આદરણીય મહામહિમ રાષ્ટ્રપતિ ઇરફાન અલી,
પ્રધાનમંત્રી માર્ક ફિલિપ્સ,
ઉપરાષ્ટ્રપતિ ભારત જગદેવ,
પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ રામોતર,
ગુયાનીઝ મંત્રીમંડળના સભ્યો,
ભારત-ગુયાનીઝ સમુદાયના સભ્યો,
દેવીઓ અને સજ્જનો,
નમસ્કાર!
સીતારામ !
આજે આપ સૌની સાથે હોવાની મને ખુશી છે. સૌપ્રથમ હું રાષ્ટ્રપતિ ઇરફાન અલીનો અમારી સાથે જોડાવા બદલ આભાર માનું છું. મારા આગમન પછી મને મળેલા પ્રેમ અને સ્નેહથી હું ખૂબ જ પ્રભાવિત છું. હું રાષ્ટ્રપતિ અલીનો આભાર માનું છું કે તેમણે મારા માટે તેમના ઘરના દરવાજા ખોલ્યા. હું તેમના પરિવારની હૂંફ અને આત્મીયતા બદલ આભાર માનું છું. આતિથ્યની ભાવના એ આપણી સંસ્કૃતિના કેન્દ્રમાં છે. છેલ્લા બે દિવસથી હું તે અનુભવી શક્યો છું. પ્રમુખ અલી અને તેમનાં દાદી સાથે અમે એક વૃક્ષ પણ રોપ્યું હતું. તે અમારી પહેલનો એક ભાગ છે, "એક પેડ મા કે નામ", એટલે કે, "માતા માટેનું એક વૃક્ષ". તે એક ભાવનાત્મક ક્ષણ હતી જે હું હંમેશાં યાદ રાખીશ.
સાથીઓ,
ગુયાનાનો સર્વોચ્ચ રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર 'ઓર્ડર ઑફ એક્સેલન્સ' પ્રાપ્ત કરવા બદલ હું ખૂબ જ સન્માનની લાગણી અનુભવું છું. હું આ હરકત માટે ગુયાનાના લોકોનો આભાર માનું છું. આ 1.4 અબજ ભારતીયોનું સન્માન છે. તે 3 લાખ મજબૂત ઇન્ડો-ગુયાનીઝ સમુદાયની માન્યતા છે અને ગુયાનાના વિકાસમાં તેમના યોગદાનની માન્યતા છે.
સાથીઓ,
બે દાયકા અગાઉ આપના અદ્ભુત દેશની મુલાકાત લેવાની મારી પાસે ઘણી મોટી યાદો છે. તે સમયે, હું કોઈ સત્તાવાર હોદ્દો ધરાવતો ન હતો. હું ગુયાનામાં એક મુસાફર તરીકે આવ્યો, કુતૂહલથી ભરેલો હતો. હવે, હું ભારતના પ્રધાનમંત્રી તરીકે નદીઓની આ ભૂમિ પર પાછો ફર્યો છું. ત્યારે અને હવેની વચ્ચે ઘણી બધી વસ્તુઓ બદલાઈ ગઈ છે. પરંતુ મારા ગુઆનીઝ ભાઈઓ અને બહેનોનો પ્રેમ અને સ્નેહ સમાન રહે છે! મારા અનુભવે પુષ્ટિ આપી છે - તમે એક ભારતીયને ભારતમાંથી બહાર લઈ જઈ શકો છો, પરંતુ તમે ભારતને ભારતીયમાંથી બહાર ન લઈ જઈ શકો.
મિત્રો,
આજે મેં ઇન્ડિયા અરાઇવલ મોન્યુમેન્ટની મુલાકાત લીધી છે. તે લગભગ બે સદીઓ પહેલાં તમારા પૂર્વજોની લાંબી અને મુશ્કેલ યાત્રાને જીવંત બનાવે છે. તેઓ ભારતના જુદા જુદા ભાગોમાંથી આવ્યા હતા. તેઓ પોતાની સાથે વિવિધ સંસ્કૃતિઓ, ભાષાઓ અને પરંપરાઓ લાવ્યા હતા. સમય જતાં, તેઓએ આ નવી ભૂમિને પોતાનું ઘર બનાવ્યું. આજે, આ ભાષાઓ, ઈતિહાસ અને પરંપરાઓ ગુયાનાની સમૃદ્ધ સંસ્કૃતિનો ભાગ છે. હું ઇન્ડો-ગુયાનીઝ સમુદાયના જુસ્સાને સલામ કરું છું. તમે સ્વતંત્રતા અને લોકશાહી માટે લડ્યા હતા. તમે ગુયાનાને સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક બનાવવા માટે કામ કર્યું છે. સામાન્ય શરૂઆતથી જ તમે ટોચ પર પહોંચ્યા છો. શ્રી ચેડ્ડી જગન હંમેશાં કહેતા: "કોઈ વ્યક્તિનો કયા રૂપમાં જન્મ લે છે તે મહત્ત્વનું નથી, પરંતુ તે શું બનવાનું પસંદ કરે છે તે મહત્ત્વનું છે." તે પણ આ શબ્દો જીવ્યા પણ ખરા. મજૂરોના પરિવારના પુત્ર, તે આગળ જતા વૈશ્વિક દરજ્જાના નેતા બન્યા. રાષ્ટ્રપતિ ઇરફાન અલી, ઉપરાષ્ટ્રપતિ ભારત જગદેવ, પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ રામોતર, આ બધા ઇન્ડો ગુયાનીઝ સમુદાયના એમ્બેસેડર છે. જોસેફ રુહોમોન, ઇન્ડો-ગુયાનીઝના પ્રારંભિક બૌદ્ધિકોમાંના એક, રામચરિતર લલ્લા, પ્રથમ ઇન્ડો-ગુયાનીઝ કવિઓમાંના એક, શાના યાર્ડન, પ્રખ્યાત મહિલા કવિ, આવા ઘણા ઇન્ડો-ગુઆનીઝે શિક્ષણવિદો અને કળાઓ, સંગીત અને ચિકિત્સા પર પ્રભાવ પાડ્યો હતો.
મિત્રો,
આપણી સમાનતાઓ આપણી મૈત્રીનો મજબૂત પાયો પૂરો પાડે છે. ખાસ કરીને ત્રણ બાબતો ભારત અને ગુયાનાને ગાઢ રીતે જોડે છે. સંસ્કૃતિ, ખાનપાન અને ક્રિકેટ! થોડાં અઠવાડિયાં પહેલાં જ, મને ખાતરી છે કે તમે બધાએ દિવાળી ઉજવી હશે. અને થોડા જ મહિનાઓમાં, જ્યારે ભારત હોળીની ઉજવણી કરશે, ત્યારે ગુયાના ફાગવા ઉજવશે. આ વર્ષે દિવાળી ખાસ હતી કારણ કે રામ લલ્લા 500 વર્ષ બાદ અયોધ્યા પરત ફર્યા હતા. ભારતના લોકોને યાદ છે કે અયોધ્યામાં રામ મંદિર બનાવવા માટે ગુયાનાથી પવિત્ર જળ અને શિલા પણ મોકલવામાં આવ્યા હતા. સમુદ્રોથી અલગ હોવા છતાં, ભારત માતા સાથે તમારું સાંસ્કૃતિક જોડાણ મજબૂત છે. આજે વહેલી સવારે જ્યારે મેં આર્ય સમાજ સ્મારક અને સરસ્વતી વિદ્યા નિકેતન શાળાની મુલાકાત લીધી ત્યારે હું આ અનુભવી શક્યો. ભારત અને ગુયાના બંનેને આપણી સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યસભર સંસ્કૃતિ પર ગર્વ છે. આપણે વિવિધતાને ઉજવણી કરવા જેવી વસ્તુ તરીકે જોઈએ છીએ, માત્ર સમાવિષ્ટ તરીકે જ નહીં. આપણા દેશો બતાવી રહ્યા છે કે કેવી રીતે સાંસ્કૃતિક વિવિધતા આપણી તાકાત છે.
સાથીઓ,
ભારતના લોકો જ્યાં પણ જાય છે, તેઓ એક મહત્વપૂર્ણ બાબતને પોતાની સાથે લઈ જાય છે. ખાવાનું! ઇન્ડો-ગુયાનીઝ સમુદાયમાં પણ એક અનોખી ખાદ્ય પરંપરા છે જેમાં ભારતીય અને ગુયાનીઝ બંને તત્વો છે. હું જાણું છું કે ધલ પુરી અહીં લોકપ્રિય છે! પ્રમુખ અલીના ઘરે મેં જે સાત કઢીવાળું ભોજન લીધું હતું તે સ્વાદિષ્ટ હતું. તે મારા માટે એક પ્રિય મેમરી રહેશે.
મિત્રો,
ક્રિકેટ પ્રત્યેનો પ્રેમ પણ આપણા દેશોને મજબૂત રીતે બાંધે છે. તે માત્ર એક રમત નથી. તે એક જીવનશૈલી છે, જે આપણી રાષ્ટ્રીય ઓળખમાં ઊંડે સુધી જોડાયેલી છે. ગુયાનામાં આવેલું પ્રોવિડન્સ નેશનલ ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ આપણી મૈત્રીનું પ્રતીક છે. કન્હાઈ, કાલીચરણ, ચંદરપોલ આ બધાં જ ભારતનાં જાણીતાં નામ છે. ક્લાઇવ લોઇડ અને તેની ટીમ ઘણી પેઢીઓના પ્રિય રહ્યા છે. આ ક્ષેત્રના યુવા ખેલાડીઓનો પણ ભારતમાં બહોળો ચાહકવર્ગ છે. આમાંના કેટલાક મહાન ક્રિકેટરો આજે અહીં આપણી સાથે છે. અમારા ઘણા ક્રિકેટ ચાહકોએ આ વર્ષે તમે હોસ્ટ કરેલા T-20 વર્લ્ડ કપની મજા માણી હતી. ગુયાનામાં તેમની મેચમાં 'ટીમ ઇન બ્લુ' માટેના તમારા ઉત્સાહને ભારતમાં ઘરે પાછા પણ સાંભળી શકાય છે!
મિત્રો,
આજે સવારે, મને ગુયાનીઝ સંસદને સંબોધન કરવાનું સન્માન મળ્યું. લોકશાહીની જનની હોવાને કારણે, મેં કેરેબિયન પ્રદેશની સૌથી જીવંત લોકશાહીઓમાંની એક સાથે આધ્યાત્મિક જોડાણની અનુભૂતિ કરી. આપણી પાસે એક વહેંચાયેલ ઇતિહાસ છે જે આપણને એક સાથે જોડે છે. સંસ્થાનવાદી શાસન સામે સામાન્ય સંઘર્ષ, લોકશાહી મૂલ્યો માટેનો પ્રેમ અને વિવિધતા માટે આદર. અમારું એક વહેંચાયેલું ભવિષ્ય છે જે આપણે બનાવવા માંગીએ છીએ. વૃદ્ધિ અને વિકાસ માટેની આકાંક્ષાઓ, અર્થતંત્ર અને ઇકોલોજી પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધતા તથા વાજબી અને સર્વસમાવેશક વૈશ્વિક વ્યવસ્થામાં વિશ્વાસ
મિત્રો,
હું જાણું છું કે ગુયાનાના લોકો ભારતના શુભેચ્છકો છે. તમે ભારતમાં થઈ રહેલી પ્રગતિને નજીકથી જોશો. છેલ્લા એક દાયકામાં ભારતની સફર સ્કેલ, સ્પીડ અને સ્થિરતાપણાની રહી છે. માત્ર 10 વર્ષમાં ભારત દસમું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર હતું, જે પાંચમા ક્રમનું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બની ગયું છે. અને, ટૂંક સમયમાં, ત્રીજા ક્રમના સૌથી મોટા બની જઈશું. આપણા યુવાનોએ આપણને વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમ બનાવી છે. ભારત ઇ-કોમર્સ, એઆઇ, ફિનટેક, કૃષિ, ટેકનોલોજી અને અન્ય બાબતોનું વૈશ્વિક કેન્દ્ર છે. આપણે મંગળ અને ચંદ્ર પર પહોંચી ગયા છીએ. ધોરીમાર્ગોથી લઈને આઈ-વે, હવાઈ માર્ગો અને રેલવે સુધી, અમે અત્યાધુનિક માળખાગત સુવિધાઓનું નિર્માણ કરી રહ્યા છીએ. આપણી પાસે મજબૂત સર્વિસ સેક્ટર છે. હવે આપણે ઉત્પાદન ક્ષેત્રે પણ મજબૂત બની રહ્યા છીએ. ભારત વિશ્વમાં બીજા નંબરનો સૌથી મોટો મોબાઇલ ઉત્પાદક દેશ બની ગયો છે.
મિત્રો,
ભારતનો વિકાસ માત્ર પ્રેરણાદાયક જ નહીં, પરંતુ સમાવેશી પણ રહ્યો છે. અમારું ડિજિટલ જાહેર માળખું ગરીબોને સશક્ત બનાવી રહ્યું છે. અમે લોકો માટે 500 મિલિયનથી વધુ બેંક ખાતાઓ ખોલ્યાં છે. અમે આ બેંક ખાતાઓને ડિજિટલ ઓળખ અને મોબાઇલ સાથે જોડ્યા. આ કારણે લોકોને તેમના બેંક ખાતામાં સીધી સહાય મળે છે. આયુષ્માન ભારત વિશ્વની સૌથી મોટી મફત સ્વાસ્થ્ય વીમા યોજના છે. તેનો લાભ 50 કરોડથી વધુ લોકોને મળી રહ્યો છે. અમે જરૂરિયાતમંદ લોકો માટે 30 મિલિયનથી વધુ ઘરો બનાવ્યાં છે. માત્ર એક દાયકામાં અમે 250 મિલિયન લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર કાઢ્યા છે. ગરીબોમાં પણ અમારી પહેલથી મહિલાઓને સૌથી વધુ ફાયદો થયો છે. લાખો મહિલાઓ તળિયાના ઉદ્યોગસાહસિકો બની રહી છે, રોજગારી અને તકોનું સર્જન કરી રહી છે.
મિત્રો,
જ્યારે આ બધી વિશાળ વૃદ્ધિ થઈ રહી હતી, ત્યારે અમે સ્થિરતા પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. માત્ર એક જ દાયકામાં આપણી સૌર ઊર્જાની ક્ષમતામાં 30 ગણો વધારો થયો છે! તમે કલ્પના કરી શકો છો ? અમે પેટ્રોલમાં 20 ટકા ઇથેનોલનું મિશ્રણ કરીને ગ્રીન મોબિલિટી તરફ આગેકૂચ કરી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ આબોહવામાં પરિવર્તનનો સામનો કરવા માટે અનેક પહેલોમાં કેન્દ્રીય ભૂમિકા ભજવી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધન, ગ્લોબલ બાયોફ્યુઅલ્સ એલાયન્સ, ધ કોએલિશન ફોર ડિઝાસ્ટર રિસાયલન્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, આમાંની ઘણી પહેલ વૈશ્વિક દક્ષિણને સશક્ત બનાવવા પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બિગ કેટ એલાયન્સની પણ ચેમ્પિયન છીએ. ગુયાના, તેના જાજરમાન જગુઆર સાથે, પણ આનો લાભ મેળવવા માટે ઉભા છે.
સાથીઓ,
ગયા વર્ષે પ્રવાસી ભારતીય દિવસના મુખ્ય અતિથિ તરીકે રાષ્ટ્રપતિ ઇરફાન અલીને યજમાન બનાવ્યા હતા. ભારતમાં પ્રધાનમંત્રી માર્ક ફિલિપ્સ અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ ભારત જગદેવને પણ આવકાર્યા હતા. અમે સાથે મળીને ઘણા ક્ષેત્રોમાં દ્વિપક્ષીય સહકારને મજબૂત કરવા માટે કામ કર્યું છે. આજે આપણે ઊર્જાથી માંડીને ઉદ્યોગસાહસિકતા, આયુર્વેદથી કૃષિ, માળખાગત સુવિધાથી માંડીને નવીનતા, હેલ્થકેરથી લઈને માનવ સંસાધન અને વિકાસ માટે આપણાં જોડાણનો વ્યાપ વધારવા સંમત થયા છીએ. આપણી ભાગીદારી વિશાળ પ્રદેશ માટે પણ નોંધપાત્ર મૂલ્ય ધરાવે છે. ગઈકાલે યોજાયેલી બીજી ઇન્ડિયા-કેરિકોમ સમિટ આ વાતનો પુરાવો છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના સભ્યો તરીકે, અમે બંને સુધારેલા બહુપક્ષીયવાદમાં માનીએ છીએ. વિકાસશીલ દેશો તરીકે, અમે વૈશ્વિક દક્ષિણની શક્તિને સમજીએ છીએ. અમે વ્યૂહાત્મક સ્વાયત્તતા ઇચ્છીએ છીએ અને સમાવિષ્ટ વિકાસને ટેકો આપીએ છીએ. અમે સ્થાયી વિકાસ અને આબોહવા ન્યાયને પ્રાથમિકતા આપીએ છીએ. અને, અમે વૈશ્વિક કટોકટીનું સમાધાન કરવા સંવાદ અને મુત્સદ્દીગીરીની હાકલ કરવાનું ચાલુ રાખીએ છીએ.
મિત્રો,
હું હંમેશાં આપણા ડાયસ્પોરાને રાષ્ટ્રદૂત કહું છું. રાજદૂત એ રાજદૂત છે, પણ મારા માટે તમે બધા રાષ્ટ્રદૂત છો. તેઓ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને મૂલ્યોના રાજદૂત છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે કોઈ દુન્યવી આનંદ માતાના ખોળામાં આરામની તુલના કરી શકે નહીં. તમે, ઇન્ડો-ગુયાનીઝ સમુદાય, બમણા ધન્ય છો. તમારી પાસે ગુયાના તમારી માતૃભૂમિ તરીકે છે અને ભારત માતા તમારી પૂર્વજોની ભૂમિ તરીકે છે. આજે જ્યારે ભારત તકોની ભૂમિ છે, ત્યારે તમારામાંનો દરેક આપણા બંને દેશોને જોડવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
સાથીઓ,
આવતા વર્ષે 13 જાન્યુઆરીથી 26 ફેબ્રુઆરી સુધી પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવશે. હું તમને પરિવારો અને મિત્રો સાથે આ મેળાવડામાં ભાગ લેવા આમંત્રણ આપું છું. તમે બસ્તી અથવા ગોંડાની મુસાફરી કરી શકો છો, જ્યાંથી તમારામાંના ઘણા આવ્યા હતા. તમે અયોધ્યાના રામ મંદિરના દર્શન પણ કરી શકો છો. બીજું આમંત્રણ છે કે તે પ્રવાસી ભારતીય દિવસ માટે છે. જે જાન્યુઆરીમાં ભુવનેશ્વરમાં યોજાશે. જો તમે આવો છો તો પુરીમાં મહાપ્રભુ જગન્નાથના આશીર્વાદ પણ લઇ શકો છો. હવે ઘણા બધા કાર્યક્રમો અને આમંત્રણો સાથે, હું આશા રાખું છું કે ટૂંક સમયમાં જ તમારામાંના ઘણાને ભારતમાં મળવાનું છે. ફરી એક વાર, તમે મને જે પ્રેમ અને સ્નેહ બતાવ્યો છે તેના માટે આપ સૌનો આભાર.
સાથીઓ,
આવતા વર્ષે 13 જાન્યુઆરીથી 26 ફેબ્રુઆરી સુધી પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવશે. હું તમને પરિવારો અને મિત્રો સાથે આ મેળાવડામાં ભાગ લેવા આમંત્રણ આપું છું. તમે બસ્તી અથવા ગોંડાની મુસાફરી કરી શકો છો, જ્યાંથી તમારામાંના ઘણા આવ્યા હતા. તમે અયોધ્યાના રામ મંદિરના દર્શન પણ કરી શકો છો. બીજું આમંત્રણ છે કે તે પ્રવાસી ભારતીય દિવસ માટે છે. જે જાન્યુઆરીમાં ભુવનેશ્વરમાં યોજાશે. જો તમે આવો છો તો પુરીમાં મહાપ્રભુ જગન્નાથના આશીર્વાદ પણ લઇ શકો છો. હવે ઘણા બધા કાર્યક્રમો અને આમંત્રણો સાથે, હું આશા રાખું છું કે ટૂંક સમયમાં જ તમારામાંના ઘણાને ભારતમાં મળવાનું છે. ફરી એક વાર, તમે મને જે પ્રેમ અને સ્નેહ બતાવ્યો છે તેના માટે આપ સૌનો આભાર.
આભાર.
તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર.
અને ખાસ આભાર મારા મિત્ર અલીનો. ખૂબ આભાર.