યુકેના લંડન ખાતે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ભારત કી બાત સબ કે સાથ કાર્યક્રમમાં સમગ્ર વિશ્વના શ્રોતાઓ સમક્ષ વાતચીત કરી હતી.
તેમણે કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત શ્રોતાઓના પ્રશ્નોના જવાબ પણ આપ્યા હતા. શ્રોતાઓ સાથેના આ વાર્તાલાપનાં મુખ્ય અંશો અહીં રજૂ કર્યા છે.
રેલવે સ્ટેશન મારા જીવનનું સ્વર્ણિમ પૃષ્ઠ છે જેણે મને જીવતા અને ઝઝૂમતા શીખવ્યું.
રેલવે સ્ટેશન પર જે વ્યક્તિ હતા તે નરેન્દ્ર મોદી હતા. લંડનમાં રોયલ પેલેસમાં જે વ્યક્તિ છે તે 125 કરોડ ભારતવાસીઓનો સેવક છે.
રેલવે સ્ટેશનના મારા જીવને મને ઘણું શીખવ્યું છે. તે મારો અંગત સંઘર્ષ હતો. તમે જ્યારે રોયલ પેલેસ કહો છો તે હું નથી પરંતુ ભારતના 125 કરોડ દેશવાસીઓ છે.
અધીરાઇ ખરાબ વસ્તુ નથી. જો કોઈ વ્યક્તિ પાસે સાઇકલ હોય તો તે સ્કૂટરની આકાંક્ષા ધરાવતો હોય છે. જો કોઈ વ્યક્તિ પાસે સ્કૂટર હોય તો તે કારની અપેક્ષા રાખે છે. આ આકાંક્ષાઓ કુદરતી છે. ભારત સતત અપેક્ષિત રહ્યું છે.
જે ક્ષણે સંતોષનો ભાવ પેદા થાય છે ત્યાર પછી જીવન આગળ વધતું નથી. દરેક વય, દરેક યુગ કાંઇકને કાંઇક નવું પામવાની ગતિ આપે છે.
જુસ્સો હોવો જરૂરી છે. મને આનંદ છે કે આજે સવા સો કરોડ લોકોના મનમાં એક ઉમંગ, આશા અને સંકલ્પનો ભાવ છે અને લોકો મારી પાસેથી અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે.
હું ઇતિહાસના પાનાઓ પર નોંધાવવાના હેતુસાથેનથી આવ્યો. હું વિનંતી કરું છું કે તમે બધા દેશને યાદ રાખો નહીં કે મોદીને. હું પણ તમારા જેવો જ છું. ભારતનો એક સામાન્ય નાગરિક.
હા, લોકોને અમારી પાસેથી વધુ અપેક્ષાઓ છે કેમ કે તેમને ખબર છે કે અમે એ અપેક્ષાઓને અમે પૂરી કરી શકીશું. લોકો જાણે છે કે જ્યારે લોકો કાંઇક કહીએ છીએ ત્યારે સરકાર તેમનું સાંભળે છે અને તેમ કરે છે.
લોકોને મારી પાસેથી અપેક્ષા એટલા માટે છે કેમ કે તેમને ભરોસો છે કે અમે તેમ કરી દેખાડીશું.
રાહ જોવી મારા માટે ઊર્જા છે અને જ્યારે તમે સર્વજન હિતાય, સર્વજન સુખાયનો સંકલ્પ લઈને ચાલો છો તો નિરાશાની વાત આવતી જ નથી.
‘ત્યારે અને હવે’માં જમીન-આસમાનનો તફાવત છે કેમ કે, જ્યારે નીતિ સ્પષ્ટ હોય, દાનત સાફ હોય અને હેતુ પ્રામાણિક હોય તો એ જ વ્યવસ્થા સાથે તમે ઇચ્છિત પરિણામ લાવી શકો છો.
સ્વતંત્રતાની લડત દરમિયાન મહાત્મા ગાંધીએ કંઇક અલગ કર્યું હતું. તેમણે સ્વતંત્રતાની લડતને સામૂહિક ચળવળમાં પરિવર્તિત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે દરેક વ્યક્તિ જે કાંઈ કરે છે તે દેશની સ્વતંત્રતામાં યોગદાન ગણાશે.
આજે સમયની માંગ છે કે વિકાસને લોકો જન આંદોલન બનાવે.
લોકશાહીમાં સામેલ થાઓ તો જ સારૂ સંચાલન શક્ય બનશે.
લોકશાહી એ કોઈ કરાર કેસંધી નથી તે ભાગીદારીનું કાર્ય છે. જનતા જનાર્દનની તાકાત ઘણી મોટી હોય છે અને તેના પર ભરોસો રાખવો પડશે, તેના પરિણામો જોવા મળશે.
ભારતના ઇતિહાસ પર નજર કરો. ભારતે ક્યારેય અન્ય કોઈના પ્રાંતની ઇચ્છા સેવી નથી. પ્રથમ અને બીજા વિશ્વ યુદ્ધમાં આપણો કોઈ સ્વાર્થ ન હતો પણ આપણા સૈનિકોએ તેમાં ભાગ લીધો. આ એક મોટું બલિદાન હતું. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના શાંતિ દળમાં આપણી ભૂમિકા જુઓ.
અમે શાંતિમાં માનીએ છીએ પરંતુ અમે એ લોકોને પણ સહન નહીં કરીએ જેઓ આતંકવાદ ફેલાવે છે. અમે તેમને કડક જવાબ આપીશું અને તેઓ સમજે છે તે ભાષામાં તેમને જવાબ આપીશું. આતંકવાદ ક્યારેય સ્વીકાર્ય નથી.
જે લોકો આતંકવાદ ઇચ્છે છે તેમને હું કહેવા માગું છું કે ભારત બદલાઈ ગયું છું અને તેમના આ કૃત્યો સહન નહીં કરે.
ગરીબી સમજવા માટે મારે પુસ્તકો વાંચવાની જરૂર નથી. હું ગરીબીમાં જીવ્યો છું. હું જાણું છું કે ગરીબ હોવું કે સમાજના પછાત વર્ગમાંથી આવવું તે શું છે. હું ગરીબો, વંચિતો અને સીમાંત લોકો માટે કાર્ય કરવા માગું છું
18,000 ગામડાઓમાં વિજળી ન હતી. ઘણી બધી મહિલાઓ માટે શૌચાલય ન હતા. દેશની આ વાસ્તવિકતાને કારણે મને ઉંઘ આવતી નહોતી. ભારતના ગરીબોના જીવનમાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવવા માટે હું પ્રતિબદ્ધ છું.
હું દેશનો એક સામાન્ય નાગરિક છું. અને, સામાન્ય લોકોમાં હોય છે તેમ મારી પણ કેટલીક નબળાઈઓ છે.
મારી મૂડી છે – કઠોર પરિશ્રમ, પ્રામાણિકતા અને સવા સો કરોડ લોકોનો પ્રેમ.
મેં દેશવાસીઓને વિશ્વાસ અપાવ્યો હતો કે હું ભૂલ કરી શકું છું પરંતુ ખોટા ઇરાદાથી કોઈ કામ નહીં કરું.
આપણી પાસે લાખો સમસ્યા છે પરંતુ તેનાસમાધાન માટે કરોડો લોકો પણ છે.
દેશમાં વેલનેસ સેન્ટર હોય કે પ્રિવેન્ટિવ હેલ્થકેર હોય અમે તમામ ભારતીયોના સ્વાસ્થ્યમાટે કામ કરી રહ્યા છે.
લંડનમાં હું એક વસ્તુ કરવા માગતો હતો અને તે હતી ભગવાન બસવેશ્વરને અંજલિ આપવી.
ભગવાન બસવેશ્વરે લોકશાહી માટે પોતાનું સમગ્ર જીવન હોમી દીધું અને સમાજને જોડવાનું અભૂતપૂર્વ કામ કર્યું છે.
લોકશાહી, સામાજિક ચેતના અને નારી સશક્તિકરણ માટે ભગવાન બસવેશ્વરે કરેલા પ્રયાસોસૌને માટે પ્રેરણાસ્રોત છે.
અમે એક એવી પ્રણાલી બનાવી રહ્યા છીએ જેમાં તમામ માટે અવસર હોય.
આજે અમે ખેડૂતોના કલ્યાણ માટે કામ કરી રહ્યા છીએ પછી તે 2022 સુધીમાં કૃષિ મારફતે થનારી આવકને બમણી કરવાનું લક્ષ્ય હોય, યુરિયા સરળતાથી મળી રહે તેની વાત હોય કે યુરિયાનું નીમ-કોટિંગ હોય. અમે એક ચોક્કસ લક્ષ્યાંક સાથે આગળ વધી રહ્યા છીએ.
ગમે તે પેરામીટર હોય, દેશ માટે સારૂ કરવામાં અમે કોઈ ખામી રાખી નથી.
ભારતના 125 કરોડ લોકો મારો પરિવાર છે.
આજે આપણે આર્ટિફિશિયર ઇન્ટેલિજન્સના યુગમાં જીવી રહ્યા છીએ અને આપણે ટેકનોલોજીથી અલગ રહી શકીએ નહીં.
ભારતના પ્રધાનમંત્રીને ઇઝરાયલ જતાં કોણ રોકી રહ્યું હતું. હા, હું ઇઝરાયેલ ગયો અને હું પેલેસ્ટાઇન પણ ગયો. હું સાઉદી અરેબિયા સાથ પણ સહકાર સાધીશ અને ભારતને ઊર્જાની જરૂર પડશે તો હું ઇરાન પણ જઇશ.
ભારત નજર ઝુકાવીને કે નજર ઉઠાવીને પણ નહીં પરંતુ નજર મિલાવીને વાત કરવામાં વિશ્વાસ ધરાવે છે.
યોગ્ય ટીકા વિના લોકશાહી સફળ થઈ શકતી નથી.
હું ઇચ્છીશ કે આ સરકારની ટીકા થાય. ટીકા, આલોચનાથી જ લોકશાહી મજબૂત બને છે.
મારી સમસ્યા ટીકા, આલોચનાનો વિરોધ કરવાની નથી. ટીકા કરવા માટે જે તે વ્યક્તિએ સંશોધન કરવું પડે છે અને યોગ્ય હકીકતો જાણવી પડે છે. અત્યારે આમ બનતું નથી. તેને બદલે જે કાંઈ બને છે તે આક્ષેપો છે.
ઇતિહાસમાં નામ અંકિત કરવું મારું લક્ષ્ય નથી. હું પણ એવો જ છું જેવા મારા સવા સો કરોડ દેશવાસીઓ છે.
હું ઇતિહાસમાં નામ અંકિત કરાવવાના હેતુસાથ જન્મ્યો ન હતો. હું વિનંતી કરું છું કે બધા આપણા દેશને યાદ કરે નહીં કે મોદીને. હું પણ તમારા જેવો જ છું, ભારત દેશનો એક સામાન્ય નાગરિક.
Your life began from a Railway Station, and you are coming to this programme from the Royal Palace. What do you have to say about your life journey, asks Prasoon Joshi to PM @narendramodi. Watch. https://t.co/uhwZ5577gM #BharatKiBaat
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
My life at the Railway Station taught me so much. It was about my personal struggles. When you said Royal Palace, it is not about me but about the 125 crore people of India: PM @narendramodi #BharatKiBaat pic.twitter.com/JeCvkGUOtg
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
The person in the Railway Station was Narendra Modi. The person in the Royal Palace in London is the Sevak of 125 crore Indians: PM @narendramodi #BharatKiBaat
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
रेलवे स्टेशन मेरे जीवन का स्वर्णिम पृष्ठ जिसने मुझे जीना और जूझना सीखाया: PM @narendramodi https://t.co/uhwZ5577gM
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Prashant Dixit asks- yes work is happening, but still there is still some degree of impatience. What do you have to say to this. #BharatKiBaat
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
'Besabri' is not a bad thing. If a person has a cycle, a person aspires a scooter. If a person has a scooter, a person aspires a car. It is nature to aspire. India is getting increasingly aspirational: PM @narendramodi https://t.co/uhwZ5577gM
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
जिस पल संतोष का भाव पैदा हो जाता है, जीवन फिर आगे नहीं बढ़ता। हर आयु, हर युग में कुछ न कुछ नया पाने को गति देता है: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
जज्बा होना सबसे ज़रूरी है... मुझे ख़ुशी है कि आज सवा सौ करोड़ लोगों के मन में एक उमंग, आशा और संकल्प का भाव है और लोग मुझसे अपेक्षा कर रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Yes, people have more expectations from us because they know that we can deliver.
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
People know that when they say something, the Government will listen and do it.
Days of incremental change are over: PM @narendramodi pic.twitter.com/pa97Dja0TK
लोगों की मुझसे अपेक्षा इसलिए है कि उन्हें विश्वास है कि हम करके जरूर दिखाएंगे: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
बेसब्री मेरे लिए ऊर्जा है और जब आप ‘सर्वजन हिताय, सर्वजन सुखाय’ के संकल्प को लेकर चलते हैं तो निराशा की बात ही नहीं उठती: PM @narendramodi pic.twitter.com/3U9uS2Fmyy
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
‘तब और अब’ में जमीन आसमान का अंतर क्योंकि जब नीति स्पष्ट हो, नीयत साफ़ हो, और इरादे नेक हों तो उसी व्यवस्था के साथ आप इच्छित परिणाम ले सकते हैं: PM @narendramodi pic.twitter.com/k0O8OII99I
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Priyanka Verma from Delhi has a question for the PM- we select a Government that works for us. You have tried to change systems, but my question is should all this not have been done earlier. #BharatKiBaat
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
During the freedom struggle Mahatma Gandhi did something very different.
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
He turned the freedom struggle into a mass movement. He told every person that whatever you are doing will contribute to India's freedom: PM @narendramodi
Today the need of the hour is to make development a mass movement: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Participative democracy makes good governance possible: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
लोकतंत्र कोई कॉन्ट्रैक्ट एग्रीमेंट नहीं, ये भागीदारी का काम; जनता-जनार्दन की ताकत बहुत होती है और उन पर जितना भरोसा होगा, उसके परिणाम देखने को मिलेंगे: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
There is a question from the audience on the surgical strikes. https://t.co/uhwZ5577gM
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Look back at India's history. India has never desired anyone else's territory. During World War 1 and 2 we had no stake but our soldiers took part in the Wars. These were big sacrifices. Look at our role in UN Peacekeeping Forces: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
We believe in peace. But we will not tolerate those who like to export terror. We will give back strong answers and in the language they understand. Terrorism will never be accepted: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Those who like exporting terror, I want to tell them that India has changed and their antics will not be tolerated: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
I do not need to read books to understand poverty. I have lived in poverty, I know what it is to be poor and belong to the backward sections of society.
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
I want to work for the poor, the marginalised and the downtrodden: PM @narendramodi
18,000 villages did not have electricity. So many women do not have access to toilets. These realities of our nation did not let me sleep. I was determined to bring about a positive change in the lives of India's poor: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Prasoon Joshi asks the Prime Minister- you are working hard but can you change the nation alone?
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
I am like any common citizen. And, I also have drawbacks like normal people do: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
मेरी पूँजी है – कठोर परिश्रम, प्रमाणिकता और सवा सौ करोड़ लोगों का प्यार: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
मैंने देशवासियों को भरोसा दिलाया था कि मैं गलतियाँ कर सकता हूँ लेकिन गलत इरादे से कोई काम नहीं करूँगा: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
We have a million problems but we have a billion people who can solve them: PM @narendramodi #BharatKiBaat
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
सवा सौ करोड़ देशवासियों की शक्ति पर मेरा भरोसा और आज जितने बदलाव देश में देखने को मिल रहे हैं, ये उसी का परिणाम है: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Samuel from the audience has a question - what are your expectations from 'Modicare'? #BharatKiBaat
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
बच्चों को पढ़ाई, युवा को कमाई और बुजुर्गों को दवाई – इन तीनों पर ही हमने विशेष ध्यान दिया: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
देश में वेलनेस सेंटर हो या प्रिवेंटिव हेल्थकेयर हो, हम हर भारतीय के स्वास्थ्य के लिए काम कर रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Santosh Patil from Karnataka asks a question to PM @narendramodi on how Bhagwan Basaveshwara has influenced him.
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
One of the things I wanted to do in London was to pay homage to Bhagwan Basaveshwara: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
भगवान बसवेश्वर ने लोकतंत्र के लिए अपना पूरा जीवन खपा दिया और समाज को जोड़ने का अभूतपूर्व काम किया : PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
लोकतंत्र, सामाजिक चेतना और नारी सशक्तिकरण के लिए किया गया भगवान बसवेश्वर का प्रयास हम सभी के लिए प्रेरणास्त्रोत : PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
हम एक ऐसा इको-सिस्टम बना रहे हैं जहाँ सभी के लिए अवसर हो: PM @narendramodi pic.twitter.com/Rit4Pzu5oK
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
आज हम किसान कल्याण के लिए काम कर रहे हैं चाहे वो 2022 तक कृषि से होने वाली आय को दोगुनी करनी हो, यूरिया की आसान उपलब्धता हो या यूरिया की नीम-कोटिंग हो, हम एक निश्चित लक्ष्य के साथ आगे बढ़ रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
चाहे कोई पैरामीटर हो, देश के लिए अच्छा करने में हमने कोई कमी नहीं रखी है: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
The 125 crore people of India are my family: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
आज हम आर्टिफिसियल इंटेलिजेंस के युग में जी रहे हैं और हम टेक्नोलॉजी से अलग नहीं रह सकते: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
What prevented Indian Prime Ministers from going to Israel.
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Yes, I will go to Israel and I will even go to Palestine.
I will further cooperation with Saudi Arabia and for the energy needs of India I will also engage with Iran: PM @narendramodi
भारत आँख झुकाकर या आँख उठाकर नहीं बल्कि आँख मिला कर बात करने में विश्वास करता है: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
Democracy cannot succeed without constructive criticism: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
I want this Government to be criticised. Criticism makes democracy strong: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
My problem is not against criticism. To criticise, one has to research and find proper facts. Sadly, it does not happen now. What happens instead is allegations: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
इतिहास में नाम अंकित करना मेरा लक्ष्य नहीं, मैं उसी तरह जैसे मेरे सवा सौ करोड़ देशवासी: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
I was not born with an aim to be in history books.
— PMO India (@PMOIndia) April 18, 2018
I request you all- remember our country and not Modi. I am just like you all, a common citizen of India: PM @narendramodi
