નમસ્તે !

આજે અબુધાબીમાં તમે લોકોએ એક નવો ઈતિહાસ રચ્યો છે. તમે લોકો UAE ના દરેક ખૂણેથી અને ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાંથી આવ્યા છો, પરંતુ દરેકના દિલ જોડાયેલા છે. આ ઐતિહાસિક સ્ટેડિયમમાં દરેક હૃદયની ધડકન કહી રહી છે – ભારત-UAE મિત્રતા જિંદાબાદ! દરેક શ્વાસ કહે છે – ભારત-યુએઈ મિત્રતા જિંદાબાદ! દરેક અવાજ કહી રહ્યો છે – ભારત-યુએઈ મિત્રતા જિંદાબાદ! બસ... આ ક્ષણને જીવવી પડશે... તેને સંપૂર્ણ રીતે જીવવી પડશે. આજે તમારે એ યાદોને ભેગી કરવાની છે, જે જીવનભર તમારી સાથે રહેવાની છે. યાદો જે જીવનભર મારી સાથે રહેવાની છે.

 

મારા ભાઈઓ અને બહેનો,

હું આજે મારા પરિવારના સભ્યોને મળવા આવ્યો છું. સાગરની પેલે પાર, હું તમારા માટે તે દેશની માટીની સુગંધ લાવ્યો છું જે દેશમાં તારો જન્મ થયો છે. હું તમારા 140 કરોડ ભારતીય ભાઈઓ અને બહેનો માટે એક સંદેશ લઈને આવ્યો છું... અને આ સંદેશ છે - ભારતને તમારા પર ગર્વ છે, તમે દેશનું ગૌરવ છો. ‘ભારતને તમારા પર ગર્વ છે’.

भारतम् निंगड़ै-और्त् अभिमा-निक्कुन्नु !! उंगलई पार्त् भारतम् पेरुमई पड़गिरदु !!

भारता निम्मा बग्गे हेम्मे पडु-त्तदे !! मी पइ भारतदेशम् गर्विस्तोन्दी !!

મહાન ભારતનું આ સુંદર ચિત્ર, તમારો આ ઉત્સાહ, તમારો આ અવાજ, આજે અબુધાબીના આકાશને પાર કરી રહ્યો છે. મારા માટે આટલો પ્રેમ, ઘણા આશીર્વાદ, તે જબરજસ્ત છે. અહીં આવવા માટે સમય કાઢવા બદલ હું તમારો ખૂબ આભારી છું.

મિત્રો,

આજે અમારી સાથે સહિષ્ણુતા મંત્રી મહામહિમ શેખ નાહયાન પણ છે. તેઓ ભારતીય સમુદાયના સારા મિત્ર અને શુભેચ્છક છે. ભારતીય સમુદાય પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ પ્રશંસનીય છે. આજે હું મારા ભાઈ, મહામહિમ શેખ મોહમ્મદ બિન ઝાયેદ જીનો પણ આ અદ્ભુત કાર્યક્રમનું આયોજન કરવા બદલ આભાર વ્યક્ત કરું છું. આ ઉષ્માપૂર્ણ ઉજવણી તેમના સમર્થન વિના શક્ય ન હોત. તેમની આત્મીયતા, મારા પ્રત્યેનો તેમનો લગાવ મારી મોટી સંપત્તિ છે. મને 2015 માં મારી પ્રથમ સફર યાદ છે. તે સમયે મને કેન્દ્ર સરકારમાં જોડાયાને બહુ સમય વીતી ગયો ન હતો. 3 દાયકા પછી ભારતીય પીએમની UAEની આ પ્રથમ મુલાકાત હતી. કૂટનીતિની દુનિયા મારા માટે પણ નવી હતી. ત્યારબાદ તત્કાલિન ક્રાઉન પ્રિન્સ અને આજના રાષ્ટ્રપતિ તેમના પાંચ ભાઈઓ સાથે એરપોર્ટ પર મારું સ્વાગત કરવા આવ્યા હતા. તે હૂંફ, તેમની આંખોમાં તે ચમક, હું ક્યારેય ભૂલીશ નહીં. એ પહેલી મુલાકાતમાં જ મને એવું લાગ્યું કે જાણે હું મારી નજીકના કોઈના ઘરે આવ્યો છું. તેઓ પણ એક પરિવારની જેમ મારું સ્વાગત કરતા હતા. પણ મિત્રો, એ મહેમાનગતિ માત્ર મારી નહોતી. તે આતિથ્ય, તે આવકાર, 140 કરોડ ભારતીયોનો હતો. તે આતિથ્ય અહીં UAE માં રહેતા દરેક ભારતીયને આપવામાં આવ્યું હતું.

મિત્રો,

એક તે દિવસ હતો અને એક આ દિવસ છે. 10 વર્ષમાં યુએઈની આ મારી 7મી મુલાકાત છે. આજે પણ ભાઈ શેખ મોહમ્મદ બિન ઝાયેદ મને એરપોર્ટ પર રિસીવ કરવા આવ્યા હતા. તેમની હૂંફ એ જ હતી, તેમની નિકટતા સમાન હતી અને આ જ તેમને ખૂબ જ ખાસ બનાવે છે.

મિત્રો,

મને ખુશી છે કે અમને ચાર વખત ભારતમાં તેમનું સ્વાગત કરવાની તક પણ મળી છે. તે થોડા દિવસ પહેલા જ ગુજરાત આવ્યા હતા. ત્યારે રસ્તાની બંને બાજુએ લાખો લોકો તેમનો આભાર વ્યક્ત કરવા માટે એકઠા થયા હતા. શું તમે જાણો છો કે આ કૃતજ્ઞતા શા માટે? કૃતજ્ઞતા કારણ કે યુએઈમાં તે જે રીતે તમારા બધાની કાળજી લઈ રહ્યા છે, જે રીતે તે તમારી રુચિઓની કાળજી રાખે છે તે ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. એટલા માટે તે બધા લોકો તેમનો આભાર માનવા માટે તેમના ઘરની બહાર આવ્યા હતા.

 

મિત્રો,

એ પણ મારું સૌભાગ્ય છે કે UAE એ મને તેના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર - ધ ઓર્ડર ઓફ ઝાયેદથી સન્માનિત કર્યો છે. આ સન્માન માત્ર મારું નથી, પરંતુ કરોડો ભારતીયોનું સન્માન છે, તમારા બધાનું સન્માન છે. જ્યારે પણ હું મારા ભાઈ શેખ મોહમ્મદ બિન ઝાયેદને મળું છું, ત્યારે તે તમારા બધા ભારતીયોના ખૂબ વખાણ કરે છે. તેઓ યુએઈના વિકાસમાં તમારી ભૂમિકાની પ્રશંસા કરે છે. આ ઝાયેદ સ્ટેડિયમમાંથી પણ ભારતીયોના પરસેવાની સુવાસ આવે છે. મને ખુશી છે કે અમારા અમીરાતી મિત્રોએ ભારતીયોને તેમના હૃદયમાં સ્થાન આપ્યું છે અને તેમને તેમના સુખ-દુઃખમાં ભાગીદાર બનાવ્યા છે. સમયની સાથે આ સંબંધ દિવસેને દિવસે વધુ મજબૂત થતો જાય છે. અને આમાં પણ ભાઈ શેખ મોહમ્મદ બિન ઝાયેદનો મોટો રોલ છે. મેં જોયું કે કોવિડ દરમિયાન પણ તે તમારા પ્રત્યે કેટલા સંવેદનશીલ હતા. ત્યારે મેં તેમને કહ્યું કે અમે ભારતીયોને પરત લાવવાની વ્યવસ્થા કરી રહ્યા છીએ. પણ તેમણે મને જરા પણ ચિંતા ન કરવાનું કહ્યું. તેમણે અહીં ભારતીયોની સારવાર અને રસીકરણ માટે તમામ પ્રકારની વ્યવસ્થા કરી હતી. તેના સ્થાને રહીને, મારે ખરેખર કંઈપણ વિશે ચિંતા કરવાની જરૂર નહોતી. હું દરેક ક્ષણે તમારા બધા માટે તેમનો અપાર પ્રેમ અનુભવું છું. અને એટલું જ નહીં, જ્યારે વર્ષ 2015 માં, તમારા બધા વતી, તેમને અહીં અબુધાબીમાં મંદિર બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો, ત્યારે તેમણે એક ક્ષણ પણ બગાડ્યા વિના તરત જ હા પાડી દીધી અને તેમણે એમ પણ કહ્યું - જે જમીન પર તમે એક રેખા દોરશો તમે ખેંચો, હું આપીશ. અને હવે અબુ ધાબીમાં આ ભવ્ય દિવ્ય મંદિરના ઉદ્ઘાટનનો ઐતિહાસિક સમય આવી ગયો છે.

મિત્રો,

ભારત-UAE મિત્રતા જમીન પર એટલી જ મજબૂત છે જેટલી તેનો ધ્વજ અવકાશમાં પણ લહેરાતો હોય છે. ભારત વતી, હું સુલતાન અલ નેયાદીને અભિનંદન આપું છું, જે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ સ્ટેશન પર 6 મહિના વિતાવનાર પ્રથમ અમીરાતી અવકાશયાત્રી છે. તેમણે અંતરિક્ષમાંથી ભારતને આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ અને સ્વતંત્રતા દિવસ પર શુભેચ્છાઓ મોકલી, આ માટે હું તેમનો પણ આભાર માનું છું.

મિત્રો,

આજે 21મી સદીના આ ત્રીજા દાયકામાં ભારત અને UAE વચ્ચેના સંબંધો અભૂતપૂર્વ ઊંચાઈએ પહોંચી રહ્યા છે. અમે એકબીજાની પ્રગતિમાં ભાગીદાર છીએ. અમારો સંબંધ પ્રતિભા, નવીનતા અને સંસ્કૃતિનો છે. ભૂતકાળમાં, અમે દરેક દિશામાં અમારા સંબંધોને નવી ઊર્જા આપી છે. અમે બંને દેશ સાથે આગળ વધ્યા છીએ, સાથે આગળ વધ્યા છીએ. આજે UAE ભારતનું ત્રીજું સૌથી મોટું વેપાર ભાગીદાર છે. આજે UAE સાતમું સૌથી મોટું રોકાણકાર છે. અમારા બંને દેશો જીવનની સરળતા અને વ્યવસાય કરવાની સરળતા બંનેમાં ઘણો સહકાર આપી રહ્યા છે. આજે પણ અમારી વચ્ચે થયેલા કરારો આ પ્રતિબદ્ધતાને આગળ લઈ રહ્યા છે. અમે અમારી નાણાકીય વ્યવસ્થાઓને એકીકૃત કરી રહ્યા છીએ. ટેક્નોલોજી અને ઈનોવેશનના ક્ષેત્રમાં પણ ભારત અને UAE વચ્ચેની ભાગીદારી સતત મજબૂત થઈ રહી છે.

 

મિત્રો,

સમુદાય અને સાંસ્કૃતિક સંબંધોના સંદર્ભમાં ભારત-યુએઈએ જે હાંસલ કર્યું છે તે વિશ્વ માટે એક મોડેલ છે. હું મારા અમીરાતી સાથીદારોને પણ કહેવા માંગુ છું કે બંને દેશો ભાષાઓના સ્તરે કેટલા નજીક છે. હું અરબીમાં કેટલાક વાક્યો બોલવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છું - “अल हिंद वल इमारात, बी-कलम अल ज़मान, वल किताब अद्दुनिया. नक्तुबु, हिसाब ली मुस्तकबल अफ़दल. व सदाका बयिना, अल हिंद वल इमारात हिया, सरवतना अल मुश्तरका. फ़िल हक़ीका, नहनु, फ़ी बीदएया, साईदा ली मुस्तकबल जईईदा !!!

મેં અરબીમાં વાત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. જો ઉચ્ચારણમાં કોઈ ભૂલ હશે તો હું મારા યુએઈના સાથીદારોની ચોક્કસ માફી માંગીશ. અને જે લોકો મારી વાત સમજી શક્યા નથી, હું તેનો અર્થ પણ સમજાવું છું. મેં અરબીમાં જે કહ્યું તેનો અર્થ છે - ભારત અને UAE સમયની કલમથી વિશ્વના પુસ્તક પર સારા નસીબનો હિસાબ લખી રહ્યા છે. ભારત અને UAE વચ્ચેની મિત્રતા એ આપણી સામાન્ય સંપત્તિ છે. વાસ્તવમાં, અમે સારા ભવિષ્યની શ્રેષ્ઠ શરૂઆત કરી રહ્યા છીએ. હવે વિચારો, કલમ, પુસ્તક, દુનિયા, હિસાબ, જમીન, આ શબ્દો ભારતમાં કેટલી સરળતાથી બોલાય છે. અને આ શબ્દો ત્યાં કેવી રીતે પહોંચે છે? અહીં ગલ્ફના આ વિસ્તારમાંથી. આપણા બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો હજારો વર્ષ જૂના છે. અને ભારત ઈચ્છે છે કે તે દિવસેને દિવસે વધુ મજબૂત બને.

મિત્રો,

મને કહેવામાં આવ્યું છે કે આ સમયે સેંકડો વિદ્યાર્થીઓ સ્ટેડિયમમાં આવ્યા છે. આજે, આવા 1.25 લાખથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ યુએઈમાં ભારતીય શાળાઓમાં અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. આ યુવા મિત્રો ભારત-યુએઈની સમૃદ્ધિના સારથિ બનવા જઈ રહ્યા છે. ભાઈ, મહામહિમ શેખ મોહમ્મદ બિન ઝાયેદના સમર્થનથી, માસ્ટર્સ કોર્સ ગયા મહિને જ IIT દિલ્હીના અબુ ધાબી કેમ્પસમાં શરૂ થયો છે. નવી સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ સેકન્ડરી એજ્યુકેશન-CBSE ઓફિસ પણ ટૂંક સમયમાં દુબઈમાં ખુલવા જઈ રહી છે. મને વિશ્વાસ છે કે આ સંસ્થાઓ અહીંના ભારતીય સમુદાયને શ્રેષ્ઠ શિક્ષણ આપવામાં વધુ મદદ કરશે.

મિત્રો,

આજે દરેક ભારતીયનું લક્ષ્ય ભારતને 2047 સુધીમાં વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનું છે. વિશ્વનો કયો દેશ છે જેની અર્થવ્યવસ્થા ખૂબ ઝડપથી વધી રહી છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો કયો દેશ સ્માર્ટફોન ડેટાના વપરાશમાં નંબર વન છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો કયો દેશ છે જે વૈશ્વિક ફિનટેક અપનાવવાના દરમાં નંબર વન છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો કયો દેશ છે જ્યાં દૂધનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન થાય છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો કયો દેશ છે જે ઇન્ટરનેટ વપરાશકારોની દ્રષ્ટિએ બીજા નંબરે છે? આપણું ભારત! કયો દેશ વિશ્વનો બીજા નંબરનો સૌથી મોટો મોબાઈલ ઉત્પાદક છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ ધરાવતો દેશ કયો છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો કયો દેશ છે જે તેના પ્રથમ પ્રયાસમાં જ મંગળ પર પહોંચ્યો? આપણું ભારત! વિશ્વના કયા દેશે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર પોતાનો ધ્વજ લગાવ્યો છે? આપણું ભારત! વિશ્વનો કયો દેશ એક સાથે સેંકડો ઉપગ્રહો મોકલવાનો રેકોર્ડ બનાવી રહ્યો છે? આપણું ભારત! વિશ્વના કયા દેશે 5G ટેક્નોલોજી પોતાના દમ પર વિકસાવી છે અને સૌથી ઝડપી રોલઆઉટ કર્યું છે? આપણું ભારત!

 

મિત્રો,

ભારતની સિદ્ધિ એ દરેક ભારતીયની સિદ્ધિ છે. માત્ર 10 વર્ષમાં ભારત તેની અગિયારમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થામાંથી વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું છે. અને તમે જાણો છો, મને દરેક ભારતીયની ક્ષમતામાં ઘણો વિશ્વાસ છે. આ વિશ્વાસના આધારે મોદીએ ગેરંટી પણ આપી છે. શું તમે જાણો છો મોદીની ગેરંટી? મોદીએ તેમના ત્રીજા કાર્યકાળમાં ભારતને નંબર ત્રણ અર્થતંત્ર બનાવવાની ખાતરી આપી છે. અને મોદીની ગેરંટી એટલે પરિપૂર્ણતાની ગેરંટી. અમારી સરકાર લોકોનું જીવન ધોરણ સુધારવા અને તેમની સમસ્યાઓ ઘટાડવા માટે સતત કામ કરી રહી છે. અમે 4 કરોડથી વધુ પરિવારોને કાયમી મકાનો આપ્યા છે. અમે 10 કરોડથી વધુ પરિવારોને નળના પાણીના જોડાણ આપ્યા છે. અમે 50 કરોડથી વધુ લોકોને બેંન્કિંગ સિસ્ટમ સાથે જોડ્યા છે. અમે 50 કરોડથી વધુ લોકોને 5 લાખ રૂપિયા સુધીની મફત સારવારની સુવિધા આપી છે. ગામડાઓ અને ગ્રામીણ વિસ્તારોના લોકોને સારવારમાં કોઈ મુશ્કેલી ન પડે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે, અમે 1.5 લાખથી વધુ આયુષ્માન આરોગ્ય મંદિરોનું નિર્માણ કર્યું છે.

મિત્રો,

તમારામાંથી જેઓ ભૂતકાળમાં ભારતની મુલાકાતે આવ્યા છે તેઓ જાણે છે કે આજે ભારતમાં કેટલા ઝડપથી પરિવર્તનો આવી રહ્યા છે. આજે ભારત એક પછી એક આધુનિક એક્સપ્રેસ વે બનાવી રહ્યું છે. આજે ભારત એક પછી એક નવા એરપોર્ટ બનાવી રહ્યું છે. આજે ભારત એક પછી એક રેલવે સ્ટેશન બનાવી રહ્યું છે. આજે ભારતની ઓળખ નવા વિચારો અને નવી શોધના કારણે બની રહી છે. આજે ભારતની ઓળખ મેગા ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ દ્વારા કરવામાં આવી રહી છે. આજે ભારત એક વાઇબ્રન્ટ પર્યટન સ્થળ તરીકે ઓળખાય છે. આજે ભારત એક મોટી રમત શક્તિ તરીકે ઓળખાય છે. અને તમે આ સાંભળીને ગર્વ અનુભવો છો, આવું તો થતું જ હશે ને?

મિત્રો,

ભારતમાં જે ડિજિટલ ક્રાંતિ થઈ તે તમે બધા જાણો છો. સમગ્ર વિશ્વમાં ડિજિટલ ઈન્ડિયાના વખાણ થઈ રહ્યા છે. અમે એ સુનિશ્ચિત કરવાના પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ કે યુએઈમાં સ્થાયી થયેલા તમારા બધા મિત્રોને પણ આનો લાભ મળે. અમે અમારું RuPay કાર્ડ સ્ટેક UAE સાથે શેર કર્યું છે. આનાથી UAEને તેની સ્થાનિક કાર્ડ સિસ્ટમ વિકસાવવામાં મદદ મળી છે. અને શું તમે જાણો છો, UAE એ ભારત સાથે મળીને બનાવેલી કાર્ડ સિસ્ટમને શું નામ આપ્યું છે? UAE એ જીવનને કેવું નામ આપ્યું છે. UAE એ કેટલું સુંદર નામ આપ્યું છે !!!

મિત્રો,

UPI ટૂંક સમયમાં UAEમાં લોન્ચ થવા જઈ રહ્યું છે. આ UAE અને ભારતીય ખાતાઓ વચ્ચે સીમલેસ પેમેન્ટને સક્ષમ કરશે. આનાથી તમે ભારતમાં તમારા પરિવારના સભ્યોને વધુ સરળતાથી પૈસા મોકલી શકશો.

 

મિત્રો,

ભારતની વધતી શક્તિએ વિશ્વને સ્થિરતા અને સમૃદ્ધિની આશા આપી છે. વિશ્વને સમજાયું છે કે ભારત વિશ્વસનીય વૈશ્વિક વ્યવસ્થા સ્થાપિત કરવામાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવી શકે છે. મને ખુશી છે કે આજે ભારત અને UAE સાથે મળીને વિશ્વનો આ વિશ્વાસ મજબૂત કરી રહ્યા છે. તમે બધાએ એ પણ જોયું કે ભારતે ખૂબ જ સફળ G20 સમિટનું આયોજન કર્યું છે. આમાં અમે યુએઈને પણ પાર્ટનર તરીકે આમંત્રણ આપ્યું છે. આવા પ્રયાસોથી અમારી વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી પણ નવી ઉંચાઈ તરફ આગળ વધી રહી છે. આજે વિશ્વ ભારતને વિશ્વ મિત્ર તરીકે જોઈ રહ્યું છે. આજે વિશ્વના દરેક મોટા પ્લેટફોર્મ પર ભારતનો અવાજ સંભળાય છે. જ્યારે પણ ક્યાંય કટોકટી આવે છે, ત્યારે ત્યાં પહોંચનારા પ્રથમ દેશોમાં ભારત પણ સામેલ છે. આજનું સશક્ત ભારત દરેક પગલે તેના લોકોની સાથે ઊભું છે. છેલ્લા 10 વર્ષોમાં તમે જોયું છે કે જ્યાં પણ વિદેશમાં સ્થાયી થયેલા ભારતીયોને સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, ત્યાં ભારત સરકારે ઝડપી પગલાં લીધાં છે. અમે યુક્રેન, સુદાન, યમન અને અન્ય કટોકટી દરમિયાન ફસાયેલા હજારો ભારતીયોને સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢીને ભારત લાવ્યા છીએ. વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં સ્થાયી થયેલા અથવા કામ કરી રહેલા ભારતીયોની મદદ માટે સરકાર દિવસ-રાત કામ કરી રહી છે.

મિત્રો,

ભારત અને UAE મળીને 21મી સદીનો નવો ઈતિહાસ લખી રહ્યા છે. અને તમે બધા મારા મિત્રો છો જેઓ આ ઈતિહાસનો મોટો પાયો છે. તમે અહીં જે મહેનત કરી રહ્યા છો તેનાથી ભારતને પણ ઉર્જા મળી રહી છે. તમે ભારત અને UAE વચ્ચેના વિકાસ અને મિત્રતાને મજબૂત કરવાનું ચાલુ રાખો. આ શુભકામના સાથે, આ ભવ્ય સ્વાગત માટે ફરીથી આપ સૌનો ખૂબ ખૂબ આભાર! મારી સાથે ભારત માતા કી જય બોલો! ભારત માતા અમર રહો! ભારત માતા અમર રહો!

 

મારી અને તમારી વચ્ચે ઘણું અંતર છે, તેથી હું તમને જોવા તમારી વચ્ચે આવવાનો છું. પણ હું તમને વિનંતી કરું છું કે તમે જ્યાં છો ત્યાં બેસી રહેશો તો મને તમારા દર્શનનું સૌભાગ્ય મળશે. તો શું તમે મને મદદ કરશો? શું તમે ખાતરી કરશો?

ભારત માતાકી જય!

ભારત માતાકી જય!

ખુબ ખુબ આભાર!

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।