Swami Vivekananda shows what one can achieve at a young age: PM Modi
The work that the youth are doing today will impact the future of the nation: PM Modi
Guide those around you on increased cashless transactions: PM Modi urges youth
Inculcate the habit of doing cashless transaction in at least ten families a day: PM urges youth
PM Modi's 3Cs mantra - Collectivity, Connectivity & Creativity
The support from youth in the fight against corruption convinces me that it is possible to bring a positive change in the nation: PM

મંચ પર ઉપસ્થિત તમામ અગ્રગણ્ય અતિથી અને મારા વ્હાલા નવયુવાન મિત્રો, આપ સૌને 21માં રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવની ખુબ ખુબ શુભકામનાઓ. સમયની અછતના કારણે હું રોહતકમાં જાતે હાજર નથી પરંતુ હું જે ચિત્રો જોઈ રહ્યો છું, તેનાથી લાગે છે કે જાણે આજે આ મહોત્સવ પણ 21 વર્ષનો યુવાન બની ગયો છે. દેશના અલગ અલગ ખૂણામાંથી આવેલા મારા નવયુવાન સાથીઓના ચહેરા ઉપર એટલી ઊર્જા દેખાઈ રહી છે કે જાણે આજે રોહતકમાં યુવા મહોત્સવની સાથે જ પ્રકાશ મહોત્સવ પણ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે.

આજે રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ છે. સ્વામી વિવેકાનંદજીની જન્મ જયંતી. હું આપ સૌના માધ્યમથી દેશના પ્રત્યેક નવયુવાનને આ ખાસ દિવસની ખુબ ખુબ શુભકામનાઓ આપું છું. સ્વામી વિવેકાનંદ એ બાબતના શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે કે ટૂંકા સમયમાં પણ કેટલું બધું પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. તેમનું જીવન ખુબ ટૂંકા ગાળાનું હતું. સ્વામી વિવેકાનંદ યુવા શક્તિના અસીમ પ્રેરક છે. સ્વામી વિવેકાનંદ કહેતા હતા –આપણા દેશને આ સમયે જરૂર છે લોખંડ સમાન મજબુત માંસપેશીઓ અને મજબુત સ્નાયુવાળા શરીરોની. જરૂરિયાત છે આ પ્રકારના દૃઢ ઈચ્છા- શક્તિથી સંપન્ન યુવાનોની.

સ્વામી વિવેકાનંદ એવા યુવાનોનું નિર્માણ કરવા માંગતા હતા કે જેમની અંદર કોઈ ભેદભાવ વગર એકબીજા પ્રત્યે પ્રેમ અને વિશ્વાસ હોય. યુવાન તે હોય છે કે જે ભૂતકાળની ચિંતા કર્યા વગર પોતાના ભવિષ્યના લક્ષ્યોની દિશામાં કામ કરતા રહે છે. આપ સૌ યુવાનો જે કામ આજે કરી રહ્યા છો, તે જ તો કાલે ઉઠીને  દેશનું ભવિષ્ય બની જવાનું છે.

સાથીઓ, આજે દેશના 80 કરોડથી પણ વધુ લોકોની ઉંમર આ સમયે 35 વર્ષથી ઓછી છે. સ્વામી વિવેકાનંદના ચિંધેલા માર્ગ પર ચાલીને આજે ભારતમાં એક એવા યુગની શરૂઆત કરવાની ક્ષમતા છે, જે વિશ્વગુરુ બની શકે છે.

આજે મારા જે નવયુવાન સાથીઓ આ સમયે રોહતકમાં છે, તેમની માટે હરિયાણાની આ ધરતી ખુબ પ્રેરણાદાયી છે. હરિયાણાની આ ધરતી વેદોની છે, ઉપનિષદોની છે, ગીતાની છે. આ વીરોની કર્મ વીરોની છે. આ જય જવાન-જય કિસાનની ધરતી છે. આ સરસ્વતીની પવિત્ર ધરતી છે. પોતાની સંસ્કૃતિ, પોતાના મુલ્યોને સંભાળીને આગળ વધવાનો સતત પ્રયાસ, તે આ ધરતી પાસેથી શીખી શકાય છે.

મને ખુશી છે કે આ વખતે રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવની થીમ છે – “યુથ ફોર ડીજીટલ ઇન્ડિયા”..! આ મહોત્સવના માધ્યમથી યુવાનોને રોજબરોજની જીંદગીમાં ડીજીટલ રીતે લેણ-દેણની તાલીમ આપવામાં આવશે. મારી આ મહોત્સવમાં ટ્રેનિંગ લેનાર પ્રત્યેક યુવાનને વિનંતી છે કે જયારે તેઓ અહીંથી ટ્રેનિંગ લઈને જાય તો પોતાની આસપાસના ઓછામાં ઓછા 10 પરિવારોને ડીજીટલ ટ્રાન્ઝેક્શન કરવાનું શીખવાડે. કેશલેસ અર્થવ્યવસ્થા બનાવવામાં આપ સૌ યુવાનોની ખુબ મોટી ભૂમિકા છે. દેશને કાળા નાણા અને ભ્રષ્ટાચારથી મુક્ત કરાવવાની લડાઈમાં આ આપ સૌનું મહત્વપૂર્ણ યોગદાન હશે.

આ વર્ષે રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવનું શુભાંકર દીકરીના રૂપમાં પસંદ કરવામાં આવ્યુ છે. પ્રેમથી તેને નામ આપવામાં આવ્યું છે, “મ્હારી લાડો”. આ મહોત્સવના માધ્યમથી “દીકરી બચાવો-દીકરી ભણાવો” અભિયાનના વિષયમાં જાગૃતિ વધારવાનો પ્રયાસ ખુબ પ્રશંસનીય છે. હરિયાણાથી જ કેન્દ્ર સરકારે “દીકરી બચાવો- દીકરી ભણાવો” અભિયાનની શરૂઆત કરી હતી. આ અભિયાનની આ ક્ષેત્રમાં ખુબ મોટી અસર જોવા મળી રહી છે. પરિવર્તનનો પ્રારંભ થઇ ગયો છે. જાતિ દરમાં ખાસ્સો બદલાવ આવ્યો છે. હું હરિયાણાના લોકોને આની માટે ખાસ રીતે અભિનંદન આપું છું. તે દર્શાવે છે કે જયારે લોકો નક્કી કરી લે છે તો અશક્ય પણ શક્ય બની જાય છે. મને આશા છે કે ટૂંક સમયમાં જ સમગ્ર દેશ માટે ગૌરવપૂર્ણ સ્થિતિ હરિયાણા નિર્માણ કરીને બતાવશે.

હરિયાણાના ભવિષ્યને સુધારવામાં અહીનો યુવા વર્ગ એક મોટી ભૂમિકા નિભાવી રહ્યો છે. હરિયાણાના યુવાન રમતવીરોએ અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓમાં પદક પ્રાપ્ત કરીને હમેશા આખા દેશનું માન વધાર્યું છે.

આખા દેશમાં વિકાસના નવા શિખરો સર કરવા અંતે યુવા શક્તિના હજુ વધારે યોગદાનની જરૂર છે. ભારતનું લક્ષ્ય પોતાના યુવાનોને, આ સદીને ભારતની સદી બનાવવા માટે ક્ષમતાઓ અને કૌશલ્ય પ્રદાન કરવાનું છે.

મિત્રો, રાષ્ટ્રીય યુવા મહોત્સવ આપ સૌને પોતાની પ્રતિભાના પ્રદર્શન માટે એક મંચ પૂરું પાડે છે. જુદા જુદા સાંસ્કૃતિક પરિવેશમાંથી આવેલા આપ સૌ નવયુવાનોને અહી એકબીજાને જાણવાનો અને સમજવાનો અવસર મળશે. આ જ તો એક ભારત-શ્રેષ્ઠ ભારતનો સાચો અર્થ છે. હજુ થોડી વાર પહેલા જ યુવા મહોત્સવમાં બધા રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોના સાંસ્કૃતિક દળોની માર્ચ પાસ્ટ કાઢવામાં આવી છે.

એક ભારત- શ્રેષ્ઠ ભારત એક પ્રયત્ન છે દેશની સાંસ્કૃતિક વિવિધતાને એક સૂત્રમાં પરોવવા માટેનો. આપણા દેશમાં ભાષાઓ ભલે જુદી જુદી હોય, ખાણી-પીણી જુદી જુદી હોય, રેહવાની રીતભાત જુદી જુદી હોય, રીત-રીવાજ જુદા જુદા હોય, પરંતુ આત્મા એક જ છે. તે આત્માનું નામ છે – ભારતીયતા. અને આ ભારતીયતા માટે હું અને તમે આપણે સૌ ગર્વ કરીએ છીએ.

એક રાજ્યના નવયુવાનો બીજા રાજ્યના યુવાનોને મળશે તો તેમને પણ નવો અનુભવ થશે, એકબીજા માટે આદરભાવ વધશે, સમજણ વિકસશે. લોકો જયારે સાથે રહે છે, હળે-મળે છે તો સમજણ પડે છે કે આ ખાણી-પીણી અને ભાષાનું અંતર ઉપરછલ્લું છે. ઊંડાણપૂર્વક જોવામાં આવે તો સ્પષ્ટતા થાય છે કે આપણા મુલ્યો, આપણી માનવતા, આપણું દર્શન એક સમાન છે.

મિત્રો, એક ભારત- શ્રેષ્ઠ ભારત અંતર્ગત બે જુદા જુદા રાજ્યોમાં એક વર્ષ માટે ભાગીદારી કરવામાં આવી છે. આ વર્ષે હરિયાણાએ તેલંગાણા સાથે પોતાની ભાગીદારી કરી છે. બન્ને રાજ્યોમાં કયા વિષયો પર પરસ્પર સહયોગ થશે, તેની માટે એક્શન પોઈન્ટ્સ પણ બનાવવામાં આવ્યા છે. મને આશા છે કે આજે હરિયાણામાં તેલંગાણાથી આવેલા વિદ્યાર્થીઓને ખાસ કરીને ઘણું બધું જાણવા અને સમજવા મળશે.

એક ભારત – શ્રેષ્ઠ ભારત એ માત્ર એક યોજના નથી. તેને એક જન આંદોલનના રૂપે આગળ વધારવામાં આવી રહ્યું છે અને તે ત્યારે જ સફળ થશે જ્યારે દેશના યુવાનોનો પૂરો સહકાર મળશે.

મારા નવયુવાન સાથીઓ, આ વર્ષે દેશ પંડિત દિન દયાળ ઉપાધ્યાયની શતાબ્દી ઉજવી રહ્યો છે. દેશના નવયુવાનો માટે પંડિતજીનો મંત્ર હતો – चरैवति-चरैवति, चरैवति અર્થાત ચાલતા રહો, ચાલતા રહો, રોકાવાનું નથી, અટકવાનું નથી, રાષ્ટ્ર નિર્માણના પથ પર ચાલતા જવાનું છે.

ટેકનોલોજીના આ સમયમાં આજે દેશના નવયુવાનોએ ત્રણ ‘C’ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે. હું જયારે ત્રણ Cની વાત કરું છું તો મારો કહેવાનો અર્થ છે; પહેલો C એટલે કલેકટીવીટી, બીજો C એટલે કનેક્ટીવીટી અને ત્રીજો C ક્રિએટીવીટી..! કલેકટીવીટી સામુહિકતા જ્યાં સુધી આપણે સંગઠિત શક્તિ નહીં બનીએ, આપણે ભેદ ભાવને દૂર કરીને ભારતીયો એકઠા નથી બનતા, કલેકટીવીટીની તાકાત બહુ મોટી તાકાત હોય છે. બીજી વાત કનેક્ટીવીટી દેશ અને યુગ બદલાઈ ગયો છે. ટેકનોલોજીએ સમગ્ર વિશ્વને ખુબ નાનું બનાવી દીધું છે. આખું વિશ્વ તમારી હથેળીમાં તમારા હાથમાં હોય છે. કનેક્ટીવીટી એ સમયની માંગ છે. આપણે કનેક્ટીવીટીની દ્રષ્ટિએ ટેકનોલોજીની સાથે સાથે આપણા માનવીય મુલ્યોને પણ જોર આપતા ચાલીશું. અને ત્રીજો C મેં કહ્યો ક્રિએટીવીટી નવા વિચારો, નવા સંશોધનો, જૂની સમસ્યાઓ માટે નવા સમાધાન કરવા માટે નવા ઉપાયો અને તેની જ તો યુવાનો પાસેથી અપેક્ષા રાખવામાં આવતી હોય છે. જયારે ક્રિએટીવીટી ખતમ થઇ જાય છે, સંશોધન ખતમ થઇ જાય છે, નાવીન્ય અટકી જાય છે ત્યારે એક રીતે જીવન સ્થગિત થઇ જાય છે. અને એટલા જ માટે આપણી અંદર ક્રિએટીવીટીને જેટલો અવસર મળે આપણે આપતા રહેવું જોઈએ.

એટલા માટે એક બીજા સાથે સંપર્ક કરો, સામુહિક જવાબદારી નિભાવવાનું શીખો, અને નવા વિચારો પર કામ કરો. પોતાના નવા વિચારોને એવું માનીને સમાપ્ત ના થવા દેશો કે આ તો બહુ નાના છે, અથવા બીજા લોકો શું કહેશે. યાદ રાખો કે દુનિયામાં મોટાભાગે મોટા અને નવા વિચારોને પહેલા નકારવામાં જ આવ્યા છે. જે પણ વર્તમાન પ્રથા હોય છે, તે નવા વિચારોનો વિરોધ કરે છે. પણ મને વિશ્વાસ છે કે આપણા દેશની યુવાશક્તિની સામે આવો પ્રત્યેક વિરોધ ઠંડો પડી જશે. સાથીઓ, આજથી પચાસથી પણ વધારે વર્ષો પહેલા એકાત્મ માનવવાદ પર બોલતી વખતે પંડિત દિન દયાળ ઉપાધ્યાયજીએ જે કહ્યું હતું, તેમાં પણ દેશના યુવાનો માટે મોટો સંદેશ છે. દિન દયાળ ઉપાધ્યાયજીએ રાષ્ટ્ર નિર્માણ અને દેશમાં પ્રવર્તમાન બદીઓ સામે લડવાનું આહ્વાન કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું – “આપણે અનેક રૂઢિઓ ખતમ કરવી પડશે. ઘણા બધા સુધારા કરવા પડશે. જે આપણા માનવના વિકાસ અને રાષ્ટ્રની એકાત્મતાની વૃદ્ધિમાં પોષક હોય, તે આપણે કરીશું અને જે બાધક હોય, તેને દૂર કરીશું. ઈશ્વરે જેવું શરીર આપ્યું છે, તેમાં ખામીઓ શોધીને અથવા આત્મગ્લાની લઈને ચાલવાની જરૂર નથી. પરંતુ શરીરમાં ગુમડું થાય તો તેનું ઓપરેશન તો જરૂરી છે ને. સજીવ અને સાજા અંગોને કાપવાની જરૂર નથી. આજે જો સમાજમાં છૂત-અછૂત અને ભેદભાવ ઘર કરી ગયા છે, જેના લીધે લોકો માણસને માણસ સમજીને નથી ચાલતા અને જે રાષ્ટ્રની એકતા માટે ઘાતક સાબિત થઇ રહ્યા છે, આપણે તેમને ખતમ કરીશું.”

પંડિતજીનું આ આહ્વાન આજે પણ એટલું જ મહત્વ રાખે છે. આજે પણ દેશમાં છૂત-અછૂત છે, ભ્રષ્ટાચાર છે, કાળું નાણું છે, અશિક્ષા છે, કુપોષણ છે. આ બધી બદીઓને ખતમ કરવા માટે દેશના યુવાનોએ પોતાની શક્તિ હોમવી પડશે. હમણાં કેટલાક દિવસો પહેલા સરકારે કાળા નાણા અને ભ્રષ્ટાચાર વિરુધ્ધ મોટી કાર્યવાહી કરી છે. આ કાર્યવાહીને જેટલું સમર્થન મારા નવયુવાન મિત્રોએ આપ્યું છે, તે એ બાબતની સાબિતી છે કે સમાજમાં ફેલાયેલી બદીઓને દૂર કરવાની આપ સૌમાં કેટલી જબરદસ્ત ઈચ્છાશક્તિ છે.

એટલા માટે જયારે હું કહું છું કે મારો દેશ બદલાઈ રહ્યો છે, તો તેની પાછળ તમારા પ્રયત્નો હોય છે. દેશના જુદા જુદા ભાગોમાં હજારો-લાખો નવયુવાનો પોત-પોતાની રીતે સામાજીક કુરીતીઓ અને પડકારો સામે લડી રહ્યા છે. એટલું જ નહીં, તેઓ એવા એવા નવા વિચારો સામે લાવી રહ્યા છે, કે હું તેમને નમન કર્યા વિના નથી રહી શકતો.

હમણાં કેટલાક દિવસ પહેલા મન કી બાતમાં મેં એક દીકરીનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો જેણે એવો વિચાર આપેલો કે લગ્નમાં મહેમાનોને રીટર્ન ગીફ્ટના રૂપમાં આંબાના છોડ આપવામાં આવે. પર્યાવરણને બચાવવા માટે આ કેટલો અદ્ભુત ઉપાય છે. એ જ રીતે એક વિસ્તારમાં લોકો કચરાના ડબ્બાની અછતથી ખુબ હેરાન હતા. એવામાં ત્યાના નવયુવાનોએ સાથે મળીને કચરાના ડબ્બાને જાહેરાત સાથે જોડી દીધા. હવે ત્યાના રસ્તાઓ પર તમને બધી જગ્યાએ કચરાના ડબ્બા જોવા મળશે જેની ઉપર જાહેરાત પણ હશે. હવે ત્યાં કચરાના ડબ્બાઓને ડસ્ટબિન નહીં પણ એડબિન કહેવામાં આવે છે. આવા પણ નવયુવાનો છે કે જેમણે પાછલા મહીને રીલે ફોરમેટમાં ફક્ત 10 દિવસમાં આશરે 6 હજાર કિલોમીટર સાયકલ ચલાવીને “ગોલ્ડન ક્વોડ્રીલેટરલ ચેલેન્જ”ને પૂરી કરી છે. તેમનું સૂત્ર વાક્ય બહુ સુંદર છે, – “Follow the Rules & India will Rule”.

આપણા દેશમાં ઉર્જાથી ભરેલા આવા નવયુવાનો દરેક ખૂણામાં હયાત છે. કોઈક પહાડોમાંથી નીકળવાવાળા નાના ઝરણાઓમાંથી વીજળી બનાવી રહ્યા છે, કોઈ કચરામાંથી ગૃહ નિર્માણની વસ્તુઓ બનાવી રહ્યા છે, કોઈ ટેકનોલોજીના માધ્યમથી દૂર-સુદૂરના વિસ્તારોમાં મેડીકલ સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવી રહ્યું છે, કોઈ દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં ખેડૂતો માટે પાણી બચાવવાના સંસાધનમાં લાગેલું છે. આવા લાખો યુવાનો રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટે દિવસ રાત એક કરીને કામ કરી રહ્યા છે.

આવાપ્રત્યેક ઉર્જાવાન યુવાન માટે હું સ્વામી વિવેકાનંદજીનો સંદેશ ફરી કહેવા માંગીશ. ઉઠો, જાગો અને જ્યાં સુધી લક્ષ્યની પ્રાપ્તિ ના થાય, રોકાશો નહીં.

ઉઠોનો અર્થ છે શરીરને ચૈતન્યમમય બનાવો, શરીરને ઉર્જાવાન બનાવો, શરીરને તંદુરસ્ત રાખો. ઘણી વાર એવું પણ જોવામાં આવ્યું છે કે લોકો ઉઠી તો જાય છે પણ જાગૃત નથી થતા. એટલા માટે તેઓ પરિસ્થિતિનું સાચું મૂલ્યાંકન નથી કરી શકતા. એટલા માટે જ ઉઠવાની સાથે જ જાગૃત થવું પણ જરૂરી છે. જ્યાં સુધી લક્ષ્ય પ્રાપ્તિ ના થાય, રોકશો નહિ…તેમાં પણ મોટો સંદેશ છે. સૌપ્રથમ તો સ્પષ્ટ ધ્યેયનું હોવું એ જ ખુબ જરૂરી છે.

જયારે એ જ નક્કી નહીં હોય કે ક્યાં જવાનું છે તો પછી એ કેવી રીતે નક્કી થઇ શકશે કે કઈ દિશામાં જઈ રહેલી ગાડીમાં બેસવાનું છે. એટલા માટે જયારે લક્ષ્ય નક્કી થઇ જાય, તો પછી તેની પ્રાપ્તિ માટે રોકાયા વિના, થાક્યા વિના પ્રયાસ કરતા રહો.

મારા મિત્રો, મારી સામે આપ સૌ દેશની બૌદ્ધિક તાકાતના રૂપમાં ઉપસ્થિત છો. આજે જરૂર છે યુવાનોની ઉર્જાનો રચનાત્મક પ્રયોગ કરવાની. આજે જરૂરિયાત છે યુવાનોને દિગ્ભ્રમિત થવાથી બચાવવાની. આજે જરૂરિયાત છે યુવાનોને નશા અને અપરાધથી દૂર રાખવાની. તમે ચિંતન અને મંથન કરીને નવી રાહ બનાવો, નવી મંજીલો પ્રાપ્ત કરો. તમારી સામે સંભાવનાઓનું ખુલ્લું આકાશ પડેલું છે. આજે જરૂરિયાત છે કે યુવાનો સેવાની બેજોડ મિસાલ બને. તેમના ચરિત્રમાં ઈમાનદારી અને નિષ્પક્ષતા હોય. દરેક પડકારનો સામનો કરવાનો જુસ્સો હોય. તેમને પોતાની ગૌરવશાળી વિરાસત ઉપર ગર્વ હોય. તેમનું આચરણ તથા ચરિત્ર નૈતિક મુલ્યો પર આધારિત હોય. આની ઉપર એટલા માટે જોર આપી રહ્યો છું કારણ કે લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવું જેટલું મુશ્કેલ છે, તેટલું જ સરળ લક્ષ્યથી ભટકવાનું હોય છે.

સુખી સંપન્ન જીવનની આકાંક્ષા રાખવી સાચી છે પરંતુ તેની સાથે જ સમાજ અને દેશ પ્રત્યે જવાબદારીને સમજવી પણ જરૂરી છે. હું તમને 1, 2, 3, 4, 5, 6 એટલે કે 6 પડકારો વિષે જણાવું છું જેમની સામે લડવું ખુબ જરૂરી છે.

  1. સમાજ પ્રત્યે અજ્ઞાન
  2. સમાજ પ્રત્યે અસંવેદના
  3. સમાજ પ્રત્યે જૂની પુરાણી વિચારધારા
  4. જાતિ-સમુદાયના વિચારથી ઉપર ઉઠવાની અક્ષમતા
  5. માતાઓ-બહેનો-દીકરીઓ સાથે દુર્વ્યવહાર
  6. પર્યાવરણ પ્રત્યે લાપરવાહી, ગેરજવાબદાર દૃષ્ટિકોણ

આ 6 પડકારોને આજના નવયુવાનોએ ધ્યાનમાં રાખવા પડશે, તેમને હરાવવાનો પ્રયાસ કરવો પડશે. તમે જ્યાં પણ રહો, જે પણ ક્ષેત્રમાં કામ કરો, ત્યાં આ પડકારો વિષે જરૂરથી વિચારો, તેમને દૂર કરવાની કોશિશ કરો.

આપ સૌ યુવાનો ટેક-સેવી છો. આપ સૌ યુવાનોએ આ સંદેશ જન જન સુધી પહોચાડવાનો છે કે સમાજમાં સકારાત્મક પરિવર્તન કેવી રીતે આવી શકે છે.

આપ સૌ યુવાનો એવા લોકોના જીવનને સ્પર્શવાનો પ્રયત્ન કરો કે જે વંચિતો છે, શોષિત છે. બીજાના ભવિષ્યને વધારે સારું બનાવવા માટે આપ સૌ યુવાનોએ પોતાની ઊર્જા અને સમય આપવાનો છે. યુવાનોની તાકાત, યુવાનોની ઊર્જા અને યુવાનોનો જુસ્સો, બદલાવ લાવવામાં વધારે અસરકારક સાબિત થાય છે. હવે કરોડો યુવાન અવાજોએ આ દેશનો અવાજ બનીને વિકાસના કામોને આગળ વધારવામાં મદદ કરવાની છે.

મારા સાથીઓ, આપ સૌ નવી ક્ષિતિજોને પ્રાપ્ત કરો. વિકાસનો નવો દૃષ્ટિકોણ તૈયાર કરો, નવી ઉપલબ્ધિઓ હાસલ કરો. એ જ શુભકામનાઓ સાથે આપ સૌને રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ અને મહોત્સવના ખુબ ખુબ અભિનંદન આપું છું અને ખુબ ખુબ શુભેચ્છાઓ આપું છું. અને સ્વામી વિવેકાનંદજીનું પુણ્ય સ્મરણ કરીને આપણી અંદરની ઉર્જાને લઈને સમાજના, રાષ્ટ્રના, પરિવારના, ગામના, ગરીબના, ખેડૂતના હિત માટે પોતાની જિંદગીમાંથી થોડો ઘણો સમય તેમની માટે કાઢવાનો સંકલ્પ કરો. જુઓ જીવનમાં જે કરવાનો સંતોષ મળશે તે સંતોષની જે તાકાત હશે તે સંતોષ પોતે જ પોતાનામાં જાતે જ ઊર્જાનું સ્વરૂપ ધારણ કરી લેશે. મારી આપ સૌને ખુબ ખુબ શુભેચ્છાઓ છે. દેશના ખૂણે ખૂણાથી આવેલા નવયુવાનો એક રીતે લઘુ ભારત મારી સામે છે. આ લઘુ ભારત નવી પ્રેરણા નવા ઉત્સાહ લઈને ગીતાનો, આ ગીતાની ભૂમિ છે, જે કર્મનો સંદેશ આપે છે. નિષ્કામ કર્મ યોગનો સંદેશ આપે છે. તેનેજ લઈને તમે આગળ ચાલો એટલા માટે જ મારી આ યુવા મહોત્સવને ખુબ ખુબ શુભકામનાઓ!

આભાર!

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।