માનગઢની ક્રાંતિએ ગુજરાતનું માન વધાર્યું છે આદિવાસીઓની શહાદત એળે નહીં જાય

ગુજરાતરાજસ્થાન આદિવાસી સરહદે માનગઢ હિલ ઉપર ૬૩મા ગુજરાત વન મહોત્સવની શાનદાર ઉજવણી

અંગ્રેજોના જૂલ્મસિતમો સામે સશસ્ત્ર સંગ્રામ ખેલીને શહિદી લેનારા આદિવાસીઓની સ્મૃતિમાં માનગઢ ક્રાંતિના મહાનાયક ગોવિંદ ગુરૂ સ્મૃતિવન નિર્માણનો પ્રારંભ કરતા મુખ્ય મંત્રીશ્રી દેશભક્ત અને વૃક્ષપ્રેમી વનવાસી પૂર્વજ શહિદોના ખમીરને શ્રદ્ધાંજલિ

ગુજરાતરાજસ્થાનમધ્યપ્રદેશમાંથી વિરાટ સંખ્યામાં વનવાસી મહેરામણ ઉમટયો

જંગલો બચાવીએવૃક્ષ વાવીએઃ

માનગઢમાં ૧૯૧૩ની આદિવાસી શહાદતની શતાબ્દી ર૦૧૩માં ગુજરાત ઉજવશેઃ મુખ્ય મંત્રીશ્રી

વિકાસનો માર્ગ જ આદિવાસીની જિંદગી બદલશે

મુખ્ય મંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ ગુજરાત અને રાજસ્થાનની પંચમહાલ જિલ્લાની આદિવાસી સરહદે વનવાસી શહિદોના રાષ્ટ્રીય તીર્થસમા માનગઢ હિલ ઉપર ૬૩મા ગુજરાત વનમહોત્સવનો પ્રારંભ માનગઢ ક્રાંતિના મહાનાયક શ્રી ગોવિંદ ગુરૂ સ્મૃતિવનના નિર્માણથી કરતા જાહેર કર્યું હતું કે, ૧૯૧૩માં બનેલી શહાદતની આદિવાસી બલિદાન ગાથાની ર૦૧૩માં આદિવાસી શહિદીની માનગઢ ક્રાંતિની શતાબ્દી ઉજવાશે.

આઝાદી કાજે આદિવાસી શહાદતની આ ઐતિહાસિક સંગ્રામની ઘટનાની શતાબ્દી ઉજવવા માટેની આ સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને રાજકારણની નજરે જોનારા આદિવાસી શહાદતનું અપમાન કરી રહ્યા છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

અરવલ્લી ગિરીમાળાની આ માનગઢ ટેકરીએ ૧૭મી નવેમ્બર, ૧૯૧૩ના દિવસે અંગ્રેજી સલ્તનતના જાૂલ્મોસિતમ સામે શ્રી ગોવિંદ ગુરૂના નેતૃત્વમાં ખેલાયેલા સશસ્ત્ર ક્રાંતિ સંગ્રામમાં ૧પ૦૭ જેટલા દેશભક્ત આદિવાસી શહિદ થયા હતા તેની શતાબ્દીના વર્ષના આરંભે આજે માનગઢ ક્રાંતિના મહાનાયકની સ્મૃતિ અને ભીલ આદિવાસી શહિદોની યાદને ચિરંજીવ બનાવવા શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ ૬૩મો ગુજરાત વનમહોત્સવ માનગઢ હિલ ઉપર ગોવિંદ ગુરૂ સ્મૃતિ વનના ભવ્ય નિર્માણ માટે વૃક્ષ વાવેતર કરીને કર્યો હતો.

આજે આ વનમહોત્સવ પ્રસંગે સમગ્ર માનગઢ પહાડી ક્ષેત્રમાં ગુજરાત, રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશના સરહદી આદિવાસી ગામોમાંથી હજારોની સંખ્યામાં વનવાસી પરિવારો ઉમટયા હતા. સર્વાંગી આદિવાસી કલ્યાણની વન બંધુ વિકાસ યોજના અન્વયે વિવિધ યોજનાઓના આદિવાસી લાભાર્થીઓને સહાયનું વિતરણ મુખ્ય મંત્રીશ્રીએ કર્યું હતું.

માનગઢ હિલ ઉપર વિરાટ વનવાસી મહોરામણનું અભિવાદન કરતાં શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ એ હકીકતનું ગૌરવ કરતાં જણાવ્યું કે, પહેલીવાર વનવિસ્તારમાં વન મહોત્સવ યોજાઇ રહ્યો છે અને તેને સાંસ્કૃતિક વિરાસતની આસ્થા સાથે જોડવાની પહેલ કરી છે. ગુજરાત સરકારે ર૦૦૪થી સાંસ્કૃતિક વનોના નિર્માણથી વન મહોત્સવની સંકલ્પના ચીલાચાલુ વૃક્ષારોપણની પરંપરાથી બદલીને નવો આયામ હાથ ધરેલો છે. આના પરિણામે સમાજ માટે પ્રાકૃતિક સંસાધનોની કાયમી અસ્કયામતો ઉભી કરવા વન મહોત્સવનું માધ્યમ અપનાવ્યું છે. ગાંધીનગરમાં પૂનિત વન, અંબાજીમાં માંગલ્ય વન, જૈન તીર્થ તારંગાજીમાં તીર્થંકર વન, સોમનાથમાં હરિહર વન, શામળાજીમાં શ્યામલ વન, ચોટીલામાં ભક્તિવન, પાલીતાણામાં પાવક વન અને પાવાગઢમાં વિરાસત વન ઘટાટોપ વનરાજીથી લીલાછમ બન્યા છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

માનગઢ ક્રાંતિના મહાનાયક ગોવિંદ ગુરૂની સ્મૃતિથી આદિવાસીઓની છાતી ગજગજ ફુલે છે પરંતુ કમનસીબે ઇતિહાસમાંથી તેમનું નામ ભૂંસી નાંખવામાં આવ્યું છે. ૧૯૧૩માં ગોવિંદ ગુરૂએ આદિવાસીઓમાં નિશસ્ત્ર સંપસભા અને ભગતપંથી જનચેતનાનો સામાજિક સુધારાનો જાુવાળ ઉભો કરેલો અને તેનાથી ભારત માતાની આઝાદી કાજે અંગ્રેજોની ફોજ સામે ઝૂકવાને બદલે તોપ અને ગોળીઓની રમઝટથી સામી છાતીએ શહિદી વહોરી લીધી જલિયાવાલા બાગ કરતા ડબલ સંખ્યામાં ભીલ આદિવાસીઓએ બલિદાન આપેલા પણ આ ઐતિહાસિક શહિદીની દેશભક્તની શતાબ્દી આ સરકાર ર૦૧૩માં ઉજવશે અને આદિવાસી શહિદોની ભારતભક્તિના ખમીર અને ખુમારીની દુનિયામાં પ્રતિષ્ઠા અપાવશે. એક સમય જરૂર આવશે જયારે ગોવિંદ ગુરૂ જેવા આઝાદીના ભારત ભક્તની સમાજ સુધારણાને આવનારી પેઢીઓ યાદ રાખે. શહાદત કયારેય એળે જઇ નહીં શકે એવો અમારો નિર્ધાર છે, એમ તેમણે દ્રઢતાપૂર્વક જણાવ્યું હતું.

આદિવાસીઓના ઉત્કર્ષ માટે આઝાદી પછીની સરકારો નિષ્ફળ રહી છે પણ આ સરકારે ઘરવિહોણા આદિવાસીઓને બે લાખ ઘરોના આવાસ પ્લોટ ડિસેમ્બર સુધીમાં આપી દેવાની ઝૂંબેશ ઉપાડી છે. વનબંધુ યોજના નીચે પહેલા પાંચ વર્ષમાં રૂા. ૧પ૦૦૦ કરોડ અને હવે પાંચ વર્ષ માટે રૂા. ૪૦ કરોડનું પેકેજ અમલમાં મુકયું છે, એમ આદિવાસીઓના નામે રાજકારણ ખેલનારા ઉપર આકરા સરશંધાન કરતા મુખ્ય મંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું હતું.

આદિવાસીઓની અનામતના નામે રાજકીય રમતોને બદલે આ સરકારે દરેક આદિવાસી તાલુકામાં અંબાજીથી ઉમરગામ સુધીના આદિવાસી પૂર્વપટ્ટામાં વિજ્ઞાન પ્રવાહની ઉચ્ચત્તર માધ્યમિક શાળા શરૂ કરી દીધી જેથી આદિવાસી વિદ્યાર્થી ર્ડાકટર અને ઇજનેર બની શકયા છે. આઇટીઆઇ અને નર્સંગ કોલેજો શરૂ કરી છે.

આદિવાસી ખેડૂતપશુપાલકોને દૂધાળા ગાયભેંસ આપીને તેની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા સહાય કરે છે ત્યારે દિલ્હીની કેન્દ્ર સરકાર ગૌમાંસની નિકાસ માટે સબસીડી આપે છે. ૧૮પ૭ના પ્રથમ સશસ્ત્ર ક્રાંતિનો આઝાદી સંગ્રામ ગાયની ચરબી હિન્દુસ્તાનની સેનાને આપવાની અંગ્રેજોની દાનત સામે શરૂ થયો હતો.

તેમણે જણાવ્યું કે, સશસ્ત્ર ક્રાંતિના આદિવાસી યશોગાથાને કોઇ ભૂલી નહીં શકે, જંગલો બચાવીએ અને વૃક્ષો વાવીને આવક મેળવો એવું આહ્વાન તેમણે આપ્યું હતું.

મુખ્ય મંત્રીશ્રીએ આદિવાસીઓની શહાદતને માનગઢ હિલ ઉપર સલામીની રૂપે શ્રદ્ધાંજલિ અર્પતા માનગઢ ટેકરીઓમાં વનરાજીની વિરાસત ઉભી કરવા પહાડી વિસ્તારમાં ફરીને નિરીક્ષણ કર્યું હતું.

ગુજરાતે પ્રકૃતિપ્રેમ અને વૃક્ષપ્રેમથી પર્યાવરણની જાળવણી માટેનું જનઅભિયાન ઉપાડયું છે તેની ભૂમિકા આપી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ વનમહોત્સવની ઉજવણીથી સમગ્ર ગુજરાતમાં મેઘરાજાની મહેશ થશે એવી અભિલાષા દર્શાવી હતી.

કેટલાક લોકો ગુજરાતમાં વરસાદ થાય નહીં એ માટેનું રાજકારણ ખેલી રહ્યા છે તેની માર્મિક ટીકાપણ તેમણે કરી હતી.

પંચમહાલ જિલ્લાના માનગઢ ક્ષેત્રમાં સમાજ સુધારક ગોવિંદગુરૂની પ્રેરણાથી ૧પ૦૭ જેટલા આદિવાસી નરબંકાઓએ દેશની સ્વતંત્રતા માટે શહાદત વહોરી હતી તેવી માહિતી આપતા રાજ્યના વન મંત્રી શ્રી મંગુભાઈ પટેલે જણાવ્યું હતું કે, સાબરકાંઠાના પાલચિતરીયા, પંચમહાલના માનગઢના આદિવાસી વીરોના સ્વતંત્રના સંગ્રામમાં યોગદાનને આ રાજ્ય સરકારે મુખ્ય મંત્રીશ્રીની પ્રેરણાથી ઉજાગર કરીને ઇતિહાસમાં સ્થાન અપાવ્યું છે. વન ઉછેરીશું તો વરસાદના અભાવની ચિંતા નહીં કરવી પડે તેવી લાગણી વ્યકત કરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે, વન વિસ્તાર બહાર ર૯ કરોડ વૃક્ષોની સંપદાએ ગુજરાતને દેશમાં કેરળ પછી બીજું સ્થાન અપનાવ્યું છે. વૃક્ષ ખેતીથી આણંદ, ખેડા, ડાંગ જિલ્લાના લોકો નોંધપાત્ર કમાણી કરી રહ્યા છે. આઝાદી માટે લડનારા ગોવિંદ ગુરૂ અને તેમના શહાદતી સાથીદારોની યાદમાં ગિરનારની માફક માનગઢમાં પણ લીલી પરિક્રમાની વાર્ષિક પરંપરા શરૂ કરીએ તેવી ભલામણ કરતાં સાંસદ અને પક્ષના રાષ્ટ્રીય ઉપાધ્યક્ષ શ્રી પુરૂષોત્તમભાઈ રૂપાલાએ જણાવ્યું હતું કે, સ્વતંત્રતા માટે શહાદતના ઉજળા આદિજાતિ ઇતિહાસને સગવડતાપૂર્વક ભૂલાવી દેવાયો હતો. રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી શહિદોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માનગઢની ધારે આવનારા પ્રથમ મુખ્ય મંત્રીશ્રી છે. તેમની આગેવાની હેઠળ રાજ્ય સરકારે આદિજાતિ શહાદતની ગૌરવગાથા પ્રકાશમાં આવી છે. ગુરૂ ગોવિંદના વારસદારોને શોધીને સન્માનવા અને ગોવિંદ વનના ઉછેર માટે વન વિભાગ પણ અભિનંદનને પાત્ર છે.

ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી રાષ્ટ્રનું ગૌરવ અને દેશની આશાઓના તારક છે તેવી લાગણી વ્યકત કરતાં મધ્યપ્રદેશના ગૃહ મંત્રી શ્રી ઉમાશંકર ગુાએ જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતે વિકાસનો ઇતિહાસ રચીને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તે નામના મેળવી છે. દેશના રાજ્યોએ વિકાસનું ગુજરાત મોડેલ સ્વીકાર્યું છે. ગોવિંદ ગુરૂના અનુયાયીઓ મધ્યપ્રદેશમાં પણ છે. ગુજરાત સરકારે સમાજ સુધારક અને દેશપ્રેમી સંતનો પ્રેરક ઇતિહાસ લોકો સમક્ષ મુકયો છે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.

આ પ્રસંગે મુખ્ય મંત્રીશ્રીના હસ્તે ગોવિંદ ગુરૂની પરંપરાના વારસદાર મહંત માનગીરી મહારાજ અને નાથુરામ મહારાજનું સન્માન કરવાની સાથે વન વિભાગ દ્વારા પ્રકાશિત પુસતકોનું વિમોચન અને વન પંડિત પુરસ્કારોનું વિતરણ કર્યું હતું.

વન રાજ્ય મંત્રી શ્રી કિરીટસિંહજી રાણાએ માનગઢને પ્રવાસન તીર્થ તરીકે વિકસાવવાનો રાજ્ય સકારનો સંકલ્પ દોહરાવતાં તેની રૂપરેખા આપી હતી.

શહિદ સ્મૃતિ અને વન ઉછેરનો સમન્વય કરતા આ કાર્યક્રમમાં જિલ્લાના પ્રભારી અને સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓના મંત્રી શ્રી ફકીરભાઈ વાઘેલા, સહ પ્રભારી અને પ્રવાસન રાજ્ય મંત્રી શ્રી જીતેન્દ્રભાઈ સુખડીયા, મંત્રીમંડળના સદસ્યો સર્વ શ્રી જશવંતસિંહ ભાભોર, જયદ્રથસિંહ પરમાર, સંસદીય સચિવ શ્રી હર્ષદભાઈ વસાવા, સાંસદ શ્રી રામસિંહભાઇ રાઠવા, ફઝાનસિંહ ફુલસ્તે, પ્રભાતસિંહ ચૌહાણ, રાજસ્થાનના અગ્રણી શ્રી ઓમ માથુર, પૂર્વ સાંસદ શ્રી કાનજીભાઈ પટેલ, ધારાસભ્યશ્રીઓ સર્વશ્રી જેઠાભાઈ આહિર, ફતેસિંહ ચૌહાણ, અરવિંદસિંહ રાઠોડ, તુષારસિંહજી, જિલ્લા અને તાલુકા પંચાયતોના અધ્યક્ષશ્રીઓ, પદાધિકારીઓ અને અગ્રણીઓ, અગ્ર મુખ્ય વન સંરક્ષક શ્રી પ્રદીપ ખણા સહિત વન વિભાગના ઉચ્ચાધિકારીઓ, જિલ્લા કલેકટર શ્રી મનીષા ચંદ્રા, જિલ્લા વિકાસ અધિકારી શ્રી શાલિની અગ્રવાલ સહિત અતિ વિશાળ જનસમુદાય જોડાયો હતો.

વન વિભાગના અગ્ર સચિવ શ્રી એસ. કે. નંદાએ સહુનું સ્વાગત કર્યું હતું.

Gujarat's Cultural Van

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PM Modi Receives Kuwait's Highest Civilian Honour, His 20th International Award

Media Coverage

PM Modi Receives Kuwait's Highest Civilian Honour, His 20th International Award
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the distribution of 71,000+ appointment letters under Rozgar Mela via video conferencing
December 23, 2024

नमस्कार !

केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगीगण, देश के कोने-कोने में उपस्थित अन्य महानुभाव, और मेरे युवा साथियों,

मैं कल देर रात ही कुवैत से लौटा हूं… वहां मेरी भारत के युवाओं से, प्रोफेशनल्स से लंबी मुलाकात हुई, काफी बातें हुईं। अब यहां आने के बाद मेरा पहला कार्यक्रम देश के नौजवानों के साथ हो रहा है। ये एक बहुत ही सुखद संयोग है। आज देश के हजारों युवाओं के लिए, आप सबके लिए जीवन की एक नई शुरुआत हो रही है। आपका वर्षों का सपना पूरा हुआ है, वर्षों की मेहनत सफल हुई है। 2024 का ये जाता हुआ साल आपको, आपके परिवारजनों को नई खुशियां देकर जा रहा है। मैं आप सभी नौजवानों को और आपके परिवारों को अनेक-अनेक बधाई देता हूं।

साथियों,

भारत के युवाओं के सामर्थ्य और प्रतिभा का भरपूर उपयोग हमारी सरकार की सबसे बड़ी प्राथमिकता है। रोजगार मेलों के जरिए हम लगातार इस दिशा में काम कर रहे हैं। पिछले 10 वर्षों से सरकार के विभिन्न मंत्रालयों, विभागों और संस्थाओं में सरकारी नौकरी देने का अभियान चल रहा है। आज भी 71 हजार से ज्यादा युवाओं को नियुक्ति पत्र दिए गए हैं। बीते एक डेढ़ साल में ही लगभग 10 लाख युवाओं को हमारी सरकार ने पक्की सरकारी नौकरी दी है। ये अपने आप में बहुत बड़ा रिकॉर्ड है। पहले की किसी भी सरकार के समय इस तरह मिशन मोड में युवाओं को भारत सरकार में पक्की नौकरी नहीं मिली है। लेकिन आज देश में न केवल लाखों युवाओं को सरकारी नौकरियाँ मिल रही हैं बल्कि ये नौकरियां पूरी ईमानदारी और पारदर्शिता के साथ दी जा रही हैं। मुझे खुशी है कि इस पारदर्शी परंपरा से आए युवा भी पूरी निष्ठा और ईमानदारी से राष्ट्र की सेवा में जुट रहे हैं।

साथियों,

किसी भी देश का विकास उसके युवाओं के श्रम, सामर्थ्य और नेतृत्व से होता है। भारत ने 2047 तक विकसित भारत के निर्माण का संकल्प लिया है। हमें इस संकल्प पर भरोसा है, इस लक्ष्य की प्राप्ति का विश्वास है। वो इसलिए, क्योंकि भारत में हर नीति, हर निर्णय के केंद्र में भारत का प्रतिभाशाली युवा है। आप पिछले एक दशक की पॉलिसीज़ को देखिए, मेक इन इंडिया, आत्मनिर्भर भारत अभियान, स्टार्टअप इंडिया, स्टैंड अप इंडिया, डिजिटल इंडिया, ऐसी हर योजना युवाओं को केंद्र में रखकर बनाई गई है। भारत ने अपने स्पेस सेक्टर में नीतियां बदलीं, भारत ने अपने डिफेंस सेक्टर में मैन्युफैक्चरिंग को बढ़ावा दिया और इसका सबसे ज्यादा लाभ भारत के युवाओं को हुआ। आज भारत का युवा, नए आत्मविश्वास से भरा हुआ है। वो हर सेक्टर में अपना परचम लहरा रहा है। आज हम दुनिया की 5th largest economy बन गए हैं। भारत दुनिया का तीसरा सबसे बड़ा स्टार्टअप eco-system बन गया है। आज जब एक युवा अपना स्टार्टअप शुरू करने का फैसला करता है, तो उसे एक पूरा इकोसिस्टम अपने साथ सहयोग के लिए मिलता है। आज जब कोई युवा स्पोर्ट्स में करियर बनाने का प्लान करता है, तो उसे ये विश्वास होता है कि वो असफल नहीं होगा। आज स्पोर्ट्स में ट्रेनिंग से लेकर टूर्नामेंट तक, हर कदम पर युवाओं के लिए आधुनिक व्यवस्थाएं बन रही हैं। आज कितने ही सेक्टर्स में हम complete transformation देख रहे हैं। आज भारत mobile manufacturing में दुनिया का दूसरा सबसे बड़ा देश बन चुका है। आज रिन्यूबल एनर्जी से लेकर ऑर्गेनिक फार्मिंग तक, स्पेस सेक्टर से लेकर डिफेंस सेक्टर तक, टूरिज्म से लेकर वेलनेस तक, हर सेक्टर में अब देश नई ऊंचाइयां छू रहा है, नए अवसरों का निर्माण हो रहा है।

साथियों,

हमें देश को आगे बढ़ाने के लिए युवा प्रतिभा को निखारने की जरूरत होती है। ये ज़िम्मेदारी देश की शिक्षा व्यवस्था पर होती है। इसीलिए, नए भारत के निर्माण के लिए देश दशकों से एक आधुनिक शिक्षा व्यवस्था की जरूरत महसूस कर रहा था। नेशनल एजुकेशन पॉलिसी के जरिए देश अब उस दिशा में आगे बढ़ चुका है। पहले पाबंदियों के कारण जो शिक्षा व्यवस्था छात्रों पर बोझ बन जाती थी, वो अब उन्हें नए विकल्प दे रही है। अटल टिंकरिंग लैब्स और आधुनिक पीएम-श्री स्कूलों के जरिए बचपन से ही इनोवेटिव माइंडसेट को गढ़ा जा रहा है। पहले ग्रामीण युवाओं के लिए, दलित, पिछड़ा, आदिवासी समाज के युवाओं के लिए भाषा एक बहुत बड़ी दीवार बन जाती थी। हमने मातृभाषा में पढ़ाई और एक्जाम की पॉलिसी बनाई। आज हमारी सरकार युवाओं को 13 भाषाओं में भर्ती परीक्षाएं देने का विकल्प दे रही है। बॉर्डर जिले के युवाओं को ज्यादा मौका देने के लिए हमने उनका कोटा बढ़ा दिया है। आज बॉर्डर एरियाज के युवाओं को पक्की सरकारी नौकरी देने के लिए विशेष भर्ती रैलियां की जा रही हैं। आज ही यहाँ Central Armed Police Forces में 50 हजार से ज्यादा युवाओं को भर्ती का नियुक्ति पत्र मिला है। मैं इन सभी नौजवानों को विशेष रूप से अपनी शुभकामनाएं देता हूं।

साथियों,

आज चौधरी चरण सिंह जी की जन्म जयंती भी है। ये हमारी सरकार का सौभाग्य है कि हमें इसी साल चौधरी साहब को भारत रत्न से सम्मानित करने का अवसर मिला। मैं उन्हें अपनी श्रद्धांजलि अर्पित करता हूं। आज के दिन को हम किसान दिवस के रूप में मनाते हैं। इस अवसर पर मैं देश के सभी किसानों को, अन्नदाताओं को नमन करता हूं।

साथियों,

चौधरी साहब कहते थे, भारत की प्रगति तभी हो सकेगी, जब भारत के ग्रामीण क्षेत्र की प्रगति होगी। आज हमारी सरकार की नीतियों और निर्णयों से ग्रामीण भारत में भी रोजगार और स्वरोजगार के नए मौके बन रहे हैं। एग्रीकल्चर सेक्टर में बड़ी संख्या में युवाओं को रोजगार मिला है, उन्हें अपने मन का काम करने के लिए मौका मिला है। जब सरकार ने गोबरधन योजना के तहत देश में सैकड़ों गोबरगैस प्लांट बनाए, तो इससे बिजली तो पैदा हुई ही, हजारों नौजवानों को नौकरी भी मिली। जब सरकार ने देश की सैकड़ों कृषि मंडियों को ई-नाम योजना से जोड़ने का काम शुरू किया, तो इससे भी नौजवानों के लिए रोजगार के अनेक नए अवसर बने। जब सरकार ने इथेनॉल की ब्लेडिंग को 20 परसेंट तक बढ़ाने का फैसला किया, तो इससे किसानों को मदद तो हुई ही, शुगर सेक्टर में नई नौकरी के भी मौके बने। जब हमने 9 हजार के लगभग किसान उत्पाद संगठन बनाए, FPO's बनाए तो इससे किसानों को नया बाजार बनाने में मदद मिली और ग्रामीण क्षेत्र में रोजगार भी बने। आज सरकार अन्न भंडारण के लिए हजारों गोदाम बनाने की दुनिया की सबसे बड़ी योजना चला रही है। इन गोदामों का निर्माण भी बड़ी संख्या में रोजगार और स्वरोजगार के मौके लाएगा। अभी कुछ ही दिन पहले सरकार ने बीमा सखी योजना शुरू की है। सरकार का लक्ष्य देश के हर नागरिक को बीमा सुरक्षा से जोड़ने का है। इससे भी बड़ी संख्या में ग्रामीण क्षेत्र में रोजगार के मौके बनेंगे। ड्रोन दीदी अभियान हो, लखपति दीदी अभियान हो, बैंक सखी योजना हो, य़े सारे प्रयास, ये सारे अभियान हमारे कृषि क्षेत्र में, हमारे ग्रामीण क्षेत्र में रोजगार के अंगिनत नए अवसर बना रहे हैं।

साथियों,

आज यहाँ हजारों बेटियों को भी नियुक्ति पत्र दिए गए हैं। आपकी सफलता दूसरी महिलाओं को प्रेरित करेगी। हमारा प्रयास है कि हर क्षेत्र में महिलाएं आत्मनिर्भर बनें। गर्भवती महिलाओं को 26 हफ्ते की छुट्टी के हमारे फैसले ने लाखों बेटियों के करियर को बचाया है, उनके सपनों को टूटने से रोका है। हमारी सरकार ने हर उस बाधा को दूर करने का प्रयास किया है, जो महिलाओं को आगे बढ़ने से रोकती हैं। आजादी के बाद वर्षों तक, स्कूल में अलग टॉयलेट ना होने की वजह से अनेक छात्राओं की पढ़ाई छूट जाती थी। स्वच्छ भारत अभियान के द्वारा हमने इस समस्या का समाधान किया। सुकन्या समृद्धि योजना ने सुनिश्चित किया कि बच्चियों की पढ़ाई में आर्थिक परेशानी ना आए। हमारी सरकार ने 30 करोड़ महिलाओं के जनधन खाते खोले, जिससे उन्हें सरकार की योजनाओं का सीधा फायदा मिलने लगा। मुद्रा योजना से महिलाओं को बिना गारंटी लोन मिलने लगा। महिलाएं पूरे घर को संभालती थीं, लेकिन संपत्ति उनके नाम पर नहीं होती थी। आज पीएम आवास योजना के तहत मिलने वाले ज्यादातर घर महिलाओं के ही नाम पर हैं। पोषण अभियान, सुरक्षित मातृत्व अभियान और आयुष्मान भारत के माध्यम से महिलाओं को बेहतर स्वास्थ्य सुविधाएं मिल रही हैं। हमारी सरकार में नारीशक्ति वंदन अधिनियम के द्वारा विधानसभा और लोकसभा में महिलाओं को आरक्षण मिला है। आज हमारा समाज, हमारा देश, women led development की दिशा में तेजी से आगे बढ़ रहा है।

साथियों,

आज जिन युवा साथियों को नियुक्ति पत्र मिला है, वो एक नई तरह की सरकारी व्यवस्था का हिस्सा बनने जा रहे हैं। सरकारी दफ्तर, सरकारी कामकाज की जो पुरानी छवि बनी हुई थी, पिछले 10 वर्षों में उसमें बड़ा बदलाव आया है। आज सरकारी कर्मचारियों में ज्यादा दक्षता और उत्पादकता दिख रही है। ये सफलता सरकारी कर्मचारियों ने अपनी लगन और मेहनत से हासिल की है। आप भी यहां इस मुकाम तक इसलिए पहुंचे, क्योंकि आप में सीखने की ललक है, आगे बढ़ने की उत्सुकता है। आप आगे के जीवन में भी इसी अप्रोच को बनाए रखें। आपको सीखते रहने में iGOT कर्मयोगी इससे बहुत मदद मिलेगी। iGOT में आपके लिए 1600 से ज्यादा अलग-अलग प्रकार के कोर्स उपलब्ध हैं। इसके माध्यम से आप बहुत कम समय में, प्रभावी तरीके से विभिन्न विषयों में कोर्स कंप्लीट कर सकते हैं। आप युवा हैं, आप देश की ताकत हैं। और, ऐसा कोई लक्ष्य नहीं, जिसे हमारे युवा हासिल ना कर सकें। आपको नई ऊर्जा के साथ नई शुरुआत करनी है। मैं एक बार फिर आज नियुक्ति पत्र पाने वाले युवाओं को बधाई देता हूं। आपके उज्ज्वल भविष्य की ढेर सारी शुभकामनाएं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।