સિંચાઈ, વીજળી, માર્ગ, રેલ, જળ પુરવઠો, કોલસો અને ઉદ્યોગનાં ક્ષેત્રોમાં સમગ્ર મધ્યપ્રદેશમાં આશરે રૂ. 17,000 કરોડનાં મૂલ્યના વિવિધ વિકાસ યોજનાઓનો શિલાન્યાસ અને લોકાર્પણ કર્યાં
મધ્યપ્રદેશમાં સાયબર તહેસિલ પ્રોજેક્ટનો શુભારંભ કર્યો
"મધ્યપ્રદેશની ડબલ એન્જિન સરકાર લોકોના કલ્યાણ માટે પ્રતિબદ્ધ છે"
"ભારતનો વિકાસ ત્યારે જ થશે જ્યારે તેના રાજ્યોનો વિકાસ થશે"
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "ઉજ્જૈનમાં વિક્રમાદિત્ય વૈદિક ઘડિયાળ 'કાલ ચક્ર'નું સાક્ષી બનશે, જ્યારે ભારત વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવાના માર્ગે અગ્રેસર છે ;
"ડબલ એન્જિન સરકાર ડબલ સ્પીડથી વિકાસ કાર્યો કરી રહી છે"
"સરકાર ગામડાઓને અમીર બનાવવા પર ખૂબ જ ભાર મૂકી રહી છે"
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "અમે મધ્ય પ્રદેશના સિંચાઈ ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ જોઈ રહ્યા છીએ"
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "છેલ્લાં 10 વર્ષમાં સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતની પ્રતિષ્ઠા ઘણી વધી છે"
"યુવાનોના સપના એ મોદીનો સંકલ્પ છે"

નમસ્તે !

આજે અમે મધ્યપ્રદેશના અમારા ભાઈ-બહેનો સાથે 'વિકસિત રાજ્યથી વિકસિત ભારત અભિયાન'માં જોડાઈ રહ્યા છીએ. પરંતુ આ વિશે વાત કરતા પહેલા હું ડિંડોરી માર્ગ અકસ્માત અંગે મારું દુઃખ વ્યક્ત કરું. આ દુર્ઘટનામાં જેમણે પોતાના પરિવારના સભ્યો ગુમાવ્યા છે તેમની સાથે મારી સંવેદના છે. જે લોકો ઘાયલ છે તેમની સારવાર માટે સરકાર તમામ વ્યવસ્થા કરી રહી છે. દુખની આ ઘડીમાં હું મધ્યપ્રદેશના લોકોની સાથે છું.

મિત્રો,

અત્યારે દરેક લોકસભા-વિધાનસભા સાંસદની બેઠક પર લાખો મિત્રો વિકસિત મધ્યપ્રદેશના સંકલ્પ સાથે જોડાયેલા છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી દેશના વિવિધ રાજ્યોએ આ રીતે વિકાસ કરવાનો સંકલ્પ લીધો છે. કારણ કે ભારતનો વિકાસ ત્યારે જ થશે જ્યારે રાજ્યોનો વિકાસ થશે. આજે આ સંકલ્પ યાત્રામાં મધ્યપ્રદેશ પણ જોડાઈ રહ્યું છે. હું તમને બધાને અભિનંદન આપું છું.

મિત્રો,

આવતીકાલથી જ એમપીમાં 9 દિવસનો વિક્રમોત્સવ શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. તે આપણા ભવ્ય વારસા અને વર્તમાન વિકાસની ઉજવણી છે. ઉજ્જૈનમાં સ્થાપિત વૈદિક ઘડિયાળ પણ એ વાતનો પુરાવો છે કે કેવી રીતે આપણી સરકાર વિરાસત અને વિકાસને સાથે લઈ જાય છે. બાબા મહાકાલનું શહેર એક સમયે સમગ્ર વિશ્વ માટે સમયની ગણતરીનું કેન્દ્ર હતું. પણ એ મહત્વ ભુલાઈ ગયું. હવે અમે વિશ્વની પ્રથમ "વિક્રમાદિત્ય વૈદિક ઘડિયાળ" પુનઃસ્થાપિત કરી છે. તે માત્ર આપણા સમૃદ્ધ ભૂતકાળને યાદ કરવાની તક નથી. તે યુગનો પણ સાક્ષી બનવા જઈ રહ્યો છે જે ભારતને વિકસિત બનાવશે.

મિત્રો,

આજે, સાંસદની તમામ લોકસભા બેઠકો મળીને અંદાજે 17 હજાર કરોડ રૂપિયાના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ પ્રાપ્ત થયા છે. જેમાં પીવાના પાણી અને સિંચાઈ યોજનાઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમાં પાવર, રોડ, રેલ્વે, સ્પોર્ટ્સ કોમ્પ્લેક્સ, કોમ્યુનિટી હોલ અને અન્ય ઉદ્યોગોને લગતા પ્રોજેક્ટનો સમાવેશ થાય છે. થોડા દિવસો પહેલા એમપીના 30 થી વધુ રેલ્વે સ્ટેશનોના આધુનિકીકરણનું કામ પણ શરૂ થયું છે. ભાજપની ડબલ એન્જિન સરકાર બમણી ઝડપે વિકાસ કરી રહી છે. આ પ્રોજેક્ટ્સ એમપીના લોકો માટે જીવન સરળ બનાવશે અને અહીં રોકાણ અને નોકરીઓની નવી તકો ઊભી કરશે. આ માટે આપ સૌને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન.

 

મિત્રો,

આજે બધે એક જ વાત સંભળાય છે - આ વખતે 400 પાર, આ વખતે 400 પાર! આવું પહેલીવાર બન્યું છે જ્યારે જનતાએ જ પોતાની પ્રિય સરકારની વાપસી માટે આવો નારા લગાવ્યો હોય. આ સ્લોગન ભાજપે નહીં પરંતુ દેશની જનતાએ આપ્યો છે. મોદીની ગેરંટી પર દેશનો વિશ્વાસ હ્રદયસ્પર્શી છે.

પણ મિત્રો,

 

અમારા માટે આ માત્ર ત્રીજી વખત સરકાર બનાવવાનું લક્ષ્ય છે, એવું નથી. ત્રીજી વખત અમે દેશને ત્રીજી સૌથી મોટી આર્થિક મહાસત્તા બનાવવા માટે ચૂંટણી લડી રહ્યા છીએ. અમારા માટે સરકાર બનાવવી એ અંતિમ ધ્યેય નથી, અમારા માટે સરકાર બનાવવી એ દેશ બનાવવાનું સાધન છે. અમે મધ્યપ્રદેશમાં પણ તે જ જોઈ રહ્યા છીએ. છેલ્લા બે દાયકાથી તમે અમને સતત તકો આપી રહ્યા છો. આજે પણ તમે જોયું છે કે નવી સરકારના છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં વિકાસ માટે કેટલો ઉત્સાહ અને ઉમંગ છે. અને અત્યારે, હું મારી સામે સ્ક્રીન તરફ જોઈ રહ્યો છું, હું જે જોઈ શકું છું તે લોકો જ છે. આ કાર્યક્રમ વિડિયો કોન્ફરન્સ પર યોજાયો હતો અને 15 લાખથી વધુ લોકો જોડાયેલા હતા, 200થી વધુ સ્થળોએ જોડાયેલા હતા. આ ઘટના સામાન્ય નથી અને હું તેને ટીવી પર મારી પોતાની આંખોથી જોઈ રહ્યો છું. આટલો ઉત્સાહ છે, આટલો ઉત્સાહ છે, આટલો જોશ દેખાઈ રહ્યો છે, હું ફરી એકવાર મધ્યપ્રદેશના ભાઈઓના આ પ્રેમને સલામ કરું છું, તમારા આ આશીર્વાદને સલામ કરું છું.

મિત્રો,

સરકાર કૃષિ, ઉદ્યોગ અને પર્યટન પર ખૂબ ભાર મૂકી રહી છે, જે વિકસિત મધ્યપ્રદેશના નિર્માણ માટે ડબલ એન્જિન છે. આજે મા નર્મદા પર નિર્મિત ત્રણ વોટર પ્રોજેક્ટનું ભૂમિપૂજન થયું છે. આ પ્રોજેક્ટ્સ આદિવાસી વિસ્તારોમાં સિંચાઈની સાથે સાથે પીવાના પાણીની સમસ્યાનું નિરાકરણ કરશે. અમે મધ્યપ્રદેશમાં સિંચાઈના ક્ષેત્રમાં નવી ક્રાંતિ થતી જોઈ રહ્યા છીએ. કેન-બેતવા લિંક પ્રોજેક્ટ બુંદેલખંડના લાખો પરિવારોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવશે. જ્યારે ખેડૂતના ખેતરમાં પાણી પહોંચે છે ત્યારે આનાથી મોટી સેવા કઈ હોઈ શકે? સિંચાઈ યોજના પણ ભાજપ સરકાર અને કોંગ્રેસ સરકાર વચ્ચેના તફાવતનું ઉદાહરણ છે. 2014 પહેલાના 10 વર્ષમાં દેશમાં લગભગ 40 લાખ હેક્ટર જમીનને સૂક્ષ્મ સિંચાઈ હેઠળ લાવવામાં આવી હતી. પરંતુ અમારી સેવાના છેલ્લા 10 વર્ષમાં તેનાથી બમણું એટલે કે લગભગ 90 લાખ હેક્ટર ખેતીને સૂક્ષ્મ સિંચાઈ સાથે જોડવામાં આવી છે. આ દર્શાવે છે કે ભાજપ સરકારની પ્રાથમિકતા શું છે. આ દર્શાવે છે કે ભાજપ સરકાર એટલે ઝડપ અને પ્રગતિ.

 

મિત્રો,

નાના ખેડૂતોની બીજી મોટી સમસ્યા વેરહાઉસનો અભાવ છે. જેના કારણે નાના ખેડૂતોને તેમની ઉપજને નકામા ભાવે વેચવાની ફરજ પડી હતી. હવે અમે સ્ટોરેજ સંબંધિત વિશ્વની સૌથી મોટી યોજના પર કામ કરી રહ્યા છીએ. આગામી વર્ષોમાં દેશમાં હજારો મોટા વેરહાઉસ બનાવવામાં આવશે. આ સાથે દેશમાં 700 લાખ મેટ્રિક ટન અનાજનો સંગ્રહ કરવાની સિસ્ટમ બનાવવામાં આવશે. સરકાર આના પર 1.25 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવા જઈ રહી છે.

મિત્રો,

અમારી સરકાર ગામડાઓને આત્મનિર્ભર બનાવવા પર ખૂબ ભાર મૂકી રહી છે. આ માટે સહયોગનો વિસ્તાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. અત્યાર સુધી આપણે દૂધ અને શેરડીના ક્ષેત્રમાં સહકારના ફાયદા જોઈ રહ્યા છીએ. બીજેપી સરકાર અનાજ, ફળ, શાકભાજી, માછલી વગેરે દરેક ક્ષેત્રમાં સહકાર પર ભાર આપી રહી છે. આ માટે લાખો ગામડાઓમાં સહકારી મંડળીઓ અને સહકારી સંસ્થાઓની રચના કરવામાં આવી રહી છે.

ગામની આવક દરેક રીતે વધારવાનો પ્રયાસ છે, પછી તે ખેતી હોય, પશુપાલન હોય, મધમાખી ઉછેર હોય, મરઘાં ઉછેર હોય, માછલી ઉછેર હોય.

મિત્રો,

ભૂતકાળમાં ગામના વિકાસમાં બીજી એક મોટી સમસ્યા આવી છે. ગામડાની જમીન, ગામની મિલકત હોય, તેને લઈને ઘણા વિવાદો થયા હતા. ગ્રામજનોને જમીનને લગતા નાના-નાના કામો માટે તાલુકાઓમાં ચક્કર મારવા પડતા હતા. હવે અમારી ડબલ એન્જિન સરકાર પીએમ સ્વામિત્વ યોજના દ્વારા આવી સમસ્યાઓનો કાયમી ઉકેલ શોધી રહી છે. અને મધ્યપ્રદેશ માલિકી યોજના હેઠળ ખૂબ જ સારું કામ કરી રહ્યું છે. મધ્યપ્રદેશમાં ડ્રોનનો ઉપયોગ કરીને 100 ટકા ગામડાઓનો સર્વે કરવામાં આવ્યો છે. અત્યાર સુધીમાં 20 લાખથી વધુ ઓનરશિપ કાર્ડ આપવામાં આવ્યા છે. ગામડાના મકાનોના કાયદેસરના દસ્તાવેજો મળવાથી ગરીબો અનેક પ્રકારના વિવાદોથી બચી જશે. ગરીબોને દરેક મુશ્કેલીમાંથી બચાવવાની મોદીની ગેરંટી છે. આજે મધ્યપ્રદેશના તમામ 55 જિલ્લાઓમાં સાયબર તહસીલ કાર્યક્રમનો પણ વિસ્તરણ કરવામાં આવી રહ્યો છે. હવે નામ ટ્રાન્સફર અને રજિસ્ટ્રી સંબંધિત મામલાઓનો ઉકેલ ડિજિટલ માધ્યમથી જ થશે. આનાથી ગ્રામીણ પરિવારોનો સમય અને ખર્ચ પણ બચશે.

મિત્રો,

મધ્યપ્રદેશના યુવાનો ઈચ્છે છે કે એમપી દેશના અગ્રણી ઔદ્યોગિક રાજ્યોમાંનું એક બને. હું સાંસદના દરેક યુવાનોને, ખાસ કરીને પ્રથમ વખતના મતદાતાઓને કહેવા માંગુ છું કે ભાજપ સરકાર તમારા માટે નવી તકો ઊભી કરવામાં કોઈ કસર છોડી રહી નથી. તમારા સપના મોદીનો સંકલ્પ છે. મધ્યપ્રદેશ આત્મનિર્ભર ભારત અને મેક ઇન ઇન્ડિયાનો મજબૂત આધારસ્તંભ બનશે. સીતાપુર, મોરેનામાં મેગા લેધર અને ફૂટવેર ક્લસ્ટર, ઈન્દોરમાં રેડીમેડ ગારમેન્ટ ઈન્ડસ્ટ્રી માટે પાર્ક, મંદસૌરમાં ઈન્ડસ્ટ્રીયલ પાર્કનું વિસ્તરણ, ધાર ઈન્ડસ્ટ્રીયલ પાર્કનું નવું નિર્માણ, આ તમામ પગલાં આ દિશામાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. કોંગ્રેસની સરકારોએ તો ઉત્પાદન ક્ષેત્રે આપણી પરંપરાગત શક્તિનો પણ નાશ કર્યો હતો. અમારી પાસે રમકડા બનાવવાની આટલી મોટી પરંપરા છે. પરંતુ સ્થિતિ એવી હતી કે થોડા વર્ષો પહેલા સુધી અમારા બજારો અને અમારા ઘર વિદેશી રમકડાંથી ભરાઈ ગયા હતા. અમે દેશના અમારા પરંપરાગત રમકડા ઉત્પાદન સાથીદારો, વિશ્વકર્મા પરિવારોને મદદ કરી. આજે વિદેશી દેશોમાંથી રમકડાંની આયાત ઘણી ઘટી ગઈ છે. હકીકતમાં, આજે આપણે આયાત કરતાં રમકડાંની વધુ નિકાસ કરીએ છીએ. આપણા બુધની રમકડા મિત્રો બનાવવા માટે પણ ઘણી તકો ઉભી થવા જઈ રહી છે. બુધનીમાં આજે જે સુવિધાઓ પર કામ શરૂ થયું છે તેનાથી રમકડાના ઉત્પાદનને વેગ મળશે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

જેમને કોઈ પૂછતું નથી, મોદી તેમને પૂછે છે. હવે મોદીએ દેશમાં આવા પરંપરાગત કામ સાથે જોડાયેલા તેમના સાથીઓની મહેનતને જાહેર કરવાની જવાબદારી પણ ઉપાડી લીધી છે. હું દેશ અને દુનિયામાં તમારી કલા અને તમારી કુશળતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો છું અને ચાલુ રાખીશ. જ્યારે હું કુટીર ઉદ્યોગના ઉત્પાદનો વિદેશી મહેમાનોને ભેટ તરીકે આપું છું, ત્યારે હું તમને પણ પ્રોત્સાહન આપવા માટે મારા શ્રેષ્ઠ પ્રયાસો કરું છું. જ્યારે હું સ્થાનિક લોકો માટે અવાજ ઉઠાવવા વિશે વાત કરું છું, ત્યારે હું તમારા ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે દરેક ઘર સુધી સંદેશો પહોંચાડી રહ્યો છું.

 

મિત્રો,

છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારતની પ્રતિષ્ઠા સમગ્ર વિશ્વમાં ઘણી વધી છે. આજે વિશ્વના દેશો ભારત સાથે દોસ્તી કરવાનું પસંદ કરે છે. આજે જો કોઈ ભારતીય વિદેશ જાય છે તો તેને ઘણું સન્માન મળે છે. ભારતની આ વધેલી વિશ્વસનીયતાનો સીધો ફાયદો રોકાણ અને પ્રવાસન ક્ષેત્રે થાય છે. આજે વધુને વધુ લોકો ભારત આવવા માંગે છે. જો તમે ભારત આવો છો તો એમપીમાં આવવું ખૂબ જ સ્વાભાવિક છે. કારણ કે સાંસદ અદ્ભુત છે, સાંસદ અદ્ભુત છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઓમકારેશ્વર અને મમલેશ્વર ખાતે ભક્તોની સંખ્યામાં ભારે વધારો થયો છે. ઓમકારેશ્વર આદિ ગુરુ શંકરાચાર્યની સ્મૃતિમાં એકાત્મ ધામનું નિર્માણ થવાથી આ સંખ્યામાં વધુ વધારો થશે. 2028માં ઉજ્જૈનમાં સિંહસ્થ કુંભ પણ યોજાવા જઈ રહ્યો છે. ઈન્દોરના ઈચ્છાપુરથી ઓમકારેશ્વર સુધી 4 લેન રોડ બનાવવાથી શ્રદ્ધાળુઓને વધુ સુવિધા મળશે. આજે ઉદ્ઘાટન કરાયેલ રેલવે પ્રોજેક્ટ મધ્યપ્રદેશની કનેક્ટિવિટી વધુ મજબૂત કરશે. જ્યારે કનેક્ટિવિટી સુધરે છે, પછી તે કૃષિ હોય, પર્યટન હોય કે ઉદ્યોગ હોય, દરેકને ફાયદો થાય છે.

મિત્રો,

છેલ્લા 10 વર્ષોમાં આપણી સ્ત્રી શક્તિનો ઉદય થયો છે. મોદીની ગેરંટી હતી કે હું માતાઓ અને બહેનોના જીવનમાંથી દરેક અગવડતા અને દરેક દુઃખ દૂર કરવાના પ્રમાણિક પ્રયાસો કરીશ. મેં આ ગેરંટી પૂરી ઈમાનદારી સાથે પૂરી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. પરંતુ આવનારા 5 વર્ષ આપણી બહેનો અને દીકરીઓના અભૂતપૂર્વ સશક્તીકરણના હશે. આગામી 5 વર્ષમાં દરેક ગામમાં અનેક લાખપતિ દીદીઓ બનાવવામાં આવશે. આવનારા 5 વર્ષમાં ગામડાની બહેનો નમો ડ્રોન દીદી બનીને ખેતીમાં નવી ક્રાંતિનો આધાર બનશે. આગામી 5 વર્ષમાં બહેનોની આર્થિક સ્થિતિમાં અભૂતપૂર્વ સુધારો થશે. તાજેતરમાં એક રિપોર્ટ આવ્યો છે. આ મુજબ છેલ્લા 10 વર્ષમાં ગરીબોના કલ્યાણ માટે કરાયેલા કાર્યોને કારણે ગામના ગરીબ પરિવારોની આવક ઝડપથી વધી રહી છે. રિપોર્ટ અનુસાર શહેરોની સરખામણીમાં ગામડાઓમાં આવક ઝડપથી વધી રહી છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં 25 કરોડ દેશવાસીઓ ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યા છે. એટલે કે ભાજપ સરકાર સાચી દિશામાં કામ કરી રહી છે. મને વિશ્વાસ છે કે મધ્યપ્રદેશ આટલી જ ઝડપી ગતિએ વિકાસની નવી ઊંચાઈઓ હાંસલ કરવાનું ચાલુ રાખશે. ફરી એકવાર હું તમને બધાને વિકાસ કાર્ય માટે અભિનંદન આપું છું. અને આજે તમે આટલી મોટી સંખ્યામાં વિડિયો કોન્ફરન્સ કાર્યક્રમમાં આવ્યા, તમે એક નવો ઈતિહાસ રચ્યો છે. હું તમારા બધા ભાઈઓ અને બહેનોનો મારા હૃદયના ઊંડાણથી આભાર માનું છું.

આભાર !

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
Annual malaria cases at 2 mn in 2023, down 97% since 1947: Health ministry

Media Coverage

Annual malaria cases at 2 mn in 2023, down 97% since 1947: Health ministry
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address on the occasion of Veer Bal Diwas
December 26, 2024
PM launches ‘Suposhit Gram Panchayat Abhiyan’
On Veer Baal Diwas, we recall the valour and sacrifices of the Sahibzades, We also pay tribute to Mata Gujri Ji and Sri Guru Gobind Singh Ji: PM
Sahibzada Zorawar Singh and Sahibzada Fateh Singh were young in age, but their courage was indomitable: PM
No matter how difficult the times are, nothing is bigger than the country and its interests: PM
The magnitude of our democracy is based on the teachings of the Gurus, the sacrifices of the Sahibzadas and the basic mantra of the unity of the country: PM
From history to present times, youth energy has always played a big role in India's progress: PM
Now, only the best should be our standard: PM

भारत माता की जय!

भारत माता की जय!

केंद्रीय मंत्रिमंडल में मेरी सहयोगी अन्नपूर्णा देवी जी, सावित्री ठाकुर जी, सुकांता मजूमदार जी, अन्य महानुभाव, देश के कोने-कोने से यहां आए सभी अतिथि, और सभी प्यारे बच्चों,

आज हम तीसरे ‘वीर बाल दिवस’ के आयोजन का हिस्सा बन रहे हैं। तीन साल पहले हमारी सरकार ने वीर साहिबजादों के बलिदान की अमर स्मृति में वीर बाल दिवस मनाने की शुरुआत की थी। अब ये दिन करोड़ों देशवासियों के लिए, पूरे देश के लिए राष्ट्रीय प्रेरणा का पर्व बन गया है। इस दिन ने भारत के कितने ही बच्चों और युवाओं को अदम्य साहस से भरने का काम किया है! आज देश के 17 बच्चों को वीरता, इनोवेशन, साइंस और टेक्नोलॉजी, स्पोर्ट्स और आर्ट्स जैसे क्षेत्रों में सम्मानित किया गया है। इन सबने ये दिखाया है कि भारत के बच्चे, भारत के युवा क्या कुछ करने की क्षमता रखते हैं। मैं इस अवसर पर हमारे गुरुओं के चरणों में, वीर साहबजादों के चरणों में श्रद्धापूर्वक नमन करता हूँ। मैं अवार्ड जीतने वाले सभी बच्चों को बधाई भी देता हूँ, उनके परिवारजनों को भी बधाई देता हूं और उन्हें देश की तरफ से शुभकामनाएं भी देता हूं।

साथियों,

आज आप सभी से बात करते हुए मैं उन परिस्थितियों को भी याद करूंगा, जब वीर साहिबजादों ने अपना बलिदान दिया था। ये आज की युवा पीढ़ी के लिए भी जानना उतना ही जरूरी है। और इसलिए उन घटनाओं को बार-बार याद किया जाना ये भी जरूरी है। सवा तीन सौ साल पहले के वो हालात 26 दिसंबर का वो दिन जब छोटी सी उम्र में हमारे साहिबजादों ने अपने प्राणों की आहुति दे दी। साहिबजादा जोरावर सिंह और साहिबजादा फतेह सिंह की आयु कम थी, आयु कम थी लेकिन उनका हौसला आसमान से भी ऊंचा था। साहिबजादों ने मुगल सल्तनत के हर लालच को ठुकराया, हर अत्याचार को सहा, जब वजीर खान ने उन्हें दीवार में चुनवाने का आदेश दिया, तो साहिबजादों ने उसे पूरी वीरता से स्वीकार किया। साहिबजादों ने उन्हें गुरु अर्जन देव, गुरु तेग बहादुर और गुरु गोविंद सिंह की वीरता याद दिलाई। ये वीरता हमारी आस्था का आत्मबल था। साहिबजादों ने प्राण देना स्वीकार किया, लेकिन आस्था के पथ से वो कभी विचलित नहीं हुए। वीर बाल दिवस का ये दिन, हमें ये सिखाता है कि चाहे कितनी भी विकट स्थितियां आएं। कितना भी विपरीत समय क्यों ना हो, देश और देशहित से बड़ा कुछ नहीं होता। इसलिए देश के लिए किया गया हर काम वीरता है, देश के लिए जीने वाला हर बच्चा, हर युवा, वीर बालक है।

साथियों,

वीर बाल दिवस का ये वर्ष और भी खास है। ये वर्ष भारतीय गणतंत्र की स्थापना का, हमारे संविधान का 75वां वर्ष है। इस 75वें वर्ष में देश का हर नागरिक, वीर साहबजादों से राष्ट्र की एकता, अखंडता के लिए काम करने की प्रेरणा ले रहा है। आज भारत जिस सशक्त लोकतंत्र पर गर्व करता है, उसकी नींव में साहबजादों की वीरता है, उनका बलिदान है। हमारा लोकतंत्र हमें अंत्योदय की प्रेरणा देता है। संविधान हमें सिखाता है कि देश में कोई भी छोटा बड़ा नहीं है। और ये नीति, ये प्रेरणा हमारे गुरुओं के सरबत दा भला के उस मंत्र को भी सिखाती हैं, जिसमें सभी के समान कल्याण की बात कही गई है। गुरु परंपरा ने हमें सभी को एक समान भाव से देखना सिखाया है और संविधान भी हमें इसी विचार की प्रेरणा देता है। वीर साहिबजादों का जीवन हमें देश की अखंडता और विचारों से कोई समझौता न करने की सीख देता है। और संविधान भी हमें भारत की प्रभुता और अखंडता को सर्वोपरि रखने का सिद्धांत देता है। एक तरह से हमारे लोकतंत्र की विराटता में गुरुओं की सीख है, साहिबजादों का त्याग है और देश की एकता का मूल मंत्र है।

साथियों,

इतिहास ने और इतिहास से वर्तमान तक, भारत की प्रगति में हमेशा युवा ऊर्जा की बड़ी भूमिका रही है। आजादी की लड़ाई से लेकर के 21वीं सदी के जनांदोलनों तक, भारत के युवा ने हर क्रांति में अपना योगदान दिया है। आप जैसे युवाओं की शक्ति के कारण ही आज पूरा विश्व भारत को आशा और अपेक्षाओं के साथ देख रहा है। आज भारत में startups से science तक, sports से entrepreneurship तक, युवा शक्ति नई क्रांति कर रही है। और इसलिए हमारी पॉलिसी में भी, युवाओं को शक्ति देना सरकार का सबसे बड़ा फोकस है। स्टार्टअप का इकोसिस्टम हो, स्पेस इकॉनमी का भविष्य हो, स्पोर्ट्स और फिटनेस सेक्टर हो, फिनटेक और मैन्युफैक्चरिंग की इंडस्ट्री हो, स्किल डेवलपमेंट और इंटर्नशिप की योजना हो, सारी नीतियां यूथ सेंट्रिक हैं, युवा केंद्रिय हैं, नौजवानों के हित से जुड़ी हुई हैं। आज देश के विकास से जुड़े हर सेक्टर में नौजवानों को नए मौके मिल रहे हैं। उनकी प्रतिभा को, उनके आत्मबल को सरकार का साथ मिल रहा है।

मेरे युवा दोस्तों,

आज तेजी से बदलते विश्व में आवश्यकताएँ भी नई हैं, अपेक्षाएँ भी नई हैं, और भविष्य की दिशाएँ भी नई हैं। ये युग अब मशीनों से आगे बढ़कर मशीन लर्निंग की दिशा में बढ़ चुका है। सामान्य सॉफ्टवेयर की जगह AI का उपयोग बढ़ रहा है। हम हर फ़ील्ड नए changes और challenges को महसूस कर सकते हैं। इसलिए, हमें हमारे युवाओं को futuristic बनाना होगा। आप देख रहे हैं, देश ने इसकी तैयारी कितनी पहले से शुरू कर दी है। हम नई राष्ट्रीय शिक्षा नीति, national education policy लाये। हमने शिक्षा को आधुनिक कलेवर में ढाला, उसे खुला आसमान बनाया। हमारे युवा केवल किताबी ज्ञान तक सीमित न रहें, इसके लिए कई प्रयास किए जा रहे हैं। छोटे बच्चों को इनोवेटिव बनाने के लिए देश में 10 हजार से ज्यादा अटल टिंकरिंग लैब शुरू की गई हैं। हमारे युवाओं को पढ़ाई के साथ-साथ अलग-अलग क्षेत्रों में व्यावहारिक अवसर मिले, युवाओं में समाज के प्रति अपने दायित्वों को निभाने की भावना बढ़े, इसके लिए ‘मेरा युवा भारत’ अभियान शुरू किया गया है।

भाइयों बहनों,

आज देश की एक और बड़ी प्राथमिकता है- फिट रहना! देश का युवा स्वस्थ होगा, तभी देश सक्षम बनेगा। इसीलिए, हम फिट इंडिया और खेलो इंडिया जैसे मूवमेंट चला रहे हैं। इन सभी से देश की युवा पीढ़ी में फिटनेस के प्रति जागरूकता बढ़ रही है। एक स्वस्थ युवा पीढ़ी ही, स्वस्थ भारत का निर्माण करेगी। इसी सोच के साथ आज सुपोषित ग्राम पंचायत अभियान की शुरुआत की जा रही है। ये अभियान पूरी तरह से जनभागीदारी से आगे बढ़ेगा। कुपोषण मुक्त भारत के लिए ग्राम पंचायतों के बीच एक healthy competition, एक तंदुरुस्त स्पर्धा हो, सुपोषित ग्राम पंचायत, विकसित भारत का आधार बने, ये हमारा लक्ष्य है।

साथियों,

वीर बाल दिवस, हमें प्रेरणाओं से भरता है और नए संकल्पों के लिए प्रेरित करता है। मैंने लाल किले से कहा है- अब बेस्ट ही हमारा स्टैंडर्ड होना चाहिए, मैं अपनी युवा शक्ति से कहूंगा, कि वो जिस सेक्टर में हों उसे बेस्ट बनाने के लिए काम करें। अगर हम इंफ्रास्ट्रक्चर पर काम करें तो ऐसे करें कि हमारी सड़कें, हमारा रेल नेटवर्क, हमारा एयरपोर्ट इंफ्रास्ट्रक्चर दुनिया में बेस्ट हो। अगर हम मैन्युफैक्चरिंग पर काम करें तो ऐसे करें कि हमारे सेमीकंडक्टर, हमारे इलेक्ट्रॉनिक्स, हमारे ऑटो व्हीकल दुनिया में बेस्ट हों। अगर हम टूरिज्म में काम करें, तो ऐसे करें कि हमारे टूरिज्म डेस्टिनेशन, हमारी ट्रैवल अमेनिटी, हमारी Hospitality दुनिया में बेस्ट हो। अगर हम स्पेस सेक्टर में काम करें, तो ऐसे करें कि हमारी सैटलाइट्स, हमारी नैविगेशन टेक्नॉलजी, हमारी Astronomy Research दुनिया में बेस्ट हो। इतने बड़े लक्ष्य तय करने के लिए जो मनोबल चाहिए होता है, उसकी प्रेरणा भी हमें वीर साहिबजादों से ही मिलती है। अब बड़े लक्ष्य ही हमारे संकल्प हैं। देश को आपकी क्षमता पर पूरा भरोसा है। मैं जानता हूँ, भारत का जो युवा दुनिया की सबसे बड़ी कंपनियों की कमान संभाल सकता है, भारत का जो युवा अपने इनोवेशन्स से आधुनिक विश्व को दिशा दे सकता है, जो युवा दुनिया के हर बड़े देश में, हर क्षेत्र में अपना लोहा मनवा सकता है, वो युवा, जब उसे आज नए अवसर मिल रहे हैं, तो वो अपने देश के लिए क्या कुछ नहीं कर सकता! इसलिए, विकसित भारत का लक्ष्य सुनिश्चित है। आत्मनिर्भर भारत की सफलता सुनिश्चित है।

साथियों,

समय, हर देश के युवा को, अपने देश का भाग्य बदलने का मौका देता है। एक ऐसा कालखंड जब देश के युवा अपने साहस से, अपने सामर्थ्य से देश का कायाकल्प कर सकते हैं। देश ने आजादी की लड़ाई के समय ये देखा है। भारत के युवाओं ने तब विदेशी सत्ता का घमंड तोड़ दिया था। जो लक्ष्य तब के युवाओं ने तय किया, वो उसे प्राप्त करके ही रहे। अब आज के युवाओं के सामने भी विकसित भारत का लक्ष्य है। इस दशक में हमें अगले 25 वर्षों के तेज विकास की नींव रखनी है। इसलिए भारत के युवाओं को ज्यादा से ज्यादा इस समय का लाभ उठाना है, हर सेक्टर में खुद भी आगे बढ़ना है, देश को भी आगे बढ़ाना है। मैंने इसी साल लालकिले की प्राचीर से कहा है, मैं देश में एक लाख ऐसे युवाओं को राजनीति में लाना चाहता हूं, जिसके परिवार का कोई भी सक्रिय राजनीति में ना रहा हो। अगले 25 साल के लिए ये शुरुआत बहुत महत्वपूर्ण है। मैं हमारे युवाओं से कहूंगा, कि वो इस अभियान का हिस्सा बनें ताकि देश की राजनीति में एक नवीन पीढ़ी का उदय हो। इसी सोच के साथ अगले साल की शुरुआत में, माने 2025 में, स्वामी विवेकानंद की जयंती के अवसर पर, 'विकसित भारत यंग लीडर्स डॉयलॉग’ का आयोजन भी हो रहा है। पूरे देश, गाँव-गाँव से, शहर और कस्बों से लाखों युवा इसका हिस्सा बन रहे हैं। इसमें विकसित भारत के विज़न पर चर्चा होगी, उसके रोडमैप पर बात होगी।

साथियों,

अमृतकाल के 25 वर्षों के संकल्पों को पूरा करने के लिए ये दशक, अगले 5 वर्ष बहुत अहम होने वाले हैं। इसमें हमें देश की सम्पूर्ण युवा शक्ति का प्रयोग करना है। मुझे विश्वास है, आप सब दोस्तों का साथ, आपका सहयोग और आपकी ऊर्जा भारत को असीम ऊंचाइयों पर लेकर जाएगी। इसी संकल्प के साथ, मैं एक बार फिर हमारे गुरुओं को, वीर साहबजादों को, माता गुजरी को श्रद्धापूर्वक सिर झुकाकर के प्रणाम करता हूँ।

आप सबका बहुत-बहुत धन्यवाद !