જે જિલ્લાઓમાં નવી મેડિકલ કૉલેજો સ્થપાઇ રહી છે એ છે વિરુધુનગર, નમક્કલ, નિલગિરીસ, તિરુપ્પુર, થિરુવલ્લુર, નાગપટ્ટનમ, ડિંડીગુલ, કલ્લાકુરુચિ, અરિયાલુર, રામનાથપુરમ અને કૃષ્ણાગિરી.
છેલ્લાં સાત વર્ષોમાં, મેડિકલ કૉલેજોની સંખ્યા વધીને 596 થઈ છે, 54%નો વધારો
મેડિકલ અંડર ગ્રેજ્યુએટ અને પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ બેઠકો વધીને આશરે 1 લાખ 48 હજાર બેઠકો, 2014માં 82 હજાર બેઠકો કરતા આશરે 80%નો વધારો
“2014માં એઈમ્સની સંખ્યા 7 હતી એ આજે વધીને 22 થઈ છે ”
““ભવિષ્ય એ સમાજોનું છે જે આરોગ્ય સંભાળમાં રોકાણ કરે. ભારત સરકાર આ ક્ષેત્રમાં ઘણા સુધારા લાવી છે” ”
““આગામી પાંચ વર્ષોમાં તમિલનાડુને રૂપિયા ત્રણ હજાર કરોડથી વધુની મદદ કરાશે. આનાથી સમગ્ર રાજ્યમાં શહેરી આરોગ્ય અને સુખાકારી કેન્દ્રો, જિલ્લા જાહેર આરોગ્ય લેબ્સ અને ક્રિટિકલ કેર બ્લૉક્સ સ્થાપવામાં મદદ મળશે” ”
“““તમિલનાડુની ભાષા અને સંસ્કૃતિની સમૃદ્ધિ મને હંમેશા આકર્ષે છે” ” ”

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે તમિલનાડુમાં વીડિયો કૉન્ફરન્સના માધ્યમથી 11 નવી મેડિકલ કૉલેજો અને સેન્ટ્રલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ક્લાસિકલ તમિલ (સીઆઇસીટી)નું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયા, ડૉ. એલ મુરુગન અને ડૉ. ભારતી પવાર, તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી થિરુ એમ. કે. સ્ટાલિન આ અવસરે ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

સમારોહને સંબોધન કરતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે 11 મેડિકલ કૉલેજોનાં ઉદ્ઘાટન અને સેન્ટ્રલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ક્લાસિકલ તમિલનાં ઉદ્ઘાટન સાથે સમાજની તંદુરસ્તી આગળ વધારાઇ રહી છે અને સાથે સાથે આપણી સંસ્કૃતિ સાથેનું આપણું જોડાણ પણ વધારે મજબૂત થઈ રહ્યું છે.


પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે તબીબોની તંગી લાંબા સમયથી એક સમસ્યા રહી હતી અને હાલની સરકારે આ મહત્વપૂર્ણ તફાવતને પૂરવાને અગ્રતા આપી હતી. તેમણે માહિતી આપી હતી કે 2014માં, દેશમાં 387 મેડિકલ કૉલેજો હતી. છેલ્લાં માત્ર સાત વર્ષોમાં, આ સંખ્યા વધીને 596 મેડિકલ કૉલેજોની થઈ છે. આ 54%નો વધારો છે. 2014માં ભારતમાં આશરે 82 હજાર મેડિકલ અંડર ગ્રેજ્યુએટ અને પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ બેઠકો હતી. છેલ્લાં સાત વર્ષોમાં, આ સંખ્યા વધીને આશરે 1 લાખ 48 હજાર બેઠકોની થઈ છે. આ આશરે 80%નો વધારો છે. 2014માં, દેશમાં માત્ર સાત એઈમ્સ હતી. પરંતુ 2014 બાદ, મંજૂર થયેલી એઈમ્સની સંખ્યા વધીને 22 થઈ છે. સાથે સાથે, તબીબી શિક્ષણ ક્ષેત્રને વધારે પારદર્શી બનાવવા માટે વિવિધ સુધારાઓ હાથ ધરવામાં આવ્યા છે, એમ તેમણે કહ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે તમિલનાડુમાં એકી સાથે 11 મેડિકલ કૉલેજોનાં ઉદ્ઘાટન થવાની સાથે, તેમણે એક રીતે પોતાનો જ વિક્રમ તોડ્યો છે. તાજેતરમાં તેમણે ઉત્તર પ્રદેશમાં 9 મેડિકલ કૉલેજોનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. તેમણે ખુશી વ્યક્ત કરી હતી કે બે આકાંક્ષી જિલ્લાઓ રામનાથપુરમ અને વિરુધુનગરમાં અને એક પર્વતીય જિલ્લા નિલગિરીસમાં કૉલેજો સ્થપાવાથી પ્રાદેશિક અસંતુલનનો ઉકેલ આવી રહ્યો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે જીવનમાં એકાદ વાર આવતી કોવિડ-19 મહામારીએ આરોગ્ય ક્ષેત્રની અગત્યતાનો ફરી એકરાર કર્યો છે. ભવિષ્ય એ સમાજોનું હશે જે આરોગ્ય સંભાળમાં રોકાણ કરે. ભારત સરકાર આ ક્ષેત્રમાં ઘણા સુધારા લાવી છે. આયુષ્માન ભારતને લીધે, ગરીબોને ઉચ્ચ ગુણવત્તાની અને પરવડે એવી આરોગ્ય સંભાળ મળી છે. ઘૂંટણ ઇમ્પ્લાન્ટ્સ અને સ્ટેન્ટ્સની કિમત હતી એનાથી ત્રીજા ભાગની થઈ ગઈ છે. તેમણે એવી માહિતી પણ આપી હતી કે એક રૂપિયાના ખર્ચમાં સેનિટરી નેપ્કિન્સ પૂરાં પાડીને મહિલાઓમાં તંદુરસ્ત જીવનશૈલીને આગળ ધપાવાશે. પ્રધાનમંત્રી આયુષ્માન ભારત ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર મિશનનો ઉદ્દેશ આરોગ્ય ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને આરોગ્ય સંશોધનમાં ખાસ કરીને જિલ્લા સ્તરે મહત્વપૂર્ણ ઊણપને ભરવાનો છે. તમિલનાડુને આગામી પાંચ વર્ષોમાં રૂપિયા ત્રણ હજાર કરોડથી વધુની મદદ પૂરી પાડવામાં આવશે. આનાથી સમગ્ર રાજ્યમાં શહેરી આરોગ્ય અને સુખાકારી કેન્દ્રો, જિલ્લા જાહેર આરોગ્ય લૅબ્સ અને ક્રિટિકલ કેર બ્લોક્સ સ્થાપવામાં મદદ મળશે, એમ પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું. આગામી વર્ષોમાં, “હું ભારતની ગુણવત્તાયુક્ત અને પરવડે એવી સંભાળ માટે ગો ટુ ડેસ્ટિનેશન તરીકે કલ્પના કરું છું” એમ તેમણે ટિપ્પણી કરી હતી. મેડિકલ ટુરિઝમ માટે હબ તરીકે હોવું જરૂરી દરેક બાબત ભારત પાસે છે. આ હું આપણા તબીબોની કુશળતાનએ આધારે કહુ&ં છું”, એમ તેમણે કહ્યું હતું. તેમણે તબીબી આલમને ટેલિમેડિસીન તરફ પણ ધ્યાન આપવા અનુરોધ કર્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ ટિપ્પણી કરી હતી કે તેઓ તમિલ ભાષા અને સંસ્કૃતિની સમૃદ્ધિથી હંમેશાં આકર્ષિત રહ્યા છે. “સંયુક્ત રાષ્ટ્રો ખાતે વિશ્વની સૌથી જૂની ભાષા, તમિલમાં મને જૂજ શબ્દો બોલવાની તક મળી એ મારાં જીવનની સૌથી આનંદી પળોમાંની એક હતી” એમ તેમણે ઘટસ્ફોટ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે તેમની સરકારને બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી ખાતે તમિલ અભ્યાસ પર ‘સુબ્રમ્ણ્ય ભારતી પીઠ’ સ્થાપવાનું ગૌરવ મળ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે આ પીઠ તેમના સંસદીય મતવિસ્તારમાં આવેલી છે અને તમિલ વિશે એ વધારે જિજ્ઞાસા જગાડશે.

રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020માં, ભારતીય ભાષાઓ અને ભારતીય જ્ઞાન પદ્ધતિઓને પ્રોત્સાહન પર મૂકવામાં આવેલા ભાર વિશે ટિપ્પણી કરતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે માધ્યમિક કે મિડલ લેવલે શાળા શિક્ષણમાં શાસ્ત્રીય ભાષા તરીકે તમિલમાં હવે અભ્યાસ થઈ શકે છે. ભાષા સંગમમાં તમિલ ભાષાઓમાંની એક છે જ્યાં શાળાના વિદ્યાર્થીઓ ઑડિયો વીડિયોમાં વિવિધ ભારતીય ભાષાઓમાં 100 વાક્યો સાથે પરિચિત થાય છે. ભારતવાણી પ્રોજેક્ટ હેઠળ તમિલની સૌથી મોટી ઈ-વિષય વસ્તુને ડિજિટલાઇઝ્ડ કરવામાં આવી છે. “અમે માતૃભાષામાં શિક્ષણને અને શાળાઓમાં સ્થાનિક ભાષાઓને પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યા છીએ. અમારી સરકારે ઇજનેરી જેવા ટેકનિકલ અભ્યાસક્રમો પણ વિધાર્થીઓને ભારતીય ભાષાઓમાં આપવાનું શરૂ કર્યું છે” એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે ‘એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત’ વિવિધતામાં એક્તાની ભાવનાને વધારવા અને આપણા લોકોને વધુ નિકટ લાવવા માગે છે. “હરિદ્વારમાં એક નાનું બાળક જ્યારે થિરુવલ્લુવરની પ્રતિમા જુએ છે અને એની મહાનતા વિશે જાણે છે ત્યારે એ યુવા મનમાં ‘એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત’નું બીજ વવાય છે, એમ તેમણે ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે દરેકને તમામ સાવધાની લેવા અને કોવિડ અનુરૂપ વર્તણૂક જાળવી રાખવાનો અનુરોધ કરીને સમાપન કર્યું હતું.

આ નવી મેડિકલ કૉલેજો અંદાજે રૂ. 4000 કરોડના ખર્ચે સ્થપાઇ રહી છે. આમાંથી રૂ. 2145 કરોડ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પૂરાં પડાયાં છે અને બાકીના તમિલનાડુ સરકાર દ્વારા. જે જિલ્લાઓમાં આ નવી મેડિકલ કૉલેજો સ્થપાઇ રહી છે એ છે વિરુધુનગર, નમક્કલ, નિલગિરીસ, તિરુપ્પુર, થિરુવલ્લુર, નાગપટ્ટનમ, ડિંડીગુલ, કલ્લાકુરુચિ, અરિયાલુર, રામનાથપુરમ અને કૃષ્ણાગિરી. આ મેડિકલ કૉલેજોની સ્થાપના પરવડે એવા તબીબી શિક્ષણને ઉત્તેજન અને દેશના તમામ ભાગોમાં આરોગ્ય ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સુધારવાના પ્રધાનમંત્રીના નિરંતર પ્રયાસને અનુરૂપ છે. આ નવી મેડિકલ કૉલેજો કુલ 1450 બેઠકોની ક્ષમતા સાથે કેન્દ્ર દ્વારા પુરસ્કૃત ‘એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ ઑફ ન્યુ મેડિકલ કૉલેજીસ એટેચ્ડ વિથ એક્ઝિસ્ટિંગ ડિસ્ટ્રિક્ટ/રેફરલ હૉસ્પિટલ’ યોજના હેઠળ સ્થપાઇ રહી છે. આ યોજના હેઠળ જે જિલ્લાઓમાં સરકારી કે ખાનગી મેડિકલ કૉલેજો ન હોય ત્યાં મેડિકલ કૉલેજો સ્થપાઇ રહી છે.


ચેન્નાઇમાં સેન્ટ્રલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ક્લાસિકલ તમિલ (સીઆઇસીટી)ના નવા કેમ્પસની સ્થાપના ભારતીય વારસાનું રક્ષણ અને જાળવણી કરવાના અને પ્રાચીન ભાષાઓને ઉત્તેજન આપવાનાં પ્રધાનમંત્રીનાં વિઝનને અનુરૂપ છે. આ નવું કેમ્પસ સંપૂર્ણપણે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પુરસ્કૃત છે અને રૂ. 24 કરોડના ખર્ચે નિર્મિત થયું છે. સીઆઇસીટી અત્યાર સુધી ભાડાંની બિલ્ડિંગથી ચાલતું હતું એ હવે નવા ત્રણ માળના કેમ્પસમાંથી ચાલશે. આ નવું કેમ્પસ વિશાળ લાયબ્રેરી, એક ઈ-લાયબ્રેરી, સેમિનાર હૉલ્સ અને એક મલ્ટીમીડિયા હૉલથી સજ્જ છે.

કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલય હેઠળ એક સ્વાયત્ત સંસ્થા તરીકે સીઆઇસીટી તમિલ ભાષાની પ્રાચીનતા અને અજોડતાને સ્થાપવા સંશોધન પ્રવૃત્તિઓ કરીને પ્રાચીન તમિલને ઉત્તેજન આપવામાં યોગદાન આપી રહ્યું છે. ઇન્સ્ટિટ્યૂટની લાઈબ્રેરી પાસે 45000થી વધુ પ્રાચીન તમિલ પુસ્તકોનો સમૃદ્ધ સંગ્રહ છે. પ્રાચીન તમિલને પ્રોત્સાહન અને એના વિદ્યાર્થીઓને ટેકો આપવા આ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ સેમિનાર્સ યોજવા અને ટ્રેનિંગ પ્રોગ્રામ્સ ચલાવવા, ફેલોશીપ આપવી જેવી શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ કરે છે. એનો ઉદ્દેશ વિવિધ ભારતીય અને 100 વિદેશી ભાષાઓમાં ‘થિરુક્કુરલ’નો અનુવાદ અને પ્રસિદ્ધ કરવાનો પણ છે. આ નવું કેમ્પસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટને સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રાચીન તમિલને ઉત્તેજન આપવાનાં કાર્ય માટે કાર્યદક્ષ વાતાવરણ પૂરું પાડશે.

 

Click here to read PM's speech

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।