Quoteઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ 2024ના 8માં સંસ્કરણનું ઉદઘાટન કર્યું
Quoteભારતમાં આપણે ટેલિકોમને ન માત્ર કનેક્ટિવિટીનું માધ્યમ બનાવ્યું છે, પરંતુ તેને સમાનતા અને તકનું માધ્યમ પણ બનાવ્યું છે: પ્રધાનમંત્રી
Quoteઅમે ડિજિટલ ઇન્ડિયાના ચાર સ્તંભોની ઓળખ કરી અને એક સાથે ચારેય સ્તંભો પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને અમને પરિણામો મળ્યાં: પ્રધાનમંત્રી
Quoteઅમે વિશ્વને ચિપથી લઈને તૈયાર પ્રોડક્ટ સુધી સંપૂર્ણ પણે મેડ ઇન ઇન્ડિયા ફોન આપવાની દિશામાં કામ કરી રહ્યા છીએ: પ્રધાનમંત્રી
Quoteભારતે માત્ર 10 વર્ષમાં જે ઓપ્ટિકલ ફાઇબર પાથર્યું છે તેની લંબાઈ પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેના અંતર કરતાં આઠ ગણી છે: પ્રધાનમંત્રી
Quoteભારતે ડિજિટલ ટેકનોલોજીનું લોકશાહીકરણ કર્યું છે: પ્રધાનમંત્રી
Quoteઆજે ભારત પાસે એવો ડિજિટલ બુકે છે જે કલ્યાણકારી યોજનાઓને વિશ્વમાં નવી ઊંચાઈએ લઈ જઈ શકે છે: પ્રધાનમંત્રી
Quoteભારત ટેકનોલોજી ક્ષેત્રને સર્વસમાવેશક બનાવવા અને ટેકનોલોજી પ્લેટફોર્મ મારફતે મહિલા સશક્તિકરણના લક્ષ્ય તરફ કામ કરી રહ્યું છેઃ પ્રધાનમંત્રી
Quoteવૈશ્વિક સંસ્થાઓ માટે ડિજિટલ ટેકનોલોજી માટે વૈશ્વિક માળખાનું અને વૈશ્વિક વહીવટ માટે વૈશ્વિક માર્ગદર્શિકાઓના મહત્વને સ્વીકારવાનો સમય આવી ગયો છેઃ પ્રધાનમંત્રી
Quoteઆપણે એ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે આપણું ભવિષ્ય ટેકનિકલ રીતે મજબૂત અને નૈતિક રીતે બંને રીતે મજબૂત હોય, આપણા ભવિષ્યમાં નવીનતાની સાથે-સાથે સમાવેશ પણ હોવો જોઈએઃ પ્રધાનમંત્રી

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં ભારત મંડપમ ખાતે આંતરરાષ્ટ્રીય ટેલિકમ્યુનિકેશન યુનિયન - વર્લ્ડ ટેલિકમ્યુનિકેશન સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન એસેમ્બલી (ડબલ્યુટીએસએ) 2024નું ઉદઘાટન કર્યું. શ્રી મોદીએ આ કાર્યક્રમ દરમિયાન ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ 2024ની 8મી એડિશનનું ઉદઘાટન પણ કર્યું. તેમણે આ પ્રસંગે પ્રદર્શિત પ્રદર્શનનું અવલોકન કર્યું હતું.

આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ કેન્દ્રીય સંચાર મંત્રી શ્રી જ્યોતિરડિયા સિંધિયા, સંચાર રાજ્યમંત્રી શ્રી ચંદ્રશેખર પેમ્માસાની, આઇટીયુના સેક્રેટરી જનરલ સુશ્રી ડોરેન બોગ્દાન-માર્ટિન, વિવિધ વિદેશી દેશોના મંત્રીઓ અને મહાનુભાવો, ઉદ્યોગ જગતના અગ્રણીઓ, ટેલિકોમ નિષ્ણાતો, સ્ટાર્ટઅપ જગતના યુવાનો અને મહિલાઓ અને સજ્જનોને આવકાર આપ્યો હતો. આઇટીયુનાં મહાનુભવોને આવકારતા શ્રી મોદીએ પ્રથમ ડબલ્યુટીએસએ બેઠક માટે ભારતને પસંદ કરવા બદલ આભાર માન્યો હતો અને તેમની પ્રશંસા કરી હતી. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "જ્યારે ટેલિકોમ અને તેની સાથે સંબંધિત ટેકનોલોજીની વાત આવે છે, ત્યારે ભારત સૌથી વધુ કામ કરતા દેશોમાંનો એક છે." ભારતની ઉપલબ્ધિઓ ગણાવતાં શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, ભારત વાસ્તવિક સમયમાં સંપૂર્ણ દુનિયાનાં 40 ટકાથી વધારે લોકોનાં મોબાઇલ ફોન યુઝર બેઝ 120 કરોડ કે 1200 મિલિયન, 95 કરોડ કે 950 મિલિયન ઇન્ટરનેટ વપરાશકર્તાઓ અને ડિજિટલ વ્યવહારો ધરાવે છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, ભારતે પ્રદર્શિત કર્યું હતું કે કેવી રીતે ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી છેલ્લી માઇલ ડિલિવરી માટે અસરકારક સાધન બની ગઈ છે. તેમણે વૈશ્વિક ટેલિકોમ્યુનિકેશન સ્ટાન્ડર્ડ પર ચર્ચા કરવા અને ટેલિકોમ માટે વૈશ્વિક હિત તરીકે ભવિષ્ય પર ચર્ચા કરવા માટે ભારતને સ્થળ તરીકે પસંદ કરવા બદલ દરેકને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

 

|

ડબલ્યુટીએસએ અને ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસની સંયુક્ત સંસ્થાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, ડબલ્યુટીએસએનો ઉદ્દેશ વૈશ્વિક ધારાધોરણો પર કામ કરવાનો છે, ત્યારે ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસની ભૂમિકા સેવાઓ સાથે સંકળાયેલી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, આજની ઇવેન્ટ વૈશ્વિક ધારાધોરણો અને સેવાઓને એક જ મંચ પર લાવે છે. ગુણવત્તાયુક્ત સેવા અને ધારાધોરણો પર ભારતનું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા પર ભાર મૂકતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, ડબલ્યુટીએસએનો અનુભવ ભારતને નવી ઊર્જા પ્રદાન કરશે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ડબલ્યુટીએસએ સર્વસંમતિ મારફતે વિશ્વને સશક્ત બનાવે છે અને જ્યારે ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ કનેક્ટિવિટી મારફતે વિશ્વને મજબૂત કરે છે. એટલે શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, આ કાર્યક્રમમાં સર્વસંમતિ અને કનેક્ટિવિટી જોડાયેલી છે. તેમણે સંઘર્ષથી ઘેરાયેલી આજની દુનિયામાં સમન્વયની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો અને કહ્યું હતું કે, ભારત વસુધૈવ કુટુમ્બકમનાં અમર સંદેશ મારફતે જીવી રહ્યું છે. તેમણે ભારતની અધ્યક્ષતામાં આયોજિત જી-20 શિખર સંમેલનનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને 'વન અર્થ વન ફેમિલી વન ફ્યુચર'નો સંદેશો આપવાની વાત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારત દુનિયાને સંઘર્ષમાંથી બહાર લાવવામાં અને તેને જોડવામાં વ્યસ્ત છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "પ્રાચીન રેશમ માર્ગ હોય કે પછી આજનો ટેકનોલોજીનો માર્ગ, ભારતનું એકમાત્ર મિશન દુનિયાને જોડવાનું અને પ્રગતિનાં નવા દ્વાર ખોલવાનું છે." પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આવી સ્થિતિમાં ડબલ્યુટીએસએ અને આઇએમસીની આ ભાગીદારી એક મહાન સંદેશ છે, જેમાં સ્થાનિક અને વૈશ્વિક જોડાણનો લાભ ફક્ત એક જ દેશને નહીં, પણ સમગ્ર વિશ્વને મળશે.

 

|

શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, "21મી સદીમાં ભારતની મોબાઇલ અને ટેલિકોમ સફર સમગ્ર વિશ્વ માટે અભ્યાસનો વિષય છે." તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, મોબાઇલ અને ટેલિકોમને સમગ્ર વિશ્વમાં એક સુવિધા તરીકે જોવામાં આવે છે, પણ ટેલિકોમ એ કનેક્ટિવિટીનું માધ્યમ હોવાની સાથે ભારતમાં ઇક્વિટી અને તકોનું માધ્યમ છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, અત્યારે ગામડાંઓ અને શહેરો, ધનિક અને ગરીબ વચ્ચેની ખાઈ દૂર કરવામાં ટેલિકોમ એક માધ્યમ તરીકે મદદ કરી રહ્યું છે. એક દાયકા અગાઉ ડિજિટલ ઇન્ડિયાના વિઝન પર પોતાની પ્રસ્તુતિને યાદ કરીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ભારતે પીસ-મીલ અભિગમની સામે સંપૂર્ણ અભિગમ સાથે આગળ વધવાનું છે. શ્રી મોદીએ ડિજિટલ ઇન્ડિયાનાં ચાર આધારસ્તંભ – ઓછી કિંમતનાં ઉપકરણો, દેશનાં દરેક ખૂણે-ખૂણે ડિજિટલ કનેક્ટિવિટીની વિસ્તૃત પહોંચ, સરળતાથી ઉપલબ્ધ ડેટા અને 'ડિજિટલ ફર્સ્ટ'નાં લક્ષ્યાંકની યાદી આપી હતી, જેમને ઓળખી કાઢવામાં આવ્યાં હતાં અને સાથે-સાથે કામ કરવામાં આવ્યાં હતાં, જેનાં સારાં પરિણામો મળ્યાં હતાં.

પ્રધાનમંત્રીએ કનેક્ટિવિટી અને ટેલિકોમ સુધારામાં ભારતની પરિવર્તનકારી સિદ્ધિઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો તથા એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો કે, કેવી રીતે દેશે અંતરિયાળ આદિવાસી, પર્વતીય અને સરહદી વિસ્તારોમાં હજારો મોબાઇલ ટાવરોનું મજબૂત નેટવર્ક ઊભું કર્યું છે, જે દરેક ઘર માટે કનેક્ટિવિટી સુનિશ્ચિત કરે છે. તેમણે કહ્યું કે, સરકારે દેશભરમાં મોબાઈલ ટાવર્સનું મજબૂત નેટવર્ક ઊભું કર્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ માળખાગત સુવિધામાં થયેલી નોંધપાત્ર પ્રગતિ પર ભાર મૂક્યો હતો, જેમાં રેલવે સ્ટેશનો જેવા જાહેર સ્થળોએ વાઇ-ફાઇ સુવિધાઓની ઝડપથી સ્થાપના અને દરિયાની અંદર કેબલ મારફતે આંદામાન-નિકોબાર અને લક્ષદ્વીપ જેવા ટાપુઓનાં જોડાણનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "ફક્ત 10 વર્ષમાં ભારતે ઓપ્ટિકલ ફાઇબર પાથર્યું છે, જે પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેનાં અંતર કરતાં આઠ ગણું વધારે છે." શ્રી મોદીએ ભારતમાં ઝડપથી 5G ટેકનોલોજીના સ્વીકાર તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું હતું અને કહ્યું હતું કે, 5G ટેકનોલોજીનો શુભારંભ બે વર્ષ અગાઉ થયો હતો અને અત્યારે લગભગ દરેક જિલ્લો એકબીજા સાથે જોડાયેલો છે, જે ભારતને દુનિયાનું બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું 5G બજાર બનાવે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ભારત અગાઉથી જ 6G ટેકનોલોજી તરફ આગેકૂચ કરી રહ્યું છે, જે ભવિષ્ય માટે તૈયાર માળખું સુનિશ્ચિત કરે છે.

 

|

ટેલિકોમ ક્ષેત્રમાં સુધારા અંગે ચર્ચા કરતા પ્રધાનમંત્રીએ ડેટાનો ખર્ચ ઘટાડવાના ભારતના પ્રયાસોની નોંધ લીધી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે, વિશ્વના ઘણા દેશો કે જ્યાં એક જીબી ડેટા 10 થી 20 ગણો મોંઘો છે તેની તુલનામાં ભારતમાં ઇન્ટરનેટ ડેટાની કિંમત હવે 12 સેન્ટ પ્રતિ જીબી જેટલી ઓછી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, "આજે દરેક ભારતીય દર મહિને સરેરાશ 30 જીબી ડેટાનો વપરાશ કરે છે."

શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રકારનાં તમામ પ્રયાસોને ચોથા આધારસ્તંભ એટલે કે ડિજિટલ ફર્સ્ટની ભાવના દ્વારા નવા પાયા પર લઈ જવામાં આવ્યાં છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતે ડિજિટલ ટેકનોલોજીનું લોકશાહીકરણ કર્યું હતું અને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ ઊભું કર્યું હતું, જ્યાં આ પ્લેટફોર્મ પર નવીનતાઓએ લાખો નવી તકોનું સર્જન કર્યું હતું. શ્રી મોદીએ જેએએમ ટ્રિનિટી – જન ધન, આધાર અને મોબાઇલની પરિવર્તનકારી શક્તિ પર પ્રકાશ પાડતાં કહ્યું હતું કે, તેને અસંખ્ય નવીનતાઓનો પાયો નાંખ્યો છે. તેમણે યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (યુપીઆઇ)નો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેણે ઘણી કંપનીઓને નવી તકો પ્રદાન કરી છે અને ઓએનડીસી વિશે પણ વાત કરી હતી, જે ડિજિટલ વાણિજ્યમાં ક્રાંતિ લાવશે. પ્રધાનમંત્રીએ કોવિડ-19 મહામારી દરમિયાન ડિજિટલ પ્લેટફોર્મની ભૂમિકા તરફ ધ્યાન દોર્યું હતું, જે જરૂરિયાતમંદ લોકોને નાણાકીય હસ્તાંતરણ, માર્ગદર્શિકાના વાસ્તવિક સમય પર સંચાર, રસીકરણ અભિયાન અને ડિજિટલ રસીનાં પ્રમાણપત્રો સુપરત કરવા જેવી સાતત્યપૂર્ણ પ્રક્રિયાઓ સુનિશ્ચિત કરે છે. ભારતની સફળતાનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ વૈશ્વિક સ્તરે જાહેર માળખાગત સુવિધાનો ડિજિટલ અનુભવ વહેંચવા રાષ્ટ્રની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ભારતનો ડિજિટલ કલગી દુનિયાભરમાં કલ્યાણકારી યોજનાઓને ઉન્નત કરી શકે છે, જે જી-20ની અધ્યક્ષતા દરમિયાન ભારતે ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દેશને તમામ દેશો સાથે તેનું ડીપીઆઈ જ્ઞાન વહેંચવાની ખુશી છે.

ડબલ્યુટીએસએ દરમિયાન મહિલાઓના નેટવર્કની પહેલના મહત્વ પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારત મહિલાઓ સંચાલિત વિકાસ પર ખૂબ જ ગંભીરતાથી કામ કરી રહ્યું છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, જી-20નાં ભારતનાં રાષ્ટ્રપતિ પદ દરમિયાન આ પ્રતિબદ્ધતાને આગળ વધારવામાં આવી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારત ટેકનોલોજી પ્લેટફોર્મ મારફતે મહિલાઓને સશક્ત બનાવીને ટેકનોલોજી ક્ષેત્રને સર્વસમાવેશક બનાવવાનાં લક્ષ્યાંક તરફ કામ કરી રહ્યું છે. તેમણે ભારતનાં અંતરિક્ષ અભિયાનોમાં મહિલા વૈજ્ઞાનિકોની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા, ભારતનાં સ્ટાર્ટઅપ્સમાં મહિલા સહ-સ્થાપકોની વધતી સંખ્યા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ એ બાબતની પણ નોંધ લીધી હતી કે, ભારતનાં સ્ટેમ શિક્ષણમાં મહિલા વિદ્યાર્થીઓની 40 ટકા ભાગીદારી છે અને ભારત ટેકનોલોજી લીડરશિપમાં મહિલાઓ માટે અનેક તકોનું સર્જન કરી રહ્યું છે. શ્રી મોદીએ કૃષિમાં ડ્રોન ક્રાંતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકારનાં નમો ડ્રોન દીદી કાર્યક્રમ પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેનું નેતૃત્વ ભારતનાં ગામડાઓની મહિલાઓ કરી રહી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ભારતે ડિજિટલ બેંકિંગ અને ડિજિટલ પેમેન્ટને દરેક ઘરમાં પહોંચાડવા માટે બેંક સખી કાર્યક્રમ પણ શરૂ કર્યો હતો, જે ડિજિટલ જાગૃતિ તરફ દોરી ગયો હતો. ભારતની પ્રાથમિક હેલ્થકેર, મેટરનિટી અને ચાઈલ્ડ કેરમાં આશા અને આંગણવાડી કાર્યકર્તાઓની મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકાનો ઉલ્લેખ કરીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, અત્યારે આ કાર્યકર્તાઓ ટેબ અને એપ્સ મારફતે તમામ કામગીરી પર નજર રાખી રહ્યાં છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ભારત મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકો માટે ઓનલાઇન માર્કેટિંગ પ્લેટફોર્મ મહિલા ઇ-હાટ કાર્યક્રમ પણ ચલાવી રહ્યું છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, આજે દરેક ગામમાં ભારતની મહિલાઓ આવી ટેકનોલોજી પર કામ કરી રહી છે તે અકલ્પનીય છે. શ્રી મોદીએ એવી આશા વ્યક્ત કરી હતી કે, આગામી સમયમાં ભારત તેનો વ્યાપ વધારશે, જેમાં ભારતની દરેક દિકરી ટેકનોલોજી ક્ષેત્રમાં અગ્રેસર હશે.

 

|

પ્રધાનમંત્રીએ ડિજિટલ ટેકનોલોજી માટે વૈશ્વિક માળખું સ્થાપિત કરવાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતે જી-20નાં રાષ્ટ્રપતિ પદ દરમિયાન આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો તથા વૈશ્વિક સંસ્થાઓને વૈશ્વિક શાસન માટે તેનાં મહત્ત્વને ઓળખવા અપીલ કરી હતી. પીએમ મોદીએ કહ્યું, "હવે સમય આવી ગયો છે કે વૈશ્વિક સંસ્થાઓએ વૈશ્વિક શાસનના મહત્વને સ્વીકારવું જોઈએ." વૈશ્વિક સ્તરે ટેકનોલોજી માટે 'શું કરવું અને શું ન કરવું'નું આયોજન કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ ડિજિટલ સાધનો અને એપ્લિકેશન્સની સરહદ વિનાની પ્રકૃતિ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો તથા સાયબર જોખમોનો સામનો કરવા અને વૈશ્વિક સંસ્થાઓ દ્વારા સામૂહિક કામગીરી કરવા આંતરરાષ્ટ્રીય જોડાણ માટે અપીલ કરી હતી. તેમણે ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર સાથે સમાનતા દર્શાવી હતી, જેનું માળખું પહેલેથી જ સુસ્થાપિત છે. પીએમ મોદીએ ડબ્લ્યુટીએસએને સુરક્ષિત ડિજિટલ ઇકોસિસ્ટમ અને ટેલિકમ્યુનિકેશન માટે સલામત ચેનલ બનાવવા માટે સક્રિય ભૂમિકા નિભાવવા હાકલ કરી છે. એકબીજા સાથે જોડાયેલા વિશ્વમાં સલામતી એ પછીનો વિચાર ન હોઈ શકે. ભારતનો ડેટા સંરક્ષણ કાયદો અને રાષ્ટ્રીય સાયબર સુરક્ષા વ્યૂહરચના સુરક્ષિત ડિજિટલ વાતાવરણનું નિર્માણ કરવાની અમારી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે." પ્રધાનમંત્રીએ એસેમ્બલીના સભ્યોને એવા માપદંડો તૈયાર કરવા વિનંતી કરી હતી કે, જે સર્વસમાવેશક, સુરક્ષિત અને ભવિષ્યના પડકારોને અનુકૂળ હોય, જેમાં નૈતિક એઆઇ અને ડેટા ગોપનીયતાનાં ધોરણો સામેલ છે, જે દેશોની વિવિધતાનું સન્માન કરે છે.

 

|

પ્રધાનમંત્રીએ હાલ ચાલી રહેલી ટેકનોલોજીકલ ક્રાંતિ માટે માનવ-કેન્દ્રિત પરિમાણની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો અને જવાબદાર અને સ્થાયી નવીનતા માટે અપીલ કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આજે નિર્ધારિત માપદંડો ભવિષ્યની દિશા નક્કી કરશે અને એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો કે, સુરક્ષા, સન્માન અને સમાનતાનાં સિદ્ધાંતો આપણી ચર્ચાનાં કેન્દ્રમાં હોવાં જોઈએ. તેમણે કહ્યું હતું કે, અમારું લક્ષ્ય એ હોવું જોઈએ કે આ ડિજિટલ પરિવર્તનમાં કોઈ પણ દેશ, કોઈ ક્ષેત્ર અને કોઈ સમુદાય પાછળ ન રહે અને સમાવેશ સાથે સંતુલિત નવીનતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો. તેમણે ભવિષ્ય તકનીકી રીતે મજબૂત તેમજ નવીનતા તેમજ સમાવેશન સાથે નૈતિક રીતે યોગ્ય છે તેની ખાતરી કરવા વિનંતી કરી. સંબોધનના સમાપનમાં પ્રધાનમંત્રીએ ડબલ્યુટીએસએની સફળતા માટે શુભેચ્છા પાઠવી હતી અને સાથ-સહકાર પણ આપ્યો હતો.

આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય સંચાર મંત્રી શ્રી જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા અને કેન્દ્રીય સંચાર રાજ્યમંત્રી શ્રી ચંદ્રશેખર પેમ્માસાની વિવિધ ઉદ્યોગજગતના અગ્રણીઓ સાથે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

પાશ્વભાગ

વર્લ્ડ ટેલિકમ્યુનિકેશન સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન એસેમ્બલી અથવા ડબલ્યુટીએસએ એ ઇન્ટરનેશનલ ટેલિકમ્યુનિકેશન યુનિયન, યુનાઇટેડ નેશન્સ એજન્સી ફોર ડિજિટલ ટેકનોલોજીસના સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન કાર્ય માટેની ગવર્નિંગ કોન્ફરન્સ છે, જે દર ચાર વર્ષે યોજવામાં આવે છે. આ પહેલીવાર છે જ્યારે આઇટીયુ-ડબલ્યુટીએસએનું આયોજન ભારત અને એશિયા-પેસિફિકમાં કરવામાં આવશે. આ મહત્ત્વપૂર્ણ વૈશ્વિક ઇવેન્ટ છે, જે ટેલિકોમ, ડિજિટલ અને આઇસીટી ક્ષેત્રોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા 190થી વધારે દેશોના 3,000થી વધારે ઉદ્યોગજગતના અગ્રણીઓ, નીતિઘડવૈયાઓ અને ટેક નિષ્ણાતોને એકમંચ પર લાવશે.

 

|

ડબલ્યુટીએસએ 2024 દેશોને 6જી, એઆઇ, આઇઓટી, બિગ ડેટા, સાયબર સિક્યોરિટી વગેરે જેવી આગામી પેઢીની મહત્વપૂર્ણ ટેકનોલોજીના ધોરણોના ભવિષ્ય પર ચર્ચા કરવા અને નક્કી કરવા માટે એક મંચ પ્રદાન કરશે. ભારતમાં આ ઇવેન્ટનું આયોજન કરવાથી દેશને વૈશ્વિક ટેલિકોમ એજન્ડાને આકાર આપવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવવાની તક મળશે અને ભવિષ્યની ટેકનોલોજીનો માર્ગ નક્કી થશે. ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ્સ અને સંશોધન સંસ્થાઓ બૌદ્ધિક સંપત્તિ અધિકારો અને માનક આવશ્યક પેટન્ટ્સના વિકાસની નિર્ણાયક આંતરદૃષ્ટિ મેળવવા માટે તૈયાર છે.

 

|

ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ 2024 ભારતની ઇનોવેશન ઇકોસિસ્ટમને પ્રદર્શિત કરશે, જ્યાં અગ્રણી ટેલિકોમ કંપનીઓ અને નવીનતાઓ ક્વોન્ટમ ટેકનોલોજી અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમીમાં થયેલી પ્રગતિને પ્રકાશિત કરશે, સાથે સાથે 6જી, 5જી યુઝ-કેસ શોકેસ, ક્લાઉડ એન્ડ એજ કમ્પ્યુટિંગ, આઇઓટી, સેમિકન્ડક્ટર્સ, સાયબર સિક્યોરિટી, ગ્રીન ટેક, સેટકોમ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.

એશિયાનું સૌથી મોટું ડિજિટલ ટેકનોલોજી ફોરમ ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ, ટેકનોલોજી અને ટેલિકોમ ઇકોસિસ્ટમમાં ઉદ્યોગ, સરકાર, શિક્ષણવિદો, સ્ટાર્ટઅપ્સ અને અન્ય મુખ્ય હિસ્સેદારો માટે નવીન ઉકેલો, સેવાઓ અને અત્યાધુનિક ઉપયોગના કેસો પ્રદર્શિત કરવા માટે વિશ્વભરમાં જાણીતું પ્લેટફોર્મ બની ગયું છે. ઇન્ડિયા મોબાઇલ કોંગ્રેસ 2024માં 400થી વધારે પ્રદર્શકો, આશરે 900 સ્ટાર્ટઅપ્સ અને 120થી વધારે દેશોની ભાગીદારી પ્રદર્શિત થશે. આ ઇવેન્ટનો ઉદ્દેશ 900થી વધારે ટેકનોલોજી યુઝ કેસનાં દૃશ્યો પ્રદર્શિત કરવાનો, 100થી વધારે સત્રોનું આયોજન કરવાનો અને 600થી વધારે વૈશ્વિક અને ભારતીય વક્તાઓ સાથે ચર્ચા કરવાનો છે.

 

Click here to read full text speech

  • Gopal Saha December 23, 2024

    Modi ji is a
  • Jahangir Ahmad Malik December 20, 2024

    ❣️❣️❣️❣️❣️❣️❣️
  • Vivek Kumar Gupta December 20, 2024

    नमो ..🙏🙏🙏🙏🙏
  • Vivek Kumar Gupta December 20, 2024

    नमो ............................🙏🙏🙏🙏🙏
  • Siva Prakasam December 17, 2024

    🌺💐 jai sri ram💐🌻
  • Pinaki Ghosh December 16, 2024

    Bharat mata ki jai
  • JYOTI KUMAR SINGH December 09, 2024

    🙏
  • Mithilesh Kumar Singh December 01, 2024

    Jay Sri Ram
  • Some nath kar November 23, 2024

    Bharat Mata Ki Jay 🇮🇳
  • Kushal shiyal November 22, 2024

    Jay shri krishna.🙏 .
Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
Namo Drone Didi, Kisan Drones & More: How India Is Changing The Agri-Tech Game

Media Coverage

Namo Drone Didi, Kisan Drones & More: How India Is Changing The Agri-Tech Game
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
In future leadership, SOUL's objective should be to instill both the Steel and Spirit in every sector to build Viksit Bharat: PM
February 21, 2025
QuoteThe School of Ultimate Leadership (SOUL) will shape leaders who excel nationally and globally: PM
QuoteToday, India is emerging as a global powerhouse: PM
QuoteLeaders must set trends: PM
QuoteIn future leadership, SOUL's objective should be to instill both the Steel and Spirit in every sector to build Viksit Bharat: PM
QuoteIndia needs leaders who can develop new institutions of global excellence: PM
QuoteThe bond forged by a shared purpose is stronger than blood: PM

His Excellency,

भूटान के प्रधानमंत्री, मेरे Brother दाशो शेरिंग तोबगे जी, सोल बोर्ड के चेयरमैन सुधीर मेहता, वाइस चेयरमैन हंसमुख अढ़िया, उद्योग जगत के दिग्गज, जो अपने जीवन में, अपने-अपने क्षेत्र में लीडरशिप देने में सफल रहे हैं, ऐसे अनेक महानुभावों को मैं यहां देख रहा हूं, और भविष्य जिनका इंतजार कर रहा है, ऐसे मेरे युवा साथियों को भी यहां देख रहा हूं।

साथियों,

कुछ आयोजन ऐसे होते हैं, जो हृदय के बहुत करीब होते हैं, और आज का ये कार्यक्रम भी ऐसा ही है। नेशन बिल्डिंग के लिए, बेहतर सिटिजन्स का डेवलपमेंट ज़रूरी है। व्यक्ति निर्माण से राष्ट्र निर्माण, जन से जगत, जन से जग, ये किसी भी ऊंचाई को प्राप्त करना है, विशालता को पाना है, तो आरंभ जन से ही शुरू होता है। हर क्षेत्र में बेहतरीन लीडर्स का डेवलपमेंट बहुत जरूरी है, और समय की मांग है। और इसलिए The School of Ultimate Leadership की स्थापना, विकसित भारत की विकास यात्रा में एक बहुत महत्वपूर्ण और बहुत बड़ा कदम है। इस संस्थान के नाम में ही ‘सोल’ है, ऐसा नहीं है, ये भारत की सोशल लाइफ की soul बनने वाला है, और हम लोग जिससे भली-भांति परिचित हैं, बार-बार सुनने को मिलता है- आत्मा, अगर इस सोल को उस भाव से देखें, तो ये आत्मा की अनुभूति कराता है। मैं इस मिशन से जुड़े सभी साथियों का, इस संस्थान से जुड़े सभी महानुभावों का हृदय से बहुत-बहुत अभिनंदन करता हूं। बहुत जल्द ही गिफ्ट सिटी के पास The School of Ultimate Leadership का एक विशाल कैंपस भी बनकर तैयार होने वाला है। और अभी जब मैं आपके बीच आ रहा था, तो चेयरमैन श्री ने मुझे उसका पूरा मॉडल दिखाया, प्लान दिखाया, वाकई मुझे लगता है कि आर्किटेक्चर की दृष्टि से भी ये लीडरशिप लेगा।

|

साथियों,

आज जब The School of Ultimate Leadership- सोल, अपने सफर का पहला बड़ा कदम उठा रहा है, तब आपको ये याद रखना है कि आपकी दिशा क्या है, आपका लक्ष्य क्या है? स्वामी विवेकानंद ने कहा था- “Give me a hundred energetic young men and women and I shall transform India.” स्वामी विवेकानंद जी, भारत को गुलामी से बाहर निकालकर भारत को ट्रांसफॉर्म करना चाहते थे। और उनका विश्वास था कि अगर 100 लीडर्स उनके पास हों, तो वो भारत को आज़ाद ही नहीं बल्कि दुनिया का नंबर वन देश बना सकते हैं। इसी इच्छा-शक्ति के साथ, इसी मंत्र को लेकर हम सबको और विशेषकर आपको आगे बढ़ना है। आज हर भारतीय 21वीं सदी के विकसित भारत के लिए दिन-रात काम कर रहा है। ऐसे में 140 करोड़ के देश में भी हर सेक्टर में, हर वर्टिकल में, जीवन के हर पहलू में, हमें उत्तम से उत्तम लीडरशिप की जरूरत है। सिर्फ पॉलीटिकल लीडरशिप नहीं, जीवन के हर क्षेत्र में School of Ultimate Leadership के पास भी 21st सेंचुरी की लीडरशिप तैयार करने का बहुत बड़ा स्कोप है। मुझे विश्वास है, School of Ultimate Leadership से ऐसे लीडर निकलेंगे, जो देश ही नहीं बल्कि दुनिया की संस्थाओं में, हर क्षेत्र में अपना परचम लहराएंगे। और हो सकता है, यहां से ट्रेनिंग लेकर निकला कोई युवा, शायद पॉलिटिक्स में नया मुकाम हासिल करे।

साथियों,

कोई भी देश जब तरक्की करता है, तो नेचुरल रिसोर्सेज की अपनी भूमिका होती ही है, लेकिन उससे भी ज्यादा ह्यूमेन रिसोर्स की बहुत बड़ी भूमिका है। मुझे याद है, जब महाराष्ट्र और गुजरात के अलग होने का आंदोलन चल रहा था, तब तो हम बहुत बच्चे थे, लेकिन उस समय एक चर्चा ये भी होती थी, कि गुजरात अलग होकर के क्या करेगा? उसके पास कोई प्राकृतिक संसाधन नहीं है, कोई खदान नहीं है, ना कोयला है, कुछ नहीं है, ये करेगा क्या? पानी भी नहीं है, रेगिस्तान है और उधर पाकिस्तान है, ये करेगा क्या? और ज्यादा से ज्यादा इन गुजरात वालों के पास नमक है, और है क्या? लेकिन लीडरशिप की ताकत देखिए, आज वही गुजरात सब कुछ है। वहां के जन सामान्य में ये जो सामर्थ्य था, रोते नहीं बैठें, कि ये नहीं है, वो नहीं है, ढ़िकना नहीं, फलाना नहीं, अरे जो है सो वो। गुजरात में डायमंड की एक भी खदान नहीं है, लेकिन दुनिया में 10 में से 9 डायमंड वो है, जो किसी न किसी गुजराती का हाथ लगा हुआ होता है। मेरे कहने का तात्पर्य ये है कि सिर्फ संसाधन ही नहीं, सबसे बड़ा सामर्थ्य होता है- ह्यूमन रिसोर्स में, मानवीय सामर्थ्य में, जनशक्ति में और जिसको आपकी भाषा में लीडरशिप कहा जाता है।

21st सेंचुरी में तो ऐसे रिसोर्स की ज़रूरत है, जो इनोवेशन को लीड कर सकें, जो स्किल को चैनेलाइज कर सकें। आज हम देखते हैं कि हर क्षेत्र में स्किल का कितना बड़ा महत्व है। इसलिए जो लीडरशिप डेवलपमेंट का क्षेत्र है, उसे भी नई स्किल्स चाहिए। हमें बहुत साइंटिफिक तरीके से लीडरशिप डेवलपमेंट के इस काम को तेज गति से आगे बढ़ाना है। इस दिशा में सोल की, आपके संस्थान की बहुत बड़ी भूमिका है। मुझे ये जानकर अच्छा लगा कि आपने इसके लिए काम भी शुरु कर दिया है। विधिवत भले आज आपका ये पहला कार्यक्रम दिखता हो, मुझे बताया गया कि नेशनल एजुकेशन पॉलिसी के effective implementation के लिए, State Education Secretaries, State Project Directors और अन्य अधिकारियों के लिए वर्क-शॉप्स हुई हैं। गुजरात के चीफ मिनिस्टर ऑफिस के स्टाफ में लीडरशिप डेवलपमेंट के लिए चिंतन शिविर लगाया गया है। और मैं कह सकता हूं, ये तो अभी शुरुआत है। अभी तो सोल को दुनिया का सबसे बेहतरीन लीडरशिप डेवलपमेंट संस्थान बनते देखना है। और इसके लिए परिश्रम करके दिखाना भी है।

साथियों,

आज भारत एक ग्लोबल पावर हाउस के रूप में Emerge हो रहा है। ये Momentum, ये Speed और तेज हो, हर क्षेत्र में हो, इसके लिए हमें वर्ल्ड क्लास लीडर्स की, इंटरनेशनल लीडरशिप की जरूरत है। SOUL जैसे Leadership Institutions, इसमें Game Changer साबित हो सकते हैं। ऐसे International Institutions हमारी Choice ही नहीं, हमारी Necessity हैं। आज भारत को हर सेक्टर में Energetic Leaders की भी जरूरत है, जो Global Complexities का, Global Needs का Solution ढूंढ पाएं। जो Problems को Solve करते समय, देश के Interest को Global Stage पर सबसे आगे रखें। जिनकी अप्रोच ग्लोबल हो, लेकिन सोच का एक महत्वपूर्ण हिस्सा Local भी हो। हमें ऐसे Individuals तैयार करने होंगे, जो Indian Mind के साथ, International Mind-set को समझते हुए आगे बढ़ें। जो Strategic Decision Making, Crisis Management और Futuristic Thinking के लिए हर पल तैयार हों। अगर हमें International Markets में, Global Institutions में Compete करना है, तो हमें ऐसे Leaders चाहिए जो International Business Dynamics की समझ रखते हों। SOUL का काम यही है, आपकी स्केल बड़ी है, स्कोप बड़ा है, और आपसे उम्मीद भी उतनी ही ज्यादा हैं।

|

साथियों,

आप सभी को एक बात हमेशा- हमेशा उपयोगी होगी, आने वाले समय में Leadership सिर्फ Power तक सीमित नहीं होगी। Leadership के Roles में वही होगा, जिसमें Innovation और Impact की Capabilities हों। देश के Individuals को इस Need के हिसाब से Emerge होना पड़ेगा। SOUL इन Individuals में Critical Thinking, Risk Taking और Solution Driven Mindset develop करने वाला Institution होगा। आने वाले समय में, इस संस्थान से ऐसे लीडर्स निकलेंगे, जो Disruptive Changes के बीच काम करने को तैयार होंगे।

साथियों,

हमें ऐसे लीडर्स बनाने होंगे, जो ट्रेंड बनाने में नहीं, ट्रेंड सेट करने के लिए काम करने वाले हों। आने वाले समय में जब हम Diplomacy से Tech Innovation तक, एक नई लीडरशिप को आगे बढ़ाएंगे। तो इन सारे Sectors में भारत का Influence और impact, दोनों कई गुणा बढ़ेंगे। यानि एक तरह से भारत का पूरा विजन, पूरा फ्यूचर एक Strong Leadership Generation पर निर्भर होगा। इसलिए हमें Global Thinking और Local Upbringing के साथ आगे बढ़ना है। हमारी Governance को, हमारी Policy Making को हमने World Class बनाना होगा। ये तभी हो पाएगा, जब हमारे Policy Makers, Bureaucrats, Entrepreneurs, अपनी पॉलिसीज़ को Global Best Practices के साथ जोड़कर Frame कर पाएंगे। और इसमें सोल जैसे संस्थान की बहुत बड़ी भूमिका होगी।

साथियों,

मैंने पहले भी कहा कि अगर हमें विकसित भारत बनाना है, तो हमें हर क्षेत्र में तेज गति से आगे बढ़ना होगा। हमारे यहां शास्त्रों में कहा गया है-

यत् यत् आचरति श्रेष्ठः, तत् तत् एव इतरः जनः।।

यानि श्रेष्ठ मनुष्य जैसा आचरण करता है, सामान्य लोग उसे ही फॉलो करते हैं। इसलिए, ऐसी लीडरशिप ज़रूरी है, जो हर aspect में वैसी हो, जो भारत के नेशनल विजन को रिफ्लेक्ट करे, उसके हिसाब से conduct करे। फ्यूचर लीडरशिप में, विकसित भारत के निर्माण के लिए ज़रूरी स्टील और ज़रूरी स्पिरिट, दोनों पैदा करना है, SOUL का उद्देश्य वही होना चाहिए। उसके बाद जरूरी change और रिफॉर्म अपने आप आते रहेंगे।

|

साथियों,

ये स्टील और स्पिरिट, हमें पब्लिक पॉलिसी और सोशल सेक्टर्स में भी पैदा करनी है। हमें Deep-Tech, Space, Biotech, Renewable Energy जैसे अनेक Emerging Sectors के लिए लीडरशिप तैयार करनी है। Sports, Agriculture, Manufacturing और Social Service जैसे Conventional Sectors के लिए भी नेतृत्व बनाना है। हमें हर सेक्टर्स में excellence को aspire ही नहीं, अचीव भी करना है। इसलिए, भारत को ऐसे लीडर्स की जरूरत होगी, जो Global Excellence के नए Institutions को डेवलप करें। हमारा इतिहास तो ऐसे Institutions की Glorious Stories से भरा पड़ा है। हमें उस Spirit को revive करना है और ये मुश्किल भी नहीं है। दुनिया में ऐसे अनेक देशों के उदाहरण हैं, जिन्होंने ये करके दिखाया है। मैं समझता हूं, यहां इस हॉल में बैठे साथी और बाहर जो हमें सुन रहे हैं, देख रहे हैं, ऐसे लाखों-लाख साथी हैं, सब के सब सामर्थ्यवान हैं। ये इंस्टीट्यूट, आपके सपनों, आपके विजन की भी प्रयोगशाला होनी चाहिए। ताकि आज से 25-50 साल बाद की पीढ़ी आपको गर्व के साथ याद करें। आप आज जो ये नींव रख रहे हैं, उसका गौरवगान कर सके।

साथियों,

एक institute के रूप में आपके सामने करोड़ों भारतीयों का संकल्प और सपना, दोनों एकदम स्पष्ट होना चाहिए। आपके सामने वो सेक्टर्स और फैक्टर्स भी स्पष्ट होने चाहिए, जो हमारे लिए चैलेंज भी हैं और opportunity भी हैं। जब हम एक लक्ष्य के साथ आगे बढ़ते हैं, मिलकर प्रयास करते हैं, तो नतीजे भी अद्भुत मिलते हैं। The bond forged by a shared purpose is stronger than blood. ये माइंड्स को unite करता है, ये passion को fuel करता है और ये समय की कसौटी पर खरा उतरता है। जब Common goal बड़ा होता है, जब आपका purpose बड़ा होता है, ऐसे में leadership भी विकसित होती है, Team spirit भी विकसित होती है, लोग खुद को अपने Goals के लिए dedicate कर देते हैं। जब Common goal होता है, एक shared purpose होता है, तो हर individual की best capacity भी बाहर आती है। और इतना ही नहीं, वो बड़े संकल्प के अनुसार अपनी capabilities बढ़ाता भी है। और इस process में एक लीडर डेवलप होता है। उसमें जो क्षमता नहीं है, उसे वो acquire करने की कोशिश करता है, ताकि औऱ ऊपर पहुंच सकें।

साथियों,

जब shared purpose होता है तो team spirit की अभूतपूर्व भावना हमें गाइड करती है। जब सारे लोग एक shared purpose के co-traveller के तौर पर एक साथ चलते हैं, तो एक bonding विकसित होती है। ये team building का प्रोसेस भी leadership को जन्म देता है। हमारी आज़ादी की लड़ाई से बेहतर Shared purpose का क्या उदाहरण हो सकता है? हमारे freedom struggle से सिर्फ पॉलिटिक्स ही नहीं, दूसरे सेक्टर्स में भी लीडर्स बने। आज हमें आज़ादी के आंदोलन के उसी भाव को वापस जीना है। उसी से प्रेरणा लेते हुए, आगे बढ़ना है।

साथियों,

संस्कृत में एक बहुत ही सुंदर सुभाषित है:

अमन्त्रं अक्षरं नास्ति, नास्ति मूलं अनौषधम्। अयोग्यः पुरुषो नास्ति, योजकाः तत्र दुर्लभः।।

यानि ऐसा कोई शब्द नहीं, जिसमें मंत्र ना बन सके। ऐसी कोई जड़ी-बूटी नहीं, जिससे औषधि ना बन सके। कोई भी ऐसा व्यक्ति नहीं, जो अयोग्य हो। लेकिन सभी को जरूरत सिर्फ ऐसे योजनाकार की है, जो उनका सही जगह इस्तेमाल करे, उन्हें सही दिशा दे। SOUL का रोल भी उस योजनाकार का ही है। आपको भी शब्दों को मंत्र में बदलना है, जड़ी-बूटी को औषधि में बदलना है। यहां भी कई लीडर्स बैठे हैं। आपने लीडरशिप के ये गुर सीखे हैं, तराशे हैं। मैंने कहीं पढ़ा था- If you develop yourself, you can experience personal success. If you develop a team, your organization can experience growth. If you develop leaders, your organization can achieve explosive growth. इन तीन वाक्यों से हमें हमेशा याद रहेगा कि हमें करना क्या है, हमें contribute करना है।

|

साथियों,

आज देश में एक नई सामाजिक व्यवस्था बन रही है, जिसको वो युवा पीढी गढ़ रही है, जो 21वीं सदी में पैदा हुई है, जो बीते दशक में पैदा हुई है। ये सही मायने में विकसित भारत की पहली पीढ़ी होने जा रही है, अमृत पीढ़ी होने जा रही है। मुझे विश्वास है कि ये नया संस्थान, ऐसी इस अमृत पीढ़ी की लीडरशिप तैयार करने में एक बहुत ही महत्वपूर्ण भूमिका निभाएगा। एक बार फिर से आप सभी को मैं बहुत-बहुत शुभकामनाएं देता हूं।

भूटान के राजा का आज जन्मदिन होना, और हमारे यहां यह अवसर होना, ये अपने आप में बहुत ही सुखद संयोग है। और भूटान के प्रधानमंत्री जी का इतने महत्वपूर्ण दिवस में यहां आना और भूटान के राजा का उनको यहां भेजने में बहुत बड़ा रोल है, तो मैं उनका भी हृदय से बहुत-बहुत आभार व्यक्त करता हूं।

|

साथियों,

ये दो दिन, अगर मेरे पास समय होता तो मैं ये दो दिन यहीं रह जाता, क्योंकि मैं कुछ समय पहले विकसित भारत का एक कार्यक्रम था आप में से कई नौजवान थे उसमें, तो लगभग पूरा दिन यहां रहा था, सबसे मिला, गप्पे मार रहा था, मुझे बहुत कुछ सीखने को मिला, बहुत कुछ जानने को मिला, और आज तो मेरा सौभाग्य है, मैं देख रहा हूं कि फर्स्ट रो में सारे लीडर्स वो बैठे हैं जो अपने जीवन में सफलता की नई-नई ऊंचाइयां प्राप्त कर चुके हैं। ये आपके लिए बड़ा अवसर है, इन सबके साथ मिलना, बैठना, बातें करना। मुझे ये सौभाग्य नहीं मिलता है, क्योंकि मुझे जब ये मिलते हैं तब वो कुछ ना कुछ काम लेकर आते हैं। लेकिन आपको उनके अनुभवों से बहुत कुछ सीखने को मिलेगा, जानने को मिलेगा। ये स्वयं में, अपने-अपने क्षेत्र में, बड़े अचीवर्स हैं। और उन्होंने इतना समय आप लोगों के लिए दिया है, इसी में मन लगता है कि इस सोल नाम की इंस्टीट्यूशन का मैं एक बहुत उज्ज्वल भविष्य देख रहा हूं, जब ऐसे सफल लोग बीज बोते हैं तो वो वट वृक्ष भी सफलता की नई ऊंचाइयों को प्राप्त करने वाले लीडर्स को पैदा करके रहेगा, ये पूरे विश्वास के साथ मैं फिर एक बार इस समय देने वाले, सामर्थ्य बढ़ाने वाले, शक्ति देने वाले हर किसी का आभार व्यक्त करते हुए, मेरे नौजवानों के लिए मेरे बहुत सपने हैं, मेरी बहुत उम्मीदें हैं और मैं हर पल, मैं मेरे देश के नौजवानों के लिए कुछ ना कुछ करता रहूं, ये भाव मेरे भीतर हमेशा पड़ा रहता है, मौका ढूंढता रहता हूँ और आज फिर एक बार वो अवसर मिला है, मेरी तरफ से नौजवानों को बहुत-बहुत शुभकामनाएं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।