Mera Saansad
Search Search
Gujarati language

વર્ચ્યુઅલ વૈશ્વિક રોકાણકાર ગોળમેજી બેઠકમાં પ્રધાનમંત્રીના સંબોધનનો મૂળપાઠ

Published By : Admin | November 5, 2020 | 19:10 IST
India has shown remarkable resilience in this pandemic, be it fighting the virus or ensuring economic stability: PM
India offers Democracy, Demography, Demand as well as Diversity: PM Modi
If you want returns with reliability, India is the place to be: PM Modi

નમસ્કાર, સૌને તહેવારોની ખૂબ શુભેચ્છાઓ.

આપ સૌનું સ્વાગત કરતા મને ઘણો આનંદ થાય છે. અમારી સાથે તમારું જોડાણ વધારવા માટે તમારી આતુરતા જોઇને મને ખૂબ જ ખુશીનો અનુભવ થઇ રહ્યો છે. હું આશા રાખું છું કે એકબીજાના દૃષ્ટિકોણ વિશેની આપણી સારી પારસ્પરિક સમજણ, તમારી યોજનાઓ અને અમારી દૂરંદેશીને વધુ એકરૂપ કરવામાં પરિણમશે.

મિત્રો,

આ આખા વર્ષમાં, ભારતે હિંમતપૂર્વક વૈશ્વિક મહામારી સામે લડાઇ આપી, આખી દુનિયાએ ભારતની રાષ્ટ્રીય લાક્ષાણિકતા જોઇ. દુનિયાએ ભારતની ખરી શક્તિઓ પણ જોઇ. ભારતીયો જેના માટે જાણીતા છે તે લક્ષણો: કરુણાની ભાવના, રાષ્ટ્રીય એકતા આનાથી સફળતાપૂર્વક સામે આવ્યા છે. નાવીન્યકરણનો ચમકારો જોવા મળ્યો છે. વાત વાયરસ સામે લડવાની હોય કે પછી, આર્થિક સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરવાની હોય, ભારતે આ મહામારીમાં નોંધપાત્ર સહનશીલતા દર્શાવી છે. આ સહનશીલતા અમારી પ્રણાલીઓની શક્તિ, અમારા લોકોના સહકાર અને અમારી નીતિઓની સ્થિરતાથી ચાલે છે. અમારી પ્રણાલીઓની શક્તિના કારણે જ, અમે અંદાજે 800 મિલિયન લોકોને ખાદ્યાન્ન પૂરું પાડી શક્યા, 420 મિલિયન લોકોને નાણાં પહોંચાડી શક્યા અને અંદાજે 80 મિલિયન પરિવારોને વિનામૂલ્યે રાંધણગેસ પૂરો પાડી શક્યા. અમારા લોકો કે જેમણે સામાજિક અંતરનું આચરણ કર્યું અને માસ્ક પહેરવાની આદત કેળવી તેમના સહકારના કારણે જ ભારતે આ વાયરસ સામે આટલી મજબૂત લડત આપી છે. અમારી નીતિઓની સ્થિરતાના કારણે જ ભારત દુનિયામાં સૌથી પ્રાધાન્યતા ધરાવતા રોકાણના મુકામ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે.

મિત્રો,

અમે નવા ભારતનું નિર્માણ કરી રહ્યાં છીએ જે જુની પદ્ધતિઓથી મુક્ત છે. આજે, ભારત બદલાઇ રહ્યું છે અને વધુ સારું બની રહ્યું છે. નાણાકીય બેજવાબદારીમાંથી નાણાકીય સમજદારી, અતિ ફુગાવામાંથી ઓછો ફુગાવો, નોન પરફોર્મિંગ એસેટ્સનું સર્જન કરતા અવિચારી ધિરાણમાંથી યોગ્યતા આધારિત ધિરાણ, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની ઉણપમાંથી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વધારો, અસ્તવ્યસ્ત શહેરી વિકાસમાંથી સર્વાંગી અને સંતુલિત વિકાસ અને ભૌતિકમાંથી ડિજિટલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર થઇ રહ્યું છે.

મિત્રો,

આત્મનિર્ભર બનવાની ભારતની ઝંખના માત્ર એક દૂરંદેશી નથી પરંતુ સુનિયોજિત આર્થિક વ્યૂહનીતિ છે. આ વ્યૂહનીતિ ભારતને વૈશ્વિક વિનિર્માણનું પાવરહાઉસ બનાવવા માટે અમારા વ્યવસાયો અને અમારા કામદારોના કૌશલ્યનો ઉપયોગ કરવાનો ઉદ્દેશ રાખે છે. આ વ્યૂહનીતિ નવાચારમાં વૈશ્વિક કેન્દ્ર બનવા માટે અમારી ટેકનોલોજી ક્ષેત્રની શક્તિનો ઉપયોગ કરવાનો ઉદ્દેશ રાખે છે. આ નીતિ અમારા પુષ્કળ માનવ સંસાધનો અને તેમના કૌશલ્યોનો ઉપયોગ કરીને વૈશ્વિક વિકાસમાં યોગદાન આપવાનો ઉદ્દેશ રાખે છે.

મિત્રો,

આજે, રોકાણકારો એવી કંપનીઓ તરફ ખસી રહ્યાં છે જે પર્યાવરણીય, સામાજિક અને સુશાસનમાં ઉંચો સ્કોર ધરાવતી હોય. ભારત પાસે પહેલાંથી જ એવી પ્રણાલીઓ અને કંપનીઓ છે જે આ બાબતે ઉંચો રેન્ક ધરાવે છે. ભારત ESG પર સમાન પ્રમાણમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને વિકાસના માર્ગને અનુસરવામાં માને છે.

મિત્રો,

ભારત તમને લોકશાહી, જનસમુદાય, માંગ તેમજ વિવિધતા આપે છે. આવી જ અમારી વિવિધતા એ છે કે, તમે એક જ બજારમાં બહુવિધ બજારો મેળવી શકો છો. આ બહુવિધ આર્થિક કદ અને બહુવિધ પ્રાધાન્યતાઓ સાથે આવે છે. આ બહુવિધ હવામાન અને વિકાસના બહુવિધ સ્તરો સાથે આવે છે. આ વિવિધતા લોકશાહી, સહિયારી અને કાયદાને અનુસરતી પ્રણાલીમાં મુક્ત મન અને મુક્ત બજારો સાથે પણ આવે છે.

મિત્રો,

હું જાણું છું કે, હું આર્થિક જગતના કેટલાક શ્રેષ્ઠ બૌદ્ધિકોને સંબોધી રહ્યો છું. આ એવા લોકો છે જેઓ નાવીન્યતા અને વિકાસના નવા ક્ષેત્રોને દીર્ધકાલિન વ્યવસાયની દરખાસ્તોમાં રૂપાંતરિત કરી શકે છે. સાથે સાથે, હું તમારા ભરોસામાં, શ્રેષ્ઠ અને સૌથી સલામત લાંબાગાળાના વળતર માટે ભંડોળ પૂરું પાડવાની તમારી જરૂરિયાતથી પણ સભાન છું.

આથી મિત્રો.

હું ભારપૂર્વક કહેવા માંગુ છુ કે, અમારો અભિગમ સમસ્યાઓ માટે લાંબાગાળા અને ટકાઉક્ષમ ઉકેલો શોધવાનો છે. આવો અભિગમ તમારી જરૂરિયાતો સાથે ખૂબ જ સારી રીતે સંમિશ્રિત થાય છે. ચાલો હું તમને કેટલાક ઉદાહરણ આપું.

મિત્રો,

અમારી વિનિર્માણની સંભાવનાઓમાં વધારો કરવા માટે અમે ઘણી પહેલો હાથ ધરી છે. અમે GSTના રૂપમાં એક રાષ્ટ્ર એક કર પ્રણાલી લાવ્યા છીએ. સૌથી ઓછા કોર્પોરેટ ટેક્સ વાળા દેશોમાં અમે છીએ અને નવા વિનિર્માણ એકમો માટે પ્રોત્સાહકો પણ ઉમેર્યા છે. આવકવેરા આકારણી અને અપીલ માટે ફેસ-લેસ કર કાયદો લાવ્યા છીએ. નવા શ્રમ કાયદામાં કામદારોના કલ્યાણ અને નોકરીદાતાઓ માટે ઇઝ ઓફ ડુઇંગ બિઝનેસ વચ્ચે સંતુલન કરવામાં આવ્યું છે. ચોક્કસ ક્ષેત્રોમાં ઉત્પાદન સાથે સંકળાયેલ પ્રોત્સાહક યોજનાઓ શરૂ કરવામાં આવી છે. રોકાણકારો માટે એક સશક્ત સંસ્થાગત વ્યવસ્થા ઉભી કરવામાં આવી છે.

મિત્રો,

રાષ્ટ્રીય ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પાઇપલાઇન અંતર્ગત અમે પાંચ ટ્રિલિયન ડૉલરનું અર્થતંત્ર બનવા માટેની મહત્વાકાંક્ષી યોજના ધરાવીએ છીએ. અગ્રેસર મલ્ટિ-મોડેલ કનેક્ટિવિટી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર માસ્ટર પ્લાનને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવી રહ્યું છે. ભારતે, સમગ્ર દેશમાં સંખ્યાબંધ ધોરીમાર્ગો, રેલવે, મેટ્રો, જળમાર્ગો, હવાઇમથકોના વિશાળ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના નિર્માણનો પ્રારંભ કર્યો છે. અમે ગરીબ-મધ્યમ વર્ગ માટે પરવડે તેવા લાખો મકાનોનું નિર્માણ કરી રહ્યાં છીએ. અમે માત્ર મોટા શહેરોમાં જ નહીં પરંતુ, નાના શહેરો અને નગરોમાં પણ રોકાણ લાવવા માંગીએ છીએ. ગુજરાતમાં ગિફ્ટ સિટી આનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. અમે આવા શહેરોમાં વિકાસની યોજનાઓ મિશન મોડ પર અમલમાં મૂકી રહ્યાં છીએ.

મિત્રો,

વિનિર્માણનો પાયો મજબૂત કરવાની અને વિશ્વસ્તરીય ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઉભું કરવાની અમારી વ્યૂહનીતિની જેમ જ, નાણાકીય ક્ષેત્ર માટેની અમારી વ્યૂહનીતિ પણ સર્વાંગી છે. અમારા દ્વારા લેવામાં આવેલા કેટલાક મુખ્ય પગલાંમાં, બેંકિંગ ક્ષેત્રમાં વ્યાપક સુધારા, નાણાકીય બજારોનું મજબૂતીકરણ, આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય સેવા કેન્દ્ર માટે એકીકૃત સત્તામંડળ, સૌથી ઉદાર પૈકી એક એવા FDI કાયદા, વિદેશી મૂડી માટે હળવા કર કાયદા, રોકાણના વાહકો માટે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર રોકાણ ટ્રસ્ટ અને રીઅલ એસ્ટેટ રોકાણ ટ્રસ્ટ જેવા અનુકૂળ નીતિગત કાયદા, નાદારી અને દેવાળિયાપણું સંહિતાનો અમલ, ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર દ્વારા આર્થિક સશક્તિકરણ અને રૂપે કાર્ડ તેમજ BHIM-UPI જેવી ફિન-ટેક આધારિત ચુકવણી પ્રણાલીઓ સામેલ છે.

મિત્રો,

નાવીન્યતા અને ડિજિટલ સંબંધિત પહેલ હંમેશા સરકારની નીતિઓ અને સુધારાઓમાં કેન્દ્ર સ્થાને રહ્યાં છે. અમે આખી દુનિયામાં સૌથી મોટી સંખ્યામાં સ્ટાર્ટઅપ અને યુનિકોર્ન કંપનીઓ ધરાવનારાઓમાંથી એક છીએ. અમે હજુ પણ ખૂબ ઝડપથી વિકસી રહ્યાં છીએ. 2019માં વૃદ્ધિનો દર દરરોજ બેથી 3 નવા સ્ટાર્ટઅપ ઉભા થવાનો નોંધાયો છે.

મિત્રો,

અમારી સરકારે ખાનગી સંસ્થાઓ મુક્ત રીતે કામ કરી શકે તે માટે વિવિધ પગલાં લીધા છે. વ્યૂહાત્મક વિનિવેશ અને અસ્કયામતોનું મુદ્રીકરણ આટલા મોટાપાયે અગાઉ ક્યારેય જોવા મળ્યું નહોતું. જાહેર ક્ષેત્રના સાહસોમાં અમારો હિસ્સો ઓછો કરીને 51 ટકા કરતાં નીચે લાવવાનો માટેનો ઐતિહાસિક નિર્ણય અમે લીધો છે. કોલસા, અવકાશ, અણુ ઉર્જા, રેલવે, નાગરિક ઉડ્ડયન અને સંરક્ષણ જેવા નવા ક્ષેત્રોમાં ખાનગી ભાગીદારી માટે નીતિ કાયદા લાવવામાં આવ્યા છે. જાહેર ક્ષેત્રની વાજબી ઉપસ્થિતિ માટે જાહેર ક્ષેત્રના સાહસો માટે નવી નીતિ લાવવામાં આવી છે.

મિત્રો,

આજે, ભારતમાં દરેક ક્ષેત્ર- વિનિર્માણ, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ટેકનોલોજી, કૃષિ, નાણાં અને આરોગ્ય તેમજ શિક્ષણ જેવા સામાજિક ક્ષેત્રો ઉન્નતિ કરી રહ્યાં છે. કૃષિ ક્ષેત્રમાં તાજેતરમાં અમે કરેલા સુધારાથી ભારતમાં ખેડૂતો સાથે ભાગીદારી માટેની નવી સંભાવનાઓના દ્વાર ખુલ્યા છે. ટેકનોલોજી અને અદ્યતન પ્રસંસ્કરણ ઉકેલોની મદદથી, ભારત ટૂંક સમયમાં જ કૃષિ નિકાસના હબ તરીકે ઉભરી આવશે. રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ વિદેશી યુનિવિર્સિટીઓને અહીં તેમના સંકુલો ખોલવા માટે અનુમતિ આપે છે. રાષ્ટ્રીય ડિજિટલ આરોગ્ય મિશન ફિન-ટેક માટે નવા કાર્યક્ષેત્રો પૂરા પાડે છે.

મિત્રો,

મને ઘણી ખુશી છે કે રોકાણકાર સમુદાય અમારા ભવિષ્યમાં વિશ્વાસ બતાવી રહ્યો છે. છેલ્લા 5 મહિનામાં અમારા FDIના આવવાના પ્રવાહમાં ગત વર્ષની સરખામણીએ 13 ટકાનો વધારો નોંધાયો છે. આ ગોળમેજી બેઠકમાં તમારી સક્રિય ભાગીદારીથી અમારા આત્મવિશ્વાસમાં વધારો થયો છે.

મિત્રો,

જે તમે વિશ્વસનીયતા સાથે વળતર મેળવવા માંગતા હોવ તો, ભારત આપના માટે આવું જ સ્થળ છે. જો તમે લોકશાહી સાથે માંગ ઇચ્છતા હોવ તો, ભારત આપના માટે આવું જ સ્થળ છે. જો તમે ટકાઉક્ષમતા સાથે સ્થિરતા ઇચ્છતા હોવ તો, ભારત આપના માટે આવું જ સ્થળ છે. જો તમે હરિત અભિગમ સાથે વિકાસ ઇચ્છતા હોવ તો, ભારત આપના માટે આવું જ સ્થળ છે.

મિત્રો,

ભારતના વિકાસમાં વૈશ્વિક આર્થિક પુનરુત્થાનની સંભાવનાઓ સમાયેલી છે. ભારતે પ્રાપ્ત કરેલી કોઇપણ સિદ્ધિની વૈશ્વિક વિકાસ અને કલ્યાણ પર અનેકગણી અસર પડશે. મજબૂત અને ધબકતું ભારત વૈશ્વિક આર્થિક વ્યવસ્થામાં સ્થિરતા લાવવામાં યોગદાન આપી શકે છે. ભારતને વૈશ્વિક વિકાસના પુનરુત્થાનનું એન્જિન બનાવવા માટે અમે કંઇપણ કરીશું. આગળ પ્રગતિનો ઉત્સાહજનક તબક્કો આવી રહ્યો છે. હું આપ સૌને તેનો હિસ્સો બનવા માટે નિમંત્રણ આપું છું.

આપ સૌનો ખૂબ ખૂબ આભાર!

Login or Register to add your comment
Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
View All
Snacks, Laughter And More, PM Modi's Candid Moments With Indian Workers In Kuwait

Media Coverage

Snacks, Laughter And More, PM Modi's Candid Moments With Indian Workers In Kuwait
View All
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
Download App
...
Joint Statement: Official visit of Shri Narendra Modi, Prime Minister of India to Kuwait (December 21-22, 2024)
December 22, 2024

At the invitation of His Highness the Amir of the State of Kuwait, Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, Prime Minister of India His Excellency Shri Narendra Modi paid an official visit to Kuwait on 21-22 December 2024. This was his first visit to Kuwait. Prime Minister Shri Narendra Modi attended the opening ceremony of the 26th Arabian Gulf Cup in Kuwait on 21 December 2024 as the ‘Guest of Honour’ of His Highness the Amir Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah.

His Highness the Amir of the State of Kuwait Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah and His Highness Sheikh Sabah Al-Khaled Al-Sabah Al-Hamad Al-Mubarak Al-Sabah, Crown Prince of the State of Kuwait received Prime Minister Shri Narendra Modi at Bayan Palace on 22 December 2024 and was accorded a ceremonial welcome. Prime Minister Shri Narendra Modi expressed his deep appreciation to His Highness the Amir of the State of Kuwait Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah for conferring on him the highest award of the State of Kuwait ‘The Order of Mubarak Al Kabeer’. The leaders exchanged views on bilateral, global, regional and multilateral issues of mutual interest.

Given the traditional, close and friendly bilateral relations and desire to deepen cooperation in all fields, the two leaders agreed to elevate the relations between India and Kuwait to a ‘Strategic Partnership’. The leaders stressed that it is in line with the common interests of the two countries and for the mutual benefit of the two peoples. Establishment of a strategic partnership between both countries will further broad-base and deepen our long-standing historical ties.

Prime Minister Shri Narendra Modi held bilateral talks with His Highness Sheikh Ahmad Abdullah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Mubarak Al-Sabah, Prime Minister of the State of Kuwait. In light of the newly established strategic partnership, the two sides reaffirmed their commitment to further strengthen bilateral relations through comprehensive and structured cooperation in key areas, including political, trade, investment, defence, security, energy, culture, education, technology and people-to-people ties.

The two sides recalled the centuries-old historical ties rooted in shared history and cultural affinities. They noted with satisfaction the regular interactions at various levels which have helped in generating and sustaining the momentum in the multifaceted bilateral cooperation. Both sides emphasized on sustaining the recent momentum in high-level exchanges through regular bilateral exchanges at Ministerial and senior-official levels.

The two sides welcomed the recent establishment of a Joint Commission on Cooperation (JCC) between India and Kuwait. The JCC will be an institutional mechanism to review and monitor the entire spectrum of the bilateral relations between the two countries and will be headed by the Foreign Ministers of both countries. To further expand our bilateral cooperation across various fields, new Joint Working Groups (JWGs) have been set up in areas of trade, investments, education and skill development, science and technology, security and counter-terrorism, agriculture, and culture, in addition to the existing JWGs on Health, Manpower and Hydrocarbons. Both sides emphasized on convening the meetings of the JCC and the JWGs under it at an early date.

Both sides noted that trade has been an enduring link between the two countries and emphasized on the potential for further growth and diversification in bilateral trade. They also emphasized on the need for promoting exchange of business delegations and strengthening institutional linkages.

Recognizing that the Indian economy is one of the fastest growing emerging major economies and acknowledging Kuwait’s significant investment capacity, both sides discussed various avenues for investments in India. The Kuwaiti side welcomed steps taken by India in making a conducive environment for foreign direct investments and foreign institutional investments, and expressed interest to explore investment opportunities in different sectors, including technology, tourism, healthcare, food-security, logistics and others. They recognized the need for closer and greater engagement between investment authorities in Kuwait with Indian institutions, companies and funds. They encouraged companies of both countries to invest and participate in infrastructure projects. They also directed the concerned authorities of both countries to fast-track and complete the ongoing negotiations on the Bilateral Investment Treaty.

Both sides discussed ways to enhance their bilateral partnership in the energy sector. While expressing satisfaction at the bilateral energy trade, they agreed that potential exists to further enhance it. They discussed avenues to transform the cooperation from a buyer-seller relationship to a comprehensive partnership with greater collaboration in upstream and downstream sectors. Both sides expressed keenness to support companies of the two countries to increase cooperation in the fields of exploration and production of oil and gas, refining, engineering services, petrochemical industries, new and renewable energy. Both sides also agreed to discuss participation by Kuwait in India's Strategic Petroleum Reserve Programme.

Both sides agreed that defence is an important component of the strategic partnership between India and Kuwait. The two sides welcomed the signing of the MoU in the field of Defence that will provide the required framework to further strengthen bilateral defence ties, including through joint military exercises, training of defence personnel, coastal defence, maritime safety, joint development and production of defence equipment.

The two sides unequivocally condemned terrorism in all its forms and manifestations, including cross-border terrorism and called for disrupting of terrorism financing networks and safe havens, and dismantling of terror infrastructure. Expressing appreciation of their ongoing bilateral cooperation in the area of security, both sides agreed to enhance cooperation in counter-terrorism operations, information and intelligence sharing, developing and exchanging experiences, best practices and technologies, capacity building and to strengthen cooperation in law enforcement, anti-money laundering, drug-trafficking and other transnational crimes. The two sides discussed ways and means to promote cooperation in cybersecurity, including prevention of use of cyberspace for terrorism, radicalisation and for disturbing social harmony. The Indian side praised the results of the fourth high-level conference on "Enhancing International Cooperation in Combating Terrorism and Building Resilient Mechanisms for Border Security - The Kuwait Phase of the Dushanbe Process," which was hosted by the State of Kuwait on November 4-5, 2024.

Both sides acknowledged health cooperation as one of the important pillars of bilateral ties and expressed their commitment to further strengthen collaboration in this important sector. Both sides appreciated the bilateral cooperation during the COVID- 19 pandemic. They discussed the possibility of setting up of Indian pharmaceutical manufacturing plants in Kuwait. They also expressed their intent to strengthen cooperation in the field of medical products regulation in the ongoing discussions on an MoU between the drug regulatory authorities.

The two sides expressed interest in pursuing deeper collaboration in the area of technology including emerging technologies, semiconductors and artificial intelligence. They discussed avenues to explore B2B cooperation, furthering e-Governance, and sharing best practices for facilitating industries/companies of both countries in the policies and regulation in the electronics and IT sector.

The Kuwaiti side also expressed interest in cooperation with India to ensure its food-security. Both sides discussed various avenues for collaboration including investments by Kuwaiti companies in food parks in India.

The Indian side welcomed Kuwait’s decision to become a member of the International Solar Alliance (ISA), marking a significant step towards collaboration in developing and deploying low-carbon growth trajectories and fostering sustainable energy solutions. Both sides agreed to work closely towards increasing the deployment of solar energy across the globe within ISA.

Both sides noted the recent meetings between the civil aviation authorities of both countries. The two sides discussed the increase of bilateral flight seat capacities and associated issues. They agreed to continue discussions in order to reach a mutually acceptable solution at an early date.

Appreciating the renewal of the Cultural Exchange Programme (CEP) for 2025-2029, which will facilitate greater cultural exchanges in arts, music, and literature festivals, the two sides reaffirmed their commitment on further enhancing people to people contacts and strengthening the cultural cooperation.

Both sides expressed satisfaction at the signing of the Executive Program on Cooperation in the Field of Sports for 2025-2028. which will strengthen cooperation in the area of sports including mutual exchange and visits of sportsmen, organising workshops, seminars and conferences, exchange of sports publications between both nations.

Both sides highlighted that education is an important area of cooperation including strengthening institutional linkages and exchanges between higher educational institutions of both countries. Both sides also expressed interest in collaborating on Educational Technology, exploring opportunities for online learning platforms and digital libraries to modernize educational infrastructure.

As part of the activities under the MoU between Sheikh Saud Al Nasser Al Sabah Kuwaiti Diplomatic Institute and the Sushma Swaraj Institute of Foreign Service (SSIFS), both sides welcomed the proposal to organize the Special Course for diplomats and Officers from Kuwait at SSIFS in New Delhi.

Both sides acknowledged that centuries old people-to-people ties represent a fundamental pillar of the historic India-Kuwait relationship. The Kuwaiti leadership expressed deep appreciation for the role and contribution made by the Indian community in Kuwait for the progress and development of their host country, noting that Indian citizens in Kuwait are highly respected for their peaceful and hard-working nature. Prime Minister Shri Narendra Modi conveyed his appreciation to the leadership of Kuwait for ensuring the welfare and well-being of this large and vibrant Indian community in Kuwait.

The two sides stressed upon the depth and importance of long standing and historical cooperation in the field of manpower mobility and human resources. Both sides agreed to hold regular meetings of Consular Dialogue as well as Labour and Manpower Dialogue to address issues related to expatriates, labour mobility and matters of mutual interest.

The two sides appreciated the excellent coordination between both sides in the UN and other multilateral fora. The Indian side welcomed Kuwait’s entry as ‘dialogue partner’ in SCO during India’s Presidency of Shanghai Cooperation Organisation (SCO) in 2023. The Indian side also appreciated Kuwait’s active role in the Asian Cooperation Dialogue (ACD). The Kuwaiti side highlighted the importance of making the necessary efforts to explore the possibility of transforming the ACD into a regional organisation.

Prime Minister Shri Narendra Modi congratulated His Highness the Amir on Kuwait’s assumption of the Presidency of GCC this year and expressed confidence that the growing India-GCC cooperation will be further strengthened under his visionary leadership. Both sides welcomed the outcomes of the inaugural India-GCC Joint Ministerial Meeting for Strategic Dialogue at the level of Foreign Ministers held in Riyadh on 9 September 2024. The Kuwaiti side as the current Chair of GCC assured full support for deepening of the India-GCC cooperation under the recently adopted Joint Action Plan in areas including health, trade, security, agriculture and food security, transportation, energy, culture, amongst others. Both sides also stressed the importance of early conclusion of the India-GCC Free Trade Agreement.

In the context of the UN reforms, both leaders emphasized the importance of an effective multilateral system, centered on a UN reflective of contemporary realities, as a key factor in tackling global challenges. The two sides stressed the need for the UN reforms, including of the Security Council through expansion in both categories of membership, to make it more representative, credible and effective.

The following documents were signed/exchanged during the visit, which will further deepen the multifaceted bilateral relationship as well as open avenues for newer areas of cooperation:● MoU between India and Kuwait on Cooperation in the field of Defence.

● Cultural Exchange Programme between India and Kuwait for the years 2025-2029.

● Executive Programme between India and Kuwait on Cooperation in the field of Sports for 2025-2028 between the Ministry of Youth Affairs and Sports, Government of India and Public Authority for Youth and Sports, Government of the State of Kuwait.

● Kuwait’s membership of International Solar Alliance (ISA).

Prime Minister Shri Narendra Modi thanked His Highness the Amir of the State of Kuwait for the warm hospitality accorded to him and his delegation. The visit reaffirmed the strong bonds of friendship and cooperation between India and Kuwait. The leaders expressed optimism that this renewed partnership would continue to grow, benefiting the people of both countries and contributing to regional and global stability. Prime Minister Shri Narendra Modi also invited His Highness the Amir of the State of Kuwait, Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, Crown Prince His Highness Sheikh Sabah Al-Khaled Al-Sabah Al-Hamad Al-Mubarak Al-Sabah, and His Highness Sheikh Ahmad Abdullah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Mubarak Al-Sabah, Prime Minister of the State of Kuwait to visit India.