বিষ্ণু মহাযজ্ঞত মন্দিৰ দৰ্শন, পৰিক্ৰমা আৰু পূৰ্ণহুতি কৰে
দেশৰ নিৰন্তৰ উন্নয়ন আৰু দুখীয়াৰ কল্যাণৰ বাবে ভগৱান শ্ৰী দেৱনাৰায়ণ জীৰ পৰা আশীৰ্বাদ বিচাৰে
“ভৌগোলিক, সাংস্কৃতিক, সামাজিক আৰু মতাদৰ্শগতভাৱে ভাৰতক বিভাজিত কৰিবলৈ বহু প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ পিছতো কোনো শক্তিয়ে ভাৰতক শেষ কৰিব নোৱাৰিলে”
“ভাৰতীয় সমাজৰ শক্তি আৰু প্ৰেৰণাই জাতিটোৰ অমৰত্ব ৰক্ষা কৰে”
“ভগৱান দেৱনাৰায়ণে দেখুওৱা পথটো ‘সবকা সাথ’ৰ মাজেৰে ‘সবকা বিকাশ’ৰ আৰু দেশখনেও আজি একে পথেই অনুসৰণ কৰিছে”
“দেশে বঞ্চিত আৰু অৱহেলিত হৈ থকা প্ৰতিটো দিশক শক্তিশালী কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে”
জাতীয় প্ৰতিৰক্ষাই হওক বা সংস্কৃতিৰ সংৰক্ষণে হওক, প্ৰতিটো সময়তে গুৰজাৰ সম্প্ৰদায়ে ৰক্ষকৰ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে”
“নিউ ইণ্ডিয়াই বিগত দশকবোৰৰ ভুলবোৰ শুধৰণি কৰি দেশৰ অখ্যাত বীৰসকলক সন্মান জনাইছে”

মালাছেৰী ডুংগাৰী কি জয়, মালাছেৰী ডুংগাৰী কি জয়!

সাডু মাতা কি জয়, সাডু মাতা কি জয়!

সবাই ভোজ মহাৰাজ কি জয়, সবাই ভোজ মহাৰাজ কি জয়!

দেৱনাৰায়ণ ভগৱান কি জয়, দেৱনাৰায়ণ ভগৱান কি জয়!

সাডু মাতাৰ তপস্যাৰ ভূমি, ভগৱান দেৱনাৰায়ণ আৰু মালাছেৰী ডুংগাৰীৰ জন্মস্থান, মহান ৰক্ষাকৰ্তা আৰু যোদ্ধা বাগ্ৰাৱতৰ ‘কৰ্ম ভূমি’ ক প্ৰণাম জনাইছো!

শ্ৰী হেমৰাজ জী গুৰজাৰ, শ্ৰী সুৰেশ দাস জী, দীপক পাটিল জী, ৰাম প্ৰসাদ ধাৱাই জী, অৰ্জুন মেঘৱাল জী, সুভাষ বাহেৰিয়া জী আৰু দেশৰ ভিন্ন প্ৰান্তৰপৰা অহা মোৰ মৰমৰ ভাই-ভনীসকল!

এই শুভ ক্ষণত ভগৱান দেৱনাৰায়ণ জীৰ আহ্বান অনুৰণিত হৈছে আৰু ভগৱান দেৱনাৰায়ণে কোনোৱে সুযোগ হেৰুৱাবলগীয়া হৈছে নেকি বুলি যেন সুধিছে! ময়ো ইয়াত আপোনালোকৰ মাজৰ এজন হিচাপে উপস্থিত আছো। আপোনালোকে মন কৰিব যে ইয়ালৈ মই প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে অহা নাই। ময়ো আপোনালোকৰ দৰে আশীৰ্বাদ বিচাৰিহে স-ভক্তিৰে আহিছো। ‘যজ্ঞশালা’ ত প্ৰসাদ আগবঢ়োৱাৰ সৌভাগ্যও লাভ কৰিছো। মোৰ দৰে সাধাৰণ মানুহ এজনে আজি আপোনালোকৰ সৈতে ভগৱান দেৱনাৰায়ণ জী আৰু তেওঁৰ ভক্তগণৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰাটো বৰ সৌভাগ্যৰ কথা বুলি অনুভৱ কৰিছো। আজি ভগৱান দেৱনাৰায়ণ আৰু ৰাইজ উভয়ৰে ‘দৰ্শন’ লাভেৰে ধন্য হৈছো। দেশৰ ভিন্ন প্ৰান্তৰপৰা ইয়ালৈ অহা সকলো ভক্তৰ দৰে ময়ো ইয়ালৈ আহিছো ভগৱান দেৱনাৰায়ণৰপৰা ৰাষ্ট্ৰৰ অবিৰত সেৱা আৰু দৰিদ্ৰ লোকসকলৰ কল্যাণৰ বাবে আশীৰ্বাদ বিচাৰি।

বন্ধুসকল,

ভগৱান দেৱনাৰায়ণ জীৰ ১১১১ সংখ্যক অৱতৰণ মহোৎসৱ। ইয়াত সপ্তাহজোৰা কাৰ্য্যসূচীৰে ইয়াৰ উদযাপন কৰা হৈছে। গুৰজাৰ সম্প্ৰদায়ৰ গৰিষ্ঠসংখ্যক অংশগ্ৰহণ প্ৰত্যক্ষকৰণেৰে পুলকিত হৈছো। আপোনালোক সকলোকে অভিনন্দন জনাইছো আৰু ইয়াৰ বাবে সমাজৰ প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ প্ৰচেষ্টাৰ শলাগ লৈছো।

ভ্ৰাতৃ-ভগ্নীসকল,

আমি ভাৰতবাসীয়ে আমাৰ হাজাৰ-হাজাৰ বছৰীয়া ইতিহাস, সভ্যতা আৰু সংস্কৃতিক লৈ গৌৰৱ কৰো। পৃথিৱীৰ বহু সভ্যতা সময়ৰ লগে-লগে শেষ হৈ গৈছে আৰু পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে নিজকে গঢ় দিব পৰা নাছিল। ভৌগোলিক, সাংস্কৃতিক, সামাজিক আৰু মতাদৰ্শগতভাৱে ভাৰতকো ধ্বংসৰ বহু চেষ্টা কৰা হৈছিল। কিন্তু কোনো শক্তিয়েই ভাৰতক ধ্বংস কৰিব নোৱাৰিলে। ভাৰত হৈছে আমাৰ সভ্যতা, সংস্কৃতি, সম্প্ৰীতি আৰু সম্ভাৱনাৰ প্ৰকাশ। সেয়েহে, ভাৰতে আজি নিজৰ গৌৰৱময় ভৱিষ্যতৰ ভেটি স্থাপন কৰিছে। আৰু, ইয়াৰ আঁৰৰ সৰ্ববৃহৎ প্ৰেৰণা আৰু শক্তি কি? কাৰ শক্তি আৰু আশীৰ্বাদত ভাৰত অটল আৰু অমৰ?

মোৰ প্ৰিয় ভাই-ভনীসকল,

এই শক্তি আমাৰ সমাজৰ শক্তি। ই দেশখনৰ কোটি-কোটি লোকৰ শক্তি। ভাৰতৰ হাজাৰ-হাজাৰ বছৰৰ যাত্ৰাত সামাজিক শক্তিয়ে এটি বৃহৎ ভূমিকা পালন কৰিছে। আমাৰ সৌভাগ্য যে প্ৰতিটো গুৰুত্বপূৰ্ণ সময়তে আমাৰ সমাজখনৰপৰা এনে এক শক্তিৰ উন্মেষ ঘটে, যাৰ পোহৰে সকলোকে দিশ দেখুৱাই আৰু সকলোৰে কল্যাণ সাধন কৰে। ভগৱান দেৱনাৰায়ণো আছিল এনে এক শক্তিশালী অৱতাৰ, যিয়ে আমাৰ জীৱন আৰু আমাৰ সংস্কৃতিক অত্যাচাৰীসকলৰপৰা ৰক্ষা কৰিছিল। ৩১ বছৰ বয়সত তেওঁ অমৰ হৈ পৰে। সমাজত থকা অশুভতাবোৰ আঁতৰাই ইয়াক একত্ৰিতকৰণেৰে সম্প্ৰীতিৰ মনোভাৱ বিয়পাই দিবলৈ সাহস কৰিছিল তেওঁ। ভগৱান দেৱনাৰায়ণে সমাজৰ বিভিন্ন শ্ৰেণীক একত্ৰিত কৰি আদৰ্শ ব্যৱস্থা প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এই কাৰণেই সমাজৰ প্ৰতিটো শ্ৰেণীৰে ভগৱান দেৱনাৰায়ণৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা আৰু বিশ্বাস আছে। সেইবাবেই ভগৱান দেৱনাৰায়ণক আজিও ৰাজহুৱা জীৱনত পৰিয়ালৰ মুৰব্বীৰ দৰে গন্য কৰা হয়, যাৰ সৈতে পৰিয়ালৰ সুখ-দুখৰ আদান-প্ৰদান কৰা হয়।

ভ্ৰাতৃ-ভগ্নীসকল,

ভগৱান দেৱনাৰায়ণে সদায় সেৱা আৰু জনকল্যাণক সৰ্বোচ্চ গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিছিল। প্ৰতিজন ভক্তই এই শিক্ষা আৰু প্ৰেৰণা আহৰণ কৰি আহিছে। তেওঁ যিটো পৰিয়ালৰ আছিল, তাত একোৰে অভাৱ নাছিল। কিন্তু আৰামৰ সলনি তেওঁ সেৱা আৰু জনকল্যাণৰ কঠিন পথ বাছি লৈছিল। জীৱৰ কল্যাণৰ বাবেও তেওঁ নিজৰ শক্তি ব্যৱহাৰ কৰিছিল।

ভ্ৰাতৃ-ভগ্নীসকল,

'ভালা জী ভালা, দেৱ ভাল'। 'ভালা জী ভালা, দেৱ ভাল'। এই বক্তব্যত ধাৰ্মিকতাৰ আহ্বান আছে; কল্যাণৰ আহ্বান আছে। ভগৱান দেৱনাৰায়ণে দেখুৱাই দিয়া পথটো হৈছে ‘সবকা সাথ’ (সকলোৰে সৈতে) ৰ জৰিয়তে ‘সবকা বিকাশ’ (সকলোৰে বিকাশ)। আজি দেশখন এই পথেৰে অগ্ৰসৰ হৈছে। বিগত ৮-৯ বছৰে দেশখনে অৱহেলিত আৰু বঞ্চিত প্ৰতিটো শ্ৰেণীকে সবলীকৰণৰ বাবে প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছে। অসুবিধাগ্ৰস্তসকলক অগ্ৰাধিকাৰ প্ৰদানৰ মন্ত্ৰেৰে আমি আগবাঢ়িছো। পূৰ্বে দৰিদ্ৰ লোকসকলৰ এটা মূল চিন্তা আছিল, ৰেচন পোৱা যাব নে নাই আৰু কিমান পোৱা যাব। আজি প্ৰতিজন হিতাধিকাৰীয়ে সম্পূৰ্ণ ৰেচন লাভ কৰিছে, বিনামূলীয়াকৈ। লগতে আমি আয়ুষ্মান ভাৰত আঁচনিৰ জৰিয়তে চিকিৎসালয়ত চিকিৎসা গ্ৰহণ কৰিবলৈ যাওঁতে দৰিদ্ৰ ৰাইজৰ উদ্বেগ দূৰ কৰিছো। ঘৰ, শৌচাগাৰ, বিদ্যুৎ, গেছ সংযোগ আদিৰ প্ৰতি থকা দৰিদ্ৰৰ চিন্তাও আমি দূৰ কৰিছো। বেংকিং লেনদেনো অতি কম সংখ্যক লোকৰ মাজতে সীমাবদ্ধ আছিল। আজি দেশখনৰ সকলোৰে বাবে বেংকৰ দুৱাৰ মুকলি কৰা হৈছে।

বন্ধুসকল,

ৰাজস্থানতকৈ পানীৰ গুৰুত্ব আৰু কোনে ভালকৈ জানিব পাৰে? কিন্তু স্বাধীনতাৰ কেইবা দশকৰ পিছতো দেশখনৰ মাত্ৰ তিনি কোটি পৰিয়ালেহে টেপৰ পানীৰ সুবিধা লাভ কৰিছিল। ১৬ কোটিৰো অধিক গ্ৰামাঞ্চলৰ পৰিয়ালে পানীৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰিবলগীয়া হৈছিল। যোৱা চাৰে তিনি বছৰৰ ভিতৰত দেশখনত ব্যাপক প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণৰ ফলশ্ৰুতিত এতিয়া ১১ কোটিৰো অধিক পৰিয়ালৰ বাবে টেপৰ পানী উপলব্ধ হৈছে। কৃষকৰ পথাৰত পানী যোগানৰ বাবেও ব্যাপকভাৱে কাম অব্যাহত আছে। জলসিঞ্চনৰ পৰম্পৰাগত আঁচনিৰ সম্প্ৰসাৰণেই হওঁক বা নতুন প্ৰযুক্তিৰে জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থাই হওঁক, কৃষক ৰাইজলৈ আজি সকলো ধৰণৰ সহায় আগবঢ়োৱা হৈছে। এসময়ত চৰকাৰী সহায়ৰ বাবে হাহাকাৰ কৰা ক্ষুদ্ৰ কৃষকজনে প্ৰথমবাৰৰ বাবে প্ৰধান মন্ত্ৰী কিষাণ সন্মান নিধিৰ পৰাও প্ৰত্যক্ষ সহায় লাভ কৰিছে। ৰাজস্থানতো প্ৰধানমন্ত্ৰী কিষাণ সন্মান নিধিৰ অধীনত কৃষকসকলৰ বেংক একাউন্টত পোনপটীয়াকৈ ১৫ হাজাৰ কোটিৰো অধিক টকা জমা হৈছে।

বন্ধুসকল,

ভগৱান দেৱনাৰায়ণে ‘গো সেৱা’ (গৰু সেৱা) ক সমাজসেৱা আৰু সমাজ সবলীকৰণৰ মাধ্যম কৰি লৈছিল। যোৱা কেইবছৰমানৰপৰা দেশখনতো ‘গো সেৱা’ ৰ এই উদ্দীপনা ক্ৰমাগতভাৱে অধিক প্ৰবল হৈ পৰিছে। আপোনাসৱৰ অৱগত, আমাৰ গৰুবোৰৰ খুৰা, মুখ আৰু ভৰিৰ ৰোগৰ বিৰাট সমস্যা হৈছিল। ইয়াৰপৰা পৰিত্ৰাণৰ নিমিত্তে, কোটি-কোটি জীৱ-জন্তুৰ বিনামূলীয়া টিকাকৰণৰ এক বৃহৎ অভিযান দেশখনত অব্যাহত আছে যাতে আমাৰ গৰু আৰু পশুধন এই ৰোগৰপৰা ৰক্ষা পৰে। গৰুৰ কল্যাণৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় কামধেনু আয়োগ গঠন কৰা হৈছে। ৰাষ্ট্ৰীয় গকুল মিছনৰ অধীনত বৈজ্ঞানিক পদ্ধতিৰে পশুপালনক উৎসাহিতকৰণত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। পশুধন কেৱল আমাৰ পৰম্পৰা আৰু বিশ্বাসৰেই এটা অংশ নহয়, বৰঞ্চ আমাৰ গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিৰো এক শক্তিশালী অংশ। সেয়েহে, কিষাণ ক্ৰেডিট কাৰ্ডৰ সুবিধাও প্ৰথমবাৰৰ বাবে পশুপালকসকললৈ সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছে। আজি সমগ্ৰ দেশতে গোবৰধন যোজনা ৰূপায়ণ কৰা হৈছে। গৰুৰ গোবৰকে ধৰি কৃষিজাত আৱৰ্জনাৰাজি ধন-সম্পত্তিলৈ ৰূপান্তৰিতকৰণৰ অৰ্থে এই অভিযান হাতত লোৱা হৈছে। আমাৰ দুগ্ধ উদ্যোগসমূহ যাতে গৰুৰ গোবৰৰপৰা উৎপাদিত বিদ্যুৎ শক্তিৰে চলিব পাৰে, তাৰ অৰ্থেও প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে।

বন্ধুসকল,

যোৱা বৰ্ষৰ স্বাধীনতা দিৱসৰ দিনা লালকিল্লাৰ প্ৰাচীৰৰপৰা ‘পঞ্চ পণ’ (পাঁচটা সংকল্প) ৰ আহ্বান জনাইছিলো। ইয়াৰ লক্ষ্যৰাজি হৈছে আমি সকলোৱে নিজৰ ঐতিহ্যক লৈ গৌৰৱ কৰিব লাগে, দাসত্বৰ মানসিকতাৰ পৰিহাৰ কৰি দেশখনৰ প্ৰতি আমাৰ কৰ্তব্যক হৃদয়ংগম কৰিব লাগে। আমাৰ ঋষি-মুনিসকলে দেখুৱাই থৈ যোৱা পথত অগ্ৰসৰ হোৱা আৰু পৰম ত্যাগ কৰা সকলৰ বীৰত্ব তথা আমাৰ বীৰসকলৰ স্মৃতিৰ ৰোমন্থনো এই সংকল্পৰ অংশ। ৰাজস্থান এক ঐতিহ্যৰ ভূমি। সৃষ্টি, উৎসাহ আৰু উদযাপন। কঠোৰ পৰিশ্ৰম আৰু দান-বৰঙণিও আছে। ইয়াত সাহস ঘৰুৱা শিল্প। শিল্প আৰু সংগীত ৰাজস্থানৰ সমাৰ্থক। সমানেই গুৰুত্বপূৰ্ণ ইয়াৰ জনসাধাৰণৰ সংগ্ৰাম আৰু সংযম। এই প্ৰেৰণাদায়ক স্থান ভাৰতৰ বহু গৌৰৱময় মুহূৰ্তৰ ব্যক্তিত্বৰ সাক্ষী হৈ আহিছে। তেজ জীৰপৰা পাবু জী, গগা জীৰপৰা ৰামদেৱ জী, বাপ্পা ৰাৱাল ৰপৰা মহাৰাণা প্ৰতাপলৈকে মহাপুৰুষ, জনবীৰ, স্থানীয় উপাস্য দেৱতা আৰু সমাজ সংস্কাৰকসকলে সদায়েই দেশখনক পথ প্ৰদৰ্শন কৰি আহিছে। ইতিহাসৰ এনে কোনো অধ্যাই নাই, য’ত এই ভূমিয়ে ৰাষ্ট্ৰখনক অনুপ্ৰাণিত কৰা নাই। ইয়াত গুৰজাৰ সমাজখন বীৰত্ব, নিৰ্ভীকতা আৰু দেশপ্ৰেমৰ সমাৰ্থক হৈ আহিছে। ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিৰক্ষাই হওঁক বা সংস্কৃতিৰ সুৰক্ষাই হওঁক, প্ৰতিটো যুগতে গুৰজাৰ সম্প্ৰদায়ে অগ্ৰদূতৰ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। কোতোৱাল ধন সিং জী আৰু যোগৰাজ সিং জী আদি যোদ্ধাই দেশৰ বাবে প্ৰাণ আহুতি দিছিল। কেৱল এয়াই নহয়, ৰামপয়াৰী গুৰজাৰ আৰু পান্না দাইৰ দৰে নাৰী শক্তিয়ে আমাক প্ৰতিটো মুহূৰ্ততে অনুপ্ৰাণিত কৰি আহিছে। ইয়াৰপৰা দেখা যায় যে গুৰজাৰ সম্প্ৰদায়ৰ ভগ্নী-কন্যাই দেশ আৰু সংস্কৃতিৰ সেৱাত এক বৃহৎ অৱদান আগবঢ়াইছে। আৰু এই পৰম্পৰা আজিও ধাৰাবাহিকভাৱে সমৃদ্ধ হৈ আহিছে। এনে অগণন যোদ্ধাই আমাৰ ইতিহাসত প্ৰাপ্য স্থান লাভ কৰিব নোৱাৰাটো দেশখনৰ বাবেই দুৰ্ভাগ্যজনক। কিন্তু, আজিৰ নব্য ভাৰতে বিগত কেইবাটাও দশকত সংঘটিত হোৱা সেই ভুলবোৰ শুধৰাই আছে। এতিয়া ভাৰতৰ সংস্কৃতি আৰু স্বাধীনতাৰ লগতে ভাৰতৰ উন্নয়নলৈ বৰঙণি আগবঢ়োৱাসকলৰ গুণ-গান কৰা হৈছে।

বন্ধুসকল,

আজি আমাৰ গুৰজাৰ সম্প্ৰদায়ৰ নতুন প্ৰজন্ম, যুৱক-যুৱতীসকলে ভগৱান দেৱনাৰায়ণৰ বাৰ্তা আৰু শিক্ষাক আগবঢ়াই নিয়াটোও সমানেই গুৰুত্বপূৰ্ণ। ইয়াৰ জৰিয়তে গুৰজাৰ সম্প্ৰদায়ক সবলীকৰণ কৰাই নহয়, দেশখনো আগুৱাই যোৱাত সহায়ক হ’ব।

বন্ধুসকল,

একবিংশ শতিকাৰ এই সময়ছোৱা ৰাজস্থান আৰু ভাৰতৰ উন্নয়নৰ বাবে অতিশয় গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ উঠিছে। আমি একত্ৰিত হৈ দেশখনৰ উন্নয়নৰ বাবে কাম কৰিব লাগিব। আজি সমগ্ৰ বিশ্বই পৰম আশাৰে ভাৰতৰ ফালে চাই আছে। ভাৰতে যিদৰে সমগ্ৰ বিশ্বক নিজৰ সামৰ্থ্য প্ৰদৰ্শন কৰিছে, একেদৰে এই ভূমিৰ গৌৰৱো বৃদ্ধি কৰিছে। আজি ভাৰতে বিশ্বৰ প্ৰতিখন বৃহৎ মঞ্চত নিজৰ কথা উত্থাপন কৰিছে। আজি ভাৰতে আন দেশৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰিছে। গতিকে আমাৰ দেশবাসীৰ ঐক্যৰ বিৰোধী সকলো বিষয়ৰপৰা আমি আঁতৰি থাকিব লাগিব। আমি আমাৰ সংকল্প প্ৰমাণেৰে বিশ্বখনৰ আশা-আকাংক্ষাৰাজি পৰিপূৰণ কৰিব লাগিব। ভগৱান দেৱনাৰায়ণ জীৰ আশীৰ্বাদত আমি নিশ্চিতভাৱে সফল হ’ম বুলি মোৰ পূৰ্ণ বিশ্বাস আছে। আমি একেলগে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰিম আৰু সকলোৰে প্ৰচেষ্টাই সফলতাৰ দিশত আগবাঢ়িব। আৰু চাওঁকচোন, এয়া কেনে এক সংযোগ। ভগৱান দেৱনাৰায়ণৰ ১১১১ সংখ্যক অৱতৰণ বৰ্ষত জি-২০ ৰ অধ্যক্ষতা কৰিছে ভাৰতে। ভগৱান দেৱনাৰায়ণৰ পদুমৰপৰা আৰ্বিভাৱ হৈছিল আৰু সমগ্ৰ বিশ্বখনক জি-২০ ৰ প্ৰতীকত পদুমৰ ওপৰত স্থাপন কৰা হৈছে। এয়াও এক বৃহৎ সংযোগ। আৰু সেইবাবেই আপোনালোকৰ সৈতে আমাৰ গভীৰ সম্পৰ্ক আছে। আমাক আশীৰ্বাদ দিবলৈ অজস্ৰ লোক ইয়ালৈ অহাৰ বাবে প্ৰণাম জনাইছো। লগতে আজি মোক ভক্ত হিচাপে আমন্ত্ৰণ জনোৱাৰ বাবে গুৰজাৰ সমাজলৈ আন্তৰিক কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিছো। এয়া চৰকাৰী কাৰ্য্যসূচী নহয়। সমাজৰ শক্তি আৰু ভক্তিয়ে মোক অনুপ্ৰাণিত কৰিলে আৰু সেয়ে আপোনালোকৰ মাজলৈ আহিছো। আপোনালোক সকলোলৈ অলেখ শুভেচ্ছা জনালো!

জয় দেৱ দৰবাৰ! জয় দেৱ দৰবাৰ! জয় দেৱ দৰবাৰ!

Explore More
140 crore Indians have taken a collective resolve to build a Viksit Bharat: PM Modi on Independence Day

Popular Speeches

140 crore Indians have taken a collective resolve to build a Viksit Bharat: PM Modi on Independence Day
Centre approves Rs 1,115 crore to states for disaster mitigation, capacity-building projects

Media Coverage

Centre approves Rs 1,115 crore to states for disaster mitigation, capacity-building projects
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Constitution Day celebrations at Supreme Court
November 26, 2024
PM releases the Annual Report of the Indian Judiciary 2023-24
Our constitution is not merely a Book of Law, its a continuously ever- flowing, living stream: PM
Our Constitution is the guide to our present and our future: PM
Today every citizen has only one goal ,to build a Viksit Bharat: PM
A new judicial code has been implemented to ensure speedy justice, The punishment based system has now changed into a justice based system: PM

भारत के मुख्य न्यायधीश जस्टिस संजीव खन्ना जी, जस्टिस बीआर गवई जी, जस्टिस सूर्यकांत जी, केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे साथी श्रीमान अर्जुन राम मेघवाल जी, अटॉर्नी जनरल श्री वेंकटरमानी जी, बार काउंसिल के अध्यक्ष मनन कुमार मिश्र जी, सुप्रीम कोर्ट बार एसोसिएशन के अध्यक्ष श्री कपिल सिब्बल जी, सुप्रीम कोर्ट के न्यायमूर्ति गण, पूर्व मुख्य न्यायधीश गण, उपस्थित अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

आपको, सभी देशवासियों को संविधान दिवस की बहुत-बहुत शुभकामनाएं। भारत के संविधान का ये 75वां साल, पूरे देश के लिए एक असीम गौरव का विषय है। मैं आज भारत के संविधान को, संविधान सभा के सभी सदस्यों को आदरपूर्वक नमन करता हूं।

साथियों,

हम लोकतंत्र के इस महत्वपूर्ण पर्व का जो स्मरण कर रहे हैं, उस समय ये भी नहीं भूल सकते कि आज मुंबई में हुए आतंकी हमले की भी बरसी है। इस हमले में जिन व्यक्तियों का निधन हुआ, उन्हें मैं अपनी श्रद्धांजलि देता हूं। मैं देश को ये संकल्प भी दोहराता हूं कि भारत के सुरक्षा को चुनौती देने वाले हर आतंकी संगठन को मुंहतोड़ जवाब दिया जाएगा।

साथियों,

संविधान सभा की लंबी बहस के दौरान भारत के गणतांत्रिक भविष्य पर गंभीर चर्चाएं हुई थी। आप सभी उस डिबेट से भली-भांति परिचित हैं। और तब बाबा साहेब आंबेडकर ने कहा था- Constitution is not a mere lawyers’ document…its spirit is always the spirit of Age. जिस स्पिरिट की बात बाबा साहेब कहते थे, वो बहुत ही अहम है। देश-काल-परिस्थिति के हिसाब से उचित निर्णय लेकर हम संविधान की समय-समय पर व्याख्या कर सकें, ये प्रावधान हमारे संविधान निर्माताओं ने हमें दिया है। हमारे संविधान निर्माता ये जानते थे कि भारत की आकांक्षाएं, भारत के सपने समय के साथ नई ऊंचाई पर पहुंचेंगे, वो जानते थे कि आज़ाद भारत की और भारत के नागरिकों की ज़रूरतें बदलेंगी, चुनौतियां बदलेंगी। इसलिए उन्होंने हमारे संविधान को महज़ कानून की एक किताब बनाकर नहीं छोड़ा...बल्कि इसको एक जीवंत, निरंतर प्रवाहमान धारा बनाया।

साथियों,

हमारा संविधान, हमारे वर्तमान और हमारे भविष्य का मार्गदर्शक है। बीते 75 वर्षों में देश के सामने जो भी चुनौतियां आई हैं, हमारे संविधान ने हर उस चुनौती का समाधान करने के लिए उचित मार्ग दिखाया है। इसी कालखंड में आपातकाल जैसा समय भी आया...और हमारे संविधान ने लोकतंत्र के सामने आई इस चुनौती का भी सामना किया। हमारा संविधान देश की हर जरूरत, हर अपेक्षा पर खरा उतरा है। संविधान से मिली इस शक्ति की वजह से ही...आज जम्मू-कश्मीर में भी बाबा साहेब का संविधान पूरी तरह लागू हुआ है। आज वहां पहली बार संविधान दिवस मनाया गया है।

साथियों,

आज भारत, परिवर्तन के इतने बड़े दौर से गुजर रहा है, ऐसे अहम समय में भारत का संविधान ही हमें रास्ता दिखा रहा है, हमारे लिए गाइडिंग लाइट बना हुआ है।

साथियों,

भारत के भविष्य का मार्ग अब बड़े सपनों, बड़े संकल्पों की सिद्धि का है। आज हर देशवासी का एक ही ध्येय है- विकसित भारत का निर्माण। विकसित भारत का मतलब है, जहां देश के हर नागरिक को एक quality of life मिल सके, dignity of life मिल सके। ये सामाजिक न्याय, सोशल जस्टिस का भी बहुत बड़ा माध्यम है। और ये संविधान की भी भावना है। इसलिए, बीते वर्षों में, देश में लोगों के बीच आर्थिक और सामाजिक समानता लाने के लिए कई कदम उठाए गए हैं। बीते 10 वर्षों में 53 करोड़ से ज्यादा ऐसे भारतीयों का बैंक खाता खुला है...जो बैंक के दरवाजे तक नहीं पहुंच पाते थे। बीते 10 वर्षों में 4 करोड़ ऐसे भारतीयों को पक्का घर मिला है, जो कई-कई पीढ़ियों से बेघर थे, बीते 10 वर्षों में 10 करोड़ से ज्यादा ऐसी महिलाओं को मुफ्त गैस कनेक्शन मिला है, जो बरसों से अपने घर में गैस पहुंचने का इंतजार कर रही थीं। हमें आज के जीवन में बहुत आसान लगता है कि घर में नल खोला और पानी आ गया। लेकिन देश में आजादी के 75 साल बाद भी सिर्फ 3 करोड़ घर ही ऐसे थे, जिनमें नल से जल आता था। करोड़ों लोग तब भी अपने घर में नल से जल का इंतजार कर रहे थे। मुझे संतोष है कि हमारी सरकार ने 5-6 साल में 12 करोड़ से ज्यादा घरों को नल से जल देकर नागरिकों का और विशेषकर महिलाओं का जीवन आसान बनाया है, संविधान की भावना को सशक्त किया है।

साथियों,

आप सभी जानते हैं कि हमारे संविधान की मूल प्रति में प्रभु श्रीराम, माता सीता, हनुमान जी, भगवान बुद्ध, भगवान महावीर, गुरू गोविंद सिंह जी...सभी के चित्र हैं। भारत की संस्कृति के प्रतीक...इन चित्रों को संविधान में इसलिए स्थान दिया गया ताकि वो हमें मानवीय मूल्यों के प्रति सजग करते रहें। ये मानवीय मूल्य...आज के भारत की नीतियों और निर्णयों का आधार हैं। भारतीयों को त्वरित न्याय मिले, इसके लिए नई न्याय संहिता लागू की गई है। दंड आधारित व्यवस्था अब न्याय आधारित व्यवस्था में बदल चुकी है। महिलाओं की राजनीतिक भागीदारी बढ़ाने के लिए नारी शक्ति वंदन अधिनियम का ऐतिहासिक निर्णय हुआ है। हमने third gender को उनकी पहचान और उनका हक दिलाने के लिए भी कदम उठाए हैं। हमने दिव्यांगजनों के जीवन को आसान बनाने के लिए भी व्यवस्थाएं बनाईं हैं।

साथियों,

आज देश का बहुत ज्यादा जोर, देश के नागरिकों की Ease of Living पर है। एक समय था जब पेंशन पाने वाले सीनियर सीटिजन्स को बैंक में जाकर साबित करना होता था कि वो जीवित हैं। आज सीनियर सिटीज़न्स को घर बैठे ही डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट्स की सुविधा मिल रही है। करीब-करीब डेढ़ करोड़ सीनियर सीटिजन्स अब तक इस सुविधा का लाभ उठा चुके हैं। आज भारत वो देश है जो हर गरीब परिवार को 5 लाख रुपए तक के मुफ्त इलाज की सुविधा देता है। आज भारत वो देश है, जो 70 वर्ष से ऊपर के हर बुजुर्ग को फ्री हेल्थकेयर की सुविधा देता है। देश के हजारों जनऔषधि केंद्रों पर आज 80 परसेंट डिस्काउंट पर सस्ती दवाइयां मिल रही हैं। एक समय में हमारे देश में इम्यूनाइजेशन की कवरेज भी 60 परसेंट से भी कम थी। करोड़ों बच्चे हर साल टीकाकरण से छूट जाते थे। आज मुझे संतोष है कि अब मिशन इंद्रधनुष की वजह से भारत में इम्यूनाइजेशन की कवरेज शत प्रतिशत पहुंच रही है। आज दूर-सुदूर के गांवों में भी समय पर बच्चों का टीकाकरण हो पा रहा है। इन प्रयासों ने गरीबों की, मध्यम वर्ग की बहुत बड़ी चिंता कम की है।

साथियों,

आज देश में कैसे काम हो रहा है...इसका एक उदाहरण Aspirational District अभियान भी है। देश के 100 से अधिक ऐसे जिले जिन्हें पिछड़ा कहा जाता था...हमने उन्हें Aspirational District माना और वहां हर पैरामीटर में विकास की गति तेज़ की गई है। आज देश के अनेक Aspirational Districts, दूसरे जिलों से बहुत बेहतर कर रहे हैं। अब इसी मॉडल के आधार पर हमने aspirational block program भी शुरु किया है।

साथियों,

लोगों की रोजमर्रा की जिंदगी से परेशानियां खत्म करने पर भी आज देश का बहुत ज्यादा जोर है। कुछ साल पहले तक भारत में ढाई करोड़ घर ऐसे थे, जो शाम होते ही अंधेरे में डूब जाते थे, उन घरों में बिजली कनेक्शन ही नहीं था। सबको बिजली का मुफ्त कनेक्शन देकर, देश ने उनके जीवन को रोशन कर दिया है। बीते वर्षों में दूर-सुदूर इलाकों में भी हजारों की संख्या में मोबाइल टावर्स लगाए गए हैं...ताकि लोगों को 4G/5G कनेक्टिविटी मिलती रहे। पहले कभी आप अंडमान या लक्ष्यद्वीप जाते थे तो वहां ब्रॉडबैंड कनेक्टिविटी नहीं मिलती थी। आज अंडरवॉटर ऑप्टिकल फाइबर ने ऐसे द्वीपों तक भी अच्छी स्पीड वाला इंटरनेट पहुंचा दिया है। हमारे यहां गांव के घरों, गांव की ज़मीन से जुड़े कितने विवाद होते रहे हैं...ये भी हम भली-भांति जानते हैं। पूरी दुनिया में विकसित देशों के सामने भी लैंड रिकॉर्ड एक बहुत बड़ा चैलेंज रहा है। लेकिन आज का भारत, इसमें भी लीड ले रहा है। पीएम स्वामित्व योजना के तहत, आज गांव के घरों की ड्रोन मैपिंग की जा रही है और लीगल डॉक्यूमेंट इश्यू किए जा रहे हैं।

साथियों,

देश के विकास के लिए आधुनिक इंफ्रास्ट्रक्चर का तेज निर्माण भी उतना ही जरूरी है। इंफ्रास्ट्रक्चर के प्रोजेक्ट्स समय पर पूरे होने से देश का धन भी बचता है...और प्रोजेक्ट भी, उसकी उपयोगिता भी बहुत बढ़ जाती है। इसी सोच के साथ प्रगति नाम से एक प्लेटफॉर्म बनाया गया है जिसमें इंफ्रा प्रोजेक्ट्स का रेगुलर रिव्यू होता है। और इनमें से कुछ प्रोजेक्ट्स तो ऐसे थे जो 30-30, 40-40 साल से पेंडिंग थे। मैं खुद इसकी मीटिंग्स को चेयर करता हूं। आपको जानकर अच्छा लगेगा कि अभी तक 18 लाख करोड़ रुपए के ऐसे प्रोजेक्ट्स को रिव्यू करके, उनके सामने की अड़चनों को दूर किया जा चुका है। समय पर पूरे हो रहे प्रोजेक्ट्स लोगों के जीवन पर बहुत सकारात्मक प्रभाव डाल रहे हैं। देश में हो रहे ये प्रयास...देश की प्रगति को भी गति दे रहे हैं और संविधान की मूल भावना को भी सशक्त कर रहे हैं।

साथियों,

मैं अपनी बात डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद जी के शब्दों के साथ समाप्त करना चाहूंगा...26 नवंबर...आज के ही दिन 1949 में संविधान सभा में अपने समापन भाषण में डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद जी ने कहा था...“भारत को आज ईमानदार लोगों के एक समूह से ज्यादा कुछ नहीं चाहिए जो अपने हितों से आगे देश का हित रखेंगे। नेशन फर्स्ट, राष्ट्र सर्वप्रथम की यही भावना भारत के संविधान को आने वाली कई-कई सदियों तक जीवंत बनाए रखेगी। मैं, संविधान ने मुझे जो काम दिया है, मैंने उसी मर्यादा में रहने का प्रयास किया है, मैंने कोई encroachment की कोशिश नहीं की है। क्योंकि संविधान ने मुझे वो काम कहा इसलिए मैंने अपनी मर्यादाओं को संभालते हुए अपनी बात को रखा है। यहां तो इशारा ही चल रहा होता है ज्यादा कुछ कहने की जरूरत नहीं होती है।

बहुत-बहुत धन्यवाद।