Mera Saansad
Search Search
Gujarati language

વિશ્વને હિન્દુસ્તાનના સામર્થ્ય નો સાક્ષાત્કાર કરાવવા ભારતના યુવાનોને પ્રેરક આહવાન

Published By : Admin | February 6, 2013 | 11:42 IST
"Shri Narendra Modi delivers Shri Ram Keynote Oration at Delhi University’s Prestigious Shri Ram College of Commerce"
"Development alone is the solution to all problems: Shri Modi"
"I am sure the youth of India will fulfill Swami Vivekananda’s dream of Jagad Guru Bharat: Shri Modi"
"This is my 4th term as Chief Minister and from experience I can say that with the same laws, same rules, regulations, same people, we can move ahead & do lots: Shri Modi"
"I want that this nation does not see youth as new age voter but they are the New Age Power: Shri Modi"
"Our development model is based on 3 aspects- development of agriculture, industry and services sector. We want all 3 sectors to grow where each supports the other so that state economy is never in trouble: CM"
"Optimists say the glass is half full, pessimists say the glass is half empty- I say, this glass full- filled half with air, half with water: Shri Modi"
"Let us make the world our market and send our goods to the world: Shri Modi"
"I feel Government has no business to be in business. I believe in minimum government, maximum Governance: Shri Modi"
"Shri Modi receives standing ovation after his address. Record numbers of students attend the lecture"

દિલ્હીમાં શ્રીરામ મેમોરિયલ ઓરેશનના માધ્યમથી યુવાનોને દિશાદર્શક સંબોધન કરતા ગુજરાતના મુખ્યમંત્રીશ્રી નરેન્દ્રભાઇ મોદી

રાજકારણીઓ દેશના યુવાનોને ન્યૂ એઇજ વોટર’ તરીકે નહીં પરંતુ ન્યૂ એઇજ ઓફ પાવર’ તરીકે જુએ :

મુખ્યમંત્રીશ્રી બે હજારથી અધિક યુવક-યુવતીઓએ શ્રી નરેન્દ્રભાઇ મોદીને અભૂતપૂર્વ ઉત્સાહ-ઉમંગથી વધાવી લીધા

ગુજરાતે સુરાજ્યની દિશામાં ગુડ ગવર્નન્સની સફળતાથી નિરાશાજનક સ્થિતિ બદલી શકાય છે તેવો દેશને વિશ્વાસ આપ્યો છે : શ્રી નરેન્દ્રભાઇ મોદી

ગુજરાતના મુખ્યમંત્રીશ્રી નરેન્દ્રભાઇ મોદીએ ભારતની યુવા પેઢીને વિશ્વમાં હિન્દુસ્તાનના સામર્થ્યનો સાક્ષાત્કાર કરાવવાનું પ્રેરક આહવાન આજે નવી દિલ્હીમાં શ્રી રામ મેમોરિયલ ઓરેશનનાં માધ્યમથી આપ્યું હતું. ભારતની બિઝનેસ મેનેજમેન્ટના શૈક્ષણિક ક્ષેત્રે ખ્યાતનામ એવી શ્રી રામ કોલેજ ઓફ કોમર્સ આયોજીત બિઝનેસ કોન્કલેવ ર013ના સમાપન સમારોહમાં ર000થી વધારે યુવક-યુવતિઓ જોમ-જુસ્સાથી મુખ્યમંત્રીશ્રીને વધાવ્યા હતા.

હિન્દુસ્તાનની યુવા પેઢીના શકિત અને સામર્થ્ય ઉપર તેમને પૂરેપૂરો ભરોસો છે તેવો દ્રઢ વિશ્વાસ વ્યકત કરતાં મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે, ર1મી સદી એ જ્ઞાનયુગ છે અને ભારત ફરી એકવાર જ્ઞાનની સદીમાં વિશ્વની માનવજાતને નેતૃત્વ પુરૂ પાડી શકે એવી સક્ષમ યુવાશકિત ધરાવે છે. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે, તેમને પૂરેપૂરી શ્રધ્ધા છે કે સવાસો વર્ષ પહેલાં સ્વામી વિવેકાનંદે સમગ્ર વિશ્વને પોતાના બૌધ્ધિક, આધ્યાત્મીક જ્ઞાન કૌશલ્યથી ચકિત કર્યું હતુ અને તેમની 1પ0મી જન્મજ્યંતિના અવસરે ભારતની યુવાશકિત જ ભવ્ય અને દિવ્ય ભારતનું નિર્માણ કરી શકે એમ છે.

મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે, તેઓ સંપૂર્ણ આશાવાદી છે અને દેશની આઝાદી પછીના છ દાયકામાં ભારતમાં જે નિરાશા અને હતાશાનું વાતાવરણ પ્રવર્તમાન છે તે સ્થિતિને બદલવા યુવાશકિત ઉપર સંપૂર્ણ ભરોસો રાખે છેતેમણે એમ પણ જણાવ્યું કે આજથી દોઢ દાયકા પહેલાં હિન્દુસ્તાનની જે છબિ હતી એ છબિ ગરીબ-પિડીત-પછાત દેશની હતી તેને બદલવામાં આ દેશના યુવકોએ પોતાની શકિતનો સાક્ષાત્કાર કરાવેલો છે. વિશ્વનો દ્રષ્ટિકોણ હિન્દુસ્તાન માટે બદલવામાં કોઇ રાજનેતા નહીં પણ યુવાનો જ સફળ રહયા છે. કોઇ પણ વ્યવસ્થા અને સ્થિતિ બદલી શકાય છે તેવો વિશ્વાસ ગુજરાતે પૂરો પાડયો છે. ગુજરાતની ધરતી ઉપરથી આઝાદીના આંદોલનનું બે અલગ-અલગ વિચારધારા દ્વારા નેતૃત્વ થયું હતું અને તેના પરિણામે જ સશષા ક્રાંતિકારીઓ તથા મહાત્મા ગાંધી અને સરદાર પટેલના અસિંહક આંદોલનથી દેશને સ્વરાજ્ય મળ્યું હતું. પરંતુ આઝાદીના 60 વર્ષ વિતી ગયા હોવા છતાં આજ સુધી આપણે સુરાજયનો અનુભવ કરી શકયા નથી.

સુરાજ્ય સુશાસન સિવાય આવતું નથી અને સુશાસન (ગુડગર્વનન્સ)ની દિશામાં ગુજરાતે દેશ અને દુનિયાને પ્રતીતિ કરાવી છે. ગુજરાતનું ગુડ ગવર્નન્સ મોડેલ પ્રો-પિપલ પ્રોએકટીવ ગુડ ગવર્નન્સ (P2G2) ની ફોર્મ્યુલા આધારિત છે. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે આજે હિન્દુસ્તાન વિશ્વનો સૌથી યુવા દેશ છે અને દેશમાં 3પ વર્ષની વય સુધીની જનસંખ્યાની 6પ ટકા યુવાશકિત છે.આજે હિન્દુસ્તાન સામે સૌથી મોટો પડકાર એ છે કે, દેશ પાસે જે વિપૂલ તકો અને અવસરો છે એનો મહત્તમ ઉપયોગ દેશના યુવાનોને અવસર પૂરો પાડીને કરવો જોઇએ.

મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે આ દેશને બરબાદી વોટબેન્કની રાજનીતિના કારણે જ થઇ છે અને હવે દેશને વિકાસની રાજનીતિના માર્ગ પર લઇ જવો એ સમયની માંગ છે. મુખ્યમંત્રીશ્રી સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું કે પ્રવર્તમાન રાજકારણમાં યુવાનોને શ્નન્યુ એઇજ વોટરઙ્ખ તરીકે સમજવામાં આવે છે પરંતુ આ જ યુવાનો દેશનું ભવિષ્ય છે અને તેમને હું શ્નન્યુ એઇજ ઓફ પાવરઙ્ખ તરીકે ગણું છું. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે ર1મી સદી જ્ઞાનની સદી છે અને આ જ્ઞાનની સદીનું ભારત જ વિશ્વમાં નેતૃત્વ કરશે પરંતુ તે માટે સ્કિલ, સ્પીડ અને સ્કેલની જરૂર છે.

આ સંદર્ભમાં મુખ્યમંત્રીશ્રીએ ગુજરાતના ગુડ ગવર્નન્સ માટેના નવા આયામો, નવી માનસિકતા, જનસહયોગ અને પરિસ્થિતિમાં બદલાવની સાફલ્યગાથાઓના અનેક વિધ દ્રષ્ટાંતો આપ્યા હતા. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે વિશ્વની પ્રગતિયાત્રામાં ભારતે પોતાની સર્વોપરિતા સ્થાપવી હશે તો સુરાજ્યની અનુભૂતિ કરાવવી જ પડશે. દેશનું આજનું નિરાશાનું વાતાવરણ જોતાં સૌને એમ લાગે છે કે સ્થિતિ બદલી શકાતી નથી પરંતુ હું સંપૂર્ણ આશાવાદી છું. કોઇપણ ગ્લાસ પાણીથી અડધો ભરેલો હોય કે અડધો ખાલી હોય તે જોવાની બે દ્રષ્ટિ હોય છે પરંતુ મારી સોચ જુદી છે. હું માનું છું કે આ ગ્લાસ અડધો પાણી અને અડધો હવાથી ભરેલો છે.

ગુજરાતમાં એ જ વ્યવસ્થા એ જ બંધારણ, એ જ સરકારીતંત્ર, માનવશકિત, સંશાધનો છતાં સુરાજ્યની દિશામાં સ્થિતીને બદલવામાં અમે સફળતા મેળવી છે. આ સંદર્ભમાં તેમણે મિનિમમ ગર્વમેન્ટ અને મેકસીમમ ગવર્નન્સની ભૂમિકા સમજાવી હતી અને જણાવ્યું હતું કે ભારતના વિકાસ માટે ગુજરાતનો વિકાસ કરીને ગુજરાતે વિકાસની રાજનીતિનો માર્ગ દેશને બતાવ્યો છે.

આપણે ગરીબ કે પછાત નથી આપણી પાસે વિશ્વની સૌથી બૌધ્ધિક સામર્થ્ય ધરાવતી યુવાશકિત અને વિપૂલ કુદરતી સંપદા છે. આપણી સામે સીધો પડકાર એ છે કે આ યુવા સંપૂર્ણ સંશાધન અને કુદરતી સંશાધનનો વિકાસ માટે વિનીયોગ કરવો જોઇએ. મુખ્યમંત્રીશ્રી જણાવ્યું કે વિકાસના અર્થતંત્રનો આધાર કૃષિ, ઉદ્યોગ અને સર્વિસ સેકટરના સમાન હિસ્સા ઉપર હોવો જોઇએ જે ગુજરાતે સફળતાથી પૂરવાર કર્યું છે.

પાણીની અછત ધરાવતું ગુજરાત આજે કૃષિક્ષેત્રે 10 જ વર્ષમાં 10 ટકાનો સાતત્યપૂર્ણ વિકાસ દર ધરાવતું થયું છે.ગુજરાતમાં વાયબ્રન્ટ ગુજરાત ગ્લોબલ સમિટ દર બે વર્ષે બે દિવસ માટે યોજાય છે, જ્યારે મારી સરકારના એક લાખ જેટલા કર્મયોગીઓ ભર ઉનાળામાં ગામેગામ અને ખેતરે-ખેતરે જઇને ખેડૂતોને લેબ ટૂ લેન્ડની વૈજ્ઞાનિક ખેતી માટે પ્રેરિત કરે છે.

દર વર્ષે રપ00 જેટલા વધુ આરોગ્ય મેળાઓ યોજાય છે. ખેડૂતોને જમીનની સુધારણ માટેના સોઇલ હેલ્થ કાર્ડ આપેલા છે. આ બધાના પરિણામે ખેડૂતો-પશુપાલકો સમૃધ્ધિ તરફ વળ્યા છે. 1ર0 જેટલા પશુરોગ સદંતર નાબૂદ થયા છે અને દૂધના ઉત્પાદનમાં 80 ટકા વધારો થયો છે. દસ વર્ષ પહેલાં ગુજરાતમાં ર3 લાખ ગાંસડી કપાસ ઉત્પાદન આજે એક કરોડ ર3 લાખ ગાંસડી ઉપર પહોચ્યું છે પરંતુ ગુજરાતના ખેડૂતોને વેલ્યુ એડીશનની નવી દિશામાં લઇ જવા અને વિશ્વના બજારોમાં છવાઇ જવા ફાઇવ ‘F’ ફોર્મ્યુલા અપનાવી છે, જેમાં ફાર્મ ટુ ફાઇબર, ફાઇબર ટુ ફેબ્રિક, ફેબ્રિક ટુ ફેશન, ફેશન ટુ ફોરેન જેવી ગ્રામીણ અર્થતંત્રની કાયાપલટની દિશા અપનાવી છે. આના પરિણામે ગામડાની ખરીદશકિત વધી છે અને તેનાથી રાજ્યના અર્થતંત્રને પણ લાભ થયો છે.

સર્વિસ સેકટરમાં પ્રવાસન વિકાસથી ગુજરાત વિશ્વના પ્રવાસનના નકશામાં નામાંકિત થયું છે. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે, શિક્ષણ ક્ષેત્રે ગુજરાતે આગવી પહેલ કરી છે. 10 વર્ષ પહેલાં રાજ્યમાં 11 યુનિર્વસિટી હતી તેમાંથી આજે 41 યુનિર્વસિટી કાર્યરત છે અને તેમાં પણ વિશ્વની સર્વપ્રથમ ફોરેન્સીક સાયન્સ યુનિર્વસિટી અને દેશની પ્રથમ એવી રક્ષાશકિત યુનિર્વસિટી તથા ઇન્ડીયન ઇન્સ્ટીટયૂટ ઓફ ટિચર્સ એજ્યુકેશન (આઇઆઇટીઇ) જેવી ઉત્તમ શિક્ષકોનું નિર્માણ કરનારી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ ગુજરાતમાં યુવાનોને અનેક અવસરો આપી રહી છે એ જ પ્રમાણે સ્કિલ ડેવલપમેન્ટના અનેકવિધ નવા કોર્સનું વિશાળ ફલક યુવાનોના હુન્નર કૌશલ્ય માટે ઊભું કર્યું છે. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ જણાવ્યું કે હિન્દુસ્તાન પાસે જે શકિત અને સામર્થ્યથી મહાન વિરાસત, અખૂટ યુવાશકિતનું માનવ બળ છે ત્યારે ભારતની બ્રાન્ડ ઇમેજ ઉભી કરીને મેઇડ ઇન ઇન્ડીયા દ્વારા ભારત વિશ્વના બજારોમાં પોતાની સર્વોપરિતાથી છવાઇ શકે તેમ છે. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ વિશ્વના બજારોમાં છવાઇ જવા માટે ઉત્પાદનોમાં શ્નઝિરો ડિફેકટઙ્ખ પ્રોડકટ અને પેકેજિંગ સ્ટ્રેટેજી અપનાવવાનો અનુરોધ કર્યો હતો. તેમણે એમ પણ જણાવ્યું કે આજે દુનિયા હિન્દુસ્તાનને એક મોટા બજાર તરીકે સ્વીકારે છે પરંતુ આપણો સંકલ્પ એ હોવો જોઇએ કે આપણા સામર્થ્યથી આપણે વિશ્વના બજારો સર કરવા જોઇએ. આના માટે ટેકનોલોજીની, નવા આયામોની અને નવી પહેલની આપણને જરૂર છે. મુખ્યમંત્રીશ્રીએ સ્વામી વિવેકાનંદના સપના અને સંકલ્પ મૂર્તિમંત કરવા માટે યુવાશકિતને અનુરોધ કરતાં જણાવ્યું કે દેશના યુવાનોમાં એવો મિજાજ હોવો જોઇએ કે, ભારતના દિવ્ય ભવ્ય નિર્માણ માટે વિશ્વ આખું હિન્દુસ્તાનના યુવાનો સામે આશાની મિટ માંડે, આ આપણું દાયિત્વ છે.

હિન્દુસ્તાનના નૌજવાનોને વિશ્વ સમક્ષ આંખોમાં આંખો મિલાવીને પોતાના જ્ઞાન-કૌશલ્યની અનુભૂતિ કરાવવાનો તેમણે અનુરોધ કર્યો હતો. પ્રારંભમાં શ્રી રામ કોલેજ ઓફ કોમર્સના ચેરમેન અજય એસ. શ્રીરામે મુખ્યમંત્રીશ્રીનું ઉષ્માસભર સ્વાગત અને અભિવાદન કર્યું હતું જ્યારે પ્રિન્સિપાલશ્રી જૈને આભાર દર્શન કર્યું હતું.

Login or Register to add your comment
Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
View All
Snacks, Laughter And More, PM Modi's Candid Moments With Indian Workers In Kuwait

Media Coverage

Snacks, Laughter And More, PM Modi's Candid Moments With Indian Workers In Kuwait
View All
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
Download App
...
Joint Statement: Official visit of Shri Narendra Modi, Prime Minister of India to Kuwait (December 21-22, 2024)
December 22, 2024

At the invitation of His Highness the Amir of the State of Kuwait, Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, Prime Minister of India His Excellency Shri Narendra Modi paid an official visit to Kuwait on 21-22 December 2024. This was his first visit to Kuwait. Prime Minister Shri Narendra Modi attended the opening ceremony of the 26th Arabian Gulf Cup in Kuwait on 21 December 2024 as the ‘Guest of Honour’ of His Highness the Amir Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah.

His Highness the Amir of the State of Kuwait Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah and His Highness Sheikh Sabah Al-Khaled Al-Sabah Al-Hamad Al-Mubarak Al-Sabah, Crown Prince of the State of Kuwait received Prime Minister Shri Narendra Modi at Bayan Palace on 22 December 2024 and was accorded a ceremonial welcome. Prime Minister Shri Narendra Modi expressed his deep appreciation to His Highness the Amir of the State of Kuwait Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah for conferring on him the highest award of the State of Kuwait ‘The Order of Mubarak Al Kabeer’. The leaders exchanged views on bilateral, global, regional and multilateral issues of mutual interest.

Given the traditional, close and friendly bilateral relations and desire to deepen cooperation in all fields, the two leaders agreed to elevate the relations between India and Kuwait to a ‘Strategic Partnership’. The leaders stressed that it is in line with the common interests of the two countries and for the mutual benefit of the two peoples. Establishment of a strategic partnership between both countries will further broad-base and deepen our long-standing historical ties.

Prime Minister Shri Narendra Modi held bilateral talks with His Highness Sheikh Ahmad Abdullah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Mubarak Al-Sabah, Prime Minister of the State of Kuwait. In light of the newly established strategic partnership, the two sides reaffirmed their commitment to further strengthen bilateral relations through comprehensive and structured cooperation in key areas, including political, trade, investment, defence, security, energy, culture, education, technology and people-to-people ties.

The two sides recalled the centuries-old historical ties rooted in shared history and cultural affinities. They noted with satisfaction the regular interactions at various levels which have helped in generating and sustaining the momentum in the multifaceted bilateral cooperation. Both sides emphasized on sustaining the recent momentum in high-level exchanges through regular bilateral exchanges at Ministerial and senior-official levels.

The two sides welcomed the recent establishment of a Joint Commission on Cooperation (JCC) between India and Kuwait. The JCC will be an institutional mechanism to review and monitor the entire spectrum of the bilateral relations between the two countries and will be headed by the Foreign Ministers of both countries. To further expand our bilateral cooperation across various fields, new Joint Working Groups (JWGs) have been set up in areas of trade, investments, education and skill development, science and technology, security and counter-terrorism, agriculture, and culture, in addition to the existing JWGs on Health, Manpower and Hydrocarbons. Both sides emphasized on convening the meetings of the JCC and the JWGs under it at an early date.

Both sides noted that trade has been an enduring link between the two countries and emphasized on the potential for further growth and diversification in bilateral trade. They also emphasized on the need for promoting exchange of business delegations and strengthening institutional linkages.

Recognizing that the Indian economy is one of the fastest growing emerging major economies and acknowledging Kuwait’s significant investment capacity, both sides discussed various avenues for investments in India. The Kuwaiti side welcomed steps taken by India in making a conducive environment for foreign direct investments and foreign institutional investments, and expressed interest to explore investment opportunities in different sectors, including technology, tourism, healthcare, food-security, logistics and others. They recognized the need for closer and greater engagement between investment authorities in Kuwait with Indian institutions, companies and funds. They encouraged companies of both countries to invest and participate in infrastructure projects. They also directed the concerned authorities of both countries to fast-track and complete the ongoing negotiations on the Bilateral Investment Treaty.

Both sides discussed ways to enhance their bilateral partnership in the energy sector. While expressing satisfaction at the bilateral energy trade, they agreed that potential exists to further enhance it. They discussed avenues to transform the cooperation from a buyer-seller relationship to a comprehensive partnership with greater collaboration in upstream and downstream sectors. Both sides expressed keenness to support companies of the two countries to increase cooperation in the fields of exploration and production of oil and gas, refining, engineering services, petrochemical industries, new and renewable energy. Both sides also agreed to discuss participation by Kuwait in India's Strategic Petroleum Reserve Programme.

Both sides agreed that defence is an important component of the strategic partnership between India and Kuwait. The two sides welcomed the signing of the MoU in the field of Defence that will provide the required framework to further strengthen bilateral defence ties, including through joint military exercises, training of defence personnel, coastal defence, maritime safety, joint development and production of defence equipment.

The two sides unequivocally condemned terrorism in all its forms and manifestations, including cross-border terrorism and called for disrupting of terrorism financing networks and safe havens, and dismantling of terror infrastructure. Expressing appreciation of their ongoing bilateral cooperation in the area of security, both sides agreed to enhance cooperation in counter-terrorism operations, information and intelligence sharing, developing and exchanging experiences, best practices and technologies, capacity building and to strengthen cooperation in law enforcement, anti-money laundering, drug-trafficking and other transnational crimes. The two sides discussed ways and means to promote cooperation in cybersecurity, including prevention of use of cyberspace for terrorism, radicalisation and for disturbing social harmony. The Indian side praised the results of the fourth high-level conference on "Enhancing International Cooperation in Combating Terrorism and Building Resilient Mechanisms for Border Security - The Kuwait Phase of the Dushanbe Process," which was hosted by the State of Kuwait on November 4-5, 2024.

Both sides acknowledged health cooperation as one of the important pillars of bilateral ties and expressed their commitment to further strengthen collaboration in this important sector. Both sides appreciated the bilateral cooperation during the COVID- 19 pandemic. They discussed the possibility of setting up of Indian pharmaceutical manufacturing plants in Kuwait. They also expressed their intent to strengthen cooperation in the field of medical products regulation in the ongoing discussions on an MoU between the drug regulatory authorities.

The two sides expressed interest in pursuing deeper collaboration in the area of technology including emerging technologies, semiconductors and artificial intelligence. They discussed avenues to explore B2B cooperation, furthering e-Governance, and sharing best practices for facilitating industries/companies of both countries in the policies and regulation in the electronics and IT sector.

The Kuwaiti side also expressed interest in cooperation with India to ensure its food-security. Both sides discussed various avenues for collaboration including investments by Kuwaiti companies in food parks in India.

The Indian side welcomed Kuwait’s decision to become a member of the International Solar Alliance (ISA), marking a significant step towards collaboration in developing and deploying low-carbon growth trajectories and fostering sustainable energy solutions. Both sides agreed to work closely towards increasing the deployment of solar energy across the globe within ISA.

Both sides noted the recent meetings between the civil aviation authorities of both countries. The two sides discussed the increase of bilateral flight seat capacities and associated issues. They agreed to continue discussions in order to reach a mutually acceptable solution at an early date.

Appreciating the renewal of the Cultural Exchange Programme (CEP) for 2025-2029, which will facilitate greater cultural exchanges in arts, music, and literature festivals, the two sides reaffirmed their commitment on further enhancing people to people contacts and strengthening the cultural cooperation.

Both sides expressed satisfaction at the signing of the Executive Program on Cooperation in the Field of Sports for 2025-2028. which will strengthen cooperation in the area of sports including mutual exchange and visits of sportsmen, organising workshops, seminars and conferences, exchange of sports publications between both nations.

Both sides highlighted that education is an important area of cooperation including strengthening institutional linkages and exchanges between higher educational institutions of both countries. Both sides also expressed interest in collaborating on Educational Technology, exploring opportunities for online learning platforms and digital libraries to modernize educational infrastructure.

As part of the activities under the MoU between Sheikh Saud Al Nasser Al Sabah Kuwaiti Diplomatic Institute and the Sushma Swaraj Institute of Foreign Service (SSIFS), both sides welcomed the proposal to organize the Special Course for diplomats and Officers from Kuwait at SSIFS in New Delhi.

Both sides acknowledged that centuries old people-to-people ties represent a fundamental pillar of the historic India-Kuwait relationship. The Kuwaiti leadership expressed deep appreciation for the role and contribution made by the Indian community in Kuwait for the progress and development of their host country, noting that Indian citizens in Kuwait are highly respected for their peaceful and hard-working nature. Prime Minister Shri Narendra Modi conveyed his appreciation to the leadership of Kuwait for ensuring the welfare and well-being of this large and vibrant Indian community in Kuwait.

The two sides stressed upon the depth and importance of long standing and historical cooperation in the field of manpower mobility and human resources. Both sides agreed to hold regular meetings of Consular Dialogue as well as Labour and Manpower Dialogue to address issues related to expatriates, labour mobility and matters of mutual interest.

The two sides appreciated the excellent coordination between both sides in the UN and other multilateral fora. The Indian side welcomed Kuwait’s entry as ‘dialogue partner’ in SCO during India’s Presidency of Shanghai Cooperation Organisation (SCO) in 2023. The Indian side also appreciated Kuwait’s active role in the Asian Cooperation Dialogue (ACD). The Kuwaiti side highlighted the importance of making the necessary efforts to explore the possibility of transforming the ACD into a regional organisation.

Prime Minister Shri Narendra Modi congratulated His Highness the Amir on Kuwait’s assumption of the Presidency of GCC this year and expressed confidence that the growing India-GCC cooperation will be further strengthened under his visionary leadership. Both sides welcomed the outcomes of the inaugural India-GCC Joint Ministerial Meeting for Strategic Dialogue at the level of Foreign Ministers held in Riyadh on 9 September 2024. The Kuwaiti side as the current Chair of GCC assured full support for deepening of the India-GCC cooperation under the recently adopted Joint Action Plan in areas including health, trade, security, agriculture and food security, transportation, energy, culture, amongst others. Both sides also stressed the importance of early conclusion of the India-GCC Free Trade Agreement.

In the context of the UN reforms, both leaders emphasized the importance of an effective multilateral system, centered on a UN reflective of contemporary realities, as a key factor in tackling global challenges. The two sides stressed the need for the UN reforms, including of the Security Council through expansion in both categories of membership, to make it more representative, credible and effective.

The following documents were signed/exchanged during the visit, which will further deepen the multifaceted bilateral relationship as well as open avenues for newer areas of cooperation:● MoU between India and Kuwait on Cooperation in the field of Defence.

● Cultural Exchange Programme between India and Kuwait for the years 2025-2029.

● Executive Programme between India and Kuwait on Cooperation in the field of Sports for 2025-2028 between the Ministry of Youth Affairs and Sports, Government of India and Public Authority for Youth and Sports, Government of the State of Kuwait.

● Kuwait’s membership of International Solar Alliance (ISA).

Prime Minister Shri Narendra Modi thanked His Highness the Amir of the State of Kuwait for the warm hospitality accorded to him and his delegation. The visit reaffirmed the strong bonds of friendship and cooperation between India and Kuwait. The leaders expressed optimism that this renewed partnership would continue to grow, benefiting the people of both countries and contributing to regional and global stability. Prime Minister Shri Narendra Modi also invited His Highness the Amir of the State of Kuwait, Sheikh Meshal Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, Crown Prince His Highness Sheikh Sabah Al-Khaled Al-Sabah Al-Hamad Al-Mubarak Al-Sabah, and His Highness Sheikh Ahmad Abdullah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Mubarak Al-Sabah, Prime Minister of the State of Kuwait to visit India.