It is an impressive fact that there have been improvements in 9 out of 10 parameters in Ease of Doing Business - such as Ease of Getting Electricity, Ease of Paying Taxes etc: PM
India will develop, will grow only when our states develop: PM Modi
We are creating a transparent eco-system for the creation of new India that minimizes the need for face to face interactions with Government agencies: PM
In the last 3 years we have abolished more than 1400 acts that had ceased to be relevant: PM Modi
Potential + Policy + Performance equals Progress: PM Modi
There are two factors that are the hallmark of the way this Government works – reform oriented budget and result oriented policies: PM
Our budget is not limited to outlay, our budget is not limited to outputs. Our budget is an outcome budget: PM Modi
The structural and policy changes that the Government has made are dedicated to the welfare of the poorest and most vulnerable of our society: PM
The Government will now provide, under Ayushman Bharat, health insurance for Rs. 5 lakh per annum to every poor family in the country: PM Modi
The Government will spend Rupees one lakh crore in the next 4 years to strengthen and improve the education system, says the PM

મહારાષ્ટ્રનાં રાજ્યપાલ શ્રીમાન સી. વિદ્યાસાગર રાવજી, મુખ્યમંત્રી શ્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ, દેશ-વિદેશથી આવેલા ઉદ્યોગપતિઓ અને અન્ય મહાનુભાવો. મેગ્નેટીક મહારાષ્ટ્રમાં આપ સૌનું સ્વાગત છે.

સમૃદ્ધ અને સંપન્ન મહારાષ્ટ્રનું નિર્માણ કરનારા મેગ્નેટીક મહારાષ્ટ્રને મારી ખૂબ ખૂબ – શુભેચ્છા.

ભાઈઓ-બહેનોને મારા નમસ્કાર.

મને વિજ્ઞાનનું જીણવટપૂર્વકનું બહુ જ્ઞાન નથી, પરંતુ મને જણાવવામાં આવ્યું છે કે મેગ્નેટિક ક્ષેત્રમાં દિશા અને તીવ્રતા બંનેનો સમાવેશ હોય છે.

અહીં આવતા પહેલા હું નવી મુંબઈ હવાઈમથક અને જેએનપીટીનાં કાર્યક્રમમાં હતો. આજે આ બે કાર્યક્રમ મહારાષ્ટ્રનાં મેગ્નેટિક ક્ષેત્રની દિશા અને તીવ્રતા, બંનેની એક ઝલક છે. જો કે એ પણ સત્ય છે કે તમે કેન્દ્રબિંદુની જેટલા વધુ નજીક હોવ છો, મેગ્નેટીક લાઈનની શક્તિ પણ એટલી જ અનુભવી શકો છો.

આજે અહીં આ આયોજનમાં તમારો આ ઉત્સાહ, તમારો આ જોશ, આ પૂર્ણ ઉત્સાહભર્યું વાતાવરણ એ વાતની સાબિતી છે કે મેગ્નેટીક મહારાષ્ટ્રની મેગ્નેટીક લાઈન કેટલી શક્તિશાળી છે.

સાથીઓ, આ આયોજન સહકારી સ્પર્ધાત્મક સંઘવાદનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે.

આજે દેશનાં દરેક રાજ્યોમાં પરસ્પર એક હરિફાઈ થઈ રહી છે, સ્પર્ધા થઈ રહી છે.

નિર્માણ, કૃષિ, કાપડ, સ્વાસ્થ્ય સુવિધા, શિક્ષણ, સૌર ઉર્જા, એવા દરેક અલગ – અલગ ક્ષેત્રોમાં રોકાણને આકર્ષવા માટે આ પ્રકારના કાર્યક્રમોનું આયોજન દેશના અલગ – અલગ રાજ્યોમાં થઈ રહ્યું છે.

રાજ્ય પોતાની – જરૂરિયાતો પ્રમાણે કયા ક્ષેત્રમાં કેટલું રોકાણ થવું જોઈએ, તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરે છે.

હાલમાં જ મને આસામમાં “એડવાન્ટેજ આસામ” રોકાણ પરિષદમાં ભાગ લેવાની તક મળી હતી. કેટલાક વર્ષો પહેલા, કોઈ વિચારી શકતું નહોતું કે ઉત્તર-પૂર્વમાં રોકાણને લઈને આટલું સારૂ બ્રાન્ડિંગ થઈ શકે છે.

ઝારખંડ, મધ્યપ્રદેશ, કેટલાય રાજ્યોમાં આ પ્રકારનું આયોજન થઈ રહ્યું છે. ગુજરાતથી જે પરંપરા શરૂ થઇ, તેનો પ્રભાવ આજે આખા દેશમાં જોવા મળી રહ્યો છે.

સાથીઓ, હું મહારાષ્ટ્ર સરકારને આ આયોજન માટે ખૂબ – ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું. છેલ્લા ત્રણ વર્ષોમાં મહારાષ્ટ્ર સરકારે રોકાણનાં વાતાવરણને મજબૂત કરવા માટે અભૂતપૂર્વ પગલાઓ ઉઠાવ્યા છે. રાજ્ય સરકારના નિંરંતર પ્રયત્નોને વર્લ્ડ બેંકે પણ ઈઝ ઑફ ડુઈંગ બિઝનેસનાં ક્રમાંકમાં વિક્રમી બદલાવ લાવવામાં ઘણી મોટી મદદ કરી છે. ફડણવીસ સરકારે મહારાષ્ટ્રનાં પરિવર્તનમાં ઘણી મોટી ભૂમિકા નિભાવી છે.

ઈઝ ઑફ ડુઈંગ બિઝનેસનાં 10 માંથી 9 પરિમાણો, જેમકે વીજળી મેળવવામાં સરળતા, ટેક્સ ચૂકવવામાં સરળતા આ દરેક વસ્તુમાં સુધારો થવો પોતાનામાં મોટું નોંધપાત્ર પરિબળ છે.

એટલા વ્યાપક સ્તર પર બદલાવ આવે છે જ્યારે નીતિ સુધારણાનાં માધ્યમથી શાસનમાં એક નવી કાર્ય સંસ્કૃતિ વિકસિત થાય છે. જ્યારે પરિયોજનાઓની સામે આવતી મુશ્કેલીઓને ઉકેલવા માટે પ્રક્રિયાઓની ડી-બૌટલ-નેકિંગ કરાય છે, જ્યારે આંતર-વિભાગીય સહકાર વધે છે. ત્યારે નિર્ણયો સમય મર્યાદામાં લેવાય જાય છે.

જે મેગ્નેટીક ક્ષેત્રની મેં પહેલા વાત કરી હતી, તે આવી રીતે જ સર્જાય છે. તેનો પ્રભાવ રોકાણ પર દેખાય છે, રાજ્યોનાં વિકાસમાં દેખાય છે અને તેનું કારણ એ છે કે, ગયા વર્ષે મહારાષ્ટ્ર નિર્માણ પરિયોજનાઓનાં કુલ ખર્ચમાં દેશનાં દરેક રાજ્યોથી આગળ હતું. ફ્રૉસ્ટ અને સુલેવોન્સના ક્રમાંકમાં મહારાષ્ટ્રને સર્વાંગી વિકાસમાં દેશનું પ્રથમ ક્રમાંકનું રાજ્ય દર્શાવવામાં આવ્યુ હતું. વર્ષ 2016-17માં દેશમાં જેટલા પણ સીધા વિદેશી રોકાણો આવ્યા છે, તેનું લગભગ 51 ટકા રોકાણ મહારાષ્ટ્રમાં થયું છે. આ રીતે જ્યારે ફેબ્રુઆરી 2016માં મેક ઈન ઈન્ડિયા સપ્તાહ ઉજવાયું, તો ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રમાં લગભગ 4 લાખ કરોડ રૂપિયાનાં કરારો થયા. તેમાંથી 2 લાખ કરોડ રૂપિયાની યોજનાઓ પર કાર્ય પણ શરૂ થઈ ગયું છે.

આજે મહારાષ્ટ્રમાં ચાલી રહેલા નિર્માણ પ્રકલ્પો આખી દુનિયાનું ધ્યાન ખેંચી રહ્યાં છે. દિલ્હી – મુંબઈ ઈન્ડસ્ટ્રિયલ કૉરિડોર પરિયોજનાને સમગ્ર દુનિયાની 100 ખાસ નવી પરિયોજનામાંની એક ગણવામાં આવે છે. નવી મુંબઈ હવાઈમથકનું નિર્માણ, મુંબઈ ટ્રાન્સ હાર્બર લિંકનું નિર્માણ, આવનારા દિવસોમાં આ ક્ષેત્રના કરોડો લોકોનાં જીવનમાં ખુબ મોટુ પરિવર્તન આનાથી થવાનું છે. આ ઉપરાંત મુંબઈ, નવી મુંબઈ, પૂના, નાગપુરમાં તૈયાર થનારૂ લગભગ – 350 કિલોમીટરનું મેટ્રો નેટવર્ક પણ અહીં વિકાસ અને રોકાણ, બંનેની નવી સંભાવનાઓ લઈને આવે છે.

સાથીઓ, એક ખાસ પ્રોજેક્ટ જેની હું ચર્ચા કરવા માંગુ છું, તે મહારાષ્ટ્ર સમૃદ્ધિ કૉરિડોર. આ પ્રોજેક્ટ મહારાષ્ટ્રના ગ્રામીણ વિસ્તારોને, અહીંના કૃષિ ક્ષેત્ર, કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગોનાં વિકાસને નવી ઉંચાઈઓ પર લઈ જવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. મહારાષ્ટ્રમાં 700 કિલોમીટર લાંબા સુપર કોમ્યુનિકેશન એક્સપ્રેસવેનું નિર્માણ, એક્સપ્રેસવેના કિનારે સ્માર્ટ સીટી જેવા 24 નવા નોડ્સનો વિકાસ, રાજ્યના ઓછામાં ઓછા 20 થી 25 લાખ લોકો માટે રોજગારીની નવી તકો આમાં સમાયેલી છે.

મને આનંદ છે કે હવે મહારાષ્ટ્ર સરકારે રાજ્યને દેશનું પહેલુ ટ્રીલિયન ડોલર અર્થતંત્રવાળું રાજ્ય બનાવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. શિવાજી મહારાજની ભૂમિ પર કોઈપણ લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવું મુશ્કેલ નથી અને મને અપેક્ષા છે કે તેમના આશીર્વાદથી મહારાષ્ટ્ર સરકાર આ લક્ષ્યને પણ સિદ્ધ કરશે અને આ રાજ્ય દેશનું ટ્રીલિયન ડોલર અર્થતંત્ર ધરાવતુ પ્રથમ રાજ્ય બનશે.

સાથીઓ, હું માનું છું કે દેશનો વિકાસ ત્યારેજ સંભવ છે, જ્યારે રાજ્યનો પણ વિકાસ થાય. મહારાષ્ટ્રનો વિકાસ ભારતનાં વધતા સામર્થ્યનું પ્રતિક છે, કે આપણે આ રીતે મોટા લક્ષ્યને પાર કરી રહ્યા છીએ. આ દેશમાં બદલાતા વિચાર, બદલાતી પરિસ્થિતિનું જીવતું જાગતું ઉદાહરણ છે.

મને યાદ છે કેટલાક વર્ષો પહેલા જ્યારે ભારત પહેલીવાર ટ્રિલીયન ડૉલર ઈકોનોમી ક્લબમાં આવ્યું હતું તો કેટલી મોટી – મોટી હેડલાઈન બની હતી. પરંતુ ત્યારબાદ કેટલાક વર્ષો ગોટાળાઓની ભેટ ચઢી ગઈ. દેશમાં ત્યારે એક અલગ રીતનું વાતાવરણ બની રહ્યું હતું, ત્યારે ટ્રિલીયન ડૉલર ક્લબની નહીં, નાજૂક પાંચની વાત થતી હતી.

છેલ્લા ત્રણ સાડા ત્રણ વર્ષોમાં સરકારનાં નિરંતર પ્રયાસનું પરિણામ છે કે હવે ફાઈવ ટ્રિલીયન ડૉલર ક્લબની વાત થવા લાગી છે. દુનિયાની મોટી-મોટી એજન્સીઓ કહી રહી છે કે હવે પછીનાં કેટલાક વર્ષોમાં ભારત ફાઈવ ટ્રિલીયન ડૉલર ક્લબમાં સામેલ થઈ જશે.

સાથીઓ, આ વિશ્વાસ એમ જ નથી આવ્યો. આની પાછળ, મૈત્રીપૂર્ણ લોકો, મૈત્રીપૂર્ણ વિકાસ અને મૈત્રીપૂર્ણ રોકાણનું વાતાવરણ બનાવવાનો એક દ્રષ્ટિકોણ છે, આની પાછળ પ્રયાસ છે. નાના-નાના મુદ્દાઓને પકડીને, નાના-નાના પડકારોને સમજીને, અમે સમસ્યાઓનું નિરાકરણ કરી રહ્યા છીએ. શાસનને અમે એ સ્તર પર લઈ ગયા છીએ, જેમાં સરકારનો અવરોધ ઓછામાં ઓછો હોય.

સાથીઓ, દેશ પ્રગતિ ત્યારે કરશે જ્યારે સર્વાંગી દ્રષ્ટિકોણ હોય. જ્યારે સમાવેશી દ્રષ્ટિકોણ હોય અને સંકલનશીલ હોય. આજે આપણે એ દિશામાં આગળ વધી રહ્યા છીએ જ્યાં રાજ્ય નીતિ સંચાલિત છે, પ્રશાસન પ્રદર્શનથી સંચાલિત છે, સરકાર જવાબદાર છે, લોકશાહી ભાગીદારીપૂર્ણ છે. આપણે ન્યુ ઇન્ડિયાનાં નિર્માણ માટે દેશમાં એક પારદર્શક કાર્યશૈલી બનાવી રહ્યા છીએ, જે સરકારી તંત્ર પર ઓછામાં ઓછી આશ્રિત હોય. એના માટે નિયમોને સરળ બનાવાઈ રહ્યા છે, પ્રક્રિયાઓને સરળ બનાવાઈ રહી છે, જ્યાં કાયદાને બદલવાની જરૂર છે, ત્યાં કાયદાઓ બદલી રહ્યા છીએ. જ્યાં કાયદો નાબૂદ કરવાની જરૂરીયાત હોય, ત્યાં કાયદાઓ નાબૂદ કરી રહ્યા છીએ.

અહીં ઉપસ્થિત તમારામાંથી કેટલાકને ખબર હશે કે પાછલા ત્રણ વર્ષમાં ભારત સરકારે 1400 થી વધુ કાયદા નાબૂદ કર્યા છે. જે નવા કાયદા બનાવાઈ રહ્યા છે, તેમાં પણ એ વાતનું ધ્યાન રખવામાં આવી રહ્યું છે કે, જે કાર્યને વધુ ગૂંચવણભર્યું ન બનાવે, પરંતુ તેને સરળ કરે. સરકારી પ્રક્રિયાઓની સાથે માનવ થી માનવ ઈન્ટરફેસ જેટલું ઓછું થઈ શકે એ અમે કરી રહ્યા છીએ. પછી શ્રમ કાયદાની વાત હોય, કરવેરા પાલનની વાત હોય, અમે ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરી દરેક પ્રક્રિયા સરળ બનાવી રહ્યા છીએ.

મિત્રો, અમે માનીએ છીએ, સંભાવના + નીતિ + આયોજન + પ્રદર્શન એટલે પ્રગતિ તરફ પ્રયાણ

આ વિચારનું પરિણામ છે આજે રાષ્ટ્રીય હાઈવે બનાવવાની ઝડપ, નવી રેલવે લાઈનોનાં નિર્માણની ઝડપ, રેલવે લાઈનોનાં વિજળીકરણની ઝડપ, સરકાર દ્વારા ઘર બનાવવાની ઝડપ, પોર્ટ્સ પર માલનાં પરિવહનની ઝડપ, સોલાર પાવરની ક્ષમતામાં વધારાની ઝડપ, પહેલાની સરખામણીમાં હું બીજી પણ પચાસ વસ્તુ જણાવી શકું છું, જે પહેલાની સરખામણીમાં બે બે ગણી, ત્રણ ગણી થઈ ગઈ છે.

સાથીઓ, અમે એક તરફ સ્રોતોનો મહત્તમ ઉપયોગ સુનિશ્ચિત કર્યો છે, બીજી તરફ સ્રોતો આધારિત વિકાસ નીતિઓ તરફ આગળ વધ્યા છીએ અને વિકાસ નીતિ આધારિત બજેટ પર ભાર આપી રહ્યા છીએ. પાછલા ત્રણ-ચાર વર્ષોમાં અમારી સરકારે જે બજેટમાં સુધારા કર્યા છે, બજેટ સાથે જોડાયેલ વિચારોને બદલ્યા છે, તે આખા દેશમાં માત્ર એક નવી કાર્ય સંસ્કૃતિ જ નહીં, પરંતુ સામાજિક – આર્થિક જીવનમાં પણ પરિવર્તન લાવી રહ્યું છે.

રેલવે બજેટ, આજે બજેટનો એક ભાગ બની ગયો છે. બજેટમાં પહેલા, પ્લાન, નોન-પ્લાનની જે કૃત્રિમ દિવાલ હતી, તે અમે નાબૂદ કરી નાંખી છે. બજેટનાં સમયને પણ બદલીને હવે એક મહીના પહેલા કરી દીધું છે.  આ બધા નિર્ણયોનાં લીધે હવે બજેટમાં ફાળવેલી રકમ વિભાગોની પાસે સમય પહેલા પહોંચી જાય છે, યોજનાઓ પર કાર્ય કરવા માટે વિભાગોને હવે વધારે સમય મળી રહ્યો છે. ચોમાસા લીધે કામની ગતિ ધીમી થઈ જતી હતી. તેની અસર ઘણી હદ સુધી સમાપ્ત થઈ ગઈ છે.

સરકારે જે માળખાકીય ફેરફારો કર્યા છે, નીતિઓમાં બદલાવ કર્યા છે, તેનો લાભ દેશનાં ખેડૂતોને, ગરીબોને, દલિતો-પછાતો અને સમાજના વંચિતો સુધી પહોંચે એ બાબત દર વર્ષે અમારા બજેટ દ્વારા સુનિશ્ચિત કરવામાં આવે છે, પુનર્સ્થાપિત કરવામાં આવે છે.

સાથીઓ, અમારા બજેટનો ખર્ચ સિમિત નથી, અમારું બજેટ માત્ર ઉત્પાદન સુધી સિમિત નથી, અમારૂ બજેટ પરિણામલક્ષી છે. અમે 2022 સુધી સૌના માટે ઘર, 2019ના અંત સુધી સૌને માટે વીજળી, આ દરેક ક્ષેત્રો પર પહેલાથી જ કાર્ય થઈ રહ્યું છે.

આ વર્ષનાં બજેટમાં દરેક માટે સ્વચ્છ ઈંધણ, સૌના માટે સ્વાસ્થ્ય, આ બંને વિચાર પર ઝડપથી કાર્યો થઈ રહ્યા છે. અમે ઉજ્જવલા યોજના અંતર્ગત ગરીબ પરિવારોને મફતમાં ગેસ જોડાણ આપવાનું લક્ષ્ય 5 કરોડ પરીવારોથી વધારી 8 કરોડ પરિવારો કરી દીધું છે. ભારતમાં કુલ પરિવારોની સંખ્યા લગભગ 25 કરોડ છે. જેમાંથી 8 કરોડ પરિવાર.

આ માત્ર અમુક યોજનાઓની વાત નથી, પરંતુ આ બતાવે છે કે અમે કંઈ દિશા તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ. દેશના ગરીબથી ગરીબ વ્યક્તિનાં સામાજિક – આર્થિક કલ્યાણ, તેનું સામાજિક અને નાણાકીય સમાવેશનની આ ફિલસુફી અમારા બજેટની એક આધારભૂત માન્યતાનાં રૂપમાં તમે અનુભવ કરી રહ્યા હશો.

જનધન યોજના, સ્વચ્છ ભારત મિશન, સ્કીલ ઈન્ડિયા, ડીજીટલ ઈન્ડિયા, મુદ્રા યોજના, સ્ટેન્ડ અપ ઈન્ડિયા, સ્ટાર્ટ અપ ઈન્ડિયા, જેવી અનેક અગણિત યોજનાઓ દેશનાં ગરીબોને, નિમ્ન મધ્યમ, મધ્યમ વર્ગને, નવયુવાનોને, મહિલાઓને સશક્ત કરી રહી છે.

સાથીઓ, અમે સ્વાસ્થ્ય સુવિધા સાથે જોડાયેલી જે મોટી પહેલનું એલાન કર્યું છે, તે દુનિયાભરનું ધ્યાન પોતાની તરફ ખેંચી રહી છે. મોટા – મોટા ઉદ્યોગ જગતના લોકો અહીં છે, તેમનું સંચાલક મંડળ પણ અહીં બેઠું છે. તમને ખબર હશે કે ખાનગી કંપનીઓમાં કેવા પગારનાં સ્લેબ સુધી એ વ્યક્તિને આખા પરિવાર માટે 5 લાખ રૂપિયા સુધીનાં સ્વાસ્થ્ય વીમા મળે છે. સામાન્ય રીતે 60-70 હજારથી લઈને એક-દોઢ લાખ રૂપિયાની આવકવાળા વ્યક્તિને આ પ્રકારનું સ્થાન મળે છે.

હવે આ જ સરકાર એવી છે કે જેણે આયુષ્માન ભારત યોજના અંતર્ગત આખા વર્ષમાં એક પરિવારને 5 લાખ રૂપિયા સુધીનો સ્વાસ્થ્ય વીમો દેશના ગરીબ થી ગરીબ વ્યક્તને આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે અને લગભગ 10 કરોડ પરિવારો, એટલે કે 50 કરોડ થી વધુ લોકોને આનો લાભ મળવાનો છે. આ યોજના ગંભીર બિમારીઓનાં લીધે લોકોને ગંભીર આર્થિક સંકટનાં બેવડા મારથી પણ બચાવશે. આયુષ્માન ભારત યોજના અંતર્ગત અમે દેશની મોટી પંચાયતોમાં દોઢ લાખ વેલનેસ સેન્ટર ખોલવાનું પણ નક્કી કર્યું છે. તમે વિચારી શકો છો કે આ નિર્ણય દેશની સ્વાસ્થ્ય સુવિધા પ્રણાલીને કેવી રીતે બદલી નાંખશે. આ યોજના દેશમાં પરવડે એવી સ્વાસ્થ્ય સંસ્થઆઓ, નવા ડૉક્ટરો, નવા પેરા મેડિકલ સ્ટાફ, સ્વાસ્થ્ય સંભાળ સાથે જોડાયેલ દરેક ક્ષેત્ર માટે એક ખૂબ મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે.

દેશનાં શૈક્ષણિક માળખાને મજબૂત કરવા માટે પણ અમે એક નવી પહેલ શરૂ કરી છે. જે અંતર્ગત અમારી સરકાર આવનારા ચાર વર્ષોમાં દેશની શિક્ષણ પદ્ધતિમાં સુધારા માટે એક લાખ કરોડ રૂપિયાનો યોજના ખર્ચ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખી આગળ વધી રહી છે.

આ રીતે દેશના નવયુવાનોમાં સ્વ રોજગાર અને ખાસ કરીને એમએસએમઈ ક્ષેત્રમાં કાર્ય કરી રહેલા ઉદ્યમીઓને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે અમે મુદ્રા યોજનાનો વિસ્તાર વધારી રહ્યા છીએ. જ્યારથી આ યોજના શરૂ થઈ છે, ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી લગભગ સાડા દસ કરોડ રૂપિયાની લોન મંજૂરી કરાઈ છે. લોકોને ગેરંટી વગર અત્યાર સુધીમાં 4 લાખ 60 હજાર કરોડ રૂપિયાનું ધિરાણ આપી દેવાયું છે. આ વર્ષના બજેટમાં પણ અમે 3 લાખ કરોડ રૂપિયાની મુદ્રા લોન આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે.

આવા અલગ-અલગ મિશન, દેશના ગરીબ, દેશના મધ્યમવર્ગના સરળ જીવનને પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યા છે. લોકોનું જીવન જેટલું સરળ થશે તેટલા જ લોકો સશક્ત પણ થશે. જેટલા લોકો સશક્ત થશે તેટલો જ આપણો સામાજિક અને આર્થિક વિકાસ ઝડપથી થશે.

જેમ કે હું દેશના ગ્રામીણ વિસ્તારની વાત કરું તો આ વર્ષે બજેટમાં અમે કૃષિ, ગ્રામીણ માળખાના વિકાસ માટે 14 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવાનો નક્કી કર્યો છે. આ રકમ ખેતી પ્રવૃત્તિઓ પર તો ખર્ચ કરાશે, ઉપરાંત ગામડાંઓમાં 3 લાખ કિલોમીટરથી વધુ માર્ગો બનશે, 51 લાખ નવા ઘર બનશે, લગભગ બે કરોડ નવા શૌચાલય બનાવાશે, પોણા બે કરોડ ગરીબનાં ઘરોમાં વીજળી જોડાણ અપાશે.

આ બધા પ્રયત્નો કૃષિ વિકાસને પ્રોત્સાહિત કરશે, ગ્રામીણ ક્ષેત્રમાં રોજગારીની લાખો સંભાવનાઓને પણ ઉત્પન્ન કરશે. આ વર્ષે અમે દેશના માળખાકિય વિકાસ પર ખર્ચનું બજેટ પણ એક લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ વધાર્યું છે. નવા પુલ, નવા માર્ગો, નવી મેટ્રો, નવા હવાઈમથકો, મુંબઈ જેવા મોટા શહેરની મોટી મહત્વાકાંક્ષાઓ સાથે જોડાયેલા છે અને ખાસ કરીને દેશના મધ્યમ વર્ગની મહત્વાકાંક્ષાને સંબોધિત કરે છે.

સાથીઓ, આજે આ વૈશ્વિકરણમાં, વિક્ષેપ અને અસંતોષના યુગમાં આપણે વર્તમાનની સાથે જ ભવિષ્યની જરૂરિયાતોને જોતા આગળ રસ્તો બનાવવો પડશે અને એ આપણે સૌએ સાથે મળીને કરવો પડશે. જ્યારે આપણે સૌ, દેશની જરૂરિયાતોને સમજીને કાર્ય કરીશું, દેશના લોકોની મહત્વાકાંક્ષાને સમજતા કાર્ય કરીશું, ત્યારે જ નવા ભારતને આપણા સંકલ્પને પણ પૂર્ણ કરી શકીશું. ત્યારે જ ભારતનાં વિશાળ જનસમુદાયનાં લાભની સાથે આપણે ન્યાય કરી શકીશું.

મને પૂર્ણ આશા છે કે, મહારાષ્ટ્ર સરકાર, અહીંની અમલદારશાહી, અહીંનાં કરોડો નાગરિકો, પોતાના સંકલ્પને પૂર્ણ કરશે અને સમય પહેલા પૂર્ણ કરશે.

અંતમાં, મેગ્નેટીક મહારાષ્ટ્રની પ્રભાવશાળી જનતા જનાર્દનને, અહીંના પરિશ્રમી લોકોને, ઉદ્યમિઓને, તેમનો આભાર પ્રગટ કરી હું મારી વાત સમાપ્ત કરું છું. ફરી એક વાર આ સમારોહને હૃદયથી ખૂબ ખૂબ શુભકામનાઓ આપું છું. દેશ-દુનિયામાંથી આવેલા દરેક મહાનુભાવોને વિશ્વાસ અપાવું છું કે, ભારત સરકાર, રાજ્ય સરકારોની સાથે જોડાઈને રાષ્ટ્રના વિકાસ માટે પ્રતિબદ્ધ છે. જો દુનિયાની 1/6 વસતિનું ભલું થશે તો દુનિયાનું કેટલું ભલું થશે, એટલું અનુમાન તમે પણ લગાવી શકો છો.

ખૂબ – ખૂબ ધન્યવાદ !!!

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report

Media Coverage

India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Odisha Parba
November 24, 2024
Delighted to take part in the Odisha Parba in Delhi, the state plays a pivotal role in India's growth and is blessed with cultural heritage admired across the country and the world: PM
The culture of Odisha has greatly strengthened the spirit of 'Ek Bharat Shreshtha Bharat', in which the sons and daughters of the state have made huge contributions: PM
We can see many examples of the contribution of Oriya literature to the cultural prosperity of India: PM
Odisha's cultural richness, architecture and science have always been special, We have to constantly take innovative steps to take every identity of this place to the world: PM
We are working fast in every sector for the development of Odisha,it has immense possibilities of port based industrial development: PM
Odisha is India's mining and metal powerhouse making it’s position very strong in the steel, aluminium and energy sectors: PM
Our government is committed to promote ease of doing business in Odisha: PM
Today Odisha has its own vision and roadmap, now investment will be encouraged and new employment opportunities will be created: PM

जय जगन्नाथ!

जय जगन्नाथ!

केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगी श्रीमान धर्मेन्द्र प्रधान जी, अश्विनी वैष्णव जी, उड़िया समाज संस्था के अध्यक्ष श्री सिद्धार्थ प्रधान जी, उड़िया समाज के अन्य अधिकारी, ओडिशा के सभी कलाकार, अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

ओडिशा र सबू भाईओ भउणी मानंकु मोर नमस्कार, एबंग जुहार। ओड़िया संस्कृति के महाकुंभ ‘ओड़िशा पर्व 2024’ कू आसी मँ गर्बित। आपण मानंकु भेटी मूं बहुत आनंदित।

मैं आप सबको और ओडिशा के सभी लोगों को ओडिशा पर्व की बहुत-बहुत बधाई देता हूँ। इस साल स्वभाव कवि गंगाधर मेहेर की पुण्यतिथि का शताब्दी वर्ष भी है। मैं इस अवसर पर उनका पुण्य स्मरण करता हूं, उन्हें श्रद्धांजलि देता हूँ। मैं भक्त दासिआ बाउरी जी, भक्त सालबेग जी, उड़िया भागवत की रचना करने वाले श्री जगन्नाथ दास जी को भी आदरपूर्वक नमन करता हूं।

ओडिशा निजर सांस्कृतिक विविधता द्वारा भारतकु जीबन्त रखिबारे बहुत बड़ भूमिका प्रतिपादन करिछि।

साथियों,

ओडिशा हमेशा से संतों और विद्वानों की धरती रही है। सरल महाभारत, उड़िया भागवत...हमारे धर्मग्रन्थों को जिस तरह यहाँ के विद्वानों ने लोकभाषा में घर-घर पहुंचाया, जिस तरह ऋषियों के विचारों से जन-जन को जोड़ा....उसने भारत की सांस्कृतिक समृद्धि में बहुत बड़ी भूमिका निभाई है। उड़िया भाषा में महाप्रभु जगन्नाथ जी से जुड़ा कितना बड़ा साहित्य है। मुझे भी उनकी एक गाथा हमेशा याद रहती है। महाप्रभु अपने श्री मंदिर से बाहर आए थे और उन्होंने स्वयं युद्ध का नेतृत्व किया था। तब युद्धभूमि की ओर जाते समय महाप्रभु श्री जगन्नाथ ने अपनी भक्त ‘माणिका गौउडुणी’ के हाथों से दही खाई थी। ये गाथा हमें बहुत कुछ सिखाती है। ये हमें सिखाती है कि हम नेक नीयत से काम करें, तो उस काम का नेतृत्व खुद ईश्वर करते हैं। हमेशा, हर समय, हर हालात में ये सोचने की जरूरत नहीं है कि हम अकेले हैं, हम हमेशा ‘प्लस वन’ होते हैं, प्रभु हमारे साथ होते हैं, ईश्वर हमेशा हमारे साथ होते हैं।

साथियों,

ओडिशा के संत कवि भीम भोई ने कहा था- मो जीवन पछे नर्के पडिथाउ जगत उद्धार हेउ। भाव ये कि मुझे चाहे जितने ही दुख क्यों ना उठाने पड़ें...लेकिन जगत का उद्धार हो। यही ओडिशा की संस्कृति भी है। ओडिशा सबु जुगरे समग्र राष्ट्र एबं पूरा मानब समाज र सेबा करिछी। यहाँ पुरी धाम ने ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ की भावना को मजबूत बनाया। ओडिशा की वीर संतानों ने आज़ादी की लड़ाई में भी बढ़-चढ़कर देश को दिशा दिखाई थी। पाइका क्रांति के शहीदों का ऋण, हम कभी नहीं चुका सकते। ये मेरी सरकार का सौभाग्य है कि उसे पाइका क्रांति पर स्मारक डाक टिकट और सिक्का जारी करने का अवसर मिला था।

साथियों,

उत्कल केशरी हरे कृष्ण मेहताब जी के योगदान को भी इस समय पूरा देश याद कर रहा है। हम व्यापक स्तर पर उनकी 125वीं जयंती मना रहे हैं। अतीत से लेकर आज तक, ओडिशा ने देश को कितना सक्षम नेतृत्व दिया है, ये भी हमारे सामने है। आज ओडिशा की बेटी...आदिवासी समुदाय की द्रौपदी मुर्मू जी भारत की राष्ट्रपति हैं। ये हम सभी के लिए बहुत ही गर्व की बात है। उनकी प्रेरणा से आज भारत में आदिवासी कल्याण की हजारों करोड़ रुपए की योजनाएं शुरू हुई हैं, और ये योजनाएं सिर्फ ओडिशा के ही नहीं बल्कि पूरे भारत के आदिवासी समाज का हित कर रही हैं।

साथियों,

ओडिशा, माता सुभद्रा के रूप में नारीशक्ति और उसके सामर्थ्य की धरती है। ओडिशा तभी आगे बढ़ेगा, जब ओडिशा की महिलाएं आगे बढ़ेंगी। इसीलिए, कुछ ही दिन पहले मैंने ओडिशा की अपनी माताओं-बहनों के लिए सुभद्रा योजना का शुभारंभ किया था। इसका बहुत बड़ा लाभ ओडिशा की महिलाओं को मिलेगा। उत्कलर एही महान सुपुत्र मानंकर बिसयरे देश जाणू, एबं सेमानंक जीबन रु प्रेरणा नेउ, एथी निमन्ते एपरी आयौजनर बहुत अधिक गुरुत्व रहिछि ।

साथियों,

इसी उत्कल ने भारत के समुद्री सामर्थ्य को नया विस्तार दिया था। कल ही ओडिशा में बाली जात्रा का समापन हुआ है। इस बार भी 15 नवंबर को कार्तिक पूर्णिमा के दिन से कटक में महानदी के तट पर इसका भव्य आयोजन हो रहा था। बाली जात्रा प्रतीक है कि भारत का, ओडिशा का सामुद्रिक सामर्थ्य क्या था। सैकड़ों वर्ष पहले जब आज जैसी टेक्नोलॉजी नहीं थी, तब भी यहां के नाविकों ने समुद्र को पार करने का साहस दिखाया। हमारे यहां के व्यापारी जहाजों से इंडोनेशिया के बाली, सुमात्रा, जावा जैसे स्थानो की यात्राएं करते थे। इन यात्राओं के माध्यम से व्यापार भी हुआ और संस्कृति भी एक जगह से दूसरी जगह पहुंची। आजी विकसित भारतर संकल्पर सिद्धि निमन्ते ओडिशार सामुद्रिक शक्तिर महत्वपूर्ण भूमिका अछि।

साथियों,

ओडिशा को नई ऊंचाई तक ले जाने के लिए 10 साल से चल रहे अनवरत प्रयास....आज ओडिशा के लिए नए भविष्य की उम्मीद बन रहे हैं। 2024 में ओडिशावासियों के अभूतपूर्व आशीर्वाद ने इस उम्मीद को नया हौसला दिया है। हमने बड़े सपने देखे हैं, बड़े लक्ष्य तय किए हैं। 2036 में ओडिशा, राज्य-स्थापना का शताब्दी वर्ष मनाएगा। हमारा प्रयास है कि ओडिशा की गिनती देश के सशक्त, समृद्ध और तेजी से आगे बढ़ने वाले राज्यों में हो।

साथियों,

एक समय था, जब भारत के पूर्वी हिस्से को...ओडिशा जैसे राज्यों को पिछड़ा कहा जाता था। लेकिन मैं भारत के पूर्वी हिस्से को देश के विकास का ग्रोथ इंजन मानता हूं। इसलिए हमने पूर्वी भारत के विकास को अपनी प्राथमिकता बनाया है। आज पूरे पूर्वी भारत में कनेक्टिविटी के काम हों, स्वास्थ्य के काम हों, शिक्षा के काम हों, सभी में तेजी लाई गई है। 10 साल पहले ओडिशा को केंद्र सरकार जितना बजट देती थी, आज ओडिशा को तीन गुना ज्यादा बजट मिल रहा है। इस साल ओडिशा के विकास के लिए पिछले साल की तुलना में 30 प्रतिशत ज्यादा बजट दिया गया है। हम ओडिशा के विकास के लिए हर सेक्टर में तेजी से काम कर रहे हैं।

साथियों,

ओडिशा में पोर्ट आधारित औद्योगिक विकास की अपार संभावनाएं हैं। इसलिए धामरा, गोपालपुर, अस्तारंगा, पलुर, और सुवर्णरेखा पोर्ट्स का विकास करके यहां व्यापार को बढ़ावा दिया जाएगा। ओडिशा भारत का mining और metal powerhouse भी है। इससे स्टील, एल्युमिनियम और एनर्जी सेक्टर में ओडिशा की स्थिति काफी मजबूत हो जाती है। इन सेक्टरों पर फोकस करके ओडिशा में समृद्धि के नए दरवाजे खोले जा सकते हैं।

साथियों,

ओडिशा की धरती पर काजू, जूट, कपास, हल्दी और तिलहन की पैदावार बहुतायत में होती है। हमारा प्रयास है कि इन उत्पादों की पहुंच बड़े बाजारों तक हो और उसका फायदा हमारे किसान भाई-बहनों को मिले। ओडिशा की सी-फूड प्रोसेसिंग इंडस्ट्री में भी विस्तार की काफी संभावनाएं हैं। हमारा प्रयास है कि ओडिशा सी-फूड एक ऐसा ब्रांड बने, जिसकी मांग ग्लोबल मार्केट में हो।

साथियों,

हमारा प्रयास है कि ओडिशा निवेश करने वालों की पसंदीदा जगहों में से एक हो। हमारी सरकार ओडिशा में इज ऑफ डूइंग बिजनेस को बढ़ावा देने के लिए प्रतिबद्ध है। उत्कर्ष उत्कल के माध्यम से निवेश को बढ़ाया जा रहा है। ओडिशा में नई सरकार बनते ही, पहले 100 दिनों के भीतर-भीतर, 45 हजार करोड़ रुपए के निवेश को मंजूरी मिली है। आज ओडिशा के पास अपना विज़न भी है, और रोडमैप भी है। अब यहाँ निवेश को भी बढ़ावा मिलेगा, और रोजगार के नए अवसर भी पैदा होंगे। मैं इन प्रयासों के लिए मुख्यमंत्री श्रीमान मोहन चरण मांझी जी और उनकी टीम को बहुत-बहुत बधाई देता हूं।

साथियों,

ओडिशा के सामर्थ्य का सही दिशा में उपयोग करके उसे विकास की नई ऊंचाइयों पर पहुंचाया जा सकता है। मैं मानता हूं, ओडिशा को उसकी strategic location का बहुत बड़ा फायदा मिल सकता है। यहां से घरेलू और अंतर्राष्ट्रीय बाजार तक पहुंचना आसान है। पूर्व और दक्षिण-पूर्व एशिया के लिए ओडिशा व्यापार का एक महत्वपूर्ण हब है। Global value chains में ओडिशा की अहमियत आने वाले समय में और बढ़ेगी। हमारी सरकार राज्य से export बढ़ाने के लक्ष्य पर भी काम कर रही है।

साथियों,

ओडिशा में urbanization को बढ़ावा देने की अपार संभावनाएं हैं। हमारी सरकार इस दिशा में ठोस कदम उठा रही है। हम ज्यादा संख्या में dynamic और well-connected cities के निर्माण के लिए प्रतिबद्ध हैं। हम ओडिशा के टियर टू शहरों में भी नई संभावनाएं बनाने का भरपूर हम प्रयास कर रहे हैं। खासतौर पर पश्चिम ओडिशा के इलाकों में जो जिले हैं, वहाँ नए इंफ्रास्ट्रक्चर से नए अवसर पैदा होंगे।

साथियों,

हायर एजुकेशन के क्षेत्र में ओडिशा देशभर के छात्रों के लिए एक नई उम्मीद की तरह है। यहां कई राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय इंस्टीट्यूट हैं, जो राज्य को एजुकेशन सेक्टर में लीड लेने के लिए प्रेरित करते हैं। इन कोशिशों से राज्य में स्टार्टअप्स इकोसिस्टम को भी बढ़ावा मिल रहा है।

साथियों,

ओडिशा अपनी सांस्कृतिक समृद्धि के कारण हमेशा से ख़ास रहा है। ओडिशा की विधाएँ हर किसी को सम्मोहित करती है, हर किसी को प्रेरित करती हैं। यहाँ का ओड़िशी नृत्य हो...ओडिशा की पेंटिंग्स हों...यहाँ जितनी जीवंतता पट्टचित्रों में देखने को मिलती है...उतनी ही बेमिसाल हमारे आदिवासी कला की प्रतीक सौरा चित्रकारी भी होती है। संबलपुरी, बोमकाई और कोटपाद बुनकरों की कारीगरी भी हमें ओडिशा में देखने को मिलती है। हम इस कला और कारीगरी का जितना प्रसार करेंगे, उतना ही इस कला को संरक्षित करने वाले उड़िया लोगों को सम्मान मिलेगा।

साथियों,

हमारे ओडिशा के पास वास्तु और विज्ञान की भी इतनी बड़ी धरोहर है। कोणार्क का सूर्य मंदिर… इसकी विशालता, इसका विज्ञान...लिंगराज और मुक्तेश्वर जैसे पुरातन मंदिरों का वास्तु.....ये हर किसी को आश्चर्यचकित करता है। आज लोग जब इन्हें देखते हैं...तो सोचने पर मजबूर हो जाते हैं कि सैकड़ों साल पहले भी ओडिशा के लोग विज्ञान में इतने आगे थे।

साथियों,

ओडिशा, पर्यटन की दृष्टि से अपार संभावनाओं की धरती है। हमें इन संभावनाओं को धरातल पर उतारने के लिए कई आयामों में काम करना है। आप देख रहे हैं, आज ओडिशा के साथ-साथ देश में भी ऐसी सरकार है जो ओडिशा की धरोहरों का, उसकी पहचान का सम्मान करती है। आपने देखा होगा, पिछले साल हमारे यहाँ G-20 का सम्मेलन हुआ था। हमने G-20 के दौरान इतने सारे देशों के राष्ट्राध्यक्षों और राजनयिकों के सामने...सूर्यमंदिर की ही भव्य तस्वीर को प्रस्तुत किया था। मुझे खुशी है कि महाप्रभु जगन्नाथ मंदिर परिसर के सभी चार द्वार खुल चुके हैं। मंदिर का रत्न भंडार भी खोल दिया गया है।

साथियों,

हमें ओडिशा की हर पहचान को दुनिया को बताने के लिए भी और भी इनोवेटिव कदम उठाने हैं। जैसे....हम बाली जात्रा को और पॉपुलर बनाने के लिए बाली जात्रा दिवस घोषित कर सकते हैं, उसका अंतरराष्ट्रीय मंच पर प्रचार कर सकते हैं। हम ओडिशी नृत्य जैसी कलाओं के लिए ओडिशी दिवस मनाने की शुरुआत कर सकते हैं। विभिन्न आदिवासी धरोहरों को सेलिब्रेट करने के लिए भी नई परम्पराएँ शुरू की जा सकती हैं। इसके लिए स्कूल और कॉलेजों में विशेष आयोजन किए जा सकते हैं। इससे लोगों में जागरूकता आएगी, यहाँ पर्यटन और लघु उद्योगों से जुड़े अवसर बढ़ेंगे। कुछ ही दिनों बाद प्रवासी भारतीय सम्मेलन भी, विश्व भर के लोग इस बार ओडिशा में, भुवनेश्वर में आने वाले हैं। प्रवासी भारतीय दिवस पहली बार ओडिशा में हो रहा है। ये सम्मेलन भी ओडिशा के लिए बहुत बड़ा अवसर बनने वाला है।

साथियों,

कई जगह देखा गया है बदलते समय के साथ, लोग अपनी मातृभाषा और संस्कृति को भी भूल जाते हैं। लेकिन मैंने देखा है...उड़िया समाज, चाहे जहां भी रहे, अपनी संस्कृति, अपनी भाषा...अपने पर्व-त्योहारों को लेकर हमेशा से बहुत उत्साहित रहा है। मातृभाषा और संस्कृति की शक्ति कैसे हमें अपनी जमीन से जोड़े रखती है...ये मैंने कुछ दिन पहले ही दक्षिण अमेरिका के देश गयाना में भी देखा। करीब दो सौ साल पहले भारत से सैकड़ों मजदूर गए...लेकिन वो अपने साथ रामचरित मानस ले गए...राम का नाम ले गए...इससे आज भी उनका नाता भारत भूमि से जुड़ा हुआ है। अपनी विरासत को इसी तरह सहेज कर रखते हुए जब विकास होता है...तो उसका लाभ हर किसी तक पहुंचता है। इसी तरह हम ओडिशा को भी नई ऊचाई पर पहुंचा सकते हैं।

साथियों,

आज के आधुनिक युग में हमें आधुनिक बदलावों को आत्मसात भी करना है, और अपनी जड़ों को भी मजबूत बनाना है। ओडिशा पर्व जैसे आयोजन इसका एक माध्यम बन सकते हैं। मैं चाहूँगा, आने वाले वर्षों में इस आयोजन का और ज्यादा विस्तार हो, ये पर्व केवल दिल्ली तक सीमित न रहे। ज्यादा से ज्यादा लोग इससे जुड़ें, स्कूल कॉलेजों का participation भी बढ़े, हमें इसके लिए प्रयास करने चाहिए। दिल्ली में बाकी राज्यों के लोग भी यहाँ आयें, ओडिशा को और करीबी से जानें, ये भी जरूरी है। मुझे भरोसा है, आने वाले समय में इस पर्व के रंग ओडिशा और देश के कोने-कोने तक पहुंचेंगे, ये जनभागीदारी का एक बहुत बड़ा प्रभावी मंच बनेगा। इसी भावना के साथ, मैं एक बार फिर आप सभी को बधाई देता हूं।

आप सबका बहुत-बहुत धन्यवाद।

जय जगन्नाथ!