દેવભૂમિ ઉત્તરાખંડમાં ફરી એક વખત આવીને ધન્યતા અનુભવી રહ્યો છું: પ્રધાનમંત્રી
આ દાયકો ઉત્તરાખંડનો દાયકો બની રહ્યો છે: પ્રધાનમંત્રીઆપણા પર્યટન ક્ષેત્રને વૈવિધ્યપૂર્ણ બનાવવું, તેને બારમાસી બનાવવું ઉત્તરાખંડ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે: પ્રધાનમંત્રીઉત્તરાખંડમાં કોઈ ઓફ સીઝન ન હોવી જોઈએ, ઉત્તરાખંડમાં દરેક સિઝનમાં પર્યટન ચાલુ રહેવું જોઈએ: પ્રધાનમંત્રીઉત્તરાખંડને વિકસિત રાજ્ય બનાવવા માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય ખાતેની અમારી સરકારો સાથે મળીને કામ કરી રહી છે: પ્રધાનમંત્રીગંગા મૈયા કી જય
ગંગા મૈયા કી જય
ગંગા મૈયા કી જય
ભારત માતા કી જય
ભારત માતા કી જય
ભારત માતા કી જય
उत्तराखंड का म्यारा प्यारा भै-वैण्यों, आप सबी तैं मेरी सेवा-सौंली, नमस्कार!
ઉત્તરાખંડ કા મ્યારા પ્યારા ભૈ-વૈણ્યોં, આપ સબી તૈં મેરી સેવા-સૌંલી, નમસ્કાર!
અહીંના ઉર્જાવાન મુખ્યમંત્રી, મારા નાના ભાઈ પુષ્કર સિંહ ધામીજી, કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી અજય ટમ્ટાજી, રાજ્યમંત્રી સતપાલ મહારાજજી, સંસદમાં મારા સાથી અને ભારતીય જનતા પાર્ટીના પ્રદેશ અધ્યક્ષ મહેન્દ્ર ભટ્ટજી, સંસદમાં મારા સાથી માલા રાજ્યલક્ષ્મીજી, ધારાસભ્ય સુરેશ ચૌહાણજી, બધા મહાનુભાવો, ભાઈઓ અને બહેનો.
સૌ પ્રથમ, હું માના ગામમાં થોડા દિવસો પહેલા થયેલા અકસ્માત પર દુઃખ વ્યક્ત કરું છું. અકસ્માતમાં જીવ ગુમાવનારા સાથીદારોના પરિવારો પ્રત્યે હું સંવેદના વ્યક્ત કરું છું. આ સંકટની ઘડીમાં દેશના લોકોએ બતાવેલી એકતાથી અસરગ્રસ્ત પરિવારોને ખૂબ પ્રોત્સાહન મળ્યું છે.
મિત્રો,
ઉત્તરાખંડની આ ભૂમિ, આપણી દેવભૂમિ, આધ્યાત્મિક ઊર્જાથી ભરેલી છે. ચાર ધામ અને અનંત તીર્થસ્થાનોના આશીર્વાદથી, જીવનદાતા માતા ગંગાના આ શિયાળુ નિવાસ સ્થાનથી, આજે ફરી એકવાર અહીં આવીને અને તમારા બધા અને તમારા પરિવારોને મળીને, હું ધન્ય અનુભવું છું. માતા ગંગાની કૃપાથી જ મને દાયકાઓથી ઉત્તરાખંડની સેવા કરવાનો લહાવો મળ્યો છે. મારું માનવું છે કે, તેમના આશીર્વાદથી જ હું કાશી પહોંચ્યો, અને હવે હું સાંસદ તરીકે કાશીની સેવા કરી રહ્યો છું. અને તેથી જ મેં કાશીમાં પણ કહ્યું હતું કે - મા ગંગાએ મને બોલાવ્યો છે. અને થોડા મહિના પહેલા મને પણ એવું લાગ્યું કે જાણે માતા ગંગાએ મને હવે દત્તક લીધો છે. આ ગંગા માતાનો સ્નેહ છે. તેના બાળક પ્રત્યેના તેના પ્રેમને કારણે જ આજે હું મુખવા ગામમાં, મામાના ઘરે આવ્યો છું. અહીં મને મુખિમઠ-મુખવાની મુલાકાત અને પૂજા કરવાનો મોકો પણ મળ્યો.
મિત્રો,
આજે, જ્યારે હું હર્ષિલની આ ભૂમિ પર આવ્યો છું, ત્યારે મને મારી દીદી-ભૂલીયોના સ્નેહની પણ યાદ આવી રહી છે. તે મને હર્ષિલના રાજમા અને અન્ય સ્થાનિક ઉત્પાદનો મોકલતી રહે છે. તમારા આ સ્નેહ અને ભેટ માટે હું તમારો આભારી છું.
મિત્રો,
થોડા વર્ષો પહેલા જ્યારે હું બાબા કેદારનાથમાં બાબાના ચરણોમાં દર્શન કરવા ગયો હતો, ત્યારે બાબાને પ્રણામ કર્યા પછી, અચાનક મારા મોંમાંથી કેટલીક લાગણીઓ નીકળી ગઈ અને મેં કહ્યું - આ દાયકો ઉત્તરાખંડનો દાયકો હશે. એ શબ્દો મારા હતા, લાગણીઓ મારી હતી, પણ તેમની પાછળ શક્તિ આપવાની શક્તિ ખુદ બાબા કેદારનાથે આપી હતી. હું જોઈ રહ્યો છું કે બાબા કેદારના આશીર્વાદથી, તે શબ્દો, તે લાગણીઓ ધીમે ધીમે સત્યમાં, વાસ્તવિકતામાં ફેરવાઈ રહી છે. આ દાયકો ઉત્તરાખંડનો દાયકો બની રહ્યો છે. અહીં ઉત્તરાખંડની પ્રગતિ માટે નવા માર્ગ ખુલી રહ્યા છે. જે આકાંક્ષાઓ સાથે ઉત્તરાખંડનો જન્મ થયો હતો, ઉત્તરાખંડના વિકાસ માટે આપણે જે સંકલ્પો લીધા હતા, દરરોજ નવી સફળતાઓ અને નવા લક્ષ્યો તરફ આગળ વધી રહ્યા હતા, તે સંકલ્પો આજે પૂર્ણ થઈ રહ્યા છે. આ દિશામાં, શિયાળુ પર્યટન એ બીજું એક મોટું મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. આના દ્વારા, ઉત્તરાખંડની આર્થિક ક્ષમતાને સાકાર કરવામાં ખૂબ મદદ મળશે. હું ધામીજી અને ઉત્તરાખંડ સરકારને આ નવીન પ્રયાસ માટે અભિનંદન આપું છું અને ઉત્તરાખંડની પ્રગતિ માટે કામના કરું છું.
મિત્રો,
તેના પ્રવાસન ક્ષેત્રને વૈવિધ્યીકરણ કરીને, તેને આખું વર્ષ, 365 દિવસ બનાવવા, આ ઉત્તરાખંડ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. હું ઈચ્છું છું કે ઉત્તરાખંડમાં, ઋતુ ગમે તે હોય, કોઈપણ ઑફ-સીઝન ન હોય, દરેક ઋતુમાં પર્યટન ચાલુ રહે. હવે ચાલુ કરવાનો સમય છે, બંધ કરવાનો નહીં. હાલમાં, પર્વતોમાં પર્યટન ઋતુ પર આધાર રાખે છે. જેમ તમે બધા જાણો છો, માર્ચ, એપ્રિલ, મે અને જૂન મહિનામાં મોટી સંખ્યામાં પ્રવાસીઓ આવે છે, પરંતુ તે પછી તેમની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થાય છે. શિયાળા દરમિયાન મોટાભાગની હોટલ, રિસોર્ટ અને હોમસ્ટે ખાલી રહે છે. આ અસંતુલન વર્ષના મોટા ભાગ માટે ઉત્તરાખંડમાં આર્થિક મંદી તરફ દોરી જાય છે; તે પર્યાવરણ માટે પણ પડકારો ઉભા કરે છે.
મિત્રો,
સત્ય એ છે કે જો ભારત અને વિદેશના લોકો શિયાળાની ઋતુમાં અહીં આવે છે, તો તેઓ ખરેખર દેવભૂમિના આભાને જાણશે. શિયાળાના પ્રવાસનમાં, ટ્રેકિંગ, સ્કીઇંગ વગેરે જેવી પ્રવૃત્તિઓનો રોમાંચ અહીંના લોકોને ખરેખર રોમાંચિત કરશે. ઉત્તરાખંડમાં ધાર્મિક યાત્રા માટે શિયાળાની ઋતુ પણ ખૂબ જ ખાસ હોય છે. આ સમયે ઘણા તીર્થસ્થળો પર ખાસ ધાર્મિક વિધિઓ પણ કરવામાં આવે છે. અહીં મુખવા ગામમાં જ જુઓ, અહીં કરવામાં આવતી ધાર્મિક વિધિઓ આપણી પ્રાચીન અને અદ્ભુત પરંપરાનો એક ભાગ છે. તેથી, ઉત્તરાખંડ સરકારનું બારમાસી પ્રવાસન, 365 દિવસનું પ્રવાસનનું વિઝન લોકોને દૈવી અનુભવો સાથે જોડાવાની તક આપશે. આનાથી આખા વર્ષ દરમિયાન રોજગારીની તકો ઉપલબ્ધ થશે, આ ઉત્તરાખંડના સ્થાનિક લોકો, અહીંના યુવાનો માટે ખૂબ ફાયદાકારક રહેશે.
મિત્રો,
અમારી ડબલ એન્જિન સરકાર ઉત્તરાખંડને વિકસિત રાજ્ય બનાવવા માટે સાથે મળીને કામ કરી રહી છે. રાજ્યમાં ચારધામ-ઓલ વેધર રોડ, આધુનિક એક્સપ્રેસ વે, રેલવે, હવાઈ અને હેલિકોપ્ટર સેવાઓના વિસ્તરણ, ઉત્તરાખંડમાં છેલ્લા 10 વર્ષમાં ઝડપી વિકાસ થયો છે. ગઈકાલે જ, કેન્દ્ર સરકારે ઉત્તરાખંડ માટે ખૂબ મોટા નિર્ણયો લીધા છે. ગઈકાલે કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે કેદારનાથ રોપવે પ્રોજેક્ટ અને હેમકુંડ રોપવે પ્રોજેક્ટને મંજૂરી આપી છે. કેદારનાથ રોપવેના નિર્માણ પછી, જે મુસાફરી પહેલા 8 થી 9 કલાકની થતી હતી, તે હવે લગભગ 30 મિનિટમાં પૂર્ણ થશે. આનાથી વૃદ્ધો, બાળકો અને મહિલાઓ માટે કેદારનાથ યાત્રા સરળ બનશે. આ રોપવે પ્રોજેક્ટ્સ પર હજારો કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થશે. હું આ પ્રોજેક્ટ્સ માટે ઉત્તરાખંડ સહિત સમગ્ર દેશને અભિનંદન આપું છું.
મિત્રો,
આજે, પર્વતોમાં ઇકો લોગ હટ્સ, કન્વેન્શન સેન્ટર્સ, હેલિપેડ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. ઉત્તરાખંડના ટિમર-સૈન મહાદેવ, માના ગામ, જડુંગ ગામમાં પર્યટન માળખાગત સુવિધા નવેસરથી વિકસાવવામાં આવી રહી છે, અને દેશવાસીઓને કદાચ ખબર હશે, કદાચ નહીં હોય કે 1962માં, જ્યારે ચીને ભારત પર હુમલો કર્યો, ત્યારે આપણું જડુંગ ગામ ખાલી કરાવવામાં આવ્યું હતું, આપણા આ બે ગામો ખાલી કરાવવામાં આવ્યા હતા. 60-70 વર્ષ વીતી ગયા, લોકો ભૂલી ગયા, આપણે ભૂલી શકતા નથી, અમે તે બે ગામોને ફરીથી વસાવવા માટે એક અભિયાન શરૂ કર્યું છે, અને અમે તેને એક મોટું પર્યટન સ્થળ બનાવવાની દિશામાં આગળ વધી રહ્યા છીએ. અને તેનું પરિણામ એ આવ્યું છે કે આ દાયકામાં ઉત્તરાખંડમાં પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. 2014 પહેલા, દર વર્ષે સરેરાશ 18 લાખ યાત્રાળુઓ ચારધામ યાત્રાએ જતા હતા. હવે દર વર્ષે લગભગ 50 લાખ યાત્રાળુઓ આવવા લાગે છે. આ વર્ષના બજેટમાં 50 પ્રવાસન સ્થળો વિકસાવવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. આ સ્થળોએ હોટલોને માળખાગત સુવિધાનો દરજ્જો આપવામાં આવશે. આનાથી પ્રવાસીઓ માટે સુવિધાઓ વધશે અને સ્થાનિક રોજગારમાં પણ વધારો થશે.
મિત્રો,
અમારો પ્રયાસ એ છે કે ઉત્તરાખંડના સરહદી વિસ્તારોને પણ પર્યટનનો વિશેષ લાભ મળે. પહેલા સરહદી ગામોને છેલ્લા ગામ કહેવાતા. અમે આ વિચાર બદલી નાખ્યો, અમે કહ્યું કે આ છેલ્લું ગામ નથી, આ અમારું પહેલું ગામ છે. તેમના વિકાસ માટે વાઇબ્રન્ટ વિલેજ પ્રોગ્રામ શરૂ કર્યો. આ યોજનામાં આ વિસ્તારના 10 ગામોનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને મને કહેવામાં આવ્યું છે કે તે ગામના કેટલાક ભાઈઓ પણ આજે આપણી સામે હાજર છે. 1962માં જે બન્યું હતું તેને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે, મેં જેનું વર્ણન કર્યું છે તે નેલાંગ અને જડુંગ ગામોમાં પુનર્વસન કાર્ય શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. આજે મેં અહીંથી જડુંગ સુધીની બાઇક રેલીને લીલી ઝંડી આપી. અમે હોમસ્ટે બનાવનારાઓને મુદ્રા યોજનાનો લાભ આપવાની જાહેરાત કરી છે. ઉત્તરાખંડ સરકાર રાજ્યમાં હોમસ્ટેને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પણ કાર્યરત છે. જે ગામડાઓ ઘણા દાયકાઓથી માળખાગત સુવિધાઓથી વંચિત રહ્યા હતા, ત્યાં નવા હોમસ્ટે ખુલવાથી પ્રવાસન વધી રહ્યું છે, લોકોની આવક વધી રહી છે.
મિત્રો,
આજે, હું દેવભૂમિના લોકોને, દેશના દરેક ખૂણામાંથી, પૂર્વ-પશ્ચિમ-ઉત્તર-દક્ષિણ અને કેન્દ્રમાંથી, ખાસ કરીને યુવા પેઢીને, અને આ પવિત્ર ભૂમિ, મા ગંગાના ઘર, દેશની યુવા પેઢીને ખાસ અપીલ અને વિનંતી કરું છું.
મિત્રો,
શિયાળામાં, જ્યારે દેશના મોટાભાગના ભાગોમાં ધુમ્મસ હોય છે અને સૂર્ય દેખાતો નથી, ત્યારે પર્વતો પર સૂર્યપ્રકાશનો આનંદ માણવામાં આવે છે. આ એક ખાસ પ્રસંગ બની શકે છે. અને ગઢવાલીમાં આપણે તેને શું કહીશું? ‘ઘામ તાપો પર્યટન’, ખરું ને? 'ઘામ તાપો પર્યટન'. આ માટે દેશના ખૂણે ખૂણેથી લોકોએ ઉત્તરાખંડ ચોક્કસ આવવું જોઈએ. ખાસ કરીને કોર્પોરેટ જગતના આપણા મિત્રો, તેમણે શિયાળુ પર્યટનનો ભાગ બનવું જોઈએ. જો તમારે મીટિંગો, પરિષદો, પ્રદર્શનો યોજવા જ હોય, તો શિયાળાની ઋતુ અને દેવભૂમિ કરતાં વધુ આશાસ્પદ સ્થળ બીજું કોઈ હોઈ શકે નહીં. હું કોર્પોરેટ જગતની મોટી હસ્તીઓને પણ વિનંતી કરીશ કે તેઓ તેમના મોટા સેમિનાર માટે ઉત્તરાખંડ આવે અને MICE ક્ષેત્રનું અન્વેષણ કરે. અહીં આવીને લોકો યોગ અને આયુર્વેદ દ્વારા રિચાર્જ અને ફરીથી ઉર્જા મેળવી શકે છે. હું દેશની યુનિવર્સિટીઓ, ખાનગી શાળાઓ અને કોલેજોના તમામ યુવા મિત્રોને પણ કહેવા માંગુ છું કે વિદ્યાર્થીઓના શિયાળાના પ્રવાસ માટે ઉત્તરાખંડ પસંદ કરો.
મિત્રો,
આપણી પાસે હજારો કરોડનું અર્થતંત્ર છે, લગ્નનું અર્થતંત્ર છે, લગ્નો પર હજારો કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવે છે, તે ખૂબ મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. તમને યાદ હશે કે મેં દેશના લોકોને અપીલ કરી હતી – વેડ ઈન ઈન્ડિયા, હિન્દુસ્તાનમાં લગ્ન કરો. આજકાલ લોકો વિશ્વના વિવિધ દેશોમાં જાય છે, અહીં શું ખૂટે છે? અહીં પૈસા ખર્ચો, અને ઉત્તરાખંડથી સારું બીજું શું હોઈ શકે. હું ઈચ્છું છું કે દેશના લોકો શિયાળામાં પણ ડેસ્ટિનેશન વેડિંગ માટે ઉત્તરાખંડને પ્રાથમિકતા આપે. તેવી જ રીતે, મને ભારતીય ફિલ્મ ઉદ્યોગ પાસેથી પણ અપેક્ષાઓ છે. ઉત્તરાખંડને મોસ્ટ ફિલ્મ ફ્રેન્ડલી સ્ટેટનો એવોર્ડ મળ્યો છે. અહીં આધુનિક સુવિધાઓ ઝડપથી વિકસિત થઈ રહી છે. તેથી, શિયાળાની ઋતુમાં ફિલ્મ શૂટિંગ માટે ઉત્તરાખંડ સમગ્ર ભારતનું પ્રિય સ્થળ બની શકે છે.
મિત્રો,
વિશ્વના ઘણા દેશોમાં શિયાળુ પર્યટન ખૂબ લોકપ્રિય છે. ઉત્તરાખંડમાં શિયાળુ પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, આપણે આવા દેશો પાસેથી ઘણું શીખી શકીએ છીએ. હું ઈચ્છું છું કે ઉત્તરાખંડના પર્યટન ક્ષેત્ર, હોટલ અને રિસોર્ટ સાથે સંકળાયેલા તમામ હિસ્સેદારો ચોક્કસપણે તે દેશોનો અભ્યાસ કરે. અત્યારે હું અહીં છું, મેં એક નાનું પ્રદર્શન જોયું જે મારા માટે ખૂબ જ પ્રભાવશાળી હતું. જે કલ્પના કરવામાં આવી છે, જે સ્થાનો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે, જે આધુનિક રચનાઓ બનાવવામાં આવી રહી છે, દરેક સ્થાનનું દરેક ચિત્ર એટલું પ્રભાવશાળી હતું કે મને લાગ્યું કે હું અહીં તમારા બધાની વચ્ચે પાછો આવીશ અને મારા 50 વર્ષના જીવનના તે દિવસો વિતાવું, અને દરેક સ્થળની મુલાકાત લેવાની તક શોધું છું, તમે તેને ખૂબ સારી રીતે બનાવી રહ્યા છો. હું ઉત્તરાખંડ સરકારને વિનંતી કરવા માંગુ છું કે તેઓ વિદેશથી અભ્યાસ કરાવે અને અભ્યાસમાંથી બહાર આવતા પગલાં લઈ શકાય તેવા મુદ્દાઓ પર સક્રિયપણે કામ કરે. આપણે સ્થાનિક પરંપરાઓ, સંગીત, નૃત્ય અને ભોજનને પ્રોત્સાહન આપવું પડશે. અહીં ઘણા ગરમ પાણીના ઝરા છે, ફક્ત બદ્રીનાથજીમાં જ નહીં, બીજા પણ છે, તે વિસ્તારોને વેલનેસ સ્પા તરીકે પણ વિકસાવી શકાય છે. શાંત અને બરફીલા વિસ્તારોમાં શિયાળાના યોગા રિટ્રીટનું આયોજન કરી શકાય છે. હું બધા મહાન સંતો, મઠો અને મંદિરોના વડાઓ, બધા યોગ શિક્ષકોને વિનંતી કરીશ કે તેઓ શિયાળાની ઋતુમાં ઉત્તરાખંડમાં વર્ષમાં એકવાર તેમના શિષ્યો માટે યોગ શિબિરનું આયોજન કરે. શિયાળાની ઋતુ માટે ખાસ વન્યજીવન સફારીનું આકર્ષણ ઉત્તરાખંડની ખાસ ઓળખ બની શકે છે. આનો અર્થ એ કે આપણે 360 ડિગ્રી અભિગમ સાથે આગળ વધવું પડશે અને દરેક સ્તરે કામ કરવું પડશે.
મિત્રો,
સુવિધાઓના વિકાસ ઉપરાંત, લોકોને માહિતી પૂરી પાડવી પણ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ માટે, હું દેશના યુવા કન્ટેન્ટ ક્રિએટર્સને કહેવા માંગુ છું કે, આજકાલ સોશિયલ મીડિયા પર મોટી સંખ્યામાં ઇન્ફ્લુઅન્સર્સ, કન્ટેન્ટ ક્રિએટર્સ છે, તેઓ મારા ઉત્તરાખંડની, મારી દેવભૂમિની સેવા કરી શકે છે, ઘરે બેસીને પણ પુણ્ય કમાઈ શકે છે. દેશના પર્યટન ક્ષેત્રને વેગ આપવામાં અને લોકો સુધી માહિતી પહોંચાડવામાં તમે મોટી ભૂમિકા ભજવી શકો છો. તમે જે ભૂમિકા ભજવી છે તેને વધુ વિસ્તૃત કરવાની જરૂર છે. તમારે પણ ઉત્તરાખંડમાં શિયાળુ પર્યટનના આ અભિયાનનો ભાગ બનવું જોઈએ અને હું ઈચ્છું છું કે ઉત્તરાખંડ સરકાર એક મોટી સ્પર્ધાનું આયોજન કરે, આ સામગ્રી નિર્માતાઓ, પ્રભાવકોએ શિયાળુ પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 5 મિનિટની ફિલ્મ બનાવવી જોઈએ, તેમના માટે એક સ્પર્ધા હોવી જોઈએ અને જે શ્રેષ્ઠ ફિલ્મ બનાવે છે તેને શ્રેષ્ઠ ઇનામ આપવું જોઈએ, દેશભરના લોકોને ક્ષેત્રમાં આવવાનું કહેવું જોઈએ, એક વિશાળ પ્રચાર શરૂ થશે. અને મારું માનવું છે કે જ્યારે આપણે આવી સ્પર્ધાઓ યોજીશું, ત્યારે આપણે નવી જગ્યાઓ શોધીશું, નવી ફિલ્મો બનાવીશું અને લોકોને તેમના વિશે જણાવીશું.
મિત્રો,
મને વિશ્વાસ છે કે આગામી વર્ષોમાં આપણે આ ક્ષેત્રમાં ઝડપી વૃદ્ધિ જોઈશું. ફરી એકવાર, 365 દિવસના, કાયમી પ્રવાસન અભિયાન માટે, હું ઉત્તરાખંડના તમામ ભાઈઓ અને બહેનોને મારી શુભેચ્છાઓ અને અભિનંદન પાઠવું છું અને રાજ્ય સરકારનો આભાર માનું છું. તમે બધા મારી સાથે કહો -
ગંગા મૈયા કી જય
ગંગા મૈયા કી જય
ગંગા મૈયા કી જય
ખુબ ખુબ આભાર.
