Mera Saansad
Search Search
Gujarati language

મહિલા સશક્તિકરણ માટે ઐતિહાસિક પ્રોત્સાહન

Published By : Admin | September 1, 2018 | 15:54 IST

આપણો મંત્ર હોવો જોઈએ: ‘બેટા બેટી, એક સમાન’

ચાલો આપણે કન્યા જન્મનો ઉત્સવ ઉજવીએ. આપણે આપણી દીકરીઓ બાબતે પણ એટલા જ ગૌરવાન્વિત હોવા જોઈએ. હું તમને વિનંતી કરું છું કે જ્યારે તમારી દીકરી જન્મે ત્યારે એ ઘટનાને ઉજવવા માટે પાંચ છોડ વાવો.

~ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી લિંગ સમાનતા અને મહિલા સશક્તિકરણની જાગૃતિ આગળ વધારવા માટે આગળ પડતી ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે કે ભારતને માત્ર મહિલા સશક્તિકરણની જ જરૂર નથી, પરંતુ મહિલાઓના નેતૃત્ત્વ હેઠળના સશક્તિકરણની જરૂર છે જે આપણા વિકાસની સીમાઓને આગળ લઇ જવા માટે આગળ પડતી શક્તિ બની રહેશે.

એ મુજબ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્ત્વ હેઠળની NDA સરકાર વ્યાપક મહિલા સશક્તિકરણ પર ધ્યાન આપી રહી છે.

 

બાળકીનું સંરક્ષણ અને સશક્તિકરણ

બેટી બચાઓ બેટી પઢાઓ પહેલ 2015ની શરૂઆતમાં આપણો સમાજ જે રીતે બાળકીને જુએ છે તેમાં પરિવર્તનીય બદલાવ લાવવાની શરૂઆત કરવા માટે શરુ કરવામાં આવી હતી. જમીન પર તાલીમ, સ્વચ્છતા, જાગૃતિ વધારીને અને સમાજને એકઠો કરીને માનસિકતામાં બદલાવ લાવવા પર મોટો ભાર મુકવામાં આવ્યો છે. આ પ્રયાસોને લીધે લિંગ અંગે સંવેદનશીલ તરીકે ઓળખ કરવામાં આવેલા 104 જિલ્લાઓમાં જન્મ સમયની લિંગ સરેરાશમાં સુધારો આવ્યો છે. 119 જિલ્લાઓમાં પ્રથમ ત્રિમાસિકગાળામાં રજીસ્ટ્રેશનની સંખ્યામાં સુધારો જોવા મળ્યો છે જ્યારે 146 જિલ્લાઓમાં સંસ્થાકીય ડિલીવરી સુધરી છે. આ જિલ્લાઓમાં કરવામાં આવેલી પહેલની સફળતાથી પ્રેરાઈને BBBP ને હવે દેશના તમામ 640 જિલ્લાઓમાં વિસ્તારી દેવામાં આવી છે.

કન્યાના સશક્તિકરણ માટે શિક્ષણ મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. સરકારના પ્રયાસોને કારણે, જેવીકે કન્યાના શિક્ષણ માટે વિવિધ સ્કોલરશીપ, પ્રાથમિક શાળાઓમાં કન્યાઓની દાખલ થવાની સંખ્યા વધી રહી છે.

કન્યાઓ માટે નાણાકીય સુરક્ષાને સુનિશ્ચિત બનાવવા માટે પ્રધાન મંત્રી સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના શરુ કરવામાં આવી છે. તેને મળેલી અદભુત સફળતા એ રીતે જોઈ શકાય છે કે 1.26 કરોડથી પણ વધારે સુકન્યા સમૃદ્ધિ એકાઉન્ટ્સ ખોલવામાં આવ્યા અને તેમાં રૂ. 20,000 કરોડ જમા કરવામાં આવ્યા છે.

 

નાણાકીય સમાવેશ અને નાણાકીય સશક્તિકરણ

મહિલાઓના નાણાકીય સશક્તિકરણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, તેમને ઔપચારિક નાણાકીય સંસ્થાઓના લાભાર્થીઓ બનાવવા એ મહત્ત્વનું અને સક્ષમ કદમ છે. મહિલાઓ પાસે એવી ઘણી કુશળતાઓ છે જેને નાણાકીય મૂડીની જરૂર હોય છે જે આ કૌશલ્યને સફળ આંત્ર્પ્રીન્યોરશીપ તકમાં પરિવર્તિત કરી શકે. MUDRA યોજના જે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર દ્વારા શરુ કરવામાં આવી હતી અને જે આંત્ર્પ્રીન્યોર્સને વગર જામીન ઋણ આપે છે તે તેમને પોતાના સપનાઓ સાકાર કરવામાં મદદ કરે છે.

એક અન્ય કાર્યક્રમ, સ્ટેન્ડ અપ ઇન્ડિયા, પણ મહિલાઓ અથવા SC/ST આંત્ર્પ્રીન્યોર્સને રૂ. 1 કરોડ સુધીનું આંત્ર્પ્રીન્યોર્સ ઋણ આપે છે. મહિલાઓ આ કાર્યક્રમોને અત્યંત સફળ બનાવવા માટે આગળ પડતી ભૂમિકા ભજવી રહી છે. MUDRA અને સ્ટેન્ડ અપ ઇન્ડિયા એમ બંને કાર્યક્રમોમાંથી 9 કરોડ મહિલાઓએ આંત્ર્પ્રીન્યોરશીપ ઋણ લીધા છે. MUDRA લાભાર્થીઓમાં 70% હિસ્સો મહિલાઓનો છે.

 

માતાઓની સંભાળ

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારે સગર્ભા માતાઓ અને તાજા જન્મેલા બાળકોની માતાઓના કલ્યાણને સરળ બનાવવા માટે વિવિધ પગલાઓની શરૂઆત કરી છે.

મેટરનિટી બેનિફિટ (એમેન્ડમેન્ટ) એક્ટ 2017 દ્વારા સરકારે એ સુનિશ્ચિત કર્યું છે જે મહિલાઓ માટે વેતન સાથેની રજાઓ 26 અઠવાડિયાઓ માટે વધારી આપવામાં આવે જે અગાઉ 12 અઠવાડિયાની હતી. આ લાભ સમગ્ર વિશ્વમાં સહુથી વધુ સમયના થતા લાભોમાંથી એક છે.

હાલમાં જ શરુ કરવામાં આવેલું POSHAN અભિયાન એ બહુઆયામી હસ્તક્ષેપ દ્વારા કુપોષણ સામે લડવાનો પોતાની રીતની પ્રથમ પહેલ છે. વિવિધ મંત્રાલયો સાથે મળીને એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે કુપોષણ સામેની આ લડાઈમાં ટેક્નોલોજીની તાકાતનો ઉપયોગ કરીને લક્ષિત અભિગમ દાખવવામાં આવે.

મિશન ઇન્દ્રધનુષ એ એક વિશાળ આંદોલન છે જેનું લક્ષ્ય રસીકરણ દ્વારા ગર્ભવતી મહિલાઓ અને બાળકોની તંદુરસ્તીમાં સુધારો લાવે. એ આંદોલનના પ્રકારમાં એક એવો હસ્તક્ષેપ છે જેના દ્વારા 80 લાખથી પણ વધારે સગર્ભા મહિલાઓને રોગપ્રતિકારક બનાવવામાં આવી છે.

પ્રધાન મંત્રી માતૃ વંદના યોજના એ એક એવી પહેલ છે જે સગર્ભા મહિલાઓ તેમજ સ્તનપાન કરાવતી માતાઓને આર્થિક ટેકો પૂરો પાડે છે. તે સમયસરની તપાસ સુનિશ્ચિત કરે છે જે માતાઓ અને બાળકોની તંદુરસ્તી માટે અત્યંત મહત્ત્વનું પરીબળ છે. બહેતર પોષણ માટે સક્ષમ બનાવવા સગર્ભા અથવાતો સ્તનપાન કરાવતી માતાઓને રુ. 6,000નું રોકડ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. દર વર્ષે PMMVY દ્વારા 50 લાખથી પણ વધુ મહિલાઓ લાભાન્વિત થવાની આશા છે.

ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતી ગર્ભાવસ્થાઓને શોધી કાઢવી એ માતાઓ અને બાળકો માટે બહેતર તંદુરસ્તી સુનિશ્ચિત કરવા માટે અત્યંત જરૂરી છે. પ્રધાન મંત્રી સુરક્ષિત માતૃત્ત્વ અભિયાને તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 12,900 વધારાના આરોગ્ય સુવિધા કેન્દ્રોમાં 1.16 પૂર્વ પ્રસૂતિની તપાસ સુનિશ્ચિત કરી છે. આ પહેલ દ્વારા NDA સરકારે 6 લાખથી પણ ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતી ગર્ભાવસ્થાની ઓળખ કરી છે.

 

મહિલાઓના કલ્યાણ માટે અનોખા કાર્યક્રમો

પ્રધાન મંત્રી ઉજ્જવલા યોજના અને સ્વચ્છ ભારત એ બંને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્ત્વ હેઠળની સરકારના મહત્ત્વના કાર્યક્રમો છે, તેઓ સમગ્ર દેશમાં લોકજીભે ચડી ગયા છે. આ બંને કાર્યક્રમોએ કરોડો મહિલાઓના જીવનધોરણમાં સુધારો લાવ્યો છે, ખાસ કરીને ગરીબ વર્ગની મહિલાઓમાં.

ઉજ્જવલા યોજના, એક એવો કાર્યક્રમ જે મફતમાં LPG કનેક્શનસ આપે છે તેણે પોતાની સમયમર્યાદા અગાઉજ 5.33 કરોડ કનેક્શનસ નોંધ્યા છે તે હવે વધારાના 8 કરોડ કનેક્શનસના લક્ષ્યાંક તરફ આગળ વધી રહી છે. તે મહિલાઓને તંદુરસ્ત, ધુમ્રરહિત જીવન પૂરું પાડવા સાથે તેમને ઇંધણ માટેના લાકડા શોધવામાં વપરાતા સમય અને ઉર્જાની બચત કરવામાં પણ મદદ કરે છે.

સ્વચ્છ ભારતે સ્વચ્છતામાં આંદોલન શરુ કર્યું છે અને મહિલાઓ માટે સુરક્ષિત સ્વચ્છતા ઉપલબ્ધ કરાવી છે. 8.23 કરોડથી પણ વધુ શૌચાલયો બાંધવામાં આવ્યા છે અને 19 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના 4.25 લાખ ગામડાઓ ODF (ખુલ્લામાં શૌચ મુક્ત) જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. ભારતનો કુલ સ્વચ્છતા વિસ્તાર જે ઓક્ટોબર 2014માં 38.7% હતો તે હવે 91.3% થયો છે, માત્ર 4 વર્ષમાં આટલી લાંબી ફલાંગ સ્વચ્છ ભારત દ્વારા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના અથાગ પ્રયાસોને આભારી છે.

 

સામાજિક સશક્તિકરણ અને ન્યાય

મહિલાઓનું સામાજિક સશક્તિકરણ એ તેમના સર્વાંગી વિકાસ અને પ્રતિષ્ઠાને સુનિશ્ચિત કરવા માટેનું જરૂરી પાસું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારે મહિલાઓના સામાજિક સશક્તિકરણને સુનિશ્ચિત બનાવવા માટે ઘણા બધા પગલાં લીધા છે.

મહિલાઓના નામે સ્થાવર મિલકતોની હાજરી વધે તે માટે પ્રધાન મંત્રી આવાસ યોજના મહિલાઓને પ્રાથમિકતા આપે છે.

પાસપોર્ટના નિયમો એકલી માતા માટે હળવા કરવામાં આવ્યા છે જેથી તેઓ પ્રક્રિયામાંથી કોઇપણ પ્રકારની તકલીફો વગર પસાર થઇ શકે.

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્ત્વ હેઠળની NDA સરકાર મુસ્લિમ મહિલાઓના હક્ક માટે તેમની પડખે ઉભી રહી છે. સરકારે એક મહત્ત્વના સુધારા તરીકે એ સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે મહિલાઓ હવે પુરુષ વાલી વગર હજ કરી શકે. અગાઉ પુરુષ વાલીની હાજરી એક જરૂરી શરત હતી.

એક મહત્ત્વની ઘટનામાં ન્યાય ત્યારે સુનિશ્ચિત થયો જ્યારે એક બીલ જે મુસ્લિમ મહિલાઓને ટ્રીપલ તલાક વિરુદ્ધ સશક્ત બનાવે છે તે લોકસભામાં પસાર કરવામાં આવ્યું હતું.

આમ, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્ત્વ હેઠળની NDA સરકારે એ સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે મહિલાઓના સશક્તિકરણમાં લાંબા ડગ ભરવામાં આવે અને એ પણ માત્ર મહિલાઓના વિકાસ દ્વારા નહીં પરંતુ મહિલાઓના નેતૃત્ત્વમાં થતા વિકાસ દ્વારા.

Login or Register to add your comment
Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
View All
PMMSY: Centre Approves Rs 4,969 Cr For Small Fishing Communities Over 5 FYs

Media Coverage

PMMSY: Centre Approves Rs 4,969 Cr For Small Fishing Communities Over 5 FYs
View All
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
Download App
...
PM Modi’s Vision Fuels Delhi’s Development
April 12, 2024

“Delhi has the good fortune to get an opportunity of keeping the flag of nations' prestige flying high.”
- PM Narendra Modi as Delhi prepared to host the G20 Summit

The last ten years of Prime Minister Narendra Modi’s government have set in motion the creation of a New India—from rural to urban, from water to electricity, from houses to health, from education to employment, from castes to classes—a comprehensive plan bringing growth and prosperity to each doorstep.

The National Capital Territory of Delhi has emerged as a pivotal part of this dynamic developmental momentum spearheaded by PM Modi throughout this transformative decade.

The city has been at the heart of the infrastructural shift that has given a dedicated facelift to the entire nation. Today infrastructural marvels like Atal Setu, Chenab Bridge, Statue of Unity, and Zojila Tunnel dot India’s ever-evolving landscape.

With its focus on revamping transportation networks, upgrading urban amenities, and expanding digital infrastructure, the Modi government has launched an array of transformative initiatives. From railways, highways to airports, these initiatives have been key in galvanising inclusive and sustainable development across the length and breadth of the country.

The impressive expansion of the metro rail network has revolutionised urban commuting in India. From a mere 5 cities in 2014, the metro rail network now serves 21 cities across the nation—expanding from 248 km in 2014 to 945 km by 2024, with 919 km of lines under construction in 26 additional cities.

The Union Cabinet has recently approved two new corridors of Delhi Metro Phase-IV—Lajpat Nagar to Saket G-Block and Inderlok to Indraprastha. Both the lines have a combined length of over 20 kms with a project cost of over Rs. 8,000 crore (funding being sourced from the Union Govt, Govt of Delhi, and international agencies). The Inderlok- Indraprastha line will play a significant role in enhancing connectivity to the Bahadurgarh region of Haryana. Additionally, India’s first Namo Bharat train, operating on the Delhi-Meerut Regional Rapid Transit System (RRTS) corridor further underlines the Modi government’s commitment to enhancing regional connectivity and upgrading its transportation infrastructure.

Further, the Bharatmala Pariyojana envisages improved logistics efficiency and connectivity via the development of nearly 35,000 km of National Highway corridors. 25 greenfield high-speed corridors have been planned under the plan out of which four intersect with Delhi’s growing infra capacity: Delhi-Mumbai Expressway, Delhi-Amritsar-Katra Expressway, Delhi-Saharanpur-Dehradun Expressway, and the Urban Extension Road-II. The total project length sanctioned for Delhi is 203 km with an allocation of over Rs. 18,000 crore.

Over the past decade, the Modi government has consistently dedicated efforts towards augmenting capacity and decongestion of airports. After the IGI Airport Delhi became the first airport in the country to have four runways and an elevated taxiway, the expanded state-of-the-art Terminal 1 has also been inaugurated recently. In addition, the upcoming Noida International Airport (Jewar) shall further contribute to decongestion of the Delhi airport which is serving millions of passengers annually.

Besides, the inauguration of the New Parliament has further added civilisational yet modern connotations to the city’s landscape. Inauguration of the Yashobhoomi (India International Convention & Expo Centre) has given Delhi India’s largest convention and exhibition centre, offering a mixed purpose tourism experience. Along with Yashobhoomi, the Bharat Mandapam, a world-class convention and exhibition centre, showcases India to the world.

In terms of welfare, the Modi government has launched several schemes benefitting people hitherto on the margins of growth and development. Women’s safety in Delhi has been a key concern. To address the same, the Modi government strengthened the Criminal Law (Amendment) Act, 2013 by increasing the quantum of punishment for rape, including capital punishment for rape of a girlchild below the age of 12.

The Union Home Ministry established a separate Women Safety Division back in 2018. One-stop centers, Sakhi Niwas, Safe City Project, Nirbhaya Fund, SHe-Box, Investigation Tracking System for Sexual Offences, and Cri-MAC (Crime Multi-Agency Center) among others are significant additions in the government’s campaign towards women safety.

In addition, Swachh Bharat Mission, PM Ujjwala Yojana, PM Matru Vandana Yojana, and Beti Bachao Beti Padhao have further led to the empowerment of Nari Shakti in India.

As India becomes the 3rd largest startup ecosystem in the world, Delhi is also contributing significantly towards this development. Today over 13,000 DPIIT-recognised startups are functioning in Delhi even as the government is promoting self-employment through PM MUDRA Yojana with over 2.3 lakh loans sanctioned worth over Rs. 3,000 crore for FY2023-24 (as on 26.01.2024).

PM SVANidhi, which provides collateral free loans to street vendors, is supporting over 1.67 lakh beneficiaries in Delhi. Further, under the Aatmanirbhar Bharat Rozgar Yojana, launched in 2020 to incentivise employers for creation of new employment and restoration of loss of employment during Covid-19 pandemic, over 2.2 lakh employees benefitted in Delhi.

Further, nearly 30,000 houses have been sanctioned and completed in Delhi under PM Awas Yojana (Urban).

Air pollution has been a recurring problem for the people of Delhi. Conscious of this reality, the central government has launched the National Clean Air Programme as a national level strategy to reduce air pollution level across the country.

The Modi government's tenure over the last decade has brought about a remarkable transformation in Delhi across various fronts. From infrastructure development to governance reforms, from education to employment, the government's initiatives have left an indelible mark on the capital city. As Delhi continues on its journey of progress and development, the contributions of the Modi government are set to shape its future trajectory for years to come.