The nation is now moving towards Gas Based Economy, says PM Modi
City Gas Distribution network will play a major role in achieving Clean Energy solutions: PM Modi
Government would strive to fulfil the targets for Clean Energy and Gas Based Economy: PM Modi

મંચ પર ઉપસ્થિત મંત્રી પરિષદના મારા સહયોગી શ્રીમાન ધર્મેન્દ્ર પ્રધાનજી, ડૉક્ટર હર્ષવર્ધનજી, ટેકનોલોજીના માધ્યમથી દેશના જુદા-જુદા ભાગોમાં જોડાયેલા તમામ મહાનુભવો, આજની બોલી પ્રક્રિયામાં સામેલ થઇ રહેલા ઉદ્યમીગણ અને અહિં ઉપસ્થિત તમામ મહાનુભવો.

ભાઈઓ અને બહેનો, ભવિષ્યના ભારત માટે કેવી રીતે આજકાલ ભારતમાં મોટા સંકલ્પો લઈને કાર્યને સિદ્ધ કરવામાં આવી રહ્યા છે, આજે આપણે સૌ તેના સાક્ષી બન્યા છીએ. આજનો દિવસ ભારતમાં આગામી પેઢીના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને વિકસિત કરવાની દિશામાં એક ખૂબ મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. 9માં બોલી રાઉન્ડ વડે દેશના 129 જિલ્લાઓમાં શહેરી ગેસ વિતરણની જાળ સ્થાપિત કરવાના કાર્યની શરૂઆત થશે. આ સિવાય 10મી બોલી પ્રક્રિયાની પણ શરૂઆત થઇ છે.

આ શરૂઆત એટલા માટે ખૂબ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે જ્યારે આ કાર્યો પુર્ણ થશે તો તેનું પરિણામ ખૂબ જ વ્યાપક આવશે, બૃહદ થશે. 10મી બોલી પછી શરુ થયેલા કાર્યો જ્યારે પૂર્ણતા તરફ આગળ વધશે તો દેશના 400થી વધુ જિલ્લા શહેરી ગેસ વિતરણ નેટવર્કની સીમા રેખામાં આવી જશે અને મને જણાવવામાં આવ્યું છે કે દેશની લગભગ 70 ટકા જનસંખ્યાને આ સુવિધા મળવાનો માર્ગ ખુલી જશે. દેશના વિકાસ સાથે જોડાયેલ, દેશના લોકોના જીવનને સરળ બનાવવા સાથે જોડાયેલ આ ખૂબ મોટી ઉપલબ્ધી છે.

સાથીઓ, 2014 સુધી દેશના માત્ર છાસઠ જિલ્લાઓ, 66 જિલ્લાઓમાં શહેરી ગેસ વિતરણ નેટવર્કની સીમા રેખામાં પહોંચ્યા હતા. આજે જ્યારે હું તમારી સાથે વાત કરી રહ્યો છું તો દેશના 174, જિલ્લાઓમાં સીટી ગેસનું કામ ચાલી રહ્યું છે. આગામી બે ત્રણ વર્ષોમાં 400થી વધુ જિલ્લાઓ સુધી આની પહોંચ થઇ જશે.

આ કોઈ નાના મોટા આંકડાઓ નથી. આપણા શહેરોએ વીતેલા ચાર વર્ષોમાં ગેસ આધારિત અર્થતંત્ર તરફ કઈ રીતે મજબૂત પગલા ઉઠાવ્યા છે, આ તેની ભવ્ય તસ્વીર છે. 2014માં આશરે 25 લાખ ઘરોમાં પાઈપવાળા ગેસના જોડાણો હતા. ચાર વર્ષમાં તેની સંખ્યા વધીને લગભગ બમણી થઇ ગઈ છે.

આજે જે શહેરોમાં કાર્યોની શરૂઆત થઇ છે તે પછી આ સંખ્યા 2 કરોડને પાર પહોંચવાની આશા છે. એ જ રીતે 2014માં દેશમાં 947 સીએનજી સ્ટેશનો હતા. એ વાત ન ભૂલતા કે આજથી લગભગ 25 વર્ષ પહેલા દેશના ત્રણ શહેરો દિલ્હી, મુંબઈ અને સુરત, જ્યાં આગળ સૌપ્રથમ સીએનજી સ્ટેશનો ખૂલ્યા હતા. ત્યારથી લઈને 2014 સુધી તેની સંખ્યા 947 સુધી પહોંચી હતી. એટલે કે ઉપર ઉપરથી આપણે સરેરાશ કાઢીએ તો કહી શકીએ છીએ કે એક વર્ષમાં લગભગ 40 સીએનજી સ્ટેશનો ખૂલ્યા, આટલા વર્ષોમાં દર વર્ષે ચાલીસ. હવે તેની સંખ્યા પણ વધીને 1470થી વધુ થઇ ગઈ છે. અંદાજે એ પણ છે કે તેમની આવનારા દાયકાના અંત સુધીમાં સીએનજી સ્ટેશનોની સંખ્યા વધીને 10 હજારને પાર થવાની પૂરી વ્યવસ્થા છે.

ભાઈઓ અને બહેનો, કેન્દ્ર સરકારના ચાર વર્ષોના અથાક પ્રયાસ બાદ હવે દેશ એવી સ્થિતિમાં આવી ગયો છે કે તે શહેરી ગેસ વિતરણ નેટવર્કના વિકાસમાં પહેલાની સરખામણીએ આજે અનેક ગણા ઝડપથી આગળ વધી શકે છે. આ ક્ષેત્રના વિકાસમાં આવનારી અડચણો, વિતરણ વ્યવસ્થામાં આવનારી તકલીફો, અમે દરેક પડકારને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.

હું જે સુધારા, દેખાવ અને પરિવર્તનના મંત્રની વાત કરતો હોઉ છુ, આ ક્ષેત્ર તેનું ખૂબ જ ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. સરકારે વીતેલા ચાર વર્ષોમાં જે પગલાઓ ભર્યા છે, જે સુધારાઓ કર્યા, તેણે આ ક્ષેત્રનો દેખાવ વધારી દીધો છે અને આપણે પરિવર્તનના યુગમાં પ્રવેશ કરવાના છીએ.

સાથીઓ, 2022 આપણો દેશ પોતાની સ્વતંત્રતાના 75 વર્ષ પૂર્ણ કરવા જઈ રહ્યો છે. આપણે 130 કરોડ દેશવાસીઓ મળીને એક ભવ્ય ભારત, એક નવા ભારતના નિર્માણની માટે કાર્ય કરી રહ્યા છીએ. એક એવું ભારત જે આધુનિક ટેકનોલોજીથી યુક્ત અને જૂની થઇ ગયેલી વ્યવસ્થાઓથી મુક્ત હોય. એ જ વિઝન સાથે દેશના ઊર્જા ક્ષેત્રનો કાયાકલ્પ પણ કરવામાં આવી રહ્યો છે.

તે એટલા માટે ખૂબ જરૂરી છે કારણ કે દેશમાં વધી રહેલી આર્થિક પ્રવૃત્તિઓએ ઊર્જાની માંગને ખૂબ જ વધારી નાખી છે. ઊર્જાની આ વધતી માંગને પૂરી કરવાની સાથે-સાથે જ આપણે સ્વચ્છ ઊર્જાની આપણી પ્રતિબદ્ધતાને પણ ધ્યાનમાં રાખવાની છે. આપણે દુનિયાને એ પણ દેખાડવાનું છે કે પર્યાવરણને વધુ નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના પણ વિકાસ થઇ શકે છે. એવામાં પોતાની ઊર્જાની જરૂરિયાતો માટે કુદરતી ગેસનો વધુમાં વધુ ઉપયોગ આપણા દેશની માટે ખૂબ જરૂરી છે.

અમારો પ્રયાસ છે કે આગામી દાયકાના અંત સુધીમાં દેશમાં કુદરતી ગેસની વપરાશને અઢી ગણાથી વધુ વધારવામાં આવે. અને એટલા માટે સરકાર ગેસ આધારિત અર્થતંત્રના તમામ પાસાઓ પર ધ્યાન આપી રહી છે. દેશમાં ગેસ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને મજબૂત કરવા માટે એલએનજી ટર્મિનલની સંખ્યા વધારવા, રાષ્ટ્રવ્યાપી ગેસ ગ્રીડ અને સીટી ગેસડિસ્ટ્રીબ્યુશન પર એક સાથે મળીને કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. પ્રવાહી કુદરતી ગેસના આયાતની ક્ષમતા વધારવા માટે જૂના ટર્મિનલનું આધુનિકીકરણ થઇ જ રહ્યું છે, નવા એલએનજી ટર્મિનલ પણ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.

10 હજાર કરોડના ખર્ચે તમિલનાડુના એન્નૌર અને ઓડિશાના ધામરામાં નવા એલએનજી ટર્મિનલનું કામ છેલ્લા તબક્કામાં છે. એ જ રીતે દેશના વધુમાં વધુ જિલ્લાઓ સુધી કુદરતી ગેસ પહોંચી શકે, તેની માટે રાષ્ટ્રીય ગેસ ગ્રીડની ઇકો સીસ્ટમ પણ વિકસિત કરવામાં આવી રહી છે.

તે અંતર્ગત જગદીશપુર-હલ્દીયા અને બોકારો ધામરા પાઈપલાઈન પ્રોજેક્ટ પર કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. સાથે જ પૂર્વોત્તરના બીજા ક્ષેત્રોને આ ગેસ ગ્રીડ સાથે જોડવા માટે આ પ્રોજેક્ટનો વિસ્તાર બરૌનીથી ગુવાહાટી સુધી કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ પરિયોજનાઓ પર લગભગ 13 હજાર કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવામાં આવશે.

આ પરિયોજનાઓના કારણે ગોરખપુર, બરૌની અને સિંદરી, આ ત્રણેય ફર્ટીલાઈઝર પ્લાન્ટ્સને પણ એક નવું જીવનદાન મળવા જઈ રહ્યું છે. સિક્કિમ સહિત પૂર્વોત્તરના દરેક રાજ્યને આ ગ્રીડ સાથે જોડવા માટે 9200 કરોડથી વધુ ખર્ચની રકમ વડે ઇન્દ્રધનુષ ગેસ ગ્રીડના નામે એક સંયુક્ત સાહસ પણ બનાવવામાં આવ્યું છે.

સાથીઓ, જે રોકાણકારો આ ક્ષેત્રમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે, તેમના હિતોની રક્ષાનું પણ ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું છે. ઘરેલું ગેસની કિંમતોને વૈશ્વિક ગેસ બજારથી જોડવાનું કામપહેલા જ કરી દેવામાં આવ્યું છે. ઘરેલું સ્તર પર ગેસનું ઉત્પાદન વધારવા માટે કંપનીઓને માર્કેટિંગ અને પ્રાઈસિંગની આઝાદી આપી દેવામાં આવી છે.

ગેસની કિંમતો પર ધ્યાન આપવા માટે, ગેસ ગ્રીડના સંચાલન માટે, એક સ્વતંત્ર ટ્રાન્સપોર્ટ સીસ્ટમ ઓપરેટર પણ બનાવવામાં આવ્યું છે. તેની સાથે જ દેશમાં મફત ગેસ બજારનું વાતાવરણ તૈયાર કરવા, આ ક્ષેત્રમાં પારદર્શકતા જાળવી રાખવા માટે સરકાર ગેસ ટ્રેડીંગ એક્સચેન્જને વિકસિત કરવા પર પણ કામ કરી રહી છે.

ભાઈઓ અને બહેનો, આ ટેકનિકલ પાસાઓ અને આંકડાઓની સાથે જ આપણા સૌની માટે સૌથી વધુ મહત્વપૂર્ણ છે આ કાર્યો, આ પરિયોજનાઓનો દેશ પર સકારાત્મક પ્રભાવ છે. આ કાર્ય સામાજિક સ્તર પર, આર્થિક સ્તર પર અને પર્યાવરણના સ્તર પર દેશમાં ઘણું મોટું પરિવર્તન લાવવાનો છે.

સાથીઓ, જ્યારે કોઇપણ જગ્યાએ કોઈ નવી વ્યવસ્થાનું નિર્માણ થાય છે તો તેના કારણે આસપાસના મોટા વિસ્તારમાં ઇકો સીસ્ટમનું પણ નિર્માણ થઇ જાય છે. જે રીતે કોઈ જગ્યા પર મોટું દવાખાનું ખુલે છે તો તેની આસપાસ મેડીકલ સ્ટોર ખુલી જશે, ઢાબા હશે, રેસ્ટોરન્ટ હશે, ચાની દુકાનો હશે, ધર્મશાળાઓ હશે, નાની-નાની હોટેલ ખુલી જશે, ઓટો સ્ટેન્ડ બની જશે, ટેક્સી સ્ટેન્ડ બની જશે, આ બધા પોતપોતાની રીતે કામ કરે છે પરંતુ તેમના અસ્તિત્વના કેન્દ્રમાં તો તે દવાખાનું જ હોય છે.

એ જ રીતે જ્યારે કોઈ શહેરમાં ગેસ પહોંચે છે તો તે પણ એક નવા ઇકો સીસ્ટમનું નિર્માણ કરે છે. તે શહેરમાં ગેસ આધારિત નાના મોટા ઉદ્યોગોની સ્થાપના અનેક ગણી વધી જાય છે. પાઈપના માધ્યમથી સીધા લોકોના ઘરોમાં પહોંચનાર ગેસ લોકોના જીવનને જીવન જીવવાની સરળતાને વધુ સરળ બનાવે છે. તે પાઈપને પાથરવા માટે, સીએનજી અથવા પીએનજી નેટવર્કને સ્થાપિત કરવા માટે હજારો લાખો યુવાનોને રોજગારી મળે છે. તે શહેરમાં ચાલતા ઓટો, ટેક્સીઓ, કારોને બળતણનો એક આધુનિક વિકલ્પ મળેછે. ગેસ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની માટે જે યોજનાઓ હાલ દેશમાં ચાલી રહી છે, તેનાથી લાખો લોકોને રોજગાર મળશે.

આજે નવી બોલી અંતર્ગત જે કાર્ય શરુ થયા છે, તેનાથી જ સીધી રીતે ઓછામાં ઓછા ત્રણ લાખ નવયુવાનોને રોજગાર મળશે. તે સિવાય જે બીજી વ્યવસ્થાઓ વિકસિત થશે તે પણ રોજગારીના લાખો નવા અવસરો ઉભા કરશે. ખાસ કરીને પૂર્વીય ભારત અને પૂર્વોત્તરના રાજ્યોને તેનો ઘણો મોટો લાભ મળશે. કહેવાનો અર્થ એ છે કે ગેસ આધારિત વ્યવસ્થાઓ માત્ર ઉદ્યોગોને જ નહી, તે જિલ્લાના લોકોના રહેવાના રીત ભાતને પણ બદલી રહી છે. તેમની જીવન પદ્ધતિ પણ બદલાઈ રહી છે.

આવનારા અમુક વર્ષોમાં ભારતના સેંકડો શહેરોમાં, આ પરિવર્તનને જાતે જ થતા જોશો અને તમે પણ તેના સહભાગી બનશો. આપણે પોતાની જાતને આ બાબતે સૌભાગ્યશાળી માની શકીએ છીએ કે આપણે આપણા જીવનકાળ દરમિયાન આટલા મોટા પરિવર્તનને થતા જોઈ રહ્યા છીએ, નહિતર મને તે સમય પણ યાદ છે જ્યારે દેશના સામાન્ય નાગરિક પોતાના ઘરમાં ગેસનું સામાન્ય જોડાણ લેવા માટે સાંસદો, વિધાયકોની ભલામણની ચિઠ્ઠીઓ લખાવવા માટે હરોળમાં ઉભા રહેતા હતા. તે સ્થિતિમાંથી દેશ ઘણો આગળ વધી ગયો છે.

જો હું કહું કે વર્ષ 2014માં દેશના લોકોએ માત્ર સરકાર જ નથી બદલી પરંતુ સરકારની કાર્ય શૈલી, કાર્ય સંસ્કૃતિ અને યોજનાઓને લાગુ કરવાની રીત ભાત પણ બદલી નાખી છે તે ખોટું નહી હોય. આજે આ અવસર પર હું આપ સૌને આ જ ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલ એક વધુ ઉદાહરણ આપું છું. આપણે લોકો ગેસ આધારિત અર્થતંત્રની વાત કરીએ છીએ, આપણે તે ના ભૂલવું જોઈએ કે દેશમાં એલપીજીનું જોડાણ આપવાની શરૂઆત 1955માં થઇ હતી. ત્યાર પછીથી 2014 સુધી દેશમાં 13 કરોડ એલપીજી જોડાણો આપવામાં આવ્યા હતા. એટલે કે 60 વર્ષમાં 13 કરોડ જોડાણ. આ આંકડા જો તમે યાદ રાખશો તો લોકોની સાથે વાત કરીએ સમય તો તમે વિશ્વાસ સાથે કહી શકશો કે કઈ રીતે બદલાવ આવી રહ્યો છે, 60 વર્ષમાં 13 કરોડ. દેશમાં બધા જ સંસાધનો એ જ છે, લોકો પણ એ જ છે, ફાઈલો પણ એ જ છે, કચેરીઓ પણ એ જ છે, અધિકારીઓના કામ કરવાની રીત પણ એ જ છે, તેમ છતાં ચાર વર્ષમાં લગભગ 12 કરોડ જોડાણો આપી દેવામાં આવી ચુક્યા છે.

60 વર્ષમાં 13 કરોડ અને ચાર વર્ષમાં 12 કરોડ, જો તે જ ગતિએ ચાલતા તો કદાચ આપણી બે પેઢી પછી પણ આ લાભ પરિવારોને ના મળતો. ઘરેલું ગેસ કવરેજની જે સીમા 2014 પહેલા માત્ર 55 ટકા હતી, હવે તે વધીને લગભગ 90 ટકા થઇ ગઈ છે. નિશ્ચિતરૂપે તેમાં ઉજ્જવલા યોજનાની ઘણી મોટી ભૂમિકા રહી છે. 1 મે, 2016ના રોજ શરુ થયા પછીથી અત્યાર સુધી ઉજ્જવલા યોજના અંતર્ગત લગભગ 6 કરોડ મહિલાઓને મફત ગેસના જોડાણો આપી દેવામાં આવ્યા છે. આ યોજનાએ દેશના ગામડાઓમાં રહેનારા લોકોના જીવન જીવવાની રીતભાતને બદલી નાખી છે.

આ બિડિંગની પ્રક્રિયાની વચ્ચે, શિલાન્યાસની વચ્ચે, આજે ક્ષણભર માટે આપણે તે મહિલાઓ વિષે પણ વિચારવું જોઈએ જે અત્યાર સુધી લાકડાનો ચૂલો ફૂંકી રહી હતી. પોતાના સ્વાસ્થ્યને દાવ પર લગાવીને પરિવારનું પેટ ભરી રહી હતી. આ મહિલાને ગેસ આધારિત અર્થતંત્રનો અર્થ ભલે ના ખબર હોય પરંતુ ગેસ આધારિત અર્થતંત્ર તરફ વધી રહેલા દેશના પગલાઓએ તેનું જીવન જરૂરથી બદલી નાખ્યું છે.

ભાઈઓ અને બહેનો, કેટલાક સમય પહેલા મેં તમને પર્યાવરણની વાત કરી હતી. જે ગેસ આધારિત અર્થતંત્રની તરફ આપણે આગળ વધી રહ્યા છીએ, તેનો એક મોટો અને વધુ સારો પ્રભાવ આપણા પર્યાવરણ ઉપર પડવાનો છે. જ્યારે દેશમાં હજારો નવા સીએનજી સ્ટેશનો હશે, ઉદ્યોગોને કોઇપણ અડચણ વિના ગેસ મળશે, ટેક્સીઓ, ઓટો, કારોમાં ભરવા માટે દેશના મોટા ભાગના જિલ્લાઓમાં સીએનજી સરળતાથી ઉપલબ્ધ થશે, તો પ્રદુષણ પણ તેટલું જ ઓછું થશે. આ કોપ 21 પ્રત્યે પણ ભારતની પ્રતિબદ્ધતાને પણ વધુ મજબુત કરશે. આ વૈશ્વિક પર્યાવરણની રક્ષા માટે ભારતના યોગદાનને મજબુત કરશે. આ વૈશ્વિક મંચ પર ભારતના નેતૃત્વની ચમકને વધારે વધારશે.

સાથીઓ, સ્વચ્છ ઊર્જા માટે સરકારના પ્રયાસોનો વિસ્તાર ઘણો વ્યાપક છે. આપણી કૃષિ વ્યવસ્થામાંથી જે કચરો નીકળે છે, બાયોમાસ નીકળે છે, તેને કમ્પ્રેસ્ડ બાયો ગેસ બનાવવાની દિશામાં પણ એક અભિયાન સરકારે શરુ કર્યું છે. આ અભિયાન અંતર્ગત આવનારા પાંચ વર્ષોમાં દેશમાં પાંચ હજાર કમ્પ્રેસ્ડ બાયો ગેસ પ્લાન્ટ્સની સ્થાપના કરવામાં આવશે.

આ પ્લાન્ટ અનાજના બચેલાડુંડાઓને બાળવા, કૃષિ કચરા જેવી સમસ્યાઓને તો ઓછી કરશે જ, ખેડૂતોની આવક વધારવામાં પણ તે મદદગાર સાબિત થશે. તે સિવાય બાયોમાસને બાયોફયુલમાં બદલવા માટે 10 હજાર કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે 12 આધુનિક બાયો રીફાઈનરી બનાવવાની યોજના પર પણ કામ થઇ રહ્યું છે. ઇથેનોલ બ્લેન્ડિંગને લઈને સરકારે જે નીતિગત પરિવર્તનો કર્યા છે, તેનાથી ઇથેનોલ બ્લેન્ડિંગમાં પણ રેકોર્ડબ્રેક વૃદ્ધિ થઇ છે.

2014માં જ્યાં દેશમાં લગભગ 40 કરોડ લીટર ઇથેનોલની બ્લેન્ડિંગ થતી હતી, તે હવે લગભગ ચારગણાસુધી વધી ગઈ છે. સરકારનું લક્ષ્ય હવેઇથેનોલની બ્લેન્ડિંગને 10 ટકા સુધી લઇ જવાનું છે. આવનારા વર્ષમાં ઇથેનોલ બ્લેન્ડિંગ વર્ષ 2014ની સરખામણીમાં લગભગ આઠ ગણું થઇ જશે.

સ્વચ્છ ઊર્જાથી સ્વચ્છ પર્યાવરણની દિશામાં વધતા સરકારે બીએસ-4 બળતણથી સીધા બીએસ-6 બળતણ પર જવાનો નિર્ણય લીધો છે. ટેલિકોમમાં આપણે 2જીથી 4જી, 4જીથી 5જી, આપણે અહિયાં સીધા ચારથી છ પર પહોંચ્યા છીએ. તે સિવાય એલઈડી બલ્બની કિંમતોમાં થયેલા ઘટાડા અને દેશના લગભગ 32 કરોડ એલઈડી બલ્બના વિતરણે પણ ત્રણ કરોડ ટનથી વધુ કાર્બન ડાયોક્સાઈડ ગેસના ઉત્સર્જનને રોકવામાં મદદ કરી છે.

સરકાર બે હજાર વીસ સુધીમાં, 2022 સુધીમાં દેશમાં પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જામાંથી 175 ગીગા વોટ ઊર્જાના ઉત્પાદનના લક્ષ્યને પાર કરવા માટે કામ કરી રહી છે. તે અંતર્ગત ઓછામાં ઓછા 100 ગીગા વોટ વીજળી સૌર ઊર્જા વડે બનાવવામાં આવશે. આવનારા ચાર વર્ષોમાં સરકાર ખેડૂતોને 28 લાખથી વધુ સોલર પંપ વિતરિત કરવાનું અભિયાન પણ ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે. દેશમાં ગેસ આધારિત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિકાસની સાથે સાથે આ બધા પ્રયાસો ભારતની વૈશ્વિક પ્રતિબદ્ધતાને પૂરી કરવામાં પણ મદ કરશે.

એક તો એ છે કે ભારત 2030 સુધી પોતાની ઉત્સર્જન તીવ્રતાને ૩૩થી 35 ટકા સુધી ઓછી કરશે અને બીજું એ કે ઓછામાં ઓછા 40 ટકા વીજળીની જરૂરિયાત બિનપારંપરિક સ્રોતોમાંથી પૂરી કરશે.

ભાઈઓ, બહેનો, ગેસ આધારિત અર્થતંત્ર સાથે જોડાયેલ લક્ષ્યાંકોને અથવા તો સ્વચ્છ ઊર્જા વડે, આ લક્ષ્ય ભારતને પ્રાપ્ત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને આપણે કરીને રહીશું. માત્ર આપણી માટે જ નહી પરંતુ માનવતાની માટે, આપણી આવનારી પેઢીઓ માટે, આપણે એવો સંકલ્પ લીધો છે અને તેને સિદ્ધ કરવાની આપણા સૌની જવાબદારી છે.

હું એક વાર ફરી આપ સૌને જે શહેરોમાં શહેરી ગેસ વિતરણ નેટવર્કનું કામ શરુ થઇ રહ્યું છે ત્યાના લોકોને, 10મી બોલી સાથે જોડાયેલા પ્રતિનિધિઓને અનેક અનેક શુભકામનાઓની સાથે મારી વાતને સમાપ્ત કરું છું.

ખૂબ-ખૂબ આભાર!

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।