স্মাৰক অনুষ্ঠানৰ বাবে লগো মুকলি কৰে
"মহৰ্ষি দয়ানন্দ সৰস্বতীয়ে দেখুওৱা পথে কোটি কোটি লোকৰ মাজত আশাৰ সঞ্চাৰ কৰে"
"যিবোৰ দুষ্টতাক মিছাকৈ ধৰ্মৰ বাবে দায়ী কৰা হৈছিল, স্বামীজীয়ে সেইবোৰ ধৰ্মৰ পোহৰেৰে আঁতৰাই দিছিল"
"স্বামীজীয়ে সমাজত বেদৰ পোহৰ পুনৰুজ্জীৱিত কৰিলে"
"অমৃত কালত, মহৰ্ষি দয়ানন্দ সৰস্বতীৰ ২০০ তম জন্ম জয়ন্তী এক পবিত্ৰ অনুপ্ৰেৰণা হিচাপে বিবেচিত হৈছে"
"আজি দেশখনে আত্মবিশ্বাসেৰে আমাৰ ঐতিহ্যক লৈ গৌৰৱৰ আহ্বান জনাইছে"
"আমাৰ সৈতে, ধৰ্মৰ প্ৰথম ব্যাখ্যা হৈছে কৰ্তব্যৰ বিষয়ে"
"দৰিদ্ৰ, পিছপৰা আৰু দলিত লোকসকলৰ সেৱা আজি দেশৰ বাবে প্ৰথম যজ্ঞ"

কাৰ্যক্ৰমত উপস্থিত গুজৰাটৰ ৰাজ্যপাল শ্ৰীমান আচাৰ্য দেৱব্ৰত জী, সাৰ্বদেশিক আৰ্য প্ৰতিনিধি সভাৰ অধ্যক্ষ শ্ৰী সুৰেশ চন্দ্ৰ আৰ্য জী, দিল্লী আৰ্য প্ৰতিনিধি সভাৰ অধ্যক্ষ শ্ৰী ধৰ্মপাল আৰ্য জী, শ্ৰী বিনয় আৰ্য জী, মন্ত্ৰীসভাৰ মোৰ সতীৰ্থ জি কিষন ৰেড্ডী জী, মিনাক্ষী লেখী জী, অৰ্জুন ৰাম মেঘৱাল জী, প্ৰতিনিধিগণ, উপস্থিত ভাতৃ আৰু ভগ্নীসকল!

মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীৰ ২০০তম জন্ম জয়ন্তীৰ এই অনুষ্ঠান ঐতিহাসিক আৰু ভৱিষ্যতৰ ইতিহাস নিৰ্মাণ কৰাৰ অনুষ্ঠানো। এয়া সমগ্ৰ বিশ্বৰ বাবে, মানৱতাৰ ভৱিষ্যতৰ বাবে প্ৰেৰণাৰ পল। স্বামী দয়ানন্দ জী আৰু তেওঁৰ আদৰ্শ আছিল– "কৃণ্বন্তো বিশ্বমাৰ্যম্"।। অৰ্থাৎ, আমি সমগ্ৰ বিশ্বক শ্ৰেষ্ঠ কৰিব লাগে, আমি সমগ্ৰ বিশ্বত শ্ৰেষ্ঠ বিচাৰৰ, মানৱীয় আদৰ্শৰ সঞ্চাৰ কৰিব লাগে। সেয়ে, ২১শ শতিকাত আজি যি সময়ত বিশ্ব অনেক বিবাদত আৱদ্ধ, হিংসা আৰু অস্থিৰতাত আচ্ছন্ন, সেই সময়ত মহৰ্ষি দয়ানন্দ সৰস্বতী জীয়ে দেখুওৱা পথে কোটি কোটি লোকৰ মাজত আশাৰ সঞ্চাৰ কৰে। এনে গুৰুত্বপূৰ্ণ সময়ত আৰ্য সমাজৰ ফালৰ পৰা মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীৰ ২০০তম জন্ম জয়ন্তীৰ এই পৱিত্ৰ কাৰ্যক্ৰম দুবছৰ চলিব আৰু মই আনন্দিত যে ভাৰত চৰকাৰেও এই মহোৎসৱ পালনৰ সিদ্ধান্ত লৈছে। মানৱতাৰ কল্যাণৰ বাবে এই যি অবিৰত সাধনা চলিছে, এক যজ্ঞ চলিছে, এতিয়াৰ পৰা অলপ সময়ৰ আগতে মোৰো আহুতি দিয়াৰ সৌভাগ্য হ'ল। এতিয়া আচাৰ্য জীয়ে কৈ আছিল, এয়া মোৰ সৌভাগ্য যে যি পৱিত্ৰ মাটিত মহৰ্ষি দয়ানন্দ সৰস্বতী জীয়ে জন্ম ল'লে, সেই মাটিত ময়ো জন্ম হোৱাৰ সৌভাগ্য হ'ল। সেই মাটিৰ পৰা পোৱা সংস্কাৰ, সেই মাটিৰ পৰা পোৱা প্ৰেৰণাই আজি মোকো মহৰ্ষি দয়ানন্দ সৰস্বতীৰ আদৰ্শৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত কৰি থাকে। মই স্বামী দয়ানন্দ জীৰ চৰণত সশ্ৰদ্ধ প্ৰণিপাত কৰিছো আৰু আপোনালোক সকলোকে হৃদয়ৰ পৰা বহুত শুভকামনা জনাইছো।

বন্ধুসকল,

যি সময়ত মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীৰ জন্ম হৈছিল, সেই সময়ত দেশে কেইবা শতিকাৰ দাসত্বত দুৰ্বল হৈ নিজৰ আভা, নিজৰ তেজ, নিজৰ আত্মবিশ্বাস, সকলো হেৰুৱাই গৈ আছিল। প্ৰতি মুহূৰ্তত আমাৰ সংস্কাৰক, আমাৰ আদৰ্শক, আমাৰ প্ৰমূল্যক তচনচ কৰাৰ লাখ লাখ চেষ্টা চলিছিল। যি সময়ত কোনো সমাজত দাসত্বৰ হীন ভাবনাই ঠাই লয়, সেই সময়ত আধ্যাত্ম আৰু আস্থাৰ ঠাইত আড়ম্বৰতা অহাটো স্বাভাৱিক হৈ পৰে। মনুষ্যৰ জীৱনলৈও চালে দেখিম যে যি আত্মবিশ্বাসহীন হয় তেওঁ আড়ম্বৰতাৰ ভৰষাত জীয়াই থকাৰ চেষ্টা কৰে। এনে পৰিস্থিতিত মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীয়ে আগবাঢ়ি আহি বেদৰ জ্ঞান সমাজ জীৱনত পুনৰুজ্জীৱিত কৰে। তেওঁ সমাজক দিশ দেখুৱালে, নিজৰ যুক্তিৰে এয়া সিদ্ধ কৰিলে আৰু তেওঁ এই কথা বাৰে বাৰে ক'লে যে অপূৰ্ণতা ভাৰতৰ ধৰ্ম আৰু পৰম্পৰাত নাই। অপূৰ্ণতা হৈছে আমি তাৰ বাস্তৱিক স্বৰূপ পাহৰি গৈছো আৰু বিকৃতিৰে ভৰি গৈছো। আপোনালোকে কল্পনা কৰক, এক এনে সময়ত যেতিয়া আমাৰ এই বেদৰ বিদেশী ভাষ্যক, বিদেশী বৰ্ণনাক গঢ়াৰ চেষ্টা চলাই থকা হৈছিল, সেই নকল ব্যাখ্যাৰ আধাৰত আমাক হীন দেখুওৱাৰ, আমাৰ ইতিহাসক, পৰম্পৰাক ভ্ৰষ্ট কৰাৰ অনেক প্ৰচেষ্টা চলিছিল, তেতিয়া মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীৰ এই প্ৰয়াস এক বহুত ডাঙৰ সঞ্জীৱনি হিচাপে, এক ঔষধ হিচাপে সমাজত এক নতুন প্ৰাণ শক্তি হৈ আহিছিল। মহৰ্ষি জীয়ে, সামাজিক ভেদভাৱ, উচ্চ নীচ, অস্পৃশ্যতাৰ দৰে এনে সমাজত থিতাপি লোৱা বহু বিকৃতি, বহু বেয়াৰ বিৰুদ্ধে এক শক্তিশালী অভিযান চলায়। আপোনালোকে কল্পনা কৰক, আজিও সমাজৰ কোনো বেয়াৰ ফালে কিবা ক'ব লাগিলে, যদি ময়ো কেতিয়াবা কওঁ যে ভাই কৰ্তব্য পথত চলিবই লাগিব, তেতিয়া কিছুমান মানুহে মোক ঠাট্টা কৰে যে আপুনি কৰ্তব্যৰ কথা কৈছে, অধিকাৰৰ কথা কোৱা নাই। যদি ২১শ শতিকাত মোৰ এই অৱস্থা তেন্তে দেৰশ বছৰৰ আগতে মহৰ্ষি জীয়ে সমাজক পথ দেখুওৱাত কিমান সংকট আহিছিল চাগৈ। যিবোৰ বেয়াৰ স্থিতি ধৰ্মৰ ওপৰত হৈছিল, স্বামী জীয়ে সেইবোৰ ধৰ্মৰেই পোহৰেৰে দূৰ কৰিলে। আৰু মহাত্মা গান্ধীজীয়ে এটা বহুত ডাঙৰ কথা কৈছিল আৰু বহুত গৰ্বেৰে কৈছিল, মহাত্মা গান্ধীজীয়ে কৈছিল– "আমাৰ সমাজক স্বামী দয়ানন্দ জীৰ বহুত অৱদান আছে। কিন্তু তাৰ ভিতৰত অস্পৃশ্যতাৰ বিৰুদ্ধে ঘোষণা সবাতোকৈ ডাঙৰ অৱদান।" মহিলাক লৈও সমাজত যি ৰুক্ষতাই থিতাপি লৈছে, মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীয়ে তাৰ বিৰুদ্ধেও এক যুক্তিসংগত আৰু প্ৰভাৱশালী কণ্ঠ হৈ ভূমুকি মাৰিছিল। মহৰ্ষি জীয়ে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে ভেদভাৱ খণ্ডন কৰে, মহিলা শিক্ষা অভিযান আৰম্ভ কৰে। আৰু এই কথা দেৰশ বছৰৰ আগৰ। আজিও বহু সমাজ এনেকুৱা, য'ত কন্যাসকলক শিক্ষা আৰু সন্মানৰ পৰা বঞ্চিত হৈ থাকিবলৈ বাধ্য কৰে। স্বামী দয়ানন্দ জীয়ে এই বিউগল পৰ্যন্ত বজাইছিল, যি সময়ত পশ্চিমীয়া দেশসমূহতো মহিলাৰ বাবে সন্মান অধিকাৰ দূৰৈৰ কথা আছিল।

ভাতৃ আৰু ভগ্নীসকল!

সেই কালখণ্ডত স্বামী দয়ানন্দ সৰস্বতীৰ পদাৰ্পণ, সমগ্ৰ যুগৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখত তেওঁৰ থিয় হোৱা, এয়া অসামান্য আছিল, কোনো ৰূপত সেয়া সামান্য নাছিল। সেয়ে, ৰাষ্ট্ৰৰ যাত্ৰাত তেওঁৰ জীৱন্ত উপস্থিতি আৰ্য সমাজৰ দেৰশ বছৰ হ'ল, মহৰ্ষি জীৰ দুশ বছৰ হ'ব পাৰে আৰু ইমান ডাঙৰ জন সাগৰ কেৱল ইয়াত নহয়, পৃথিৱীজুৰি আজি এই সমাৰোহত সংযুক্ত হৈছে। ইয়াতকৈ ডাঙৰ জীৱনৰ উচ্চতা কি হ'ব পাৰে? জীৱনে যেনেকৈ দৌৰি আছে, মৃত্যুৰ দহ বছৰৰ পাছতো জীয়াই থকাটো অসম্ভৱ। দুশ বছৰ সত্ত্বেও আজি মহৰ্ষি জী আমাৰ মাজত আছে আৰু সেয়ে আজি যি সময়ত ভাৰতে স্বাধীনতাৰ অমৃত কাল পালন কৰি আছে, সেই সময়ত মহৰ্ষি দয়ানন্দ জীৰ ২০০তম জন্ম জয়ন্তীয়ে এক পূণ্য প্ৰেৰণা লৈ আহিছে। মহৰ্ষি জীয়ে যি মন্ত্ৰ তেতিয়া দিছিল, সমাজৰ বাবে যি সপোন তেতিয়া দেখিছিল, দেশে আজি তাৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ বিশ্বাস সহকাৰে আগবাঢ়ি আছে। স্বামী জীয়ে তেতিয়া আহ্বান জনাইছিল– বেদৰ ফালে উভতি যাওক। আজি দেশে অত্যন্ত স্বাভিমান সহ নিজৰ ঐতিহ্যৰ ওপৰত গৌৰৱৰ আহ্বান কৰি আছে। আজি দেশে সম্পূৰ্ণ আত্মবিশ্বাসেৰে কৈ আছে যে আমি দেশলৈ আধুনিকতা অনাৰ সমান্তৰালকৈ নিজৰ পৰম্পৰাও সমৃদ্ধ কৰিম। ঐতিহ্যও, বিকাশো, এই পথেৰেই দেশে নতুন উচ্চতালৈ দৌৰিছে।

বন্ধুসকল,

সাধাৰণতে পৃথিৱীত যেতিয়াই ধৰ্মৰ কথা হয় তেতিয়াই তাৰ পৰিসৰ কেৱল পূজা পাৰ্বন, আস্থা আৰু উপাসনা, তাৰ ৰীতি-নীতি, তাৰ পদ্ধতি, সিমানলৈকে সীমিত বুলি গণ্য কৰা হয়। কিন্তু, ভাৰতৰ সন্দৰ্ভত ধৰ্মৰ অৰ্থ আৰু নিহিতাৰ্থ একেবাৰেই বেলেগ। বেদে ধৰ্মক এটা সম্পূৰ্ণ জীৱন পদ্ধতি হিচাপে পৰিভাষিত কৰিছে। আমাৰ ইয়াত ধৰ্মৰ প্ৰথম অৰ্থ কৰ্তব্য বুলি বুজা হয়। পিতৃ ধৰ্ম, মাতৃ ধৰ্ম, পুত্ৰ ধৰ্ম, দেশ ধৰ্ম, কাল ধৰ্ম, এয়া আমাৰ কল্পনা। সেয়ে, আমাৰ সন্ত আৰু ঋষিসকলৰ ভূমিকাও কেৱল পূজা আৰু উপাসনাতে সীমিত নহয়। তেওঁলোকে ৰাষ্ট্ৰ আৰু সমাজৰ প্ৰতিটো দিশৰ দায়িত্ব পালন কৰিছে, holistic aproach লয়, inclusive appoach লয়, integrated approach লয়। আমাৰ ইয়াত ভাষা আৰু ব্যাকৰণৰ ক্ষেত্ৰক পাণিনীৰ দৰে ঋষিয়ে সমৃদ্ধ কৰিছে। যুগৰ ক্ষেত্ৰক পতঞ্জলিৰ দৰে মহৰ্ষিয়ে বিস্তাৰ দিছে। আপোনালোকে দৰ্শনত, ফিলছফিত পাব যে কপিলৰ দৰে আচাৰ্যই বৌদ্ধিকতাক নতুন প্ৰেৰণা দিছে। নীতি আৰু ৰাজনীতিত মহাত্মা বিদূৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ভৰ্তহৰি আৰু আচাৰ্য চাণক্যলৈকে, কেইবাজনো ঋষিয়ে ভাৰতৰ বিচাৰক পৰিভাষিত কৰি আছে। আমি গণিতৰ কথা ক'লেও ভাৰতৰ নেতৃত্ব আৰ্য্যভট্ট, ব্ৰহ্মগুপ্ত আৰু ভাস্কৰৰ দৰে মহানতম গণিতজ্ঞই কৰিছে। তেওঁলোকৰ প্ৰতিষ্ঠাত অলপো নাটনি নাই। বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰতো কণাড আৰু বৰাহমিহিৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি চৰক আৰু সুশ্ৰুতলৈকে অগণন নাম আছে। যেতিয়া স্বামী দয়ানন্দ জীলৈ চাওঁ তেতিয়া আমি গম পাওঁ যে সেই প্ৰাচীন পৰম্পৰাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাত তেওঁৰ কিমান ডাঙৰ ভূমিকা আছে আৰু তেওঁৰ ভিতৰত আত্মবিশ্বাস কিমান ভৰপূৰ।

ভাতৃ আৰু ভগ্নীসকল,

স্বামী দয়ানন্দ সৰস্বতী জীয়ে নিজৰ জীৱনত কেৱল এটা মাৰ্গেই কোৱা নাই, বৰং তেওঁ অনেক বেলেগ বেলেগ সংস্থা, সংস্থাগত ব্যৱস্থাৰো সৃষ্টি কৰিলে আৰু মই ক'ম যে ঋষি জীয়ে নিজৰ জীৱন কালত, ক্ৰান্তিকাৰী বিচাৰ লৈ আগবাঢ়ে, সেয়া যাপন কৰে। তেওঁ প্ৰতিটো বিচাৰক ব্যৱস্থাৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে, institutionalised কৰিলে আৰু প্ৰতিষ্ঠান জন্ম দিলে। এই সংস্থাসমূহে দশক দশক ধৰি ভিন ভিন ক্ষেত্ৰত কেইবাটাও বৃহৎ ইতিবাচক কাম কৰি আছে। পৰোপকাৰিনী সভাৰ স্থাপন মহৰ্ষি জীয়ে নিজেই কৰিছিল। এই সংস্থাই আজিও প্ৰকাশন আৰু গুৰুকুলৰ মাধ্যমত বৈদিক পৰম্পৰাক আগবঢ়াই আছে। কুৰুক্ষেত্ৰ গুৰুকুল হওক, স্বামী শ্ৰদ্ধানন্দ ট্ৰাষ্ট হওক বা মহৰ্ষি দয়ানন্দ সৰস্বতী ট্ৰাষ্ট হওক, এই সংস্থাসমূহে ৰাষ্ট্ৰৰ বাবে সমৰ্পিত কিমান যে যুৱক-যুৱতী গঢ়িছে। মোৰ মনত আছে যে ২০০১ত যেতিয়া গুজৰাটত ভূমিকম্প আহিছিল, যোৱা শতাব্দীৰ ভয়ংকৰ ভূমিকম্প আছিল। সেই সময়ত জীৱন প্ৰভাত ট্ৰাষ্টৰ সামাজিক কাৰ্য আৰু উদ্ধাৰ অভিযানত তেওঁলোকৰ ভূমিকা মই নিজে দেখিছো। সকলোৱে মহৰ্ষি জীৰ প্ৰেৰণাৰে কাম কৰিছিল। যি বীজ স্বামী জীয়ে ৰোপণ কৰিছিল সেয়া আজি বিশাল বট বৃক্ষৰ ৰূপত সমগ্ৰ মানৱতাক ছাঁ দি আছে।

বন্ধুসকল,

স্বাধীনতাৰ অমৃত কালত আজি দেশ সেই সংশোধনৰ সাক্ষী হৈ আছে, যি স্বামী দয়ানন্দ জীৰো প্ৰাথমিকতা আছিল। আজি আমি দেশত কোনো ভেদভাব নোহোৱাকৈ নীতি আৰু প্ৰয়াস আগবাঢ়ি থকা দেখিছো। বঞ্চিতসকলক অগ্ৰাধিকাৰ, এই মন্ত্ৰক সাৰোগত কৰি প্ৰত্যেক দুখীয়াৰ বাবে ঘৰ, তেওঁলোকৰ সন্মান, প্ৰত্যেক লোকৰ বাবে চিকিৎসা, উন্নত সুবিধা, সকলোৰে বাবে পোষণ, সকলোৰে বাবে সুযোগ, 'সবকা সাথ, সবকা বিকাশ, সবকা বিশ্বাস আৰু সবকা প্ৰয়াস'ৰ এই মন্ত্ৰ দেশৰ বাবে এটা সংকল্প হৈ পৰিছে। যোৱা ৯ বছৰত মহিলা সৱলীকৰণৰ দিশত দেশ দ্ৰুতগতিত আগবাঢ়িছে। আজি দেশৰ কন্যাসকলে কোনো বাধা নোহোৱাকৈ প্ৰতিৰক্ষাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ষ্টাৰ্টআপলৈকে প্ৰতিটো ভূমিকাত ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণক গতি দি আছে।

বন্ধুসকল,

স্বামী দয়ানন্দ জীয়ে আমাক জীৱন যাপনৰ আৰু এটা মন্ত্ৰ দিলে। স্বামী জীয়ে বহুত সৰল শব্দত, তেওঁ কৈছিল যে অৱশেষত পৰিপক্ক কোন হয়? আপুনি কাক পৰিপক্ক বুলি ক'ব? স্বামী জীয়ে কৈছিল আৰু বহুত অৰ্থপূৰ্ণ, মহৰ্ষি জীয়ে কৈছিল– "যি ব্যক্তিয়ে আটাইতকৈ কম গ্ৰহণ কৰে আৰু আটাইতকৈ অধিক যোগদান দিয়ে, তেৱেঁই পৰিপক্ক। আপোনালোকে কল্পনা কৰিব পাৰে যে কিমান সৰলতাৰে তেওঁ কিমান গম্ভীৰ কথা কৈছিল। তেওঁৰ এই জীৱন মন্ত্ৰই আজি কিমান যে প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান দিয়ে। আজি যেনেকৈ ইয়াক পৰিৱেশ সন্দৰ্ভতো চাব পাৰি। সেই শতিকাত, যি সময়ত গ্লবেল ৱাৰ্মিং, ক্লাইমেট চেঞ্জ এনেধৰণৰ শব্দই জন্মই লোৱা নাছিল, সেই শব্দবোৰৰ বাবে কোনেও ভাবিবই পৰা নাছিল, তেওঁৰ ভিতৰত মহৰ্ষি জীৰ মনলৈ এই বোধ ক'ৰপৰা আহিল? ইয়াৰ উত্তৰ হৈছে– আমাৰ বেদ, আমাৰ চেতনা! স্বামী জীয়ে বেদৰ সেই জ্ঞান গম্ভীৰভাৱে বুজিছিল, তাৰ সাৰ্বভৌমিক বাৰ্তা তেওঁ নিজৰ কালখণ্ডত বিস্তাৰ দিছিল। মহৰ্ষি জী বেদৰ শিষ্য আছিল আৰু জ্ঞান মাৰ্গৰ সন্ত আছিল। সেয়ে, তেওঁৰ বোধ নিজৰ সময়তকৈ বহুত আগৰ আছিল।

ভাতৃ আৰু ভগ্নীসকল,

আজি পৃথিৱীয়ে যি সময়ত sustainable developmentৰ কথা কৈ আছে, তাত স্বামী জীয়ে দেখুওৱা পথে ভাৰতৰ প্ৰাচীন জীৱন দৰ্শনক বিশ্বৰ সন্মুখত ৰাখিছে, সমাধানৰ পথ প্ৰস্তুত কৰিছে। পৰিৱেশৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতে আজি বিশ্বৰ বাবে এক পথ প্ৰদৰ্শকৰ ভূমিকা পালন কৰি আছে। আমি প্ৰকৃতিৰ সৈতে সমন্বয়ৰ এই দৃষ্টিভংগীৰ আধাৰতে 'গ্লবেল মিছন লাইফ' LiFE আৰু তাৰ অৰ্থ হৈছে Lifestyle for Environment. এই Lifestyle for Environment-য়ে এটা life missionৰ আৰম্ভণিও কৰে। আমাৰ বাবে গৌৰৱৰ কথা যে এই গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিক্ৰমাত পৃথিৱীৰ দেশসমূহে জি20ৰ অধ্যক্ষতাৰ দায়িত্বও ভাৰতক অৰ্পণ কৰিছে। আমি পৰিৱেশক জি20ৰ বিশেষ এজেণ্ডা হিচাপে আগবঢ়াই আছো। এই সময়ত দেশে আৰু যেনেকৈ আচাৰ্য জীয়ে বৰ্ণনা কৰিছে, আচাৰ্য জী তো তাৰ বাবে বহুত সমৰ্পিত। প্ৰাকৃতিক খেতিৰে জড়িত ব্যাপক অভিযান আমি গাঁৱে গাঁৱে পোৱাব লাগিব। প্ৰাকৃতিক খেতি, গো-আধাৰিত খেতি, আমি ইয়াক আকৌ গাঁৱে গাঁৱে লৈ যাব লাগিব। মই বিচাৰো যে আৰ্য সমাজৰ যজ্ঞত এক আহুতি এই সংকল্পৰ বাবেও দিয়া হওক। এনেকুৱাই আৰু এটা বিশ্বজনীন আহ্বান ভাৰতে মিলেট, মোটা শস্য, বজৰা, জোৱাৰ আদি যাৰ সৈতে আমি পৰিচিত আৰু মিলেটক এতিয়া আমি এক বিশ্বজনীন পৰিচয় গঢ়িবৰ বাবে আৰু এতিয়া সমগ্ৰ দেশৰ প্ৰতিটো মিলেটৰ এটা পৰিচয় গঢ়িবলৈ এতিয়া তাৰ বাবে এটা নতুন নামকৰণ কৰা হৈছে। আমি মিলেটক কৈছো শ্ৰী অন্ন। এই বছৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘই ইণ্টাৰনেচনেল মিলেট ইয়েৰ পালন কৰি আছে। আৰু আমি জানো যে আমি তো যজ্ঞ সংস্কৃতিৰ মানুহ আৰু আমি যজ্ঞত আহুতিত যি সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সেয়াই দিওঁ। সেয়ে, যজ্ঞৰ লগতে সকলো মোটা শস্য- শ্ৰীঅন্নই দেশবাসীৰ জীৱন আৰু আহাৰত যিমান পাৰি বেছি সংযুক্ত হওক, নিজৰ নিত্য আহাৰত সেয়া অংশ হওক। ইয়াৰ বাবে আমি নতুন প্ৰজন্মকো সজাগ কৰা উচিত আৰু আপোনালোকে এই কাম সহজে কৰিব পাৰে।

ভাতৃ আৰু ভগ্নীসকল,

স্বামী দয়ানন্দ জীৰ ব্যক্তিত্বৰ পৰাও আমি বহু কথা শিকিবলৈ পাওঁ। তেওঁ কিমান যে স্বাধীনতা সেনানীৰ ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰপ্ৰেমৰ বন্তি জ্বলাইছিল। কোৱা হয় যে এজন ইংৰাজ বিষয়াই তেওঁক লগ কৰিবলৈ আহিছিল আৰু তেওঁক কয় যে ভাৰতত ইংৰাজ শাসন চিৰকাল থাকিবলৈ প্ৰাৰ্থনা কৰিব লাগে। স্বামী জীৰ নিৰ্ভিক উত্তৰ আছিল, চকুত চকু থৈ ইংৰাজ অফিচাৰক কৈছিল- "স্বাধীনতা মোৰ আত্মা আৰু ভাৰতবৰ্ষৰ কণ্ঠ, এয়াই মোৰ প্ৰিয় মই বিদেশী সাম্ৰাজ্যৰ বাবে কেতিয়াও প্ৰাৰ্থনা কৰিব নোৱাৰো" অগণন মহাপুৰুষে, লোকমান্য তিলক, নেতাজী সুভাষ চন্দ্ৰ বসু, বীৰ ছাভাৰকাৰ, লালা লাজপত ৰায়, লালা হৰদয়াল, শ্যামজী কৃষ্ণ বাৰ্মা, চন্দ্ৰশেখৰ আজাদ, ৰামপ্ৰসাদ বিস্মিলৰ দৰে লাখ লাখ স্বাধীনতা সেনানী আৰু ক্ৰান্তিকাৰী মহৰ্ষি জীৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত আছিল। দয়ানন্দ জী, দয়ানন্দ এংলো বৈদিক বিদ্যালয় আৰম্ভ কৰা মহাত্মা হংসৰাজ জী হওক, গুৰুকুল কাংগড়ী প্ৰতিষ্ঠা কৰা স্বামী শ্ৰদ্ধানন্দ জী হওক, ভাই পৰমানন্দ জী হওক, স্বামী সহজানন্দ সৰস্বতী হওক, এনে কিমান যে দেৱতুল্য ব্যক্তিত্বই স্বামী দয়ানন্দ সৰস্বতী জীৰ পৰাই প্ৰেৰণা পাইছিল। মোৰ বিশ্বাস আছে যে আৰ্য সমাজে ৰাষ্ট্ৰ আৰু সমাজৰ প্ৰতি এই কৰ্তব্য যজ্ঞৰ আয়োজন কৰি থাকিব, যজ্ঞৰ প্ৰকাশ মানৱতাৰ বাবে প্ৰচাৰ কৰি থাকিব। অহা বছৰ আৰ্য সমাজৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ ১৫০তম বৰ্ষও আৰম্ভ হ'বলৈ গৈ আছে। এই দুয়োটা অনুষ্ঠান মহত্বপূৰ্ণ অনুষ্ঠান। আৰু এতিয়া আচাৰ্য জীয়ে স্বামী শ্ৰদ্ধানন্দ জীৰ মৃত্যু তিথিৰ এশ বছৰ অৰ্থাৎ একপ্ৰকাৰৰ ত্ৰিবেণীৰ কথা হৈছে। মহৰ্ষি দয়ানন্দ জী নিজেই জ্ঞানৰ জ্যোতি আছিল, আমি সকলো এই জ্ঞানৰ জ্যোতি হ'ব লাগে। যি আদৰ্শ আৰু প্ৰমূল্যৰ বাবে তেওঁ জীয়াই আছিল, যি আদৰ্শ আৰু প্ৰমূল্যৰ বাবে তেওঁ জীৱন পাত কৰিলে আৰু বিহ পান কৰি আমাৰ বাবে অমৃত দি গ'ল, অনাগত অমৃত কালত আমাক মা ভাৰতীৰ আৰু কোটি কোটি দেশবাসীৰ কল্যাণৰ বাবে নিৰন্তৰ প্ৰেৰণা দিয়ক, শক্তি দিয়ক, সামৰ্থ্য দিয়ক, মই আজি আৰ্য প্ৰতিনিধি সভাৰ সকলো মহানুভৱকো অভিনন্দন জনাইছো। যিদৰে আজিৰ কাৰ্যক্ৰম প্লেন কৰা হৈছিল, মই আহি এই যি ১০-১৫ মিনিট এই সকলো বস্তু চোৱাৰ সুযোগ পালো, মই মানো যে প্লেনিং, মেনেজমেণ্ট, এডুকেচন সকলো ধৰণৰ আয়োজনৰ বাবে আপোনালোক সকলো অভিনন্দনৰ যোগ্য।

বহুত বহুত শুভকামনা।

বহুত-বহুত ধন্যবাদ।

Explore More
140 crore Indians have taken a collective resolve to build a Viksit Bharat: PM Modi on Independence Day

Popular Speeches

140 crore Indians have taken a collective resolve to build a Viksit Bharat: PM Modi on Independence Day
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।