Text of PM’s Media Statement in Turkmenistan

પ્રધાનમંત્રીએ ભરવાડ સમુદાયના સેવા પ્રત્યેના સમર્પણ, પ્રકૃતિ પ્રત્યે પ્રેમ અને ગૌ સંરક્ષણ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાની પ્રશંસા કરી

ગામડાઓનો વિકાસ એ વિકસિત ભારત બનાવવા તરફનું પ્રથમ પગલું છે: પ્રધાનમંત્રી

પ્રધાનમંત્રીએ આધુનિકતા દ્વારા સમુદાયને આગળ વધારવા માટે શિક્ષણના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો

પ્રધાનમંત્રીએ રાષ્ટ્રની સૌથી મોટી શક્તિ તરીકે "સબકા પ્રયાસ"ના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો

મહંત શ્રી રામ બાપુજી, સમાજના અગ્રણીઓ, લાખોની સંખ્યામાં આવનારા તમામ ભક્ત ભાઈઓ અને બહેનોને નમસ્કાર, જય ઠાકર.

સૌ પ્રથમ, હું ભરવાડ સમુદાયની પરંપરા અને બધા પૂજ્ય સંતો, મહંતો અને સમગ્ર પરંપરા માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કરનારા તમામ લોકોને મારા આદરપૂર્વક પ્રણામ કરું છું. આજે ખુશી અનેક ગણી વધી ગઈ છે. આ વખતે યોજાયેલો મહાકુંભ ઐતિહાસિક હતો, પરંતુ તે આપણા માટે ગર્વની વાત છે કારણ કે મહાકુંભના શુભ પ્રસંગે, મહંત શ્રી રામ બાપુજીને મહા મંડલેશ્વરનું બિરુદ મળ્યું હતું. આ એક ખૂબ જ મોટી ઘટના છે, અને આપણા બધા માટે અનેક આનંદનો પ્રસંગ છે. રામ બાપુજી અને સમાજના તમામ પરિવારજનોને મારી શુભકામનાઓ.

છેલ્લા એક અઠવાડિયામાં, એવું લાગ્યું કે ભાવનગરની ભૂમિ ભગવાન કૃષ્ણનું વૃંદાવન બની ગઈ છે અને અને એમાં સોનામાં સુગંધ ભળી જાય તેમ આપણા ભાઈજીની ભાગવત કથા હતી. જે ​​પ્રકારની ભક્તિ વહેતી હતી, વાતાવરણ એવું હતું કે લોકો કૃષ્ણમાં તરબોળ થઈ ગયા હતા. મારા પ્રિય સગાસંબંધીઓ, બાવળીયાલી સ્થળ માત્ર એક ધાર્મિક સ્થળ નથી, પરંતુ તે ભરવાડ સમુદાય સહિત ઘણા લોકો માટે શ્રદ્ધા, સંસ્કૃતિ અને એકતાનું પ્રતીક પણ છે.

|

નાગા લાખા ઠાકરની કૃપાથી, આ પવિત્ર સ્થળને હંમેશા ભરવાડ સમુદાયને સાચી દિશા અને મહાન પ્રેરણાનો અપાર વારસો મળ્યો છે. આજે, આ ધામ ખાતે શ્રી નાગા લાખા ઠાકર મંદિરનું પુનઃપ્રતિષ્ઠા આપણા માટે એક સુવર્ણ અવસર બની ગયું છે. એવું લાગે છે કે છેલ્લા એક અઠવાડિયાથી ઘણો ઉમંગ ઝવાઈ ગયો છે. સમાજનો ઉત્સાહ અને ઉમંગ છે... મને બધે તાળીઓનો ગડગડાટ સંભળાઈ રહ્યો છે. મને લાગે છે કે મારે તમારા બધાનો સંપર્ક કરવો જોઈએ, પરંતુ સંસદ અને કામના કારણે બહાર જવાનું મુશ્કેલ છે. પણ જ્યારે હું આપણી હજારો બહેનોના રાસ વિશે સાંભળું છું, ત્યારે મને લાગે છે કે વાહ, તેમણે વૃંદાવનને જીવંત કરી દીધું છે.

શ્રદ્ધા, સંસ્કૃતિ અને પરંપરાનું મિશ્રણ અને જોડાણ મન અને આત્માને આનંદ આપે છે. આ બધા કાર્યક્રમોમાં કલાકાર ભાઈઓ અને બહેનોએ ભાગ લીધો અને કાર્યક્રમને જીવંત બનાવ્યો અને સમાજને સમયસર સંદેશ આપ્યો. મને ખાતરી છે કે ભાઈજી પણ સમયાંતરે કથા દ્વારા આપણને સંદેશા આપશે. આ માટે તેમને ગમે તેટલા અભિનંદન આપવામાં આવે તે પૂરતા નથી.

આ શુભ અવસરનો ભાગ બનાવવા બદલ હું મહંત શ્રી રામ બાપુજી અને બાવળીયાલી ધામનો આભારી છું. આ પવિત્ર પ્રસંગે હું તમારી સાથે ન રહી શક્યો તેની મારે માફી માંગવી જોઈએ. તમારા બધાનો મારા પર સમાન અધિકાર છે. ભવિષ્યમાં જ્યારે પણ હું ત્યાં આવીશ, ત્યારે હું ચોક્કસ ત્યાં શ્રદ્ધાંજલિ આપવા આવીશ.

|

મારા પ્રિય પરિવારજનો,

ભરવાડ સમુદાય અને બાવળીયાલી ધામ સાથે મારો સંબંધ તાજેતરનો નથી; તે ઘણો જૂનો છે. ભરવાડ સમુદાયની સેવા અને પ્રકૃતિ પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ અને ગાય સેવા શબ્દોમાં વર્ણવવી મુશ્કેલ છે. આપણા બધાના મોંમાંથી એક વાત નીકળે છે,

નગા લાખા નર ભલા,

પચ્છમ ધરા કે પીર ।

ખારે પાની મીઠે બનાયે,

સૂકી સુખી નદિયોં મેં  બહાયે નીર ।

તે ફક્ત શબ્દો નથી. તે યુગમાં, સેવાની ભાવના, સખત મહેનત (નેવાના પાણી મોભે લગાવી લીધા - ગુજરાતી કહેવત છે), સેવાના કાર્યમાં પ્રકૃતિકરણ દેખાય છે, સેવાની સુગંધ દરેક પગલે ફેલાઈ હતી અને આજે, સદીઓ પછી પણ, લોકો તેમને યાદ કરી રહ્યા છે, આ એક મોટી વાત છે. હું પૂજ્ય ઇસુ બાપુ દ્વારા કરવામાં આવેલી સેવાઓનો પ્રત્યક્ષ સાક્ષી છું, મેં તેમની સેવાઓ જોઈ છે. આપણા ગુજરાતમાં દુષ્કાળ કોઈ નવી વાત નથી. એક સમય હતો જ્યારે દસમાંથી સાત વર્ષ દુષ્કાળ પડતો હતો. ગુજરાતમાં એવું કહેવામાં આવતું હતું કે ધંધુકા (દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તાર) માં તમારી દીકરીના લગ્ન ન કરો. (ગુજરાતી - બંદૂકે દેજો પણ ધંધુકે ના દેતા એટલે તમારી દીકરીના લગ્ન ધંધુકા (દુષ્કાળ વિસ્તાર) માં ન કરાવો, જરૂર પડે તો ગોળી મારી દેજો (બંદૂકે દેજો) પણ ધંધુકા (દુષ્કાળ વિસ્તાર) માં તેના લગ્ન ન કરાવો... (આનું કારણ એ હતું કે તે સમયે ધંધુકામાં દુષ્કાળ પડતો હતો) ધંધુકા, રાણપુર પણ એક એવું સ્થળ હતું જ્યાં પાણી માટે તડપ હતી. અને તે સમયે, પૂજ્ય ઇસુ બાપુએ જે સેવા કરી છે, તેમણે પીડિત લોકો માટે જે સેવા કરી છે તે સ્પષ્ટ છે. ફક્ત હું જ નહીં, સમગ્ર ગુજરાતના લોકો તેમના કાર્યને ભગવાનનું કાર્ય માને છે. લોકો તેમના વખાણ કરવાનું બંધ કરતા નથી. પછી ભલે તે સ્થળાંતર જાતિના ભાઈ-બહેનોની સેવા હોય, તેમના બાળકોને શિક્ષણ આપવાનું કાર્ય હોય, પર્યાવરણ પ્રત્યે સમર્પણ હોય, ગીર-ગાયની સેવા હોય, કોઈ પણ કાર્ય લો, આપણે તેમના બધા કાર્યોમાં સેવાની આ પરંપરા જોઈએ છીએ.

મારા પ્રિય સ્વજનો,

ભરવાડ સમુદાયના લોકો હંમેશા મહેનત અને બલિદાનના મામલામાં આગળ રહ્યા છે. તમે લોકો જાણો છો કે જ્યારે હું તમારી વચ્ચે આવ્યો ત્યારે મેં કડવી વાતો કહી હતી. મેં ભરવાડ સમુદાયને કહ્યું છે કે હવે લાકડીઓનો સમય નથી, તમે લોકો લાકડીઓ લઈને ખૂબ ફર્યા છો, હવે કલમનો સમય છે. અને હું ગર્વથી કહીશ કે જ્યારે પણ મને ગુજરાતમાં સેવા કરવાનો મોકો મળ્યો છે, ત્યારે ભરવાડ સમુદાયની નવી પેઢીએ મારી વાત સ્વીકારી છે. બાળકો શિક્ષણ મેળવીને આગળ વધવા લાગ્યા છે. પહેલા હું કહેતો હતો કે લાકડી છોડીને કલમ ઉપાડો. હવે હું કહું છું કે મારી દીકરીઓના હાથમાં પણ કોમ્પ્યુટર હોવા જોઈએ. બદલાતા સમયમાં આપણે ઘણું બધું કરી શકીએ છીએ. આ આપણી પ્રેરણા બને છે. આપણો સમાજ પ્રકૃતિ અને સંસ્કૃતિનો રક્ષક છે. તમે ખરેખર 'અતિથિ દેવો ભવ' કહેવતને જીવંત કરી છે. અહીં લોકો ભરવાડ અને બાલુવા સમુદાયની પરંપરાઓ વિશે ઓછું જાણે છે. ભરવાડ સમુદાયના વડીલો વૃદ્ધાશ્રમમાં જોવા મળશે નહીં. સંયુક્ત પરિવાર, વડીલોની સેવા કરવાની ભાવના ભગવાનની સેવા કરવા જેવી હોય છે. વડીલોને વૃદ્ધાશ્રમમાં મોકલવામાં આવતા નથી, તેઓ તેમની સેવા કરે છે. નવી પેઢીને આપવામાં આવેલા આ મૂલ્યો ખૂબ મોટી વાત છે. ભરવાડ સમાજના સામાજિક જીવનના નૈતિક મૂલ્યો અને તેમની વચ્ચેના કૌટુંબિક મૂલ્યોને હંમેશા મજબૂત બનાવવા માટે પેઢી દર પેઢી પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા છે. મને સંતોષ છે કે આપણો સમાજ આપણી પરંપરાઓનું જતન કરી રહ્યો છે અને આધુનિકતા તરફ ઝડપી ગતિએ આગળ વધી રહ્યો છે. સ્થાનાંતરિત જાતિના પરિવારોના બાળકોને શિક્ષણ આપવું જોઈએ, તેમના માટે છાત્રાલયની સુવિધા બનાવવી જોઈએ, આ પણ એક પ્રકારની મોટી સેવા છે. સમાજને આધુનિકતા સાથે જોડવાનું કાર્ય, દેશને વિશ્વ સાથે જોડવાની નવી તકો ઊભી કરવાનું કાર્ય પણ સેવાનું એક મહાન કાર્ય છે. હવે હું ઈચ્છું છું કે આપણી છોકરીઓ રમતગમતમાં પણ આગળ આવે અને આપણે તેના માટે મહેનત કરવી પડશે. જ્યારે હું ગુજરાતમાં હતો, ત્યારે હું રમત મહાકુંભમાં જોતો હતો કે નાની છોકરીઓ શાળાએ જતી હતી અને રમતગમતમાં સારા માર્ક્સ મેળવતી હતી. હવે તેમની પાસે શક્તિ છે, ભગવાને તેમને કંઈક ખાસ આપ્યું છે, તેથી હવે તેમની પણ ચિંતા કરવાની જરૂર છે. આપણને પશુપાલનની ચિંતા છે; જો આપણા પ્રાણીઓને કંઈક થાય છે, તો આપણે તેમના સ્વાસ્થ્ય માટે કામ કરીએ છીએ. હવે આપણે પણ આપણા બાળકો માટે એવી જ લાગણી અને ચિંતા રાખવાની છે. બાવળીયાલી ધામ પશુપાલનમાં સારું છે, પરંતુ ખાસ કરીને અહીં ગીર ગાયની જે રીતે સંભાળ રાખવામાં આવે છે, તેના પર આખા દેશને ગર્વ છે. આજે ગીર ગાયોની દુનિયાભરમાં પ્રશંસા થાય છે.

|

મારા પ્રિય પરિવારજનો,

ભાઈઓ અને બહેનો, આપણે અલગ નથી, આપણે બધા સાથી છીએ, મને હંમેશા એવું લાગ્યું છે કે આપણે પરિવારના સભ્યો છીએ. હું હંમેશા તમારી વચ્ચે એક પરિવારના સભ્યની જેમ રહ્યો છું. આજે બાવળીયાળી ધામ આવેલા પરિવારના બધા સભ્યો, લાખો લોકો અહીં બેઠા છે, મને તમારી પાસેથી કંઈક માંગવાનો અધિકાર છે. હું તમને પૂછવા માંગુ છું, અને હું આગ્રહ કરીશ, અને મને વિશ્વાસ છે કે તમે મને ક્યારેય નિરાશ નહીં કરો. આપણે હવે આ રીતે જીવવાની જરૂર નથી, આપણે છલાંગ લગાવીને પચીસ વર્ષમાં ભારતને વિકસિત બનાવવું પડશે. તમારી મદદ વિના મારું કાર્ય અધૂરું રહેશે. આ કાર્યમાં સમગ્ર સમાજે જોડાવું પડશે. તમને યાદ હશે કે મેં લાલ કિલ્લા પરથી કહ્યું હતું કે, સૌનો પ્રયાસ... સૌનો પ્રયાસ આપણી સૌથી મોટી મૂડી છે. ભારતને વિકસિત ભારત બનાવવાનું પહેલું પગલું એ છે કે આપણા ગામડાઓનો વિકાસ થાય. આજે, પ્રકૃતિ અને પશુધનની સેવા કરવી એ આપણો કુદરતી ધર્મ છે. તો પછી બીજું શું કામ આપણે નહીં કરી શકીએ... ભારત સરકાર એક યોજના ચલાવે છે, અને તે સંપૂર્ણપણે મફત છે - પગ અને મોંના રોગ, જેને આપણે 'ખુરપકા, મુંહપકા' રોગ તરીકે જાણીએ છીએ. આપણે નિયમિતપણે રસી લેવી પડશે, તો જ આપણા પ્રાણીઓ આ રોગમાંથી બહાર આવી શકશે. આ કરુણાનું કાર્ય છે. હવે સરકાર મફત રસી પૂરી પાડે છે. આપણે ખાતરી કરવી પડશે કે આપણે આપણા સમાજના પશુધનને નિયમિતપણે આ રસી આપીએ. તો જ આપણને ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના સતત આશીર્વાદ મળશે, આપણા ઠાકર આપણી મદદ માટે આવશે. હવે આપણી સરકારે બીજું એક મહત્વપૂર્ણ કાર્ય કર્યું છે. પહેલા ખેડૂતો પાસે કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ હતું, હવે અમે પશુપાલકોને પણ ક્રેડિટ કાર્ડ આપવાનું નક્કી કર્યું છે. આ કાર્ડ દ્વારા, આ પશુપાલકો બેંકમાંથી ઓછા વ્યાજે પૈસા લઈ શકે છે અને તેમના વ્યવસાયનો વિસ્તાર કરી શકે છે. રાષ્ટ્રીય ગોકુલ મિશન પણ ગાયોની સ્થાનિક જાતિઓના પ્રચાર, વિસ્તરણ અને સંરક્ષણ માટે ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે. હું તમને વિનંતી કરું છું કે જો હું દિલ્હીમાં બેસીને આ બધું કરતો રહું અને તમે બધા તેનો લાભ પણ ન લો તો તે કેવી રીતે કામ કરશે? તમારે લોકોએ તેનો લાભ લેવો પડશે. તમારી સાથે મને લાખો પ્રાણીઓના આશીર્વાદ મળશે. તમને બધા જીવો તરફથી આશીર્વાદ મળશે. તેથી, આ યોજનાનો લાભ લેવા વિનંતી છે. બીજી મહત્વની વાત જે મેં પહેલા કહી હતી અને આજે ફરી એક વાર કહી રહ્યો છું તે એ છે કે આપણે બધા વૃક્ષારોપણનું મહત્વ જાણીએ છીએ. આ વર્ષે મેં એક ઝુંબેશ ચલાવી હતી જેની સમગ્ર વિશ્વમાં લોકો પ્રશંસા કરી રહ્યા છે. એક પેડ મા કે નામ, જો આપણી માતા જીવિત હોય તો તેની હાજરીમાં એક વૃક્ષ વાવો અને જો માતા જીવિત ન હોય તો તેનો ફોટો સામે રાખીને એક વૃક્ષ વાવો. આપણે તો ભરવાડ સમુદાયના એવા લોકો છીએ, જેમના ત્રીજા-ચોથા પેઢીના વડીલો નેવું-સો વર્ષ સુધી જીવે છે અને અમે તેમની સેવા કરીએ છીએ. આપણે આપણી માતાના નામે એક વૃક્ષ વાવવું પડશે, અને ગર્વ અનુભવવો પડશે કે તે મારી માતાના નામે છે, મારી માતાની યાદમાં છે. તમે જાણો છો, આપણે ધરતી માતાને પણ દુઃખી કરી છે, આપણે પાણી કાઢતા રહ્યા, રસાયણો ઉમેરતા રહ્યા, તેને તરસી બનાવી દીધી. તેના પર ઝેર નાંખી દીધું. ધરતી માતાને સ્વસ્થ બનાવવાની જવાબદારી આપણી છે. આપણા પશુપાલકોના પશુઓનું છાણ પણ આપણી ધરતી માતા માટે ધન સમાન છે, તે ધરતી માતાને નવી શક્તિ આપશે. તેમના માટે કુદરતી ખેતી મહત્વપૂર્ણ છે. જેની પાસે જમીન અને તક હોય તેણે કુદરતી ખેતી કરવી જોઈએ. ગુજરાતના રાજ્યપાલ આચાર્યજી કુદરતી ખેતી માટે ઘણું બધું કરી રહ્યા છે. હું તમને બધાને વિનંતી કરું છું કે આપણી પાસે ગમે તેટલી નાની કે મોટી જમીન હોય, આપણે કુદરતી ખેતી તરફ વળવું જોઈએ અને ધરતી માતાની સેવા કરવી જોઈએ.

પ્રિય ભાઈઓ અને બહેનો,

હું ફરી એકવાર ભરવાડ સમુદાયને મારી શુભકામનાઓ પાઠવું છું અને ફરી એકવાર પ્રાર્થના કરું છું કે નગા લાખા ઠાકરના આશીર્વાદ આપણા બધા પર રહે અને બાવળીયાલી ધામ સાથે જોડાયેલા બધા લોકોનું ભલુ થાય અને તેમની ઉન્નતિ થાય, આ મારી ઠાકરના ચરણોમાં પ્રાર્થના છે. આપણી છોકરીઓ અને બાળકોએ શિક્ષણ મેળવીને આગળ આવવું જોઈએ, સમાજ મજબૂત બનવો જોઈએ, આપણે આનાથી વધુ શું માંગી શકીએ? આ સુવર્ણ પ્રસંગે, ભાઈજીના શબ્દોને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા અને તેમને આગળ લઈ જતા, ચાલો આપણે ખાતરી કરીએ કે સમાજને આધુનિકતા તરફ શક્તિશાળી બનાવીને આગળ લઈ જવો પડશે. મને ખૂબ મજા આવી. જો હું પોતે આવ્યો હોત તો મને વધુ આનંદ થયો હોત.

જય ઠાકર.