પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે મંજૂરી આપી દીધી છે. પીએમ-સૂર્ય ઘરઃ મુફ્ત બિજલી યોજના રૂફટોપ સોલાર સ્થાપિત કરવા અને એક કરોડ ઘરો માટે દર મહિને 300 યુનિટ સુધી નિઃશુલ્ક વીજળી પ્રદાન કરવા માટે રૂ. 75,021 કરોડનો કુલ ખર્ચ થશે. પ્રધાનમંત્રીએ 13 ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ આ યોજના શરૂ કરી હતી.
આ યોજનાની મુખ્ય મુખ્ય બાબતો નીચે મુજબ છેઃ
રેસિડેન્શિયલ રૂફટોપ સોલાર માટે સેન્ટ્રલ ફાઇનાન્સિયલ આસિસ્ટન્સ (સીએફએ)
- આ યોજના 2 કિલોવોટ સિસ્ટમ માટે સિસ્ટમ ખર્ચના 60 ટકા અને 2થી 3 કિલોવોટની ક્ષમતા ધરાવતી સિસ્ટમ માટે વધારાના સિસ્ટમ ખર્ચના 40 ટકાનું સીએફએ પ્રદાન કરે છે. સીએફએ ૩ કિલોવોટ પર મર્યાદિત કરવામાં આવશે. હાલના બેન્ચમાર્ક ભાવે, આનો અર્થ એ થશે કે 1 કિલોવોટ સિસ્ટમ માટે 30,000 રૂપિયા સબસિડી, 2 કેડબલ્યુ સિસ્ટમ માટે 60,000 રૂપિયા અને 3 કિલોવોટ સિસ્ટમ્સ માટે 78,000 રૂપિયા અથવા તેથી વધુ.
- ઘરો રાષ્ટ્રીય પોર્ટલ દ્વારા સબસિડી માટે અરજી કરશે અને રૂફટોપ સોલર સ્થાપિત કરવા માટે યોગ્ય વિક્રેતાની પસંદગી કરી શકશે. રાષ્ટ્રીય પોર્ટલ કુટુંબોને તેમની નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં ઉચિત સિસ્ટમનાં કદ, બેનિફિટ્સ કેલ્ક્યુલેટર, વિક્રેતાનાં રેટિંગ વગેરે જેવી પ્રસ્તુત માહિતી પ્રદાન કરીને સહાયતા કરશે.
- કુટુંબો 3 કિલોવોટ સુધી રહેણાંક આરટીએસ સિસ્ટમ સ્થાપિત કરવા માટે અત્યારે આશરે 7 ટકાની કોલેટરલ-ફ્રી ઓછા વ્યાજની લોન પ્રોડક્ટ્સનો ઉપયોગ કરી શકશે.
આ યોજનાની અન્ય વિશેષતાઓ
- દેશના દરેક જિલ્લામાં એક મોડેલ સોલાર વિલેજ વિકસાવવામાં આવશે, જે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રૂફટોપ સોલારને અપનાવવા માટે રોલ મોડેલ તરીકે કામ કરશે.
- શહેરી સ્થાનિક એકમો અને પંચાયતી રાજ સંસ્થાઓને પણ તેમના વિસ્તારોમાં આરટીએસ ઇન્સ્ટોલેશનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પ્રોત્સાહનોનો લાભ મળશે.
- આ યોજના પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા સેવા કંપની (રેસ્કો) આધારિત મોડેલો માટે ચુકવણી સુરક્ષા માટે એક ઘટક પ્રદાન કરે છે તેમજ આરટીએસમાં નવીન પ્રોજેક્ટ્સ માટે ભંડોળ પૂરું પાડે છે.
પરિણામ અને અસર
આ યોજના મારફતે, કુટુંબો વીજળીનાં બિલની બચત કરી શકશે તેમજ ડિસ્કોમ કંપનીઓને વધારાની વીજળીનાં વેચાણ મારફતે વધારાની આવક પણ મેળવી શકશે. ૩ કિલોવોટની સિસ્ટમ ઘર માટે સરેરાશ મહિને સરેરાશ ૩૦૦ યુનિટથી વધુ જનરેટ કરી શકશે.
પ્રસ્તાવિત યોજનાને પરિણામે રહેણાંક ક્ષેત્રમાં રૂફટોપ સોલાર મારફતે 30 ગીગાવોટ સૌર ઊર્જાનો ઉમેરો થશે, જે 1000 બીયુ વીજળીનું ઉત્પાદન કરશે અને તેના પરિણામે 720 મિલિયન ટન સીઓ ઘટશે.2 રૂફટોપ સિસ્ટમ્સના 25 વર્ષના જીવનકાળ દરમિયાન સમાન ઉત્સર્જન.
એક અંદાજ મુજબ આ યોજનાથી મેન્યુફેક્ચરિંગ, લોજિસ્ટિક્સ, સપ્લાય ચેઇન, સેલ્સ, ઇન્સ્ટોલેશન, ઓએન્ડએમ અને અન્ય સેવાઓમાં લગભગ 17 લાખ સીધી રોજગારીનું સર્જન થશે.
પ્રધાનમંત્રી-સૂર્ય ઘરનો લાભ લઈ રહ્યા છીએ: મુફ્ત બિજલી યોજના
રસ ધરાવતા ઘરોમાંથી જાગૃતિ લાવવા અને એપ્લિકેશન ઉત્પન્ન કરવા માટે સરકારે આ યોજનાની શરૂઆત કર્યા પછી એક વિશાળ અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ યોજના હેઠળ લાભ મેળવવા માટે ઘરો https://pmsuryaghar.gov.in પર પોતાને નોંધણી કરાવી શકે છે.