूरे Manufacturing Landscape में अपनी जगह बना रहा है। चाहे टेक्लोलॉजी हो, या फिनटेक हो भारत ना सिर्फ इनसे गरीब को नई शक्ति दे रहा है, बल्कि खुद को दुनिया के Tech Hub के रूप में स्थापित भी कर रहा है। हमारा Infrastructure Building Pace भी अभूतपूर्व है। हम ना सिर्फ हजारों किलोमीटर एक्सप्रेसवे बना रहे हैं, बल्कि अपने गांवों को भी ग्रामीण सड़कों से जोड़ रहे हैं। अच्छे ट्रांसपोर्टेशन के लिए सैकड़ों किलोमीटर के मेट्रो रूट्स बन रहे हैं। भारत की ये सारी उपलब्धियां हमें ये Hope और Optimism देती हैं कि भारत अपने लक्ष्यों को बहुत तेजी से पूरा कर सकता है। और सिर्फ हम ही अपनी उपलब्धियों में इस आशा और विश्वास को नहीं देख रहे हैं, पूरा विश्व भी भारत को इसी Hope और Optimism के साथ देख रहा है।

साथियों,

बाइबल कहती है- Carry each other’s burdens. यानी, हम एक दूसरे की चिंता करें, एक दूसरे के कल्याण की भावना रखें। इसी सोच के साथ हमारे संस्थान और संगठन, समाज सेवा में एक बहुत बड़ी भूमिका निभाते हैं। शिक्षा के क्षेत्र में नए स्कूलों की स्थापना हो, हर वर्ग, हर समाज को शिक्षा के जरिए आगे बढ़ाने के प्रयास हों, स्वास्थ्य के क्षेत्र में सामान्य मानवी की सेवा के संकल्प हों, हम सब इन्हें अपनी ज़िम्मेदारी मानते हैं।

साथियों,

Jesus Christ ने दुनिया को करुणा और निस्वार्थ सेवा का रास्ता दिखाया है। हम क्रिसमस को सेलिब्रेट करते हैं और जीसस को याद करते हैं, ताकि हम इन मूल्यों को अपने जीवन में उतार सकें, अपने कर्तव्यों को हमेशा प्राथमिकता दें। मैं मानता हूँ, ये हमारी व्यक्तिगत ज़िम्मेदारी भी है, सामाजिक दायित्व भी है, और as a nation भी हमारी duty है। आज देश इसी भावना को, ‘सबका साथ, सबका विकास और सबका प्रयास’ के संकल्प के रूप में आगे बढ़ा रहा है। ऐसे कितने ही विषय थे, जिनके बारे में पहले कभी नहीं सोचा गया, लेकिन वो मानवीय दृष्टिकोण से सबसे ज्यादा जरूरी थे। हमने उन्हें हमारी प्राथमिकता बनाया। हमने सरकार को नियमों और औपचारिकताओं से बाहर निकाला। हमने संवेदनशीलता को एक पैरामीटर के रूप में सेट किया। हर गरीब को पक्का घर मिले, हर गाँव में बिजली पहुंचे, लोगों के जीवन से अंधेरा दूर हो, लोगों को पीने के लिए साफ पानी मिले, पैसे के अभाव में कोई इलाज से वंचित न रहे, हमने एक ऐसी संवेदनशील व्यवस्था बनाई जो इस तरह की सर्विस की, इस तरह की गवर्नेंस की गारंटी दे सके।

आप कल्पना कर सकते हैं, जब एक गरीब परिवार को ये गारंटी मिलती हैं तो उसके ऊपर से कितनी बड़ी चिंता का बोझ उतरता है। पीएम आवास योजना का घर जब परिवार की महिला के नाम पर बनाया जाता है, तो उससे महिलाओं को कितनी ताकत मिलती है। हमने तो महिलाओं के सशक्तिकरण के लिए नारीशक्ति वंदन अधिनियम लाकर संसद में भी उनकी ज्यादा भागीदारी सुनिश्चित की है। इसी तरह, आपने देखा होगा, पहले हमारे यहाँ दिव्यांग समाज को कैसी कठिनाइयों का सामना करना पड़ता था। उन्हें ऐसे नाम से बुलाया जाता था, जो हर तरह से मानवीय गरिमा के खिलाफ था। ये एक समाज के रूप में हमारे लिए अफसोस की बात थी। हमारी सरकार ने उस गलती को सुधारा। हमने उन्हें दिव्यांग, ये पहचान देकर के सम्मान का भाव प्रकट किया। आज देश पब्लिक इंफ्रास्ट्रक्चर से लेकर रोजगार तक हर क्षेत्र में दिव्यांगों को प्राथमिकता दे रहा है।

साथियों,

सरकार में संवेदनशीलता देश के आर्थिक विकास के लिए भी उतनी ही जरूरी होती है। जैसे कि, हमारे देश में करीब 3 करोड़ fishermen हैं और fish farmers हैं। लेकिन, इन करोड़ों लोगों के बारे में पहले कभी उस तरह से नहीं सोचा गया। हमने fisheries के लिए अलग से ministry बनाई। मछलीपालकों को किसान क्रेडिट कार्ड जैसी सुविधाएं देना शुरू किया। हमने मत्स्य सम्पदा योजना शुरू की। समंदर में मछलीपालकों की सुरक्षा के लिए कई आधुनिक प्रयास किए गए। इन प्रयासों से करोड़ों लोगों का जीवन भी बदला, और देश की अर्थव्यवस्था को भी बल मिला।

Friends,

From the ramparts of the Red Fort, I had spoken of Sabka Prayas. It means collective effort. Each one of us has an important role to play in the nation’s future. When people come together, we can do wonders. Today, socially conscious Indians are powering many mass movements. Swachh Bharat helped build a cleaner India. It also impacted health outcomes of women and children. Millets or Shree Anna grown by our farmers are being welcomed across our country and the world. People are becoming Vocal for Local, encouraging artisans and industries. एक पेड़ माँ के नाम, meaning ‘A Tree for Mother’ has also become popular among the people. This celebrates Mother Nature as well as our Mother. Many people from the Christian community are also active in these initiatives. I congratulate our youth, including those from the Christian community, for taking the lead in such initiatives. Such collective efforts are important to fulfil the goal of building a Developed India.

साथियों,

मुझे विश्वास है, हम सबके सामूहिक प्रयास हमारे देश को आगे बढ़ाएँगे। विकसित भारत, हम सभी का लक्ष्य है और हमें इसे मिलकर पाना है। ये आने वाली पीढ़ियों के प्रति हमारा दायित्व है कि हम उन्हें एक उज्ज्वल भारत देकर जाएं। मैं एक बार फिर आप सभी को क्रिसमस और जुबली ईयर की बहुत-बहुत बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।