Swami Vivekananda shows what one can achieve at a young age: PM Modi
The work that the youth are doing today will impact the future of the nation: PM Modi
Guide those around you on increased cashless transactions: PM Modi urges youth
Inculcate the habit of doing cashless transaction in at least ten families a day: PM urges youth
PM Modi's 3Cs mantra - Collectivity, Connectivity & Creativity
The support from youth in the fight against corruption convinces me that it is possible to bring a positive change in the nation: PM

મંચ પર ઉપસ્થિત તમામ અગ્રગણ્ય અતિથી અને મારા વ્હાલા નવયુવાન મિત્રો, આપ સૌને 21માં રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવની ખુબ ખુબ શુભકામનાઓ. સમયની અછતના કારણે હું રોહતકમાં જાતે હાજર નથી પરંતુ હું જે ચિત્રો જોઈ રહ્યો છું, તેનાથી લાગે છે કે જાણે આજે આ મહોત્સવ પણ 21 વર્ષનો યુવાન બની ગયો છે. દેશના અલગ અલગ ખૂણામાંથી આવેલા મારા નવયુવાન સાથીઓના ચહેરા ઉપર એટલી ઊર્જા દેખાઈ રહી છે કે જાણે આજે રોહતકમાં યુવા મહોત્સવની સાથે જ પ્રકાશ મહોત્સવ પણ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે.

આજે રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ છે. સ્વામી વિવેકાનંદજીની જન્મ જયંતી. હું આપ સૌના માધ્યમથી દેશના પ્રત્યેક નવયુવાનને આ ખાસ દિવસની ખુબ ખુબ શુભકામનાઓ આપું છું. સ્વામી વિવેકાનંદ એ બાબતના શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે કે ટૂંકા સમયમાં પણ કેટલું બધું પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. તેમનું જીવન ખુબ ટૂંકા ગાળાનું હતું. સ્વામી વિવેકાનંદ યુવા શક્તિના અસીમ પ્રેરક છે. સ્વામી વિવેકાનંદ કહેતા હતા –આપણા દેશને આ સમયે જરૂર છે લોખંડ સમાન મજબુત માંસપેશીઓ અને મજબુત સ્નાયુવાળા શરીરોની. જરૂરિયાત છે આ પ્રકારના દૃઢ ઈચ્છા- શક્તિથી સંપન્ન યુવાનોની.

સ્વામી વિવેકાનંદ એવા યુવાનોનું નિર્માણ કરવા માંગતા હતા કે જેમની અંદર કોઈ ભેદભાવ વગર એકબીજા પ્રત્યે પ્રેમ અને વિશ્વાસ હોય. યુવાન તે હોય છે કે જે ભૂતકાળની ચિંતા કર્યા વગર પોતાના ભવિષ્યના લક્ષ્યોની દિશામાં કામ કરતા રહે છે. આપ સૌ યુવાનો જે કામ આજે કરી રહ્યા છો, તે જ તો કાલે ઉઠીને  દેશનું ભવિષ્ય બની જવાનું છે.

સાથીઓ, આજે દેશના 80 કરોડથી પણ વધુ લોકોની ઉંમર આ સમયે 35 વર્ષથી ઓછી છે. સ્વામી વિવેકાનંદના ચિંધેલા માર્ગ પર ચાલીને આજે ભારતમાં એક એવા યુગની શરૂઆત કરવાની ક્ષમતા છે, જે વિશ્વગુરુ બની શકે છે.

આજે મારા જે નવયુવાન સાથીઓ આ સમયે રોહતકમાં છે, તેમની માટે હરિયાણાની આ ધરતી ખુબ પ્રેરણાદાયી છે. હરિયાણાની આ ધરતી વેદોની છે, ઉપનિષદોની છે, ગીતાની છે. આ વીરોની કર્મ વીરોની છે. આ જય જવાન-જય કિસાનની ધરતી છે. આ સરસ્વતીની પવિત્ર ધરતી છે. પોતાની સંસ્કૃતિ, પોતાના મુલ્યોને સંભાળીને આગળ વધવાનો સતત પ્રયાસ, તે આ ધરતી પાસેથી શીખી શકાય છે.

મને ખુશી છે કે આ વખતે રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવની થીમ છે – “યુથ ફોર ડીજીટલ ઇન્ડિયા”..! આ મહોત્સવના માધ્યમથી યુવાનોને રોજબરોજની જીંદગીમાં ડીજીટલ રીતે લેણ-દેણની તાલીમ આપવામાં આવશે. મારી આ મહોત્સવમાં ટ્રેનિંગ લેનાર પ્રત્યેક યુવાનને વિનંતી છે કે જયારે તેઓ અહીંથી ટ્રેનિંગ લઈને જાય તો પોતાની આસપાસના ઓછામાં ઓછા 10 પરિવારોને ડીજીટલ ટ્રાન્ઝેક્શન કરવાનું શીખવાડે. કેશલેસ અર્થવ્યવસ્થા બનાવવામાં આપ સૌ યુવાનોની ખુબ મોટી ભૂમિકા છે. દેશને કાળા નાણા અને ભ્રષ્ટાચારથી મુક્ત કરાવવાની લડાઈમાં આ આપ સૌનું મહત્વપૂર્ણ યોગદાન હશે.

આ વર્ષે રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવનું શુભાંકર દીકરીના રૂપમાં પસંદ કરવામાં આવ્યુ છે. પ્રેમથી તેને નામ આપવામાં આવ્યું છે, “મ્હારી લાડો”. આ મહોત્સવના માધ્યમથી “દીકરી બચાવો-દીકરી ભણાવો” અભિયાનના વિષયમાં જાગૃતિ વધારવાનો પ્રયાસ ખુબ પ્રશંસનીય છે. હરિયાણાથી જ કેન્દ્ર સરકારે “દીકરી બચાવો- દીકરી ભણાવો” અભિયાનની શરૂઆત કરી હતી. આ અભિયાનની આ ક્ષેત્રમાં ખુબ મોટી અસર જોવા મળી રહી છે. પરિવર્તનનો પ્રારંભ થઇ ગયો છે. જાતિ દરમાં ખાસ્સો બદલાવ આવ્યો છે. હું હરિયાણાના લોકોને આની માટે ખાસ રીતે અભિનંદન આપું છું. તે દર્શાવે છે કે જયારે લોકો નક્કી કરી લે છે તો અશક્ય પણ શક્ય બની જાય છે. મને આશા છે કે ટૂંક સમયમાં જ સમગ્ર દેશ માટે ગૌરવપૂર્ણ સ્થિતિ હરિયાણા નિર્માણ કરીને બતાવશે.

હરિયાણાના ભવિષ્યને સુધારવામાં અહીનો યુવા વર્ગ એક મોટી ભૂમિકા નિભાવી રહ્યો છે. હરિયાણાના યુવાન રમતવીરોએ અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓમાં પદક પ્રાપ્ત કરીને હમેશા આખા દેશનું માન વધાર્યું છે.

આખા દેશમાં વિકાસના નવા શિખરો સર કરવા અંતે યુવા શક્તિના હજુ વધારે યોગદાનની જરૂર છે. ભારતનું લક્ષ્ય પોતાના યુવાનોને, આ સદીને ભારતની સદી બનાવવા માટે ક્ષમતાઓ અને કૌશલ્ય પ્રદાન કરવાનું છે.

મિત્રો, રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવ આપ સૌને પોતાની પ્રતિભાના પ્રદર્શન માટે એક મંચ પૂરું પાડે છે. જુદા જુદા સાંસ્કૃતિક પરિવેશમાંથી આવેલા આપ સૌ નવયુવાનોને અહી એકબીજાને જાણવાનો અને સમજવાનો અવસર મળશે. આ જ તો એક ભારત-શ્રેષ્ઠ ભારતનો સાચો અર્થ છે. હજુ થોડી વાર પહેલા જ યુવા મહોત્સવમાં બધા રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોના સાંસ્કૃતિક દળોની માર્ચ પાસ્ટ કાઢવામાં આવી છે.

એક ભારત- શ્રેષ્ઠ ભારત એક પ્રયત્ન છે દેશની સાંસ્કૃતિક વિવિધતાને એક સૂત્રમાં પરોવવા માટેનો. આપણા દેશમાં ભાષાઓ ભલે જુદી જુદી હોય, ખાણી-પીણી જુદી જુદી હોય, રેહવાની રીતભાત જુદી જુદી હોય, રીત-રીવાજ જુદા જુદા હોય, પરંતુ આત્મા એક જ છે. તે આત્માનું નામ છે – ભારતીયતા. અને આ ભારતીયતા માટે હું અને તમે આપણે સૌ ગર્વ કરીએ છીએ.

એક રાજ્યના નવયુવાનો બીજા રાજ્યના યુવાનોને મળશે તો તેમને પણ નવો અનુભવ થશે, એકબીજા માટે આદરભાવ વધશે, સમજણ વિકસશે. લોકો જયારે સાથે રહે છે, હળે-મળે છે તો સમજણ પડે છે કે આ ખાણી-પીણી અને ભાષાનું અંતર ઉપરછલ્લું છે. ઊંડાણપૂર્વક જોવામાં આવે તો સ્પષ્ટતા થાય છે કે આપણા મુલ્યો, આપણી માનવતા, આપણું દર્શન એક સમાન છે.

મિત્રો, એક ભારત- શ્રેષ્ઠ ભારત અંતર્ગત બે જુદા જુદા રાજ્યોમાં એક વર્ષ માટે ભાગીદારી કરવામાં આવી છે. આ વર્ષે હરિયાણાએ તેલંગાણા સાથે પોતાની ભાગીદારી કરી છે. બન્ને રાજ્યોમાં કયા વિષયો પર પરસ્પર સહયોગ થશે, તેની માટે એક્શન પોઈન્ટ્સ પણ બનાવવામાં આવ્યા છે. મને આશા છે કે આજે હરિયાણામાં તેલંગાણાથી આવેલા વિદ્યાર્થીઓને ખાસ કરીને ઘણું બધું જાણવા અને સમજવા મળશે.

એક ભારત – શ્રેષ્ઠ ભારત એ માત્ર એક યોજના નથી. તેને એક જન આંદોલનના રૂપે આગળ વધારવામાં આવી રહ્યું છે અને તે ત્યારે જ સફળ થશે જ્યારે દેશના યુવાનોનો પૂરો સહકાર મળશે.

મારા નવયુવાન સાથીઓ, આ વર્ષે દેશ પંડિત દિન દયાળ ઉપાધ્યાયની શતાબ્દી ઉજવી રહ્યો છે. દેશના નવયુવાનો માટે પંડિતજીનો મંત્ર હતો – चरैवति-चरैवति, चरैवति અર્થાત ચાલતા રહો, ચાલતા રહો, રોકાવાનું નથી, અટકવાનું નથી, રાષ્ટ્ર નિર્માણના પથ પર ચાલતા જવાનું છે.

ટેકનોલોજીના આ સમયમાં આજે દેશના નવયુવાનોએ ત્રણ ‘C’ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે. હું જયારે ત્રણ Cની વાત કરું છું તો મારો કહેવાનો અર્થ છે; પહેલો C એટલે કલેકટીવીટી, બીજો C એટલે કનેક્ટીવીટી અને ત્રીજો C ક્રિએટીવીટી..! કલેકટીવીટી સામુહિકતા જ્યાં સુધી આપણે સંગઠિત શક્તિ નહીં બનીએ, આપણે ભેદ ભાવને દૂર કરીને ભારતીયો એકઠા નથી બનતા, કલેકટીવીટીની તાકાત બહુ મોટી તાકાત હોય છે. બીજી વાત કનેક્ટીવીટી દેશ અને યુગ બદલાઈ ગયો છે. ટેકનોલોજીએ સમગ્ર વિશ્વને ખુબ નાનું બનાવી દીધું છે. આખું વિશ્વ તમારી હથેળીમાં તમારા હાથમાં હોય છે. કનેક્ટીવીટી એ સમયની માંગ છે. આપણે કનેક્ટીવીટીની દ્રષ્ટિએ ટેકનોલોજીની સાથે સાથે આપણા માનવીય મુલ્યોને પણ જોર આપતા ચાલીશું. અને ત્રીજો C મેં કહ્યો ક્રિએટીવીટી નવા વિચારો, નવા સંશોધનો, જૂની સમસ્યાઓ માટે નવા સમાધાન કરવા માટે નવા ઉપાયો અને તેની જ તો યુવાનો પાસેથી અપેક્ષા રાખવામાં આવતી હોય છે. જયારે ક્રિએટીવીટી ખતમ થઇ જાય છે, સંશોધન ખતમ થઇ જાય છે, નાવીન્ય અટકી જાય છે ત્યારે એક રીતે જીવન સ્થગિત થઇ જાય છે. અને એટલા જ માટે આપણી અંદર ક્રિએટીવીટીને જેટલો અવસર મળે આપણે આપતા રહેવું જોઈએ.

એટલા માટે એક બીજા સાથે સંપર્ક કરો, સામુહિક જવાબદારી નિભાવવાનું શીખો, અને નવા વિચારો પર કામ કરો. પોતાના નવા વિચારોને એવું માનીને સમાપ્ત ના થવા દેશો કે આ તો બહુ નાના છે, અથવા બીજા લોકો શું કહેશે. યાદ રાખો કે દુનિયામાં મોટાભાગે મોટા અને નવા વિચારોને પહેલા નકારવામાં જ આવ્યા છે. જે પણ વર્તમાન પ્રથા હોય છે, તે નવા વિચારોનો વિરોધ કરે છે. પણ મને વિશ્વાસ છે કે આપણા દેશની યુવાશક્તિની સામે આવો પ્રત્યેક વિરોધ ઠંડો પડી જશે. સાથીઓ, આજથી પચાસથી પણ વધારે વર્ષો પહેલા એકાત્મ માનવવાદ પર બોલતી વખતે પંડિત દિન દયાળ ઉપાધ્યાયજીએ જે કહ્યું હતું, તેમાં પણ દેશના યુવાનો માટે મોટો સંદેશ છે. દિન દયાળ ઉપાધ્યાયજીએ રાષ્ટ્ર નિર્માણ અને દેશમાં પ્રવર્તમાન બદીઓ સામે લડવાનું આહ્વાન કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું – “આપણે અનેક રૂઢિઓ ખતમ કરવી પડશે. ઘણા બધા સુધારા કરવા પડશે. જે આપણા માનવના વિકાસ અને રાષ્ટ્રની એકાત્મતાની વૃદ્ધિમાં પોષક હોય, તે આપણે કરીશું અને જે બાધક હોય, તેને દૂર કરીશું. ઈશ્વરે જેવું શરીર આપ્યું છે, તેમાં ખામીઓ શોધીને અથવા આત્મગ્લાની લઈને ચાલવાની જરૂર નથી. પરંતુ શરીરમાં ગુમડું થાય તો તેનું ઓપરેશન તો જરૂરી છે ને. સજીવ અને સાજા અંગોને કાપવાની જરૂર નથી. આજે જો સમાજમાં છૂત-અછૂત અને ભેદભાવ ઘર કરી ગયા છે, જેના લીધે લોકો માણસને માણસ સમજીને નથી ચાલતા અને જે રાષ્ટ્રની એકતા માટે ઘાતક સાબિત થઇ રહ્યા છે, આપણે તેમને ખતમ કરીશું.”

પંડિતજીનું આ આહ્વાન આજે પણ એટલું જ મહત્વ રાખે છે. આજે પણ દેશમાં છૂત-અછૂત છે, ભ્રષ્ટાચાર છે, કાળું નાણું છે, અશિક્ષા છે, કુપોષણ છે. આ બધી બદીઓને ખતમ કરવા માટે દેશના યુવાનોએ પોતાની શક્તિ હોમવી પડશે. હમણાં કેટલાક દિવસો પહેલા સરકારે કાળા નાણા અને ભ્રષ્ટાચાર વિરુધ્ધ મોટી કાર્યવાહી કરી છે. આ કાર્યવાહીને જેટલું સમર્થન મારા નવયુવાન મિત્રોએ આપ્યું છે, તે એ બાબતની સાબિતી છે કે સમાજમાં ફેલાયેલી બદીઓને દૂર કરવાની આપ સૌમાં કેટલી જબરદસ્ત ઈચ્છાશક્તિ છે.

એટલા માટે જયારે હું કહું છું કે મારો દેશ બદલાઈ રહ્યો છે, તો તેની પાછળ તમારા પ્રયત્નો હોય છે. દેશના જુદા જુદા ભાગોમાં હજારો-લાખો નવયુવાનો પોત-પોતાની રીતે સામાજીક કુરીતીઓ અને પડકારો સામે લડી રહ્યા છે. એટલું જ નહીં, તેઓ એવા એવા નવા વિચારો સામે લાવી રહ્યા છે, કે હું તેમને નમન કર્યા વિના નથી રહી શકતો.

હમણાં કેટલાક દિવસ પહેલા મન કી બાતમાં મેં એક દીકરીનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો જેણે એવો વિચાર આપેલો કે લગ્નમાં મહેમાનોને રીટર્ન ગીફ્ટના રૂપમાં આંબાના છોડ આપવામાં આવે. પર્યાવરણને બચાવવા માટે આ કેટલો અદ્ભુત ઉપાય છે. એ જ રીતે એક વિસ્તારમાં લોકો કચરાના ડબ્બાની અછતથી ખુબ હેરાન હતા. એવામાં ત્યાના નવયુવાનોએ સાથે મળીને કચરાના ડબ્બાને જાહેરાત સાથે જોડી દીધા. હવે ત્યાના રસ્તાઓ પર તમને બધી જગ્યાએ કચરાના ડબ્બા જોવા મળશે જેની ઉપર જાહેરાત પણ હશે. હવે ત્યાં કચરાના ડબ્બાઓને ડસ્ટબિન નહીં પણ એડબિન કહેવામાં આવે છે. આવા પણ નવયુવાનો છે કે જેમણે પાછલા મહીને રીલે ફોરમેટમાં ફક્ત 10 દિવસમાં આશરે 6 હજાર કિલોમીટર સાયકલ ચલાવીને “ગોલ્ડન ક્વોડ્રીલેટરલ ચેલેન્જ”ને પૂરી કરી છે. તેમનું સૂત્ર વાક્ય બહુ સુંદર છે, – “Follow the Rules & India will Rule”.

આપણા દેશમાં ઉર્જાથી ભરેલા આવા નવયુવાનો દરેક ખૂણામાં હયાત છે. કોઈક પહાડોમાંથી નીકળવાવાળા નાના ઝરણાઓમાંથી વીજળી બનાવી રહ્યા છે, કોઈ કચરામાંથી ગૃહ નિર્માણની વસ્તુઓ બનાવી રહ્યા છે, કોઈ ટેકનોલોજીના માધ્યમથી દૂર-સુદૂરના વિસ્તારોમાં મેડીકલ સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવી રહ્યું છે, કોઈ દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં ખેડૂતો માટે પાણી બચાવવાના સંસાધનમાં લાગેલું છે. આવા લાખો યુવાનો રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટે દિવસ રાત એક કરીને કામ કરી રહ્યા છે.

આવાપ્રત્યેક ઉર્જાવાન યુવાન માટે હું સ્વામી વિવેકાનંદજીનો સંદેશ ફરી કહેવા માંગીશ. ઉઠો, જાગો અને જ્યાં સુધી લક્ષ્યની પ્રાપ્તિ ના થાય, રોકાશો નહીં.

ઉઠોનો અર્થ છે શરીરને ચૈતન્યમમય બનાવો, શરીરને ઉર્જાવાન બનાવો, શરીરને તંદુરસ્ત રાખો. ઘણી વાર એવું પણ જોવામાં આવ્યું છે કે લોકો ઉઠી તો જાય છે પણ જાગૃત નથી થતા. એટલા માટે તેઓ પરિસ્થિતિનું સાચું મૂલ્યાંકન નથી કરી શકતા. એટલા માટે જ ઉઠવાની સાથે જ જાગૃત થવું પણ જરૂરી છે. જ્યાં સુધી લક્ષ્ય પ્રાપ્તિ ના થાય, રોકશો નહિ…તેમાં પણ મોટો સંદેશ છે. સૌપ્રથમ તો સ્પષ્ટ ધ્યેયનું હોવું એ જ ખુબ જરૂરી છે.

જયારે એ જ નક્કી નહીં હોય કે ક્યાં જવાનું છે તો પછી એ કેવી રીતે નક્કી થઇ શકશે કે કઈ દિશામાં જઈ રહેલી ગાડીમાં બેસવાનું છે. એટલા માટે જયારે લક્ષ્ય નક્કી થઇ જાય, તો પછી તેની પ્રાપ્તિ માટે રોકાયા વિના, થાક્યા વિના પ્રયાસ કરતા રહો.

મારા મિત્રો, મારી સામે આપ સૌ દેશની બૌદ્ધિક તાકાતના રૂપમાં ઉપસ્થિત છો. આજે જરૂર છે યુવાનોની ઉર્જાનો રચનાત્મક પ્રયોગ કરવાની. આજે જરૂરિયાત છે યુવાનોને દિગ્ભ્રમિત થવાથી બચાવવાની. આજે જરૂરિયાત છે યુવાનોને નશા અને અપરાધથી દૂર રાખવાની. તમે ચિંતન અને મંથન કરીને નવી રાહ બનાવો, નવી મંજીલો પ્રાપ્ત કરો. તમારી સામે સંભાવનાઓનું ખુલ્લું આકાશ પડેલું છે. આજે જરૂરિયાત છે કે યુવાનો સેવાની બેજોડ મિસાલ બને. તેમના ચરિત્રમાં ઈમાનદારી અને નિષ્પક્ષતા હોય. દરેક પડકારનો સામનો કરવાનો જુસ્સો હોય. તેમને પોતાની ગૌરવશાળી વિરાસત ઉપર ગર્વ હોય. તેમનું આચરણ તથા ચરિત્ર નૈતિક મુલ્યો પર આધારિત હોય. આની ઉપર એટલા માટે જોર આપી રહ્યો છું કારણ કે લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવું જેટલું મુશ્કેલ છે, તેટલું જ સરળ લક્ષ્યથી ભટકવાનું હોય છે.

સુખી સંપન્ન જીવનની આકાંક્ષા રાખવી સાચી છે પરંતુ તેની સાથે જ સમાજ અને દેશ પ્રત્યે જવાબદારીને સમજવી પણ જરૂરી છે. હું તમને 1, 2, 3, 4, 5, 6 એટલે કે 6 પડકારો વિષે જણાવું છું જેમની સામે લડવું ખુબ જરૂરી છે.

  1. સમાજ પ્રત્યે અજ્ઞાન
  2. સમાજ પ્રત્યે અસંવેદના
  3. સમાજ પ્રત્યે જૂની પુરાણી વિચારધારા
  4. જાતિ-સમુદાયના વિચારથી ઉપર ઉઠવાની અક્ષમતા
  5. માતાઓ-બહેનો-દીકરીઓ સાથે દુર્વ્યવહાર
  6. પર્યાવરણ પ્રત્યે લાપરવાહી, ગેરજવાબદાર દૃષ્ટિકોણ

આ 6 પડકારોને આજના નવયુવાનોએ ધ્યાનમાં રાખવા પડશે, તેમને હરાવવાનો પ્રયાસ કરવો પડશે. તમે જ્યાં પણ રહો, જે પણ ક્ષેત્રમાં કામ કરો, ત્યાં આ પડકારો વિષે જરૂરથી વિચારો, તેમને દૂર કરવાની કોશિશ કરો.

આપ સૌ યુવાનો ટેક-સેવી છો. આપ સૌ યુવાનોએ આ સંદેશ જન જન સુધી પહોચાડવાનો છે કે સમાજમાં સકારાત્મક પરિવર્તન કેવી રીતે આવી શકે છે.

આપ સૌ યુવાનો એવા લોકોના જીવનને સ્પર્શવાનો પ્રયત્ન કરો કે જે વંચિતો છે, શોષિત છે. બીજાના ભવિષ્યને વધારે સારું બનાવવા માટે આપ સૌ યુવાનોએ પોતાની ઊર્જા અને સમય આપવાનો છે. યુવાનોની તાકાત, યુવાનોની ઊર્જા અને યુવાનોનો જુસ્સો, બદલાવ લાવવામાં વધારે અસરકારક સાબિત થાય છે. હવે કરોડો યુવાન અવાજોએ આ દેશનો અવાજ બનીને વિકાસના કામોને આગળ વધારવામાં મદદ કરવાની છે.

મારા સાથીઓ, આપ સૌ નવી ક્ષિતિજોને પ્રાપ્ત કરો. વિકાસનો નવો દૃષ્ટિકોણ તૈયાર કરો, નવી ઉપલબ્ધિઓ હાસલ કરો. એ જ શુભકામનાઓ સાથે આપ સૌને રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ અને મહોત્સવના ખુબ ખુબ અભિનંદન આપું છું અને ખુબ ખુબ શુભેચ્છાઓ આપું છું. અને સ્વામી વિવેકાનંદજીનું પુણ્ય સ્મરણ કરીને આપણી અંદરની ઉર્જાને લઈને સમાજના, રાષ્ટ્રના, પરિવારના, ગામના, ગરીબના, ખેડૂતના હિત માટે પોતાની જિંદગીમાંથી થોડો ઘણો સમય તેમની માટે કાઢવાનો સંકલ્પ કરો. જુઓ જીવનમાં જે કરવાનો સંતોષ મળશે તે સંતોષની જે તાકાત હશે તે સંતોષ પોતે જ પોતાનામાં જાતે જ ઊર્જાનું સ્વરૂપ ધારણ કરી લેશે. મારી આપ સૌને ખુબ ખુબ શુભેચ્છાઓ છે. દેશના ખૂણે ખૂણાથી આવેલા નવયુવાનો એક રીતે લઘુ ભારત મારી સામે છે. આ લઘુ ભારત નવી પ્રેરણા નવા ઉત્સાહ લઈને ગીતાનો, આ ગીતાની ભૂમિ છે, જે કર્મનો સંદેશ આપે છે. નિષ્કામ કર્મ યોગનો સંદેશ આપે છે. તેનેજ લઈને તમે આગળ ચાલો એટલા માટે જ મારી આ યુવા મહોત્સવને ખુબ ખુબ શુભકામનાઓ!

આભાર!

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report

Media Coverage

India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Odisha Parba
November 24, 2024
Delighted to take part in the Odisha Parba in Delhi, the state plays a pivotal role in India's growth and is blessed with cultural heritage admired across the country and the world: PM
The culture of Odisha has greatly strengthened the spirit of 'Ek Bharat Shreshtha Bharat', in which the sons and daughters of the state have made huge contributions: PM
We can see many examples of the contribution of Oriya literature to the cultural prosperity of India: PM
Odisha's cultural richness, architecture and science have always been special, We have to constantly take innovative steps to take every identity of this place to the world: PM
We are working fast in every sector for the development of Odisha,it has immense possibilities of port based industrial development: PM
Odisha is India's mining and metal powerhouse making it’s position very strong in the steel, aluminium and energy sectors: PM
Our government is committed to promote ease of doing business in Odisha: PM
Today Odisha has its own vision and roadmap, now investment will be encouraged and new employment opportunities will be created: PM

जय जगन्नाथ!

जय जगन्नाथ!

केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगी श्रीमान धर्मेन्द्र प्रधान जी, अश्विनी वैष्णव जी, उड़िया समाज संस्था के अध्यक्ष श्री सिद्धार्थ प्रधान जी, उड़िया समाज के अन्य अधिकारी, ओडिशा के सभी कलाकार, अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

ओडिशा र सबू भाईओ भउणी मानंकु मोर नमस्कार, एबंग जुहार। ओड़िया संस्कृति के महाकुंभ ‘ओड़िशा पर्व 2024’ कू आसी मँ गर्बित। आपण मानंकु भेटी मूं बहुत आनंदित।

मैं आप सबको और ओडिशा के सभी लोगों को ओडिशा पर्व की बहुत-बहुत बधाई देता हूँ। इस साल स्वभाव कवि गंगाधर मेहेर की पुण्यतिथि का शताब्दी वर्ष भी है। मैं इस अवसर पर उनका पुण्य स्मरण करता हूं, उन्हें श्रद्धांजलि देता हूँ। मैं भक्त दासिआ बाउरी जी, भक्त सालबेग जी, उड़िया भागवत की रचना करने वाले श्री जगन्नाथ दास जी को भी आदरपूर्वक नमन करता हूं।

ओडिशा निजर सांस्कृतिक विविधता द्वारा भारतकु जीबन्त रखिबारे बहुत बड़ भूमिका प्रतिपादन करिछि।

साथियों,

ओडिशा हमेशा से संतों और विद्वानों की धरती रही है। सरल महाभारत, उड़िया भागवत...हमारे धर्मग्रन्थों को जिस तरह यहाँ के विद्वानों ने लोकभाषा में घर-घर पहुंचाया, जिस तरह ऋषियों के विचारों से जन-जन को जोड़ा....उसने भारत की सांस्कृतिक समृद्धि में बहुत बड़ी भूमिका निभाई है। उड़िया भाषा में महाप्रभु जगन्नाथ जी से जुड़ा कितना बड़ा साहित्य है। मुझे भी उनकी एक गाथा हमेशा याद रहती है। महाप्रभु अपने श्री मंदिर से बाहर आए थे और उन्होंने स्वयं युद्ध का नेतृत्व किया था। तब युद्धभूमि की ओर जाते समय महाप्रभु श्री जगन्नाथ ने अपनी भक्त ‘माणिका गौउडुणी’ के हाथों से दही खाई थी। ये गाथा हमें बहुत कुछ सिखाती है। ये हमें सिखाती है कि हम नेक नीयत से काम करें, तो उस काम का नेतृत्व खुद ईश्वर करते हैं। हमेशा, हर समय, हर हालात में ये सोचने की जरूरत नहीं है कि हम अकेले हैं, हम हमेशा ‘प्लस वन’ होते हैं, प्रभु हमारे साथ होते हैं, ईश्वर हमेशा हमारे साथ होते हैं।

साथियों,

ओडिशा के संत कवि भीम भोई ने कहा था- मो जीवन पछे नर्के पडिथाउ जगत उद्धार हेउ। भाव ये कि मुझे चाहे जितने ही दुख क्यों ना उठाने पड़ें...लेकिन जगत का उद्धार हो। यही ओडिशा की संस्कृति भी है। ओडिशा सबु जुगरे समग्र राष्ट्र एबं पूरा मानब समाज र सेबा करिछी। यहाँ पुरी धाम ने ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ की भावना को मजबूत बनाया। ओडिशा की वीर संतानों ने आज़ादी की लड़ाई में भी बढ़-चढ़कर देश को दिशा दिखाई थी। पाइका क्रांति के शहीदों का ऋण, हम कभी नहीं चुका सकते। ये मेरी सरकार का सौभाग्य है कि उसे पाइका क्रांति पर स्मारक डाक टिकट और सिक्का जारी करने का अवसर मिला था।

साथियों,

उत्कल केशरी हरे कृष्ण मेहताब जी के योगदान को भी इस समय पूरा देश याद कर रहा है। हम व्यापक स्तर पर उनकी 125वीं जयंती मना रहे हैं। अतीत से लेकर आज तक, ओडिशा ने देश को कितना सक्षम नेतृत्व दिया है, ये भी हमारे सामने है। आज ओडिशा की बेटी...आदिवासी समुदाय की द्रौपदी मुर्मू जी भारत की राष्ट्रपति हैं। ये हम सभी के लिए बहुत ही गर्व की बात है। उनकी प्रेरणा से आज भारत में आदिवासी कल्याण की हजारों करोड़ रुपए की योजनाएं शुरू हुई हैं, और ये योजनाएं सिर्फ ओडिशा के ही नहीं बल्कि पूरे भारत के आदिवासी समाज का हित कर रही हैं।

साथियों,

ओडिशा, माता सुभद्रा के रूप में नारीशक्ति और उसके सामर्थ्य की धरती है। ओडिशा तभी आगे बढ़ेगा, जब ओडिशा की महिलाएं आगे बढ़ेंगी। इसीलिए, कुछ ही दिन पहले मैंने ओडिशा की अपनी माताओं-बहनों के लिए सुभद्रा योजना का शुभारंभ किया था। इसका बहुत बड़ा लाभ ओडिशा की महिलाओं को मिलेगा। उत्कलर एही महान सुपुत्र मानंकर बिसयरे देश जाणू, एबं सेमानंक जीबन रु प्रेरणा नेउ, एथी निमन्ते एपरी आयौजनर बहुत अधिक गुरुत्व रहिछि ।

साथियों,

इसी उत्कल ने भारत के समुद्री सामर्थ्य को नया विस्तार दिया था। कल ही ओडिशा में बाली जात्रा का समापन हुआ है। इस बार भी 15 नवंबर को कार्तिक पूर्णिमा के दिन से कटक में महानदी के तट पर इसका भव्य आयोजन हो रहा था। बाली जात्रा प्रतीक है कि भारत का, ओडिशा का सामुद्रिक सामर्थ्य क्या था। सैकड़ों वर्ष पहले जब आज जैसी टेक्नोलॉजी नहीं थी, तब भी यहां के नाविकों ने समुद्र को पार करने का साहस दिखाया। हमारे यहां के व्यापारी जहाजों से इंडोनेशिया के बाली, सुमात्रा, जावा जैसे स्थानो की यात्राएं करते थे। इन यात्राओं के माध्यम से व्यापार भी हुआ और संस्कृति भी एक जगह से दूसरी जगह पहुंची। आजी विकसित भारतर संकल्पर सिद्धि निमन्ते ओडिशार सामुद्रिक शक्तिर महत्वपूर्ण भूमिका अछि।

साथियों,

ओडिशा को नई ऊंचाई तक ले जाने के लिए 10 साल से चल रहे अनवरत प्रयास....आज ओडिशा के लिए नए भविष्य की उम्मीद बन रहे हैं। 2024 में ओडिशावासियों के अभूतपूर्व आशीर्वाद ने इस उम्मीद को नया हौसला दिया है। हमने बड़े सपने देखे हैं, बड़े लक्ष्य तय किए हैं। 2036 में ओडिशा, राज्य-स्थापना का शताब्दी वर्ष मनाएगा। हमारा प्रयास है कि ओडिशा की गिनती देश के सशक्त, समृद्ध और तेजी से आगे बढ़ने वाले राज्यों में हो।

साथियों,

एक समय था, जब भारत के पूर्वी हिस्से को...ओडिशा जैसे राज्यों को पिछड़ा कहा जाता था। लेकिन मैं भारत के पूर्वी हिस्से को देश के विकास का ग्रोथ इंजन मानता हूं। इसलिए हमने पूर्वी भारत के विकास को अपनी प्राथमिकता बनाया है। आज पूरे पूर्वी भारत में कनेक्टिविटी के काम हों, स्वास्थ्य के काम हों, शिक्षा के काम हों, सभी में तेजी लाई गई है। 10 साल पहले ओडिशा को केंद्र सरकार जितना बजट देती थी, आज ओडिशा को तीन गुना ज्यादा बजट मिल रहा है। इस साल ओडिशा के विकास के लिए पिछले साल की तुलना में 30 प्रतिशत ज्यादा बजट दिया गया है। हम ओडिशा के विकास के लिए हर सेक्टर में तेजी से काम कर रहे हैं।

साथियों,

ओडिशा में पोर्ट आधारित औद्योगिक विकास की अपार संभावनाएं हैं। इसलिए धामरा, गोपालपुर, अस्तारंगा, पलुर, और सुवर्णरेखा पोर्ट्स का विकास करके यहां व्यापार को बढ़ावा दिया जाएगा। ओडिशा भारत का mining और metal powerhouse भी है। इससे स्टील, एल्युमिनियम और एनर्जी सेक्टर में ओडिशा की स्थिति काफी मजबूत हो जाती है। इन सेक्टरों पर फोकस करके ओडिशा में समृद्धि के नए दरवाजे खोले जा सकते हैं।

साथियों,

ओडिशा की धरती पर काजू, जूट, कपास, हल्दी और तिलहन की पैदावार बहुतायत में होती है। हमारा प्रयास है कि इन उत्पादों की पहुंच बड़े बाजारों तक हो और उसका फायदा हमारे किसान भाई-बहनों को मिले। ओडिशा की सी-फूड प्रोसेसिंग इंडस्ट्री में भी विस्तार की काफी संभावनाएं हैं। हमारा प्रयास है कि ओडिशा सी-फूड एक ऐसा ब्रांड बने, जिसकी मांग ग्लोबल मार्केट में हो।

साथियों,

हमारा प्रयास है कि ओडिशा निवेश करने वालों की पसंदीदा जगहों में से एक हो। हमारी सरकार ओडिशा में इज ऑफ डूइंग बिजनेस को बढ़ावा देने के लिए प्रतिबद्ध है। उत्कर्ष उत्कल के माध्यम से निवेश को बढ़ाया जा रहा है। ओडिशा में नई सरकार बनते ही, पहले 100 दिनों के भीतर-भीतर, 45 हजार करोड़ रुपए के निवेश को मंजूरी मिली है। आज ओडिशा के पास अपना विज़न भी है, और रोडमैप भी है। अब यहाँ निवेश को भी बढ़ावा मिलेगा, और रोजगार के नए अवसर भी पैदा होंगे। मैं इन प्रयासों के लिए मुख्यमंत्री श्रीमान मोहन चरण मांझी जी और उनकी टीम को बहुत-बहुत बधाई देता हूं।

साथियों,

ओडिशा के सामर्थ्य का सही दिशा में उपयोग करके उसे विकास की नई ऊंचाइयों पर पहुंचाया जा सकता है। मैं मानता हूं, ओडिशा को उसकी strategic location का बहुत बड़ा फायदा मिल सकता है। यहां से घरेलू और अंतर्राष्ट्रीय बाजार तक पहुंचना आसान है। पूर्व और दक्षिण-पूर्व एशिया के लिए ओडिशा व्यापार का एक महत्वपूर्ण हब है। Global value chains में ओडिशा की अहमियत आने वाले समय में और बढ़ेगी। हमारी सरकार राज्य से export बढ़ाने के लक्ष्य पर भी काम कर रही है।

साथियों,

ओडिशा में urbanization को बढ़ावा देने की अपार संभावनाएं हैं। हमारी सरकार इस दिशा में ठोस कदम उठा रही है। हम ज्यादा संख्या में dynamic और well-connected cities के निर्माण के लिए प्रतिबद्ध हैं। हम ओडिशा के टियर टू शहरों में भी नई संभावनाएं बनाने का भरपूर हम प्रयास कर रहे हैं। खासतौर पर पश्चिम ओडिशा के इलाकों में जो जिले हैं, वहाँ नए इंफ्रास्ट्रक्चर से नए अवसर पैदा होंगे।

साथियों,

हायर एजुकेशन के क्षेत्र में ओडिशा देशभर के छात्रों के लिए एक नई उम्मीद की तरह है। यहां कई राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय इंस्टीट्यूट हैं, जो राज्य को एजुकेशन सेक्टर में लीड लेने के लिए प्रेरित करते हैं। इन कोशिशों से राज्य में स्टार्टअप्स इकोसिस्टम को भी बढ़ावा मिल रहा है।

साथियों,

ओडिशा अपनी सांस्कृतिक समृद्धि के कारण हमेशा से ख़ास रहा है। ओडिशा की विधाएँ हर किसी को सम्मोहित करती है, हर किसी को प्रेरित करती हैं। यहाँ का ओड़िशी नृत्य हो...ओडिशा की पेंटिंग्स हों...यहाँ जितनी जीवंतता पट्टचित्रों में देखने को मिलती है...उतनी ही बेमिसाल हमारे आदिवासी कला की प्रतीक सौरा चित्रकारी भी होती है। संबलपुरी, बोमकाई और कोटपाद बुनकरों की कारीगरी भी हमें ओडिशा में देखने को मिलती है। हम इस कला और कारीगरी का जितना प्रसार करेंगे, उतना ही इस कला को संरक्षित करने वाले उड़िया लोगों को सम्मान मिलेगा।

साथियों,

हमारे ओडिशा के पास वास्तु और विज्ञान की भी इतनी बड़ी धरोहर है। कोणार्क का सूर्य मंदिर… इसकी विशालता, इसका विज्ञान...लिंगराज और मुक्तेश्वर जैसे पुरातन मंदिरों का वास्तु.....ये हर किसी को आश्चर्यचकित करता है। आज लोग जब इन्हें देखते हैं...तो सोचने पर मजबूर हो जाते हैं कि सैकड़ों साल पहले भी ओडिशा के लोग विज्ञान में इतने आगे थे।

साथियों,

ओडिशा, पर्यटन की दृष्टि से अपार संभावनाओं की धरती है। हमें इन संभावनाओं को धरातल पर उतारने के लिए कई आयामों में काम करना है। आप देख रहे हैं, आज ओडिशा के साथ-साथ देश में भी ऐसी सरकार है जो ओडिशा की धरोहरों का, उसकी पहचान का सम्मान करती है। आपने देखा होगा, पिछले साल हमारे यहाँ G-20 का सम्मेलन हुआ था। हमने G-20 के दौरान इतने सारे देशों के राष्ट्राध्यक्षों और राजनयिकों के सामने...सूर्यमंदिर की ही भव्य तस्वीर को प्रस्तुत किया था। मुझे खुशी है कि महाप्रभु जगन्नाथ मंदिर परिसर के सभी चार द्वार खुल चुके हैं। मंदिर का रत्न भंडार भी खोल दिया गया है।

साथियों,

हमें ओडिशा की हर पहचान को दुनिया को बताने के लिए भी और भी इनोवेटिव कदम उठाने हैं। जैसे....हम बाली जात्रा को और पॉपुलर बनाने के लिए बाली जात्रा दिवस घोषित कर सकते हैं, उसका अंतरराष्ट्रीय मंच पर प्रचार कर सकते हैं। हम ओडिशी नृत्य जैसी कलाओं के लिए ओडिशी दिवस मनाने की शुरुआत कर सकते हैं। विभिन्न आदिवासी धरोहरों को सेलिब्रेट करने के लिए भी नई परम्पराएँ शुरू की जा सकती हैं। इसके लिए स्कूल और कॉलेजों में विशेष आयोजन किए जा सकते हैं। इससे लोगों में जागरूकता आएगी, यहाँ पर्यटन और लघु उद्योगों से जुड़े अवसर बढ़ेंगे। कुछ ही दिनों बाद प्रवासी भारतीय सम्मेलन भी, विश्व भर के लोग इस बार ओडिशा में, भुवनेश्वर में आने वाले हैं। प्रवासी भारतीय दिवस पहली बार ओडिशा में हो रहा है। ये सम्मेलन भी ओडिशा के लिए बहुत बड़ा अवसर बनने वाला है।

साथियों,

कई जगह देखा गया है बदलते समय के साथ, लोग अपनी मातृभाषा और संस्कृति को भी भूल जाते हैं। लेकिन मैंने देखा है...उड़िया समाज, चाहे जहां भी रहे, अपनी संस्कृति, अपनी भाषा...अपने पर्व-त्योहारों को लेकर हमेशा से बहुत उत्साहित रहा है। मातृभाषा और संस्कृति की शक्ति कैसे हमें अपनी जमीन से जोड़े रखती है...ये मैंने कुछ दिन पहले ही दक्षिण अमेरिका के देश गयाना में भी देखा। करीब दो सौ साल पहले भारत से सैकड़ों मजदूर गए...लेकिन वो अपने साथ रामचरित मानस ले गए...राम का नाम ले गए...इससे आज भी उनका नाता भारत भूमि से जुड़ा हुआ है। अपनी विरासत को इसी तरह सहेज कर रखते हुए जब विकास होता है...तो उसका लाभ हर किसी तक पहुंचता है। इसी तरह हम ओडिशा को भी नई ऊचाई पर पहुंचा सकते हैं।

साथियों,

आज के आधुनिक युग में हमें आधुनिक बदलावों को आत्मसात भी करना है, और अपनी जड़ों को भी मजबूत बनाना है। ओडिशा पर्व जैसे आयोजन इसका एक माध्यम बन सकते हैं। मैं चाहूँगा, आने वाले वर्षों में इस आयोजन का और ज्यादा विस्तार हो, ये पर्व केवल दिल्ली तक सीमित न रहे। ज्यादा से ज्यादा लोग इससे जुड़ें, स्कूल कॉलेजों का participation भी बढ़े, हमें इसके लिए प्रयास करने चाहिए। दिल्ली में बाकी राज्यों के लोग भी यहाँ आयें, ओडिशा को और करीबी से जानें, ये भी जरूरी है। मुझे भरोसा है, आने वाले समय में इस पर्व के रंग ओडिशा और देश के कोने-कोने तक पहुंचेंगे, ये जनभागीदारी का एक बहुत बड़ा प्रभावी मंच बनेगा। इसी भावना के साथ, मैं एक बार फिर आप सभी को बधाई देता हूं।

आप सबका बहुत-बहुत धन्यवाद।

जय जगन्नाथ!