20 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ મલેશિયાના પ્રધાનમંત્રી દાતો'સેરી અનવર ઇબ્રાહીમે ભારતની મુલાકાત લીધી હતી અને ભારતના પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીને સત્તાવાર મુલાકાત લેવા માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું. મલેશિયાના પ્રધાનમંત્રીની દક્ષિણ એશિયાઈ પ્રદેશની આ પ્રથમ મુલાકાત હતી, અને બંને પ્રધાનમંત્રીઓ વચ્ચેની પ્રથમ બેઠક હતી, જેનાથી તેઓ વ્યૂહાત્મક સંબંધોની સમીક્ષા કરી શક્યા હતા. વિસ્તૃત ચર્ચાઓમાં એવા ઘણા ક્ષેત્રો સામેલ હતા જે ભારત અને મલેશિયાના સંબંધોને બહુસ્તરીય અને બહુઆયામી બનાવે છે.

પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહીમની સાથે એક ઉચ્ચ સ્તરીય પ્રતિનિધિમંડળ પણ આવ્યું હતું, જેમાં વિદેશ મંત્રી દાતો’ સેરી ઉતામા હાજી મોહમ્મદ બિન હાજી હસન; રોકાણ, વેપાર અને ઉદ્યોગ મંત્રી, તેંગકુ દતુક સેરી ઝફ્રુલ અબ્દુલ અઝીઝ; પ્રવાસન, કલા અને સંસ્કૃતિ મંત્રી દતુક સેરી તિઓંગ કિંગ સિંગ; ડિજિટલ મંત્રી ગોવિંદ સિંહ દેવ અને માનવ સંસાધન મંત્રી શ્રી સ્ટીવન સિમ સામેલ હતા

પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહીમનું રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં ઔપચારિક સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું અને તેમણે મહાત્મા ગાંધીને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે રાજઘાટની મુલાકાત લીધી હતી. આ પછી બંને પ્રધાનમંત્રી વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો થઈ હતી. ત્યારબાદ પ્રધાનમંત્રીઓએ દ્વિપક્ષીય દસ્તાવેજોનું આદાન-પ્રદાન જોયું હતું. પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહિમે પ્રધાનમંત્રી મોદી દ્વારા આયોજિત ભોજન સમારંભમાં ભાગ લીધો હતો. પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહીમે ભારતનાં રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રોપદી મુર્મુ સાથે મુલાકાત કરી હતી. ભારતનાં વિદેશ મંત્રી ડૉ. એસ. જયશંકરે પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહીમ સાથે મુલાકાત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહિમે પણ ભારતીય વિશ્વ બાબતોની પરિષદમાં ભાષણ આપ્યું હતું.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ સ્વીકાર્યું હતું કે, ભારત અને મલેશિયા વચ્ચે વર્ષ 2015માં સ્થપાયેલી વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીએ દ્વિપક્ષીય સંબંધોને બહુપરિમાણીયમાં પરિવર્તિત કરવામાં મદદ કરી છે. ભારત અને મલેશિયા વચ્ચેના સંબંધો વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વિકસિત અને પરિપક્વ થયા છે તથા આ જોડાણને ગાઢ બનાવવાથી સંબંધો નોંધપાત્ર રીતે વિસ્તૃત અને ગાઢ બન્યાં છે એ બાબતનો સ્વીકાર કરીને પ્રધાનમંત્રીએ દ્રઢતા વ્યક્ત કરી હતી કે, સંબંધોને વધુ મજબૂત કરીને વિસ્તૃત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીમાં પરિવર્તિત કરવાનો સમય યોગ્ય છે.

બંને નેતાઓએ ભારત અને મલેશિયા અને તેની જનતા વચ્ચે મૈત્રીપૂર્ણ અને સામાજિક-સાંસ્કૃતિક જોડાણનાં ઊંડાં મૂળિયાં ધરાવતાં જોડાણ પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. મલેશિયામાં વાઇબ્રન્ટ ભારતીય સમુદાયની હાજરીને કારણે આ દેશોનો સહિયારો ઇતિહાસ એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે બંને દેશો આર્થિક વૃદ્ધિ અને વિકાસનાં ક્ષેત્રમાં વિશ્વસનીય ભાગીદાર બની રહે.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ દ્વિપક્ષીય સહકારની સંપૂર્ણ શ્રેણી પર ચર્ચા કરી હતી, જેમાં રાજકીય, સંરક્ષણ અને સુરક્ષા સહકાર, આર્થિક અને વેપાર, ડિજિટલ ટેકનોલોજી, સ્ટાર્ટ-અપ્સ, ફિનટેક, ઊર્જા સહિત પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા, હેલ્થકેર, ઉચ્ચ શિક્ષણ, સંસ્કૃતિ, પ્રવાસન અને લોકો વચ્ચેનાં સંબંધો સામેલ છે.

બંને નેતાઓએ કામદારોની ભરતી, રોજગાર અને પ્રત્યાર્પણનાં ક્ષેત્રોમાં સહકાર પર એમઓયુનું આદાનપ્રદાન કર્યું હતું. આયુર્વેદ અને અન્ય પરંપરાગત ઔષધિઓ; ડિજિટલ ટેકનોલોજી; સંસ્કૃતિ, કળા અને વારસો; પર્યટન; જાહેર વહીવટ અને શાસન સુધારણા; યુવાનો અને રમતગમત; અને લાબુઆન ફાઇનાન્સિયલ સર્વિસીસ ઓથોરિટી (એલએફએસએ) અને ઇન્ટરનેશનલ ફાઇનાન્સિયલ સર્વિસીસ સેન્ટર્સ ઓથોરિટી, ઇન્ડિયા (આઇએફએસસીએ) વચ્ચે નાણાકીય સેવાઓનો સમાવેશ થાય છે.

મલેશિયાએ વોઇસ ઓફ ધ ગ્લોબલ સાઉથ સમિટ (વીઓજીએસએસ)ની યજમાનીમાં ભારતની પહેલની પ્રશંસા કરી હતી, જેણે એક એવું પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડ્યું હતું, જેના દ્વારા વૈશ્વિક દક્ષિણના દેશો તેમની ચિંતાઓ, હિતો અને પ્રાથમિકતાઓ તેમજ વિચારો અને સમાધાનોનું આદાનપ્રદાન કરવા માટે વિચાર-વિમર્શ કરી શકે અને તેનું સમાધાન કરી શકે. ભારતે વીઓજીએસએસની ત્રણેય આવૃત્તિઓમાં મલેશિયાની ભાગીદારીની પ્રશંસા કરી હતી.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ બંને દેશો વચ્ચે ઉચ્ચ-સ્તરીય મુલાકાતોના સતત વિનિમય પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. ગાઢ આદાનપ્રદાનનાં મહત્ત્વને સ્વીકારીને તેઓ પારસ્પરિક હિતનાં દ્વિપક્ષીય, બહુપક્ષીય અને બહુપક્ષીય મુદ્દાઓ પર નિયમિત આદાનપ્રદાન અને સંવાદનું આયોજન કરવા સંમત થયાં હતાં, જેમાં સંયુક્ત પંચની બેઠકો (જેસીએમ) અને વિદેશ કાર્યાલયમાં ચર્ચાવિચારણાનું નિયમિત આયોજન સામેલ છે.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે બંને દેશોની સંસદો વચ્ચે યોગ્ય સંપર્ક અને આદાનપ્રદાનને વધારવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ દેશોના વિકાસમાં યુવાનોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાને માન્યતા આપી હતી, અને આ માટે, બંને દેશોના યુવાનો વચ્ચે વધુ વિનિમયને પ્રોત્સાહન આપવા સંમત થયા હતા.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ દ્વિપક્ષીય વેપાર પર સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો અને સ્વીકાર્યું હતું કે વેપાર એ બંને દેશોની ઉન્નત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીનો મહત્વપૂર્ણ આધાર છે, અને દ્વિપક્ષીય વેપાર 19.5 અબજ અમેરિકન ડોલરની વિક્રમી ઊંચાઈએ પહોંચ્યો છે તે હકીકતને આવકારી હતી. તેમણે બંને દેશોનાં પારસ્પરિક લાભ માટે સ્થાયી રીતે દ્વિપક્ષીય વેપાર વધારવા બંને પક્ષોનાં ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. આ સંબંધમાં, તેઓએ ઉચ્ચ-સ્તરીય સીઈઓ ફોરમની પ્રશંસા કરી અને 19 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ નવી દિલ્હીમાં નવમી (9 મી) બેઠકના આયોજનની પ્રશંસા કરી.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ વધતા જતા દ્વિપક્ષીય રોકાણોને આવકાર્યા અને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સહકાર અને રોકાણોને પ્રોત્સાહન આપ્યું.

બંને પક્ષોએ આસિયાન-ઇન્ડિયા ટ્રેડ ઇન ગૂડ્સ એગ્રીમેન્ટ (એઆઇઆઇટીજીએ)ની સમીક્ષા પ્રક્રિયાને ટેકો આપવા અને તેને ઝડપથી હાથ ધરવા સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી, જેનો ઉદ્દેશ વ્યવસાયો માટે વધારે અસરકારક, વપરાશકર્તા-મૈત્રીપૂર્ણ, સરળ અને વેપાર-સુવિધાજનક બનાવવાનો છે, જેનો ઉદ્દેશ વર્ષ 2025માં નોંધપાત્ર નિષ્કર્ષ હાંસલ કરવાનો તથા ભારત અને આસિયાન દેશો વચ્ચે સપ્લાય ચેઇનને મજબૂત કરવાનો છે.

બંને દેશોની સમકાલીન આર્થિક પ્રાથમિકતાઓ પર પ્રતિબિંબિત કરવાની જરૂરિયાતને સ્વીકારતા, બંને પ્રધાનંત્રીઓએ મલેશિયા-ઇન્ડિયા કોમ્પ્રિહેન્સિવ ઇકોનોમિક કોઓપરેશન એગ્રીમેન્ટ (એમઆઇસીએ)ની બીજી સંયુક્ત સમિતિ બેઠકના આયોજન પરની ચર્ચાને આવકારી હતી.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ દ્વિપક્ષીય વેપાર અને રોકાણોમાં સ્થાનિક ચલણ પતાવટના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ભારતીય રિઝર્વ બેંક અને બેંક નેગારા મલેશિયા વચ્ચેના સહયોગની પ્રશંસા કરી અને બંને પક્ષોના ઉદ્યોગોને સ્થાનિક ચલણો, એટલે કે ભારતીય રૂપિયો અને મલેશિયન રીંગિટમાં વેપારના ભરતિયું અને પતાવટને વધુ સરળ બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા.

ડિજિટલ સહકારનાં ક્ષેત્રમાં બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ ડિજિટલ ટેકનોલોજી પર એમઓયુ પર થયેલા હસ્તાક્ષરને આવકાર આપ્યો હતો અને ડિજિટલ ક્ષેત્રમાં ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ, ક્લાઉડ કમ્પ્યુટિંગ, ઇન્ટરનેટ ઓફ થિંગ્સ સહિત અન્ય દેશો વચ્ચે જોડાણને માર્ગદર્શન આપવા અને ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ડિજિટલ બી2બી ભાગીદારી, ડિજિટલ ક્ષમતા નિર્માણ, સાયબર સુરક્ષા, 5જી જેવી ઉભરતી ટેકનોલોજી જેવા આ ક્ષેત્રમાં જોડાણને વેગ આપવા માટે મલેશિયા-ઇન્ડિયા ડિજિટલ કાઉન્સિલનાં વહેલાસર આયોજનને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. 

બંને નેતાઓએ બંને દેશોનાં ડિજિટલ અર્થતંત્રની પ્રાથમિકતાઓને ઓળખી હતી તથા ભારતનાં યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (યુપીઆઇ)ની સફળતાને સ્વીકારી હતી તથા ભારત અને મલેશિયા વચ્ચે પેમેન્ટ સિસ્ટમનાં ક્ષેત્રમાં ચાલી રહેલી કામગીરીની પ્રશંસા કરી હતી.

બંને પક્ષોએ ભારત-મલેશિયા સ્ટાર્ટ-અપ એલાયન્સ મારફતે અન્ય હિતધારકો વચ્ચે સ્ટાર્ટ-અપ ઇન્ડિયા અને ક્રેડલ ફંડ ઑફ મલેશિયા વચ્ચે ચાલી રહેલી ચર્ચાને આવકારી હતી.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓ અંતરિક્ષ, પરમાણુ ઊર્જા, સેમીકન્ડક્ટર્સ, રસીઓ અને અન્ય ઓળખ કરાયેલા ક્ષેત્રો સહિત વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીનાં ક્ષેત્રમાં જોડાણને આગળ વધારવા સંમત થયાં હતાં.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ સંવર્ધિત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીના મુખ્ય આધારસ્તંભ તરીકે દ્વિપક્ષીય સંરક્ષણ અને સુરક્ષા ભાગીદારીમાં સ્થિર અને મજબૂત સહકારનો સ્વીકાર કર્યો હતો. બંને પક્ષોએ નિયમિત આદાનપ્રદાન અને સંવાદો, કવાયતો અને ક્ષમતા નિર્માણમાં સહકાર સ્થાપિત કરીને સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં સહકારને વધારે ગાઢ બનાવવા સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી.

બંને પક્ષોએ સંરક્ષણ ઉદ્યોગનાં જોડાણને વધારે વિસ્તૃત કરવા તેમજ સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસનાં ક્ષેત્રમાં જોડાણ કરવા સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ આતંકવાદની નિંદા કરી હતી અને રાષ્ટ્રોને તેના તમામ સ્વરૂપો અને અભિવ્યક્તિઓમાં આતંકવાદને નકારી કાઢવા હાકલ કરવા સંમત થયા હતા. બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે કોઈ પણ દેશે આતંકવાદીઓને આશ્રય આપવો જોઈએ નહીં અને સ્થાનિક કાયદા અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંમેલનો અનુસાર આતંકવાદના ગુનેગારોને ઝડપથી ન્યાયના દાયરામાં લાવવા માટે સાથે મળીને કામ કરવા સંમત થયા હતા.

તેઓ આતંકવાદ અને બહુરાષ્ટ્રીય સંગઠિત અપરાધો વચ્ચેનાં જોડાણને ઓળખવા અને તેનું જોરશોરથી સમાધાન કરવા પણ સંમત થયા હતાં. બંને દેશો આ સંબંધમાં સહકારને પ્રોત્સાહન આપવા સંમત થયા હતા, જેમાં આતંકવાદ અને અન્ય પરંપરાગત અને બિન-પરંપરાગત જોખમોનો સામનો કરવા માટે માહિતી અને શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓની વહેંચણી સામેલ છે.

બંને પ્રધાનમંત્રી ઉચ્ચ શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં સહકાર વધારવા માટે પણ સંમત થયા હતા. ક્ષમતા નિર્માણમાં મજબૂત દ્વિપક્ષીય જોડાણ અને ગાઢ આદાનપ્રદાનની નોંધ લઈને મલેશિયાએ સાયબર સુરક્ષા, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ અને મશીન લર્નિંગનાં ક્ષેત્રોમાં મલેશિયાનાં નાગરિકો માટે ભારતનાં ટેકનિકલ એન્ડ ઇકોનોમિક કોઓપરેશન (આઇટીઇસી) કાર્યક્રમ અંતર્ગત 100 બેઠકોની વિશેષ ફાળવણીને આવકાર આપ્યો હતો.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ ભાગીદારી ચાલુ રાખવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો હતો, જેમાં મલેશિયામાં યુનિવર્સિટી ટુન્કુ અબ્દુલ રહેમાન ખાતે ભારતના આયુષ મંત્રાલય હેઠળની ભારતની આયુષ મંત્રાલય હેઠળની ભારતની ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર ટ્રેનિંગ એન્ડ રિસર્ચ ઇન આયુર્વેદ (આઇટીઆરએ) દ્વારા આયુર્વેદ ચેરની સ્થાપના સામેલ છે. બંને પક્ષો વહેલી તકે ફાર્માકોપિયા સહકાર પર એમઓયુ પૂર્ણ કરવા પણ સંમત થયા હતા.

બંને પક્ષોએ યુનિવર્સિટી મલાયા (યુએમ)માં ઇન્ડિયન સ્ટડીઝના તિરુવલ્લુવર ચેરની સ્થાપના માટેની ચર્ચાને આવકારી હતી.

બંને પક્ષો સંયુક્ત સંશોધન અને વિકાસ, ક્ષમતા નિર્માણ અને કૃષિમાં ડિજિટલ ટેકનોલોજીના ઉપયોગ સહિત કૃષિના ક્ષેત્રમાં સહકારને ગાઢ બનાવવા પણ આતુર છે.

બંને પ્રધાનમંત્રી બંને દેશો વચ્ચેના લાંબા સમયથી ચાલતા સાંસ્કૃતિક જોડાણની નોંધ લઈને ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ સહ-ઉત્પાદનમાં સહકાર વિસ્તૃત કરવા પણ સંમત થયા હતા.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓ ટકાઉ ઉર્જાને પ્રોત્સાહન આપવા અને આબોહવા પરિવર્તનને અનુકૂળ થવા માટે સહકારને મજબૂત કરવા સંમત થયા હતા. મલેશિયા આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધન (આઇએસએ) અને કોએલિશન ફોર ડિઝાસ્ટર રિસાયલન્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (સીડીઆરઆઈ)ની સ્થાપનામાં ભારતની પહેલની પ્રશંસા કરે છે. બંને પ્રધાનમંત્રી પણ સંમત થયા હતા કે આબોહવામાં ફેરફારની ચિંતાઓને દૂર કરવા માટે એક સંયુક્ત વૈશ્વિક પ્રયત્નોની જરૂર પડશે અને આ હેતુ માટેના પ્રયત્નોને મજબૂત કરવા બંને દેશો માટે સંમત થયા હતા.

આંતરરાષ્ટ્રીય બિગ કેટ એલાયન્સ (આઇબીસીએ)માં તેના સ્થાપક સભ્ય તરીકે જોડાવાના મલેશિયાના નિર્ણયને પણ ભારતે આવકાર્યો હતો. બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ આઇબીસીએની માળખાગત સમજૂતી પર વાટાઘાટોને ઝડપથી પૂર્ણ કરવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ મલેશિયાના અર્થતંત્રમાં ભારતીય નાગરિકોના સતત અને મૂલ્યવાન પ્રદાનને આવકાર્યું હતું. તેઓ બંને દેશો વચ્ચે કુશળ પ્રતિભાના પ્રવાહને વધુ સુવ્યવસ્થિત અને મજબૂત કરવા પણ સંમત થયા હતા.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ બંને દેશો વચ્ચે વધુ પ્રવાસન અને લોકો-થી-લોકોના વિનિમયને પ્રોત્સાહન આપવાની તાજેતરની પહેલને આવકારી હતી, ખાસ કરીને બંને દેશો દ્વારા વિઝા વ્યવસ્થામાં છૂટછાટ. બંને પ્રધાનમંત્રીઓએ પ્રવાસન ક્ષેત્રમાં સહકાર વધારવા, સંતુલિત પ્રવાસનમાં શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ વહેંચવા અને બંને દેશો વચ્ચે પ્રવાસન પ્રવાહ વધારવાની સંભવિતતા ચકાસવાની કટિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી. ભારતે વર્ષ 2026ની ઉજવણીને મલેશિયાની મુલાકાત તરીકે જાહેર કરી હતી અને આ વર્ષની ઉજવણીમાં મલેશિયાએ અતિરિક્ત ભારતીય પ્રવાસીઓને આવકાર આપ્યો હતો.

બંને નેતાઓ સંમત થયા હતા કે, બંને દેશો વચ્ચેનું જોડાણ લોકોનાં પ્રવાહ અને પ્રવાહને સુનિશ્ચિત કરવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ છે તથા તેમણે બંને દેશોનાં નાગરિક ઉડ્ડયન સત્તામંડળોને બંને દેશો વચ્ચે હવાઈ જોડાણ વધારવા ચર્ચાવિચારણા ચાલુ રાખવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.

યુનાઇટેડ નેશન્સ કન્વેન્શન ઓન ધ લો ઓફ ધ સી (યુએનસીએલઓએસ) 1982માં દર્શાવ્યા મુજબ, બંને નેતાઓએ નેવિગેશન અને ઓવરફ્લાઇટની સ્વતંત્રતા અને આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાના સિદ્ધાંતો પર આધારિત, અવરોધમુક્ત કાયદેસર વેપાર અને નેવિગેશનની સ્વતંત્રતાનો આદર કરવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો. બંને નેતાઓએ તમામ પક્ષોને યુએનસીએલઓએસ 1982 સહિત આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાનાં સાર્વત્રિક રીતે માન્યતા પ્રાપ્ત સિદ્ધાંતોને અનુરૂપ શાંતિપૂર્ણ માધ્યમો મારફતે વિવાદોનું સમાધાન કરવા અપીલ કરી હતી.

આસિયાન સાથે ભારતની વિસ્તૃત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીનાં મહત્ત્વને પ્રતિપાદિત કરીને મલેશિયાએ વર્ષ 2025માં આસિયાનની કેન્દ્રીયતા અને મલેશિયાની આગામી આસિયાન અધ્યક્ષતા માટે ભારતનાં સંપૂર્ણ સાથસહકારની પ્રશંસા કરી હતી. મલેશિયાએ હાલની વિસ્તૃત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને વધુ મજબૂત કરવાની દિશામાં આસિયાન-સંચાલિત વ્યવસ્થાઓ મારફતે આસિયાન અને ભારત વચ્ચેનાં વધુ જોડાણોને આવકાર આપ્યો હતો.

બંને પ્રધાનમંત્રીઓ યુએનએસસી, યુએનએચઆરસી અને અન્ય બહુપક્ષીય સહિત સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં સહકાર અને સંકલનને મજબૂત કરવા સંમત થયા હતા. બંને નેતાઓએ સમર્થન આપ્યું હતું કે, શાંતિ અને વિકાસ સુનિશ્ચિત કરવા માટે નિયમ-આધારિત આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થાનું પાલન આવશ્યક છે. તેમણે બહુપક્ષીયવાદને વધારવા ખભેખભો મિલાવીને કામ કરવાની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી, જે સમકાલીન વાસ્તવિકતાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેથી સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદ સહિત આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓને વધારે પ્રતિનિધિત્વયુક્ત બનાવી શકાય. સ્થાયી અને બિન-કાયમી એમ બંને કેટેગરીમાં યુએનએસસીના વિસ્તરણ સહિત વિકાસશીલ દેશોના પ્રતિનિધિત્વમાં વધારો કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની સાથે કાઉન્સિલના સભ્યપદને મજબૂત કરવાથી વર્તમાન વૈશ્વિક પડકારોનું સમાધાન કરવામાં તેને વધુ અસરકારક બનાવશે. ભારતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદમાં ભારતના કાયમી સભ્યપદ માટે મલેશિયાના સમર્થનની પ્રશંસા કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રી અનવર ઇબ્રાહીમે આ મુલાકાત માટે તેમને અને તેમના પ્રતિનિધિમંડળને ઉષ્માસભર આવકાર આપવા બદલ અને આતિથ્ય સત્કાર બદલ પ્રધાનમંત્રી શ્રી મોદીનો આભાર માન્યો હતો તથા ભારતનાં પ્રધાનમંત્રીને પારસ્પરિક અનુકૂળ હોય એ રીતે નજીકનાં ભવિષ્યમાં મલેશિયાની મુલાકાત લેવા આમંત્રણ આપ્યું હતું.

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।