Place :New Delhi

Speech Date :18-03-2011

  • A holistic view of human life and the surroundings is essential for our sustainable development and India presents a premier model in a situation like this .
  • To balance between development and economic growth, we have to look towards Mahatma Gandhi.
  • Even in the midst of robustness, there may be small devices and structures which are closer to the nature. Even amidst the mega creations, there may be small mechanisms which can empower and take care of the last person.
  • Gujarat's model of development is an amazing mix of the big and small; robust and inclusive; fast and yet sustainable.
  • India has the power of new energy in the form of its youth.
  • India has the strength of its tradition in the form of its caring culture.
  • India has the warmth of participation in the form of its democracy.

“Leadership in an Emerging Nation: Balancing Development and Economic Growth”

 Mr. Birthe Foster, the Chairperson of EBG, Excellencies, Leaders of the European and Indian corporate world, Ladies and Gentlemen!

At the very outset, I wish to compliment the organizers for choosing this topic. It is not only relevant for the economy but also for the humanity. It is also a matter very close to my heart. Such deliberations help us a lot in learning from each other. I have been a firm believer in noble intentions in every human being. We all want to do good. And the collective wisdom does give us the way forward. In fact, the term leadership has a wider meaning. There are leaders in every walk of life. The real work of a true leader is to unleash that creativity of the people around him. If we encourage leaders in all fields, there would be automatic balance in the society and economy. We have to work on this collective strength of the people.

Friends! I think after the world wars, this is the most critical moment in human history. Established theories are getting diluted. Our beliefs are getting tested. Our structures are still looking for the capacity to withstand the nature. Our safety nets are not safe enough. Our systems are not strong to safeguard us before human and natural adventures. Employment and livelihood is not secure for all time. Infrastructure and amenities are not sustainable. But we have to live and have to live in a better way. For this, we have to make this world a better place to live. Not only for ourselves, but also for the coming generations. The option is not to escape from the reality. The option is also not to disappear from this planet. There is a common belief that if you are living at a particular place, you are better off. But recent economic crisis and natural disasters have shown that it is not so. So WHERE do we live is not an important question. To my mind, the important question is HOW do we live?

Friends! To say conclusively as to how do we live is not easy. Unfortunately, there are very few models left on which we can rely. All philosophies have been tested. All technologies have been tried. The industrial revolution gave us the confidence that we can make anything. The world wars gave the confidence that we can destroy anything. But when it comes to development of all, no theory, philosophy or strategy has proved to be enough. There have been elections, civil unrest and wars in the name of equality and justice. But we all know where we stand. What is the reason for this situation? The answer, to my mind, is within us. We have to look within. The biggest problem of the present model of development is that it is based on exploitation. Exploitation of nature and its resources. Exploitation of the poor by the rich. Exploitation of one part of the world by another part. Exploitation of the feelings of the common man through dreams of consumerism. It will not work for a long time.

The answer is not in exploitation. The answer is in nurturing. We have to find and exchange technologies which ensure maximum productivity from minimum usage of natural resources. The ‘throw away' culture is not sustainable. This is leading to a mad rush of consumerism. By the time we get used to one particular model of an instrument, there is a newer version. What we need is satisfaction and value for the consumer. Only the satisfaction of the producer is not enough. Moreover, we have to use our resources in a manner that the same is available in equal or greater measure for the posterity. Unfortunately, the term ‘development' has become a limited concept. It is understood as relating only to economic development and physical wellbeing. Moreover, it attempts to meet only the present demands. While nurturing takes a holistic view of the situation. It combines the people, resources and amenities. It combines the past, the present and the future . A holistic view of human life and the surroundings is essential for our sustainable development . I can say that such models are available in many emerging nations . I have the humility to say that India presents a premier model in a situation like this .

India has been a society and culture of nurturing and nourishment . We have been told to thank and seek forgiveness from the mother earth as soon as we get up in the morning . We have been told not only to plant trees but to preserve and worship them . We have been told to raise cattle, feed them and pray for their well being if we want our good fortunes . We have been told to treat the entire universe as one family . These thoughts are embedded in our culture and scriptures . Since ancient times, our society has practiced them . However, it was Mahatma Gandhi who showed us that these ideals work even in the modern age . Friends! In this light, I can answer your topic in one line. And the answer is that we have to look towards Mahatma Gandhi. There can not be a better guide to balance the conflicting demands of present day. The conflicts are there for economic growth, disaster management and ecological conservation. The challenge is to ensure smooth, equitable and sustainable development .

Thus, living in harmony with the nature; living with compassion for others is the only way to live happily . I have not read anything more profound than what Gandhi has told for the people like us sitting here . And this is relevant for the entire topic of today. He said, “If you are in a dilemma, just remember the face of the last person who is going to be affected by your decision”. So, ‘UNTO THE LAST' is the best guiding principle for balancing the economic growth and development. However, we have misinterpreted it to mean just ‘trickle down' of wealth and development . This is not enough .

Just distribution is not enough . It will not reach till the last person . It will not reach to him at the time when he needs it . It will not be available in the manner he needs it . What we need is the models of development where people are not just beneficiaries . Rather they are made equal partners in the process of development . People should be in the beginning of the development cycle, not at the end . Someone had said ‘Small is Beautiful' . But, unfortunately, small became a synonym of poverty . Actually, it is not so . Even in the midst of robustness, there may be small devices and structures which are closer to the nature . Even amidst the mega creations, there may be small mechanisms which empower and take care of the last person . This is essential . The ‘Big' will not be sustainable unless its foundation lies in the small . Small devices, small mechanisms, and above all, the feelings of the small man .

Friends! You must be aware that Gujarat is the birth place of Gandhi . And then who else will follow what he said, if we don't . I must admit that our eyes are always on robust and faster economic growth . I always say ‘Gujarat's growth is needed for India's growth' . We are committed to contribute immensely to India's faster growth . However, Gujarat's growth model is very different . It is a very unique model .

  • Our Growth is with active participation of people
  • Our Growth is a mass movement
  • Our growth is both robust and pervasive
  • Our growth is both quantitative and qualitative
Friends! ‘India Has Emerged' is the buzz word all around the world today . However, to make India's emergence steady and sustainable, we in the States have to put up strong foundations . I am happy to say that Gujarat represents the elements of such a strong foundation . Its fundamentals are strong . They are strong not in a particular sector but all across the economic sectors . Its vibrancy can be felt not only in economic activities but also in social life . Its richness can be seen not only in its infrastructure but also in its flora and fauna.
  • Gujarat is a place where rural development has kept pace with urban Growth
  • Gujarat is a place where agriculture has kept pace with industry
  • Gujarat is a place where wellbeing of workers has kept pace with industrialization
Friends! Gujarat has emerged as the Growth Engine of India not only because it contributes immensely in its economic growth . Actually, the bigger success is that it has an amazing mix of the big and small; robust and inclusive; fast and yet sustainable . It has done wonderfully well on both the Macro and the Micro indicators . Our growth rate of GDP has been in double digits for a decade . At the same time, the per capita income of the people has also grown at the fastest rate of 13.8% . Not only the multinationals and big companies have done well, but a large number of SMEs have also prospered . Not only the industry has grown at 13% but agriculture has also grown at 9.6% . We have not only created world's largest multi-purpose dam but also several hundred thousands of small water harvesting structures . We have not only added Megawatts to our electric generation, but have also taken to the remotest households giving them power on a 24X7 basis (Jyotigram scheme) . We have not only created world class roads and ports, but also rooms and toilets in all our schools . We have not only created world class institutions, but have also ensured 100% enrollment in elementary education .

Gujarat's growth is sufficiently uniform and inclusive . However, our present emphasis is on better Human Development Index . On the one hand, we have created world class hospitals . At the same time, we have made the poor people get easy access to the medical facilities (Chiranjeevi Yojna) . On the one hand, we export quality industrial products of the country and on the other, our farmers supply important agri and dairy produce in the foreign countries . There is a long list of the things in Gujarat which are innovative, modern and progressive . And yet they are humanitarian solutions to our problems . This is the reason that Gujarat's multi-faceted growth and excellence has been recognized not only in the country but in the entire world . This is because we work with people . We work holistically and strengthen the entire value chain .

To give a few examples:

  • In water: From harvesting to its economic use leading to high agri-productivity
  • In agriculture: from farm to factory, from factory to fashion from fashion to foreign .
  • In energy: from generation to management and its conservation and saving
  • In forestry: from conservation to social forestry to creation of forests based on the planets and stars
Gujarat represents an enterprising spirit . It has a development friendly environment . Gujarat is a place where democratization has gone to the next level of innovation . We have created participatory institutions of new age which will be reckoned as models in the years to come . Our Panchayati Raj and Co-operative institutions have taken deep roots . To add to that, we have launched several long-lasting initiatives . One of them is a technology enabled State wide Grievance Redressal System called SWAGAT . The United Nations has given Public Service Award to my office for this programme . Similarly, in our attempt to take the Government closer to the people, we have reorganized our sub-district level administration . Our efforts in Good Governance have been applauded the world over . We have received more than 200 national and international awards in the last eight years . We are getting such awards on a weekly basis . They are in recognition of excellence in various fields . However, we treat these awards as just milestones in our journey . They are only indicators that we are in the right direction . We are constantly improving our standards . Alongwith many offices of the State, my own office is an ISO certified office .

Friends! To sum up, I must reiterate that if you want sustainability in development, the whole world has to be viewed as one organic unit . We have seen that in bad times of the Global economy, it was the emerging nations who sustained the pace of economy . They did it through creation of demand for the products and thus creation of jobs . It was they who helped in sustaining global recovery during the recession . However, even when the time is good, the whole world treats them just as markets . I will give you only one example . We all know that thermal energy is too expensive from the viewpoint of its carbon footprint . We have seen recently that even Nuclear energy can be very expensive for human lives . Their adverse impacts are felt for several generations . The developed world wants renewable and eco-friendly sources of energy to be exploited . This is indeed the need of the hour . But then we are not getting the technology at cheaper prices . We all know that given the high input prices, we can not do it with the desired momentum . We, in Gujarat, have started harnessing the wind and solar energy in a big way . I am personally committed for it and we are going ahead . I firmly believe that we must tackle the issues impacting the climate . We can not ignore it any longer . In fact, in order to give focus and to work in organised manner on the climate change issues, we have created a full fledged department for Climate Change . We have taken a lot of measures in this direction . Some of these measures have been listed in my recent book ‘Convenient Action' .

So, if we want the world to be a better place to live, we have to treat it as one unit. If we want economic growth to be pervasive, we have to make people its partners . If we want the process of development to be sustainable, we have to work with the environment. If we want our coming generations to enjoy the fruits of development, we have to nurture the nature . Even at the cost of repetition, I would say that India is an excellent model in this regard . India has the power of new energy in the form of its youth. India has the strength of its tradition in the form of its caring culture. India has the warmth of participation in the form of its democracy. The whole world has seen during the recession that India has its inherent strength to withstand a crisis. A strength, which is rooted in its universal thinking and interdependence .

And friends ! Gujarat always represents the best of what is India

Thank You!

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
Cabinet approves minimum support price for Copra for the 2025 season

Media Coverage

Cabinet approves minimum support price for Copra for the 2025 season
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
રાજસ્થાનના જયપુરમાં 'એક વર્ષ-પરિણામ ઉત્કર્ષ' કાર્યક્રમ અને વિકાસ કાર્યોના લોકાર્પણમાં પીએમના સંબોધનનો મૂળપાઠ
December 17, 2024
PM inaugurates and lays the Foundation stone for 24 projects related to Energy, Road, Railways and Water worth over Rs 46,300 crores in Rajasthan
The Governments at the Center and State are becoming a symbol of Good Governance today: PM
In these 10 years we have given lot of emphasis in providing facilities to the people of the country, on reducing difficulties from their life: PM
We believe in cooperation, not opposition, in providing solutions: PM
I am seeing the day when there will be no shortage of water in Rajasthan, there will be enough water for development in Rajasthan: PM
Conserving water resources, utilizing every drop of water is not the responsibility of government alone, It is the responsibility of entire society: PM
There is immense potential for solar energy in Rajasthan, it can become the leading state of the country in this sector: PM

ભારત માતા કી જય.

ભારત માતા કી જય.

गोविन्द की नगरी में गोविन्ददेव जी नै म्हारो घणो- घणो प्रणाम। सबनै म्हारो राम-राम सा!

રાજસ્થાનના રાજ્યપાલ શ્રી હરિભાઉ બાગડેજી, રાજસ્થાનના લોકપ્રિય મુખ્યમંત્રી શ્રી ભજનલાલ શર્માજી, આપણા પ્રિય મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવજી જેઓ આજે મધ્યપ્રદેશથી ખાસ પધાર્યા છે, કેન્દ્રમાં મંત્રી પરિષદમાં મારા સાથી શ્રી સી.આર. પાટીલજી, ભગીરથ ચૌધરીજી, રાજસ્થાનના ડેપ્યુટી સીએમ દિયા કુમારીજી, પ્રેમચંદ ભૈરવજી, અન્ય મંત્રીઓ, સાંસદો, રાજસ્થાનના ધારાસભ્યો, અન્ય મહાનુભાવો અને રાજસ્થાનના મારા વ્હાલા ભાઈઓ અને બહેનો. અને જેઓ અમારી સાથે વર્ચ્યુઅલ રીતે જોડાયેલા છે, મારા તમામ ભાઈઓ અને બહેનો જેઓ રાજસ્થાનની હજારો પંચાયતોમાં એકઠા થયા છે.

હું રાજસ્થાનના લોકોને અને રાજસ્થાનની ભાજપ સરકારને એક વર્ષ પૂર્ણ કરવા બદલ અભિનંદન પાઠવું છું. અને આ એક વર્ષની સફર પછી, જ્યારે તમે લાખોની સંખ્યામાં આશીર્વાદ આપવા આવ્યા છો, અને જ્યારે હું ખુલ્લી જીપમાં આવી રહ્યો હતો ત્યારે હું તે તરફ જોઈ રહ્યો હતો, કદાચ પંડાલમાં જેટલા લોકો છે તેનાથી ત્રણ ગણા લોકો બહાર દેખાયા હતા. તમે આટલી મોટી સંખ્યામાં આશીર્વાદ આપવા આવ્યા છો, હું પણ ભાગ્યશાળી છું કે આજે હું તમારા આશીર્વાદ મેળવી શક્યો. છેલ્લા એક વર્ષમાં ભજનલાલ જી અને તેમની સમગ્ર ટીમે રાજસ્થાનના વિકાસને નવી ગતિ અને નવી દિશા આપવા માટે ખૂબ જ મહેનત કરી છે. આ પ્રથમ વર્ષ, એક રીતે, આવનારા ઘણા વર્ષો માટે મજબૂત પાયો નાખ્યો છે. અને તેથી, આજની ઉજવણી માત્ર સરકારને એક વર્ષ પૂર્ણ કરવા પુરતી સીમિત નથી, તે રાજસ્થાનનો પ્રકાશ ફેલાવવાની ઉજવણી પણ છે, રાજસ્થાનના વિકાસની ઉજવણી છે.

થોડા દિવસ પહેલા જ હું ઇન્વેસ્ટર સમિટ માટે રાજસ્થાન આવ્યો હતો. દેશ અને દુનિયાના મોટા રોકાણકારો અહીં એકઠા થયા હતા. હવે આજે અહીં 45-50 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુના પ્રોજેક્ટનું ઉદ્ઘાટન અને શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. આ પ્રોજેક્ટ્સ રાજસ્થાનમાં પાણીના પડકારનો કાયમી ઉકેલ પૂરો પાડશે. આ પ્રોજેક્ટ્સ રાજસ્થાનને દેશના સૌથી વધુ જોડાયેલા રાજ્યોમાંનું એક બનાવશે. તેનાથી રાજસ્થાનમાં રોકાણને વેગ મળશે અને રોજગારીની અસંખ્ય તકો ઊભી થશે. રાજસ્થાનના પ્રવાસન, તેના ખેડૂતો અને મારા યુવા મિત્રોને આનો ઘણો ફાયદો થશે.

 

મિત્રો,

આજે ભાજપની ડબલ એન્જિન સરકારો સુશાસનનું પ્રતિક બની રહી છે. ભાજપ જે પણ ઠરાવ લે છે, તેને પરિપૂર્ણ કરવાના નિષ્ઠાપૂર્વક પ્રયાસો કરે છે. આજે દેશની જનતા કહી રહી છે કે ભાજપ જ સુશાસનની ગેરંટી છે. અને તેથી જ આજે એક પછી એક રાજ્યમાં ભાજપને આટલું જંગી જનસમર્થન મળી રહ્યું છે. દેશે ભાજપને સતત ત્રીજી વખત લોકસભામાં દેશ સેવા કરવાની તક આપી છે. ભારતમાં છેલ્લા 60 વર્ષમાં આવું બન્યું નથી. 60 વર્ષ બાદ ભારતની જનતાએ સતત ત્રીજી વખત કેન્દ્રમાં સરકાર બનાવી છે. અમને દેશવાસીઓની સેવા કરવાની તક અને આશીર્વાદ આપવામાં આવ્યા છે. થોડા દિવસો પહેલા જ મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપે સતત બીજી વખત સરકાર બનાવી હતી. અને જો આપણે ચૂંટણી પરિણામો પર નજર કરીએ તો ત્યાં પણ આપણને સતત ત્રીજી વખત બહુમતી મળી છે. ત્યાં પણ ભાજપને પહેલા કરતા વધુ બેઠકો મળી છે. આ પહેલા હરિયાણામાં સતત ત્રીજી વખત ભાજપની સરકાર બની છે. હરિયાણામાં પણ લોકોએ અમને પહેલા કરતા વધુ બહુમતી આપી છે. તાજેતરમાં રાજસ્થાનની પેટાચૂંટણીમાં પણ આપણે જોયું છે કે કેવી રીતે લોકોએ ભાજપને જબરદસ્ત સમર્થન આપ્યું છે. આ દર્શાવે છે કે જનતાને આજે ભાજપની કામગીરી અને ભાજપના કાર્યકરોની મહેનતમાં કેટલો વિશ્વાસ છે.

મિત્રો,

રાજસ્થાન એક એવું રાજ્ય છે જેની સેવા ભાજપને લાંબા સમયથી સેવા કરવાનું સૌભાગ્ય મળ્યું છે. સૌપ્રથમ, ભૈરો સિંહ શેખાવતજીએ રાજસ્થાનમાં વિકાસનો મજબૂત પાયો નાખ્યો. વસુંધરા રાજેજીએ તેમની પાસેથી લગામ લીધી અને સુશાસનના વારસાને આગળ ધપાવ્યો અને હવે ભજનલાલ જીની સરકાર સુશાસનના આ વારસાને વધુ સમૃદ્ધ કરવામાં વ્યસ્ત છે. છેલ્લા એક વર્ષના કાર્યકાળમાં તેની છાપ અને તેની છબિ દેખાય છે.

મિત્રો,

છેલ્લા એક વર્ષ દરમિયાન શું કામ થયું તેનો વિગતવાર ઉલ્લેખ અહીં કરવામાં આવ્યો છે. ખાસ કરીને ગરીબ પરિવારો, માતાઓ-બહેનો-દીકરીઓ, કામદારો, વિશ્વકર્માના સાથીઓ, વિચરતી પરિવારો માટે ઘણા નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા છે. અગાઉની કોંગ્રેસ સરકારે અહીંના યુવાનો સાથે ઘણો અન્યાય કર્યો હતો. ભરતીમાં પેપર લીક અને કૌભાંડો રાજસ્થાનની ઓળખ બની ગયા હતા. બીજેપી સરકાર સત્તામાં આવતાની સાથે જ તેની તપાસ શરૂ કરી અને ઘણી ધરપકડ કરવામાં આવી છે. એટલું જ નહીં, ભાજપ સરકારે એક વર્ષમાં અહીં હજારો ભરતીઓ પણ કરી છે. અહીં સંપૂર્ણ પારદર્શિતા સાથે પરીક્ષાઓ લેવામાં આવી છે અને નિમણૂકો પણ કરવામાં આવી રહી છે. અગાઉની સરકાર દરમિયાન રાજસ્થાનના લોકોને અન્ય રાજ્યોની સરખામણીમાં મોંઘુ પેટ્રોલ અને ડીઝલ ખરીદવું પડતું હતું. અહીં ભાજપની સરકાર બનતાની સાથે જ રાજસ્થાનના મારા ભાઈ-બહેનોને રાહત મળી. કેન્દ્ર સરકાર પીએમ કિસાન સન્માન નિધિ યોજના હેઠળ ખેડૂતોના બેંક ખાતામાં સીધા પૈસા મોકલે છે. હવે ડબલ એન્જિન રાજસ્થાનની ભાજપ સરકાર તેમાં વધારો કરીને અને વધારાના પૈસા ઉમેરીને ખેડૂતોને મદદ કરી રહી છે. ડબલ એન્જિન સરકાર પણ અહીં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સંબંધિત કામો ઝડપથી લાગુ કરી રહી છે. ભાજપે જે વચનો આપ્યા હતા તે ઝડપથી પૂર્ણ કરી રહી છે. આજનો કાર્યક્રમ પણ આમાં મહત્વની કડી છે.

 

મિત્રો,

રાજસ્થાનની જનતાના આશીર્વાદથી કેન્દ્રમાં છેલ્લા 10 વર્ષથી ભાજપની સરકાર છે. આ 10 વર્ષોમાં, અમે દેશના લોકોને સુવિધાઓ આપવા અને તેમના જીવનમાં મુશ્કેલીઓ ઘટાડવા પર ઘણો ભાર મૂક્યો છે. આઝાદી પછીના 5-6 દાયકામાં કોંગ્રેસે જે કામ કર્યું તેના કરતાં અમે 10 વર્ષમાં વધુ કામ કર્યું છે. રાજસ્થાનનું ઉદાહરણ લો...પાણીનું મહત્વ રાજસ્થાન કરતાં વધુ સારી રીતે કોણ સમજી શકે? અહીંના ઘણા વિસ્તારોમાં આટલો ભયંકર દુકાળ છે. બીજી તરફ અમુક વિસ્તારોમાં આપણી નદીઓનું પાણી કોઈપણ ઉપયોગ વિના દરિયામાં જતું રહે છે. અને તેથી જ જ્યારે અટલ બિહારી વાજપેયીજી સત્તામાં હતા ત્યારે અટલજી પાસે નદીઓને જોડવાનું વિઝન હતું. આ માટે તેમણે એક વિશેષ સમિતિની પણ રચના કરી હતી. જેનો ઉદ્દેશ્ય એ હતો કે જે નદીઓમાં વધારાનું પાણી સમુદ્રમાં વહી જાય છે, તેને દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં પહોંચાડી શકાય. આનાથી એક તરફ પૂરની સમસ્યા અને બીજી તરફ દુષ્કાળની સમસ્યા બંનેનો ઉકેલ શક્ય બન્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે પણ આના સમર્થનમાં અનેકવાર પોતાના વિચારો વ્યક્ત કર્યા છે. પરંતુ કોંગ્રેસ ક્યારેય તમારા જીવનમાંથી પાણીની સમસ્યા ઓછી કરવા માંગતી નથી. આપણી નદીઓનું પાણી સરહદ પાર વહી જતું હતું, પણ આપણા ખેડૂતોને તેનો લાભ મળતો નથી. ઉકેલ શોધવાને બદલે કોંગ્રેસે રાજ્યો વચ્ચે પાણીના વિવાદને પ્રોત્સાહન આપવાનું ચાલુ રાખ્યું. રાજસ્થાનને આ વ્યૂહરચનાથી ઘણું સહન કરવું પડ્યું છે, તેની માતાઓ અને બહેનોને નુકસાન થયું છે, તેના ખેડૂતોને નુકસાન થયું છે.

મને યાદ છે, જ્યારે મેં ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી તરીકે ફરજ બજાવી ત્યારે ત્યાં સરદાર સરોવર ડેમ પૂરો થયો, માતા નર્મદાનું પાણી ગુજરાતના વિવિધ ભાગોમાં પહોંચાડવા માટે એક મોટું અભિયાન ચલાવવામાં આવ્યું, કચ્છમાં સરહદ સુધી પાણી પહોંચાડવામાં આવ્યું. પરંતુ ત્યારબાદ કોંગ્રેસ અને કેટલીક એનજીઓ દ્વારા તેને રોકવા માટે વિવિધ યુક્તિઓ અપનાવવામાં આવી હતી. પણ આપણે પાણીનું મહત્વ સમજ્યા. અને મારા માટે હું કહું છું કે પાણી એ ફિલોસોફરનો પથ્થર છે, જેમ ફિલોસોફરનો પથ્થર લોખંડને સ્પર્શે છે અને લોખંડ સોનું બની જાય છે, પાણી જ્યાં પણ સ્પર્શે છે ત્યાં નવી ઉર્જા અને શક્તિને જન્મ આપે છે.

મિત્રો,

વિરોધ અને ટીકાઓનો સામનો કરીને મેં પાણી આપવાના આ ધ્યેય તરફ કામ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું, પરંતુ હું પાણીનું મહત્વ સમજતો હતો. નર્મદાના પાણીનો લાભ માત્ર ગુજરાતને જ નહીં, રાજસ્થાનને પણ નર્મદાના પાણીનો લાભ મળવો જોઈએ. અને ડેમનું કામ પૂરું થતાંની સાથે જ કોઈ તણાવ, કોઈ અવરોધ, કોઈ આંદોલન નહીં, અને ગુજરાતનું કામ પૂર્ણ થયા પછી, રાજસ્થાનને આપીશું એવું પણ નહીં, ગુજરાતને પણ પાણી અપાશે. તે જ સમયે અમે રાજસ્થાનમાં પણ પાણી આપવાનું કામ શરૂ કર્યું. અને મને યાદ છે કે જ્યારે નર્મદાજીના પાણી રાજસ્થાન પહોંચ્યા ત્યારે રાજસ્થાનના જીવનમાં ઉત્સાહ અને ઉત્સાહ હતો. અને થોડા દિવસો પછી, અચાનક મારા મુખ્યમંત્રી કાર્યાલયમાંથી સંદેશ આવ્યો કે ભૈરોં સિંહજી શેખાવત અને જસવંત સિંહજી ગુજરાત આવ્યા છે અને મુખ્યમંત્રીને મળવા માંગે છે. હવે મને ખબર ન હતી કે તેઓ કેમ આવ્યા હતા કે કયા હેતુથી આવ્યા હતા. પણ તેઓ મારી ઓફિસમાં આવ્યા, મેં પૂછ્યું કે કેમ આવવાનું થયું, કેમ... તેમણે કહ્યું, નહીં કોઈ કામ નથી, તમને મળવા આવ્યા છીએ. આ બંને મારા વરિષ્ઠ નેતા હતા, અમારામાંથી ઘણા તો ભૈરોં સિંહજીની આંગળી પકડીને મોટા થયા છે. અને તેઓ મારી સામે બેસવા નહોતા આવ્યા, તેઓ મારું સન્માન કરવા માંગતા હતા, મને પણ થોડું આશ્ચર્ય થયું. પણ તેઓએ મને સન્માનિત કર્યો, પણ તેઓ બંને ભાવુક હતા, તેમની આંખો ભીની થઈ ગઈ. અને તેમણે કહ્યું, મોદીજી, તમે જાણો છો કે પાણી આપવાનો અર્થ શું થાય છે, તમે ગુજરાતનું નર્મદાનું પાણી રાજસ્થાનને આટલી સરળતાથી આપો છો, તે મારા હૃદયને સ્પર્શી ગયું. અને તેથી જ આજે હું રાજસ્થાનના કરોડો લોકોની લાગણી વ્યક્ત કરવા તમારી ઓફિસમાં આવ્યો છું.

 

મિત્રો,

પાણીમાં કેટલી શક્તિ છે તેનો અનુભવ હતો. અને મને ખુશી છે કે આજે જાલોર, બાડમેર, ચુરુ, ઝુંઝુનુ, જોધપુર, નાગૌર, હનુમાનગઢ, માતા નર્મદાના આવા અનેક જિલ્લાઓને નર્મદાનું પાણી મળી રહ્યું છે.

મિત્રો,

આપણી જગ્યાએ એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે જો કોઈ નર્મદાજીમાં સ્નાન કરે અને નર્મદાજીની પરિક્રમા કરે તો પેઢીઓનાં પાપ ધોવાઈ જાય છે અને પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. પરંતુ વિજ્ઞાનની અજાયબી જુઓ, એક સમયે આપણે માતા નર્મદાની પરિક્રમા માટે જતા હતા, આજે માતા નર્મદા પોતે પરિક્રમા માટે નીકળી છે અને હનુમાનગઢ સુધી જાય છે.

મિત્રો,

કોંગ્રેસે ઈસ્ટર્ન રાજસ્થાન કેનાલ પ્રોજેક્ટમાં કેટલી વિલંબ કર્યો...ERCP એ પણ કોંગ્રેસના ઈરાદાનો સીધો પુરાવો છે. ખેડૂતોના નામે મોટી મોટી વાતો કરે છે. પરંતુ તેઓ ન તો પોતે કંઈ કરે છે અને ન તો બીજાને ખેડૂતો માટે કંઈ કરવા દે છે. ભાજપની નીતિ વિવાદની નહીં, સંવાદની છે. અમે સહકારમાં માનીએ છીએ, વિરોધમાં નહીં. અમે ઉકેલોમાં માનીએ છીએ, વિક્ષેપમાં નહીં. તેથી, અમારી સરકારે ઈસ્ટર્ન રાજસ્થાન કેનાલ પ્રોજેક્ટને મંજૂરી આપી છે અને તેનું વિસ્તરણ કર્યું છે. એમપી અને રાજસ્થાનમાં ભાજપની સરકાર બની કે તરત જ પાર્વતી-કાલીસિંધ-ચંબલ પ્રોજેક્ટ, એમપીકેસી લિંક પ્રોજેક્ટ પર સમજૂતી થઈ.

કેન્દ્રના જળ મંત્રી અને બે રાજ્યોના મુખ્યમંત્રીઓનું જે ચિત્ર તમે જોઈ રહ્યા છો, આ ચિત્ર સામાન્ય નથી. આવનારા દાયકાઓ સુધી આ તસવીર ભારતના ખૂણે-ખૂણે રાજકારણીઓને સવાલ પૂછશે, દરેક રાજ્યને પૂછવામાં આવશે કે મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન સાથે મળીને પાણીની સમસ્યાને આગળ ધપાવી શકે છે, નદીના પાણી કરાર, તમે કેવું રાજકારણ કરી શકો છો? જ્યારે પાણી સમુદ્રમાં વહેતું હોય ત્યારે કાગળ પર સહી કરી શકતા નથી. આ તસવીર, આ તસવીર આવનારા દાયકાઓ સુધી આખો દેશ જોશે. જે જલાભિષેક થઈ રહ્યો હતો, હું આ દ્રશ્યને સામાન્ય દ્રશ્ય તરીકે જોતો નથી. જે લોકો દેશના કલ્યાણ માટે વિચારે છે અને કામ કરે છે, તેમને જ્યારે સેવા કરવાનો મોકો મળે છે, ત્યારે કોઈ મધ્યપ્રદેશમાંથી પાણી લાવે છે, કોઈ રાજસ્થાનથી પાણી લાવે છે, તે પાણીને એકત્ર કરીને ઉપયોગમાં લેવાના પ્રયાસો કરવાની પરંપરા શરૂ થઈ છે તેને સુજલામ-સુફલામ બનાવવા માટે. આ અસાધારણ લાગે છે, આ એક વર્ષની ઉજવણી છે પણ આવનારી સદીઓનું ઉજ્જવળ ભવિષ્ય આજે આ મંચ પરથી લખાઈ રહ્યું છે. આ પ્રોજેક્ટમાં ચંબલ અને તેની સહાયક નદીઓ પાર્વતી, કાલીસિંધ, કુનો, બનાસ, બાણગંગા, રૂપારેલ, ગંભીર અને મેજ નદીઓના પાણીને એકબીજા સાથે જોડવામાં આવશે.

મિત્રો,

મેં ગુજરાતમાં નદીઓને જોડવાની શક્તિનું પ્રદર્શન કર્યું છે. નર્મદાનું પાણી ગુજરાતની વિવિધ નદીઓ સાથે જોડાયેલું હતું. તમે ક્યારેય અમદાવાદ જાવ તો તમને સાબરમતી નદી દેખાય છે. જો આજથી 20 વર્ષ પછી એક બાળકને સાબરમતી પર નિબંધ લખવાનું કહેવામાં આવ્યું. તેથી તે લખે છે કે સાબરમતીમાં સર્કસના તંબુઓ લગાવવામાં આવ્યા છે. ખૂબ સારા સર્કસ શો છે. સાબરમતીમાં ક્રિકેટ રમવાની મજા આવે છે. સાબરમતીમાં ખૂબ જ ઝીણી માટી અને ધૂળ છે. કારણ કે સાબરમતીમાં પાણી જોવા મળ્યું ન હતું. આજે નર્મદાના પાણીથી સાબરમતી જીવંત થઈ છે અને તમે અમદાવાદમાં રિવર ફ્રન્ટ જોઈ શકો છો. આ નદીઓને જોડવામાં તાકાત છે અને હું મારી આંખોમાં રાજસ્થાનના સમાન સુંદર દૃશ્યની કલ્પના કરી શકું છું.

મિત્રો,

હું એ દિવસ જોઈ રહ્યો છું જ્યારે રાજસ્થાનમાં પાણીની અછત નહીં હોય, રાજસ્થાનમાં વિકાસ માટે પૂરતું પાણી હશે. પાર્વતી-કાલીસિંધ-ચંબલ પ્રોજેક્ટ, આ રાજસ્થાનના 21 જિલ્લાઓને સિંચાઈ અને પીવાનું પાણી પૂરું પાડશે. તેનાથી રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશ બંનેના વિકાસને વેગ મળશે.

મિત્રો,

આજે ખુદ ઇસરડા લિંક પ્રોજેક્ટનો શિલાન્યાસ પણ કરવામાં આવ્યો હતો. તાજેવાલાથી શેખાવતી સુધી પાણી લાવવા અંગે પણ આજે સમજૂતી થઈ છે. આ પાણી સાથે આ કરારથી હરિયાણા અને રાજસ્થાન બંને રાજ્યોને પણ ફાયદો થશે. મને વિશ્વાસ છે કે રાજસ્થાનમાં પણ 100% ઘરોમાં વહેલી તકે નળનું પાણી પહોંચી જશે.

મિત્રો,

અમારા સીઆર પાટીલ જીના નેતૃત્વમાં એક વિશાળ અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. અત્યારે મીડિયામાં અને બહાર તેની ચર્ચા ઓછી છે. પરંતુ હું તેની શક્તિને સારી રીતે સમજું છું. આ અભિયાન લોકભાગીદારીથી ચલાવવામાં આવ્યું છે. વરસાદી પાણીના સંગ્રહ માટે રિચાર્જિંગ કુવાઓ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. કદાચ તમને ખબર નહીં હોય, પરંતુ મને કહેવામાં આવ્યું હતું કે આજે રાજસ્થાનમાં લોકભાગીદારીથી દરરોજ રેન હાર્વેસ્ટિંગ સ્ટ્રક્ચર તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં, ભારતના રાજ્યોમાં જ્યાં પાણીની અછત છે ત્યાં લગભગ ત્રણ લાખ રેન હાર્વેસ્ટિંગ સ્ટ્રક્ચર્સ બનાવવામાં આવ્યા છે. હું દ્રઢપણે માનું છું કે વરસાદી પાણી બચાવવાનો આ પ્રયાસ આવનારા દિવસોમાં આપણી ધરતી માતાની તરસ છીપાવશે. અને અહીં ભારતમાં બેઠેલા કોઈપણ પુત્ર કે પુત્રી ક્યારેય તેમની ધરતીને તરસ્યા રાખવા માંગશે નહીં. જે તરસથી આપણે સહન કરીએ છીએ તેટલી જ આપણને પરેશાન કરે છે જેટલી તે આપણી ધરતીને પરેશાન કરે છે. અને તેથી, આ પૃથ્વીના બાળકો તરીકે, આપણી ધરતી માતાની તરસ છીપાવવાની જવાબદારી આપણા સૌની છે. પૃથ્વી માતાની તરસ છીપાવવા વરસાદના પાણીના દરેક ટીપાનો ઉપયોગ કરીએ. અને એકવાર આપણે ધરતી માતાના આશીર્વાદ મેળવી લઈએ તો પછી દુનિયાની કોઈ શક્તિ આપણને રોકી નહીં શકે.

મને યાદ છે કે ગુજરાતમાં એક જૈન મહાત્મા હતા. લગભગ 100 વર્ષ પહેલાં તેમણે લખ્યું હતું, બુદ્ધિ સાગરજી મહારાજ હતા, જૈન સાધુ હતા. તેમણે લગભગ 100 વર્ષ પહેલાં લખ્યું હતું અને જો તે સમયે કોઈએ વાંચ્યું હોત તો કદાચ તેમની વાત પર વિશ્વાસ ન કર્યો હોત. તેમણે 100 વર્ષ પહેલા લખ્યું હતું - એક દિવસ એવો આવશે જ્યારે પીવાનું પાણી કરિયાણાની દુકાનોમાં વેચાશે. 100 વર્ષ પહેલા લખવામાં આવ્યું હતું, આજે આપણે કરિયાણાની દુકાનમાંથી બિસલેરીની બોટલો ખરીદીને પાણી પીવા માટે મજબૂર છીએ, 100 વર્ષ પહેલા કહેવાયું હતું.

 

મિત્રો,

આ એક દર્દનાક વાર્તા છે. આપણા પૂર્વજોએ આપણને વારસામાં ઘણું બધું આપ્યું છે. હવે આપણી આવનારી પેઢીઓને પાણીના અભાવે મરવા માટે મજબૂર ન કરવાની જવાબદારી આપણી છે. ચાલો તેમને આપણી ધરતી માતા અને આપણી આવનારી પેઢીઓને સોંપીએ. અને એ જ પવિત્ર કાર્ય કરવાની દિશામાં આજે હું મધ્યપ્રદેશ સરકારને અભિનંદન પાઠવું છું. હું મધ્યપ્રદેશના લોકોને અભિનંદન આપું છું. હું રાજસ્થાન સરકાર અને રાજસ્થાનના લોકોને અભિનંદન પાઠવું છું. હવે અમારું કામ કોઈપણ અવરોધ વિના આ કાર્યને આગળ ધપાવવાનું છે. જ્યાં જરૂર હોય ત્યાં જે વિસ્તારમાંથી આ યોજના બનાવવામાં આવી છે. લોકોએ આગળ આવવું જોઈએ અને સમર્થન આપવું જોઈએ. ત્યારે યોજનાઓ સમય પહેલા પૂર્ણ થઈ શકે છે અને આ સમગ્ર રાજસ્થાનનું ભાગ્ય બદલાઈ શકે છે.

મિત્રો,

21મી સદીના ભારત માટે મહિલા સશક્તીકરણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ભાઈ, તેને કેમેરાનો એવો શોખ છે કે તેનો ઉત્સાહ વધી ગયો છે. ફક્ત તે કેમેરા વ્યક્તિને બીજી બાજુ લઈ જાઓ, તે થાકી જશે.

મિત્રો,

તમારો આ પ્રેમ મારા માથા અને આંખો પર છે, મિત્રો, આ ઉત્સાહ અને ઉત્સાહ માટે હું તમારો આભાર માનું છું, અમે મહિલા સ્વસહાય જૂથની ચળવળમાં નારી શક્તિની શક્તિ જોઈ છે. છેલ્લા એક દાયકામાં દેશની 10 કરોડ બહેનો સ્વ-સહાય જૂથોમાં જોડાઈ છે. જેમાં રાજસ્થાનની લાખો બહેનો પણ સામેલ છે. આ જૂથો સાથે સંકળાયેલી બહેનોને ભાજપ સરકારે મજબૂત કરવા માટે દિવસ-રાત મહેનત કરી છે. અમારી સરકારે પહેલા આ જૂથોને બેંકો સાથે જોડ્યા, પછી બેંકોની મદદને 10 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 20 લાખ રૂપિયા કરી. અમે તેમને લગભગ 8 લાખ કરોડ રૂપિયા મદદ તરીકે આપ્યા છે. અમે તાલીમ માટે વ્યવસ્થા કરી છે. મહિલા સ્વ-સહાય જૂથોમાં ઉત્પાદિત માલ માટે નવા બજારો પ્રદાન કરો.

આજે, આના પરિણામે, આ સ્વ-સહાય જૂથો ગ્રામીણ અર્થતંત્રમાં એક મુખ્ય બળ બની ગયા છે. અને હું ખુશ છું, હું અહીં આવી રહ્યો હતો, બધા બ્લોક માતાઓ અને બહેનોથી ભરેલા છે. અને ખૂબ જ ઉત્તેજના, ખૂબ જ ઉત્તેજના. હવે અમારી સરકાર સ્વ-સહાય જૂથોની ત્રણ કરોડ બહેનોને લાખપતિ દીદી બનાવવાનું કામ કરી રહી છે. મને ખુશી છે કે લગભગ 1.25 કરોડ બહેનો લખપતિ દીદી બની છે. એટલે કે તેઓ એક વર્ષમાં એક લાખ રૂપિયાથી વધુ કમાવા લાગ્યા છે.

મિત્રો,

અમે મહિલા શક્તિને મજબૂત કરવા માટે ઘણી નવી યોજનાઓ બનાવી રહ્યા છીએ. હવે નમો ડ્રોન દીદી એક યોજના છે. આ અંતર્ગત હજારો બહેનોને ડ્રોન પાયલોટ તરીકેની તાલીમ આપવામાં આવી રહી છે. હજારો જૂથો પહેલેથી જ ડ્રોન પ્રાપ્ત કરી ચૂક્યા છે. બહેનો ડ્રોન દ્વારા ખેતી કરી રહી છે અને તેમાંથી કમાણી પણ કરી રહી છે. રાજસ્થાન સરકાર પણ આ યોજનાને આગળ વધારવા માટે ઘણા પ્રયાસો કરી રહી છે.

 

મિત્રો,

તાજેતરમાં અમે બહેનો અને દીકરીઓ માટે બીજી મોટી યોજના શરૂ કરી છે. આ યોજના બીમા સખી યોજના છે. આ અંતર્ગત ગામડાઓમાં બહેનો અને દીકરીઓને વીમાના કામ સાથે જોડવામાં આવશે અને તેમને તાલીમ આપવામાં આવશે. આ હેઠળ, પ્રારંભિક વર્ષોમાં જ્યાં સુધી તેમનું કાર્ય સ્થાપિત ન થાય ત્યાં સુધી તેમને માપદંડ તરીકે થોડી રકમ આપવામાં આવશે. આ અંતર્ગત બહેનોને પૈસા મળશે અને દેશ સેવા કરવાની તક પણ મળશે. અમે જોયું છે કે અમારા બેંક સખીઓએ કેવો મોટો ચમત્કાર કર્યો છે. અમારી બેંક સખીઓએ દેશના દરેક ખૂણે, દરેક ગામમાં બેંકિંગ સેવાઓ પૂરી પાડી છે, ખાતા ખોલાવ્યા છે અને લોકોને લોનની સુવિધા સાથે જોડ્યા છે. હવે બીમા સખીઓ ભારતના દરેક પરિવારને વીમા સુવિધાઓ સાથે જોડવામાં પણ મદદ કરશે. કેમેરામેનને મારી વિનંતી છે કે કૃપા કરીને તમારો કેમેરો બીજી દિશામાં ફેરવો, અહીં લાખો લોકો છે, તેમની તરફ લઈ જાઓને.

મિત્રો,

ગામડાઓની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા ભાજપ સરકારનો સતત પ્રયાસ છે. વિકસિત ભારત બનાવવા માટે આ ખૂબ જ જરૂરી છે. તેથી, અમે ગામમાં કમાણી અને રોજગારના દરેક માધ્યમો પર ભાર આપી રહ્યા છીએ. ભાજપ સરકારે રાજસ્થાનમાં વીજળી ક્ષેત્રે અનેક કરારો કર્યા છે. આનો સૌથી વધુ ફાયદો આપણા ખેડૂતોને થશે. રાજસ્થાન સરકાર અહીંના ખેડૂતોને દિવસ દરમિયાન પણ વીજળી આપવાની યોજના ધરાવે છે. ખેડૂતોને રાત્રે સિંચાઈની મજબૂરીમાંથી મુક્ત કરવાની દિશામાં આ એક મોટું પગલું છે.

મિત્રો,

રાજસ્થાનમાં સૌર ઊર્જા માટે વિપુલ સંભાવનાઓ છે. રાજસ્થાન આ મામલે દેશનું અગ્રણી રાજ્ય બની શકે છે. અમારી સરકારે તમારા વીજળીના બિલને શૂન્ય સુધી ઘટાડવા માટે સૌર ઊર્જાને પણ એક માધ્યમ બનાવ્યું છે. કેન્દ્ર સરકાર PM સૂર્યઘર મફત વીજળી યોજના ચલાવી રહી છે. આ અંતર્ગત કેન્દ્ર સરકાર ઘરની છત પર સોલાર પેનલ લગાવવા માટે લગભગ 75-80 હજાર રૂપિયાની સહાય આપી રહી છે. તમે તેમાંથી ઉત્પન્ન થતી વીજળીનો ઉપયોગ કરો છો અને જો તે તમારી જરૂરિયાત કરતાં વધુ હોય તો તમે વીજળી વેચી શકો છો અને સરકાર પણ તે વીજળી ખરીદશે. મને ખુશી છે કે અત્યાર સુધીમાં દેશના 1 કરોડ 40 લાખથી વધુ પરિવારોએ આ યોજના માટે નોંધણી કરાવી છે. ખૂબ જ ઓછા સમયમાં લગભગ 7 લાખ લોકોના ઘરોમાં સોલાર પેનલ સિસ્ટમ લગાવવામાં આવી છે. જેમાં રાજસ્થાનના 20 હજારથી વધુ ઘરોનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ ઘરોમાં સૌર વીજળી ઉત્પન્ન થવા લાગી છે અને લોકોના પૈસા પણ બચવા લાગ્યા છે.

મિત્રો,

સરકાર માત્ર ઘરની છત પર જ નહીં પરંતુ ખેતરોમાં પણ સોલાર પાવર પ્લાન્ટ લગાવવા માટે મદદ કરી રહી છે. પીએમ કુસુમ યોજના હેઠળ રાજસ્થાન સરકાર આવનારા સમયમાં સેંકડો નવા સોલર પ્લાન્ટ લગાવવા જઈ રહી છે. જ્યારે દરેક કુટુંબ ઉર્જા પ્રદાતા બનશે, દરેક ખેડૂત ઉર્જા પ્રદાતા બનશે, ત્યારે વીજળીથી આવક થશે અને દરેક પરિવારની આવક પણ વધશે.

મિત્રો,

સડક, રેલ અને હવાઈ મુસાફરીના સંદર્ભમાં રાજસ્થાનને સૌથી વધુ જોડાયેલ રાજ્ય બનાવવાનો અમારો સંકલ્પ છે. અમે રાજસ્થાન, દિલ્હી, વડોદરા અને મુંબઈ જેવા મોટા ઔદ્યોગિક કેન્દ્રોની મધ્યમાં સ્થિત છીએ. રાજસ્થાનના લોકો અને અહીંના યુવાનો માટે આ એક મોટી તક છે. આ ત્રણેય શહેરોને રાજસ્થાન સાથે જોડવા માટે જે નવો એક્સપ્રેસ વે બનાવવામાં આવી રહ્યો છે તે દેશના શ્રેષ્ઠ એક્સપ્રેસવેમાંથી એક છે. મેજ નદી પર મોટા પુલના નિર્માણથી સવાઈ માધોપુર, બુંદી, ટોંક અને કોટા જિલ્લાને ફાયદો થશે. આ જિલ્લાના ખેડૂતો માટે દિલ્હી, મુંબઈ અને વડોદરાના મોટા બજારો અને બજારોમાં પહોંચવું સરળ બનશે. આનાથી પ્રવાસીઓ માટે જયપુર અને રણથંભોર ટાઈગર રિઝર્વ સુધી પહોંચવામાં પણ સરળતા રહેશે. આપણે સૌ જાણીએ છીએ કે આજના સમયમાં સમયનું ઘણું મૂલ્ય છે. લોકોનો સમય બચાવવા અને તેમની સુવિધા વધારવાનો આપણા બધાનો પ્રયાસ છે.

 

મિત્રો,

જામનગર-અમૃતસર ઇકોનોમિક કોરિડોર, જ્યારે દિલ્હી-અમૃતસર-કટરા એક્સપ્રેસવે સાથે જોડાયેલ છે, ત્યારે રાજસ્થાનને મા વૈષ્ણોદેવી ધામ સાથે જોડશે. આનાથી ઉત્તર ભારતના ઉદ્યોગોને કંડલા અને મુન્દ્રા બંદરો સાથે સીધું જોડાણ મળશે. રાજસ્થાનમાં પરિવહન સંબંધિત ક્ષેત્રને આનો ફાયદો થશે, અહીં મોટા વેરહાઉસ બનાવવામાં આવશે. રાજસ્થાનના યુવાનોને તેમાં વધુ કામ મળશે.

મિત્રો,

જોધપુર રિંગ રોડથી જયપુર, પાલી, બાડમેર, જેસલમેર, નાગૌર અને આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ સુધીની કનેક્ટિવિટી વધુ સારી બનશે. આ શહેરને બિનજરૂરી ટ્રાફિક જામમાંથી મુક્ત કરશે. આનાથી જોધપુર આવતા પ્રવાસીઓ, વેપારીઓ અને ઉદ્યોગપતિઓને મોટી સુવિધા મળશે.

 

મિત્રો,

આજે આ કાર્યક્રમમાં મારી સામે ભાજપના હજારો કાર્યકરો પણ હાજર છે. તેમની મહેનતના કારણે જ આપણે આ દિવસ જોઈ રહ્યા છીએ. હું ભાજપના કાર્યકરોને પણ કેટલીક વિનંતી કરવા માંગુ છું. ભાજપ વિશ્વનો સૌથી મોટો રાજકીય પક્ષ જ નથી, ભાજપ એક વિશાળ સામાજિક આંદોલન પણ છે. ભાજપ માટે પાર્ટી કરતા દેશ મોટો છે. ભાજપનો દરેક કાર્યકર દેશ માટે જાગૃતિ અને સમર્પણ સાથે કામ કરી રહ્યો છે. ભાજપના કાર્યકર માત્ર રાજકારણમાં જ નથી સંકળાયેલા, તે સામાજિક સમસ્યાઓના ઉકેલમાં પણ સામેલ છે. આજે અમે એવા કાર્યક્રમમાં આવ્યા છીએ જે જળ સંરક્ષણ સાથે ઊંડો સંબંધ ધરાવે છે. જળ સંસાધનોનું સંરક્ષણ અને પાણીના દરેક ટીપાનો અર્થપૂર્ણ ઉપયોગ એ સરકાર અને દરેક નાગરિક સહિત સમગ્ર સમાજની જવાબદારી છે. અને તેથી જ હું મારા ભાજપના દરેક કાર્યકર અને દરેક મિત્રને કહીશ કે તેઓ તેમની દિનચર્યામાંથી થોડો સમય જળ સંરક્ષણના કામમાં સમર્પિત કરે અને ખૂબ નિષ્ઠાથી કામ કરે. સૂક્ષ્મ સિંચાઈ, ટપક સિંચાઈમાં સામેલ થાઓ, અમૃત સરોવરની જાળવણીમાં મદદ કરો, જળ વ્યવસ્થાપનના માધ્યમો બનાવો અને લોકોને પણ જાગૃત કરો. તમે કુદરતી ખેતી નેચરલ ફાર્મિંગ માટે પણ ખેડૂતોને જાગૃત કરો.

આપણે બધા જાણીએ છીએ કે જેટલા વધુ વૃક્ષો હશે, તેટલું જ તે પૃથ્વીને પાણીનો સંગ્રહ કરવામાં મદદ કરશે. એટલા માટે એક પેડ મા કે નામની ઝુંબેશ ખૂબ મદદરૂપ થઈ શકે છે. તેનાથી આપણી માતાનું સન્માન વધશે અને ધરતી માતાનું સન્માન પણ વધશે. પર્યાવરણ માટે આવા અનેક કાર્યો કરી શકાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, મેં પહેલાથી જ પીએમ સૂર્ય ઘર અભિયાન વિશે વાત કરી છે. ભાજપના કાર્યકરો લોકોને સૌર ઊર્જાના ઉપયોગ વિશે જાગૃત કરી શકે છે, તેમને આ યોજના અને તેના ફાયદા વિશે જણાવી શકે છે. આપણા દેશના લોકોનો સ્વભાવ છે. જ્યારે દેશ જુએ છે કે કોઈ અભિયાનનો ઈરાદો સાચો છે, તેની નીતિ સાચી છે, ત્યારે લોકો તેને પોતાના ખભા પર લઈ લે છે, તેની સાથે જોડાઈ જાય છે અને મિશનના કામમાં પોતાને સમર્પિત કરે છે. આપણે સ્વચ્છ ભારતમાં આ જોયું છે. બેટી બચાવો બેટી પઢાવો અભિયાનમાં આપણે આ જોયું છે. મને વિશ્વાસ છે કે આપણે પર્યાવરણ સંરક્ષણ અને જળ સંરક્ષણમાં પણ આવી જ સફળતા મેળવીશું.

 

 

મિત્રો,

રાજસ્થાનમાં આજે જે આધુનિક વિકાસ કાર્ય થઈ રહ્યું છે, જે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે, તે વર્તમાન અને આવનારી પેઢીઓ માટે ઉપયોગી થશે. આ રાજસ્થાનને વિકસિત બનાવવામાં ઉપયોગી થશે અને જ્યારે રાજસ્થાનનો વિકાસ થશે ત્યારે ભારતનો પણ ઝડપથી વિકાસ થશે. ડબલ એન્જિન સરકાર આગામી વર્ષોમાં વધુ ઝડપી ગતિએ કામ કરશે. હું ખાતરી આપું છું કે કેન્દ્ર સરકાર પણ રાજસ્થાનના વિકાસ માટે કોઈ કસર છોડશે નહીં. ફરી એકવાર તમે લોકો આશીર્વાદ આપવા આટલી મોટી સંખ્યામાં આવ્યા છો, ખાસ કરીને માતાઓ અને બહેનો, હું માથું નમાવીને તમારો આભાર માનું છું, અને આજનો અવસર તમારા કારણે છે અને આજનો અવસર તમારા માટે છે. હું તમને બધાને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું. પૂરી તાકાતથી બંને હાથ ઉંચા કરો અને મારી સાથે બોલો-

 

 

મિત્રો,

રાજસ્થાનમાં આજે જે આધુનિક વિકાસ કાર્ય થઈ રહ્યું છે, જે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે, તે વર્તમાન અને આવનારી પેઢીઓ માટે ઉપયોગી થશે. આ રાજસ્થાનને વિકસિત બનાવવામાં ઉપયોગી થશે અને જ્યારે રાજસ્થાનનો વિકાસ થશે ત્યારે ભારતનો પણ ઝડપથી વિકાસ થશે. ડબલ એન્જિન સરકાર આગામી વર્ષોમાં વધુ ઝડપી ગતિએ કામ કરશે. હું ખાતરી આપું છું કે કેન્દ્ર સરકાર પણ રાજસ્થાનના વિકાસ માટે કોઈ કસર છોડશે નહીં. ફરી એકવાર તમે લોકો આશીર્વાદ આપવા આટલી મોટી સંખ્યામાં આવ્યા છો, ખાસ કરીને માતાઓ અને બહેનો, હું માથું નમાવીને તમારો આભાર માનું છું, અને આજનો અવસર તમારા કારણે છે અને આજનો અવસર તમારા માટે છે. હું તમને બધાને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું. પૂરી તાકાતથી બંને હાથ ઉંચા કરો અને મારી સાથે બોલો-

ભારત માતા કી જય!

ભારત માતા કી જય!

ભારત માતા કી જય!

તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર!