ভাৰতীয় বস্ত্ৰ এৱম শিল্প কোষ - বস্ত্ৰশিল্প আৰু শিল্পকৰ্মৰ এটা ক্ৰাফ্ট ৰিপজিটৰী পৰ্টেল মুকলি
“স্বদেশীক লৈ দেশত নতুন বিপ্লৱ”
“ভ’কেল ফৰ লোকেলৰ মনোভাৱেৰে নাগৰিকে সম্পূৰ্ণ হৃদয়েৰে থলুৱা সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰিছে আৰু ই এক গণ আন্দোলনত পৰিণত হৈছে”
“বিনামূলীয়া ৰেচন, পকা ঘৰ, ৫ লাখ টকা পৰ্যন্ত বিনামূলীয়া চিকিৎসা - এয়া মোদীৰ নিশ্চয়তা”
প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে আজি নতুন দিল্লীৰ প্ৰগতি ময়দানৰ ভাৰত মণ্ডপমত ৰাষ্ট্ৰীয় হস্ততাঁত দিৱস উদযাপনত ভাষণ দি নেশ্যনেল ইনষ্টিটিউট অৱ ফেশ্বনে প্ৰস্তুত কৰা ‘ভাৰতীয় বস্ত্ৰ এৱম শিল্প কোষ - বস্ত্ৰশিল্প আৰু শিল্পকৰ্মৰ ভঁৰাল’ ই-প’ৰ্টেল মুকলি কৰে। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে এই উপলক্ষে প্ৰদৰ্শিত প্ৰদৰ্শনীখন পৰিদৰ্শন কৰি শিপিনীসকলৰ সৈতে মত বিনিময় কৰে।
আজিৰ কাৰ্যসূচী আৰম্ভ হোৱাৰ পূৰ্বে শিপিনীসকলৰ সৈতে হোৱা কথা-বতৰাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে আজিৰ ভৱিষ্যৎ উদযাপনত দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা বিভিন্ন হস্ততাঁতৰ গোটৰ উপস্থিতি লক্ষ্য কৰি তেওঁলোকক আদৰণি জনায়।
ভাৰতৰ বৈচিত্ৰ্যময় সাজ-পোছাকক তালিকাভুক্ত আৰু সংকলন কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাক আহ্বান জনোৱাৰ কথা স্মৰণ কৰি তেওঁ আজি ‘ভাৰতীয় বস্ত্ৰ এৱম শিল্প কোষ’ উন্মোচনেৰে ই সাফল্য লাভ কৰাত আনন্দ প্ৰকাশ কৰে।
তদুপৰি আগন্তুক ৰাখি বন্ধন, গণেশ উৎসৱ, দশহেৰা আৰু দীপাৱলীৰ উৎসৱত শিপিনী আৰু হস্তশিল্পক সহায় কৰাৰ স্বদেশী সংকল্প পুনৰাবৃত্তি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাও পুনৰ উল্লেখ কৰে।
প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে মুদ্ৰা যোজনাৰ কথাও স্পৰ্শ কৰি কয় যে বয়নকাৰীয়ে এতিয়া নিশ্চয়তা অবিহনে ঋণ লাভ কৰাটো সম্ভৱ হৈ উঠিছে।
‘এক জিলা এক প্ৰডাক্ট’ আঁচনিৰ বিষয়ে কোৱাৰ সময়ত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে কয় যে প্ৰতিখন জিলাৰ পৰা বিশেষ সামগ্ৰীৰ প্ৰচাৰ কৰা হৈছে।

কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটত মোৰ সহকৰ্মী শ্ৰী পীয়ুষ গোৱেল জী, নাৰায়ণ ৰাণে জী, ভগ্নী দৰ্শনা জাৰ্দোশ জী, উদ্যোগ আৰু ফেশ্বন জগতৰ বন্ধুসকল, হস্ততাঁত আৰু খাদীৰ বিশাল পৰম্পৰাৰ সৈতে জড়িত সকলো উদ্যোগী আৰু মোৰ শিপিনী ভাই-ভনীসকল, ইয়াত উপস্থিত থকা বিশিষ্ট গণ্যমান্য ব্যক্তি, মহিলা আৰু ভদ্ৰলোকসকল,

কেইদিনমান আগতে ‘ভাৰত মণ্ডপম’ৰ এক বিশাল উদ্বোধন কৰা হৈছে। আপোনালোকৰ বহুতেই চাগৈ আগতে ইয়ালৈ আহিছিল আৰু শিবিৰ স্থাপন কৰি নিজাকৈ একোখন পৃথিৱী স্থাপন কৰিছিল। আজি আপোনালোকে ইয়াত এখন পৰিৱৰ্তিত দেশৰ প্ৰতিচ্ছৱি দেখিবলৈ পাইছে। আৰু, আজি আমি এই ‘ভাৰত মণ্ডপম’ত ‘নেশ্যনেল হেণ্ডলুম ডে’’- ‘ৰাষ্ট্ৰীয় হস্ততাঁত দিৱস’ উদযাপন কৰিছোঁ। ‘ভাৰত মণ্ডপম’ৰ এই বিশালতাত ভাৰতৰ হস্ততাঁত উদ্যোগেও এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। নতুনৰ সৈতে প্ৰাচীনৰ এই সঙ্গমে আজিৰ ভাৰতক সংজ্ঞায়িত কৰে। আজিৰ ভাৰতে কেৱল ‘লোকেল’-ৰ প্ৰতিয়েই ‘ভোকেল’-ৰ ভূমিকা পালন কৰা নাই, বৰঞ্চ ইয়াক বিশ্বজোৰা কৰি তুলিবৰ বাবে এক গোলকীয় মঞ্চও প্ৰদান কৰিছে। অলপ আগতে মই কিছুসংখ্যক শিপিনী সহকৰ্মীৰ সৈতে বাৰ্তালাপ কৰাৰ সুযোগ পাইছিলোঁ। সমগ্ৰ দেশৰ বহুতো হস্ততাঁত গোটৰ আমাৰ শিপিনী ভাই-ভনীসকল দূৰদূৰণিৰ পৰা ইয়ালৈ আহিছে আৰু আমাৰ সৈতে সংযুক্ত হৈছে। এই বিশাল অনুষ্ঠানটোলৈ মই আপোনালোক সকলোকে হৃদয়েৰে স্বাগতম জনাইছোঁ, মই আপোনালোকক অভিনন্দন জনাইছোঁ।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

আগষ্টৰ এই মাহটো ‘বিপ্লৱৰ মাহ’। স্বাধীনতাৰ বাবে কৰা প্ৰতিটো ত্যাগ মনত ৰখাৰ এইটোৱেই সময়। ‘স্বদেশী আন্দোলন’ আজিৰ দিনটোতে আৰম্ভ কৰা হৈছিল। স্বদেশীৰ এই অনুভূতি কেৱল বিদেশী কাপোৰ বৰ্জনতে সীমাবদ্ধ নাছিল। বৰঞ্চ, ই আমাৰ অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতাৰ এক মহান অনুপ্ৰেৰণাও আছিল। এইটো ভাৰতৰ লোকসকলক তেওঁলোকৰ শিপিনীসকলৰ সৈতে সংযোগ কৰাৰ এটা অভিযান আছিল। আমাৰ চৰকাৰে এই দিনটো ‘ৰাষ্ট্ৰীয় হস্ততাঁত দিৱস’ হিচাপে উদযাপন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ এয়া আছিল অন্যতম মুখ্য কাৰণ। বিগত বছৰসমূহত ভাৰতৰ শিপিনীসকলৰ বাবে, ভাৰতৰ হস্ততাঁত খণ্ডৰ সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে অভূতপূৰ্ব কাম কৰা হৈছে। স্বদেশী সন্দৰ্ভত দেশত এক নতুন বিপ্লৱৰ সূচনা হৈছে। লালকিল্লাৰ পৰা এই বিপ্লৱৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ মন যোৱাটো তেনেই স্বাভাৱিক, আৰু যেতিয়া ১৫ আগষ্ট তেনেই কাষ চাপি আহে, তেতিয়া স্বাভাৱিকতেই তাত এনে বিষয়বোৰৰ আলোচনা কৰিবলৈ মন যায়। পিচে আজি সমগ্ৰ দেশৰ পৰা ইমানবোৰ শিপিনী বন্ধু-বান্ধৱী সংযোজিত হৈছে সেয়েহে তেওঁলোকৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰে ভাৰতে লাভ কৰা এই সফলতাৰ বিষয়ে তেওঁলোকক ক'বলৈ পাই মই অধিক গৌৰৱান্বিত অনুভৱ কৰিছোঁ।

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

আমাৰ পোছাক, আমাৰ বেশ-ভূষা আমাৰ পৰিচয়ৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে। ইয়াতো চাওকচোন ভাগে-ভাগে সজাই থোৱা কাপোৰবোৰ, দেখিলেই ধৰিব পৰা যায় যে এইবিধ তাৰ পৰা আহিছে, সেইবিধ ইয়াৰ পৰা আহিছে, সেইবিধ নিশ্চয় এই অঞ্চলৰ পৰা আহিছে। অৰ্থাৎ, আমাৰ এই বৈচিত্ৰ্যতাই হৈছে আমাৰ পৰিচয়, আৰু এক প্ৰকাৰে ই হৈছে আমাৰ বৈচিত্ৰ্য উদযাপন কৰাৰো এক সুযোগ, আৰু এই বৈচিত্ৰ্য প্ৰথমে আমাৰ কাপোৰতে দেখিবলৈ পোৱা যায়। দেখিলেই গম পোৱা যায়, কিবা যেন নতুন, কিবা যেন পৃথক। দেশৰ দূৰণিবটীয়া অঞ্চলসমূহত বাস কৰা আমাৰ জনজাতীয় ভাই-ভনীসকলৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বৰফৰে আবৃত পৰ্বতলৈকে, আনহাতে, সাগৰৰ পাৰত বাস কৰা লোকসকলৰ পৰা মৰুভূমিলৈ, আৰু ভাৰতৰ সমভূমিলৈকে, আমাৰ হাতত পৰিধান কৰা বস্ত্ৰসম্ভাৰৰ এক সুন্দৰ ৰামধেনু আছে। আৰু, মই এবাৰ অনুৰোধ কৰিছিলোঁ যে বস্ত্ৰসম্ভাৰৰ এই বৈচিত্ৰ্যৰ তালিকা, এক সংকলন কৰা উচিত। আজি ‘ভাৰতীয় বস্ত্ৰশিল্প কোষ’ৰ ৰূপত মোৰ সেই অনুৰোধ ইয়াত সফল হোৱা দেখি মই বিশেষভাৱে আনন্দিত হৈছোঁ।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

এয়া দুৰ্ভাগ্যজনক যে যিটো বস্ত্ৰ-উদ্যোগ বিগত শতিকাসমূহত ইমান শক্তিশালী আছিল স্বাধীনতাৰ পৰৱৰ্তী সময়ছোৱাত সেই উদ্যোগটোক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ বাবে বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া নহ’ল। পৰিস্থিতি এনেকুৱালৈ গৈছিল যে খাদীকো মৃত্যুমুখত পৰা অৱস্থালৈ এৰি দিয়া হৈছিল। খাদী পিন্ধোতাসকললৈ মানুহে হীনমন্যতাৰে চাবলৈ লৈছিল। ২০১৪ চনৰ পৰা আমাৰ চৰকাৰে এই পৰিস্থিতি আৰু এই চিন্তাধাৰা সলনি কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি আহিছে। মোৰ মনত আছে, ‘মন কী বাত’ কাৰ্যসূচীৰ প্ৰাৰম্ভিক দিনবোৰত মই দেশবাসীক কিবা নহয় কিবা একোবিধ খাদী সামগ্ৰী কিনিবলৈ অনুৰোধ জনাইছিলোঁ। ইয়াৰ ফল কি হৈছিল আমি সকলোৱে আজি তাৰ সাক্ষী হৈছোঁ। যোৱা ৯টা বছৰত খাদীৰ উৎপাদন ৩ গুণতকৈয়ো অধিক বৃদ্ধি পাইছে। খাদী কাপোৰৰ বিক্ৰীও ৫ গুণতকৈয়ো অধিক বৃদ্ধি পাইছে। দেশ আৰু বিদেশত খাদী কাপোৰৰ চাহিদা বাঢ়িবলৈ ধৰিছে। মই কেইদিনমান আগতে পেৰিছত এটা বহুত ডাঙৰ ‘ফেশ্বন ব্ৰেণ্ড’ৰ ‘চিইঅ'ক লগ পাইছিলোঁ। ‘খাদী আৰু ভাৰতীয় হস্ততাঁত বস্ত্ৰশিল্প’ই কেনেকৈ বিদেশত আকৰ্ষণ লাভ কৰিছে তেওঁ সেই বিষয়েও মোক বহু কথাই জানিবলৈ দিছিল।

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

৯ বছৰ আগতে ‘খাদী আৰু গ্ৰামোদ্যোগ’ৰ ব্যৱসায় আছিল প্ৰায় ২৫ হাজাৰ ৩০ হাজাৰ কোটি টকা। আজি ইয়াৰ পৰিমাণ এক লাখ ত্ৰিশ হাজাৰ কোটি টকাতকৈয়ো অধিক হৈছে। যোৱা ৯টা বছৰত এই খণ্ডটোলৈ অহা অতিৰিক্ত ১ লাখ কোটি টকা, এই ধন ক'লৈ গৈছে? এই ধন হস্ততাঁত খণ্ডৰে জড়িত মোৰ দৰিদ্ৰ ভাই-ভনীসকললৈ গৈছে, এই ধন গাঁওসমূহলৈ গৈছে, এই ধন জনজাতীয় লোকসকললৈ গৈছে। আৰু আজি, যেতিয়া ‘নীতি আয়োগ’য়ে কয় যে যোৱা ৫ বছৰত ভাৰতত ১৩.৫ কোটি লোক দৰিদ্ৰতাৰ গ্ৰাসৰ পৰা ওলাই আহিবলৈ সক্ষম হৈছে। তেওঁলোকক দাৰিদ্ৰমুক্ত কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো ই ইয়াৰ ভূমিকা পালন কৰিছে। আজি ‘ভোকেল ফৰ লোকেল’ৰ মনোভাৱৰে দেশবাসীয়ে থলুৱা সামগ্ৰীসমূহ থাউকতে কিনিবলৈ লৈছে, ই এক গণ আন্দোলনত পৰিণত হৈছে। আৰু মই এই কথা আকৌ এবাৰ সকলো দেশবাসীক ক'ম। অগন্তুক দিনত ‘ৰক্ষাবন্ধন উৎসৱ’ আহি আছে, ‘গণেশ উৎসৱ’ আহি আছে, ‘দশেৰা’, ‘দীপাৱলী’, ‘দুৰ্গা পূজা’ আহি আছে। এই উৎসৱসমূহত আমি আমাৰ ‘স্বদেশী’ৰ সংকল্পৰ পুনৰাবৃত্তি কৰিব লাগিব। আৰু এনে উদ্যোগৰ জৰিয়তে আমি আমাৰ হস্তশিল্পকৰ্মী, আমাৰ শিপিনী ভাই-ভনী, হস্ততাঁতৰ পৃথিৱীখনৰ সৈতে জড়িত লোকসকলক বহুত ডাঙৰ সহায় কৰোঁ, আৰু যেতিয়া ‘ৰাখী উৎসৱ’ত, ৰক্ষাৰ সেই উৎসৱৰ সময়ত মোৰ ভনী যিয়ে মোক ‘ৰাখী’ বান্ধেহি, মইতো সুৰক্ষাৰ কথা কওঁৱেই, পিচে মই যদি তেওঁক উপহাৰ হিচাপে দৰিদ্ৰ মাতৃৰ হাতেৰে তৈয়াৰ কৰা কিবা এটা দিওঁ, তেন্তে মই সেইগৰাকী মাতৃকো সুৰক্ষা প্ৰদান কৰোঁ।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

মই সন্তুষ্ট যে আমি বস্ত্ৰখণ্ডৰ বাবে ৰূপায়ণ কৰা আঁচনিসমূহ সামাজিক ন্যায়ৰ এক মহান মাধ্যম হৈ উঠিছে। আজি সমগ্ৰ দেশৰ গাঁও আৰু চহৰসমূহত লাখ লাখ লোকে হস্ততাঁতৰ কামত নিয়োজিত হৈ আছে। ইয়াৰে বেছিভাগ লোকেই দলিত, পিছপৰা-পাচমাণ্ডা আৰু জনজাতীয় সম্প্ৰদায়ৰ পৰা আহিছে। যোৱা ৯টা বছৰত চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টাই তেওঁলোকক কেৱল বৃহৎ সংখ্যক চাকৰি দিয়াই নহয়, তেওঁলোকৰ উপাৰ্জনো বৃদ্ধি কৰিছে। বিদ্যুৎ, পানী, গেছ সংযোগ, ‘স্বচ্ছ ভাৰত’ৰ দৰে অভিযানেও আটাইতকৈ বেছিকৈ লাভান্বিত কৰিছে এওঁলোকক। আৰু মোদীয়ে তেওঁলোকক এক ‘গেৰাণ্টী’ দিছে – ‘বিনামূলীয়া ৰেচন’ৰ। আৰু যেতিয়া মোদীয়ে ‘গেৰাণ্টী’ দিয়ে, তেতিয়া তেওঁলোকৰ চৌকাও ৩৬৫ দিনেই জ্বলে। মোদীয়ে তেওঁলোকক ‘গেৰাণ্টী’ দিছে – এটা পকী ঘৰৰ। মোদীয়ে তেওঁলোকক ৫ লাখ টকালৈকে বিনামূলীয়া চিকিৎসাৰ নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰিছে। আমি আমাৰ শিপিনী ভাই-ভনীসকলৰ প্ৰাথমিক সা-সুবিধাৰ বাবে দশক জোৰা অপেক্ষাৰ অৱসান ঘটাইছোঁ।

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

বস্ত্ৰ খণ্ডৰ সৈতে সম্পৰ্কিত পৰম্পৰাসমূহ কেৱল জীয়াই থকাই নহয়, বৰঞ্চ বিশ্বক এক নতুন অৱতাৰৰে যাতে আকৰ্ষিতও কৰিব পাৰে সেই কথা নিশ্চিত কৰিবলৈকো চৰকাৰে চেষ্টা কৰি আছে। সেয়েহে, আমি এই কামৰ সৈতে জড়িত সহকৰ্মীসকল আৰু তেওঁলোকৰ শিক্ষা, প্ৰশিক্ষণ আৰু উপাৰ্জনত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছোঁ। আমি শিপিনী আৰু হস্তশিল্পকৰ্মীসকলৰ সন্তানসকলৰ আশা-আকাংক্ষাক উৰাৰ বাবে পাখিৰ দিহা কৰিব বিচাৰিছোঁ। শিপিনীসকলৰ সন্তানসকলৰ দক্ষতা বিকাশ প্ৰশিক্ষণৰ বাবে, তেওঁলোকে বস্ত্ৰ প্ৰতিষ্ঠানত ২ লাখ টকালৈকে বৃত্তি লাভ কৰিছে। যোৱা ৯টা বছৰত ৬০০ তকৈয়ো অধিক হস্ততাঁত গোট বিকশিত কৰা হৈছে। এইসমূহত হাজাৰ হাজাৰ শিপিনীকো প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছে। আমাৰ নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টা হৈছে শিপিনীসকলৰ কাম সহজ কৰা, উৎপাদনশীলতা অধিক কৰা, মান উন্নত কৰা, নিত্য নতুন আৰ্হিৰ ব্যৱস্থা কৰা। সেয়েহে, কম্পিউটাৰ-সঞ্চালিত ‘পাঞ্চিং মেচিন’বোৰো তেওঁলোকক প্ৰদান কৰা হৈছে। ইয়াৰ সৈতে, নতুন ‘ডিজাইন’ দ্ৰুত কৰিব পাৰি। মটৰ-চালিত যন্ত্ৰসমূহে শালত তাঁত লগোৱাৰ কাম সহজ কৰি তুলিছে। এনে বহুতো সঁজুলি, এনে বহুতো যন্ত্ৰ শিপিনীসকলৰ বাবে উপলব্ধ কৰা হৈছে। চৰকাৰে কেঁচামাল অৰ্থাৎ হস্ততাঁত শিপিনীসকলক ৰেহাই মূল্যত সূতা প্ৰদান কৰি আহিছে। কেঁচা সামগ্ৰী অনাৰ খৰচো চৰকাৰে বহন কৰে। ‘মুদ্ৰা আঁচনি’ৰ জৰিয়তে, শিপিনীসকলে ‘বেংক-গেৰাণ্টী’ নিদিয়াকৈয়ে ঋণ লাভ কৰাটো সম্ভৱ হৈছে।

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

মই মোৰ শিপিনী সহকৰ্মীসকলৰ সৈতে গুজৰাটত বহু বছৰ অতিবাহিত কৰিছোঁ। আজি, কাশীৰ অৰ্থনীতিত হস্ততাঁতৰ এক বৃহৎ অৱদান আছে, যিটো অঞ্চলৰ পৰা মই এগৰাকী সাংসদ হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈ আহিছোঁ। মই প্ৰায়ে তেওঁলোকক লগ পাওঁ, বাৰ্তালাপ কৰোঁ। সেইকাৰণে মই পৃথিৱীখনকো জানোঁ। এইটো আমাৰ শিপিনী সমাজৰ বাবে এক ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান যে তেওঁলোকে সামগ্ৰী প্ৰস্তুত কৰে, কিন্তু সেইবোৰ বিক্ৰী কৰিবলৈ, তেওঁলোকে যোগান শৃংখলা, বিপণন ক্ষেত্ৰত সমস্যাৰ সন্মুখীন হয়। আমাৰ চৰকাৰে তেওঁলোকক এই সমস্যাৰ পৰা বাহিৰলৈ লৈ আহিছে। চৰকাৰে হস্তনিৰ্মিত সামগ্ৰীসমূহৰ বিপণনতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। দেশৰ কোনোবা নহয় কোনোবা স্থানত প্ৰতিদিনে বিপণন প্ৰদৰ্শনীৰ আয়োজন কৰা হৈছে। ‘ভাৰত মণ্ডপম’ৰ দৰে দেশৰ বহুতো চহৰত আজিৰ তাৰিখত প্ৰদৰ্শনীৰ স্থান নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াত, দৈনিক ভাট্টাৰ সৈতে বিনামূলীয়াকৈ বিপণী প্ৰদান কৰা হয়। আৰু আজি এইটো সুখৰ কথা যে আমাৰ নতুন প্ৰজন্মৰ যুৱক-যুৱতীসকলে নতুন ‘ষ্টাৰ্টআপ’ গঢ়ি তুলিছে। ‘ষ্টাৰ্টআপ-পৃথিৱী’ৰ মোৰ প্ৰতিভাধৰ ভাৰতীয় যুৱশিল্পীসকলে তৈয়াৰ কৰা বস্ত্ৰ, আমাৰ কুটিৰ উদ্যোগসমূহে তৈয়াৰ কৰা সামগ্ৰী, বহুতো নতুন কৌশল, নতুন আৰ্হি, নতুন বিপণন ব্যৱস্থা, আজিকালি বহুতো ষ্টাৰ্টআপ এইখন পৃথিৱীলৈ আহিছে। আৰু সেয়েহে মই তেওঁলোকৰ ভৱিষ্যতে এক নতুনত্ব লাভ কৰাৰ সম্ভাৱনা দেখিবলৈ পাইছোঁ।

 

আজি, ‘এখন জিলা এবিধ সামগ্ৰী আঁচনি’ৰ অধীনত, প্ৰতিখন জিলাতে বিশেষ সামগ্ৰীৰ প্ৰচাৰৰ দিহা কৰা হৈছে। এনে সামগ্ৰীৰ বিক্ৰীৰ বাবে সমগ্ৰ দেশৰ ৰে’ল ষ্টেশ্যনসমূহত বিশেষ বিপনী স্থাপন কৰা হৈছে। চৰকাৰে প্ৰতিখন জিলা, প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ হস্তশিল্প আৰু হস্ততাঁতসামগ্ৰীৰ প্ৰচাৰৰ বাবে ‘একতা মল’-ও নিৰ্মাণ কৰি আছে। ‘একতা মল’ত ৰাজ্যসমূহৰ হস্তশিল্প সামগ্ৰীসমূহ একেখন চালৰ তলত ৰখাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত হস্ততাঁত খণ্ডৰ সৈতে জড়িত আমাৰ ভাই-ভনীসকল যথেষ্ট উপকৃত হ'ব। যদি আপোনালোকৰ কোনোবাই গুজৰাটৰ ‘ষ্টেচ্যু অব ইউনিটী’ চাবলৈ সুযোগ পাইছে, তেন্তে তাত এটা ‘একতা মল’ আছে। ভাৰতৰ হস্তশিল্পীৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত দেশৰ প্ৰতিটো কোণৰ বস্তু তাত উপলব্ধ হয়। গতিকে তালৈ অহা পৰ্যটকসকলেও একতাৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰে আৰু তেওঁলোকে বিচৰা ভাৰতৰ যিকোনো স্থানৰ সামগ্ৰী তাত লাভ কৰিব পাৰে। দেশৰ সকলো ৰাজ্যৰ ৰাজধানীতে এনে একতা মল নিৰ্মাণৰ প্ৰচেষ্টা চলি আছে। আমাৰ এই বস্তুবোৰৰ গুৰুত্বযে কিমান। প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে মোৰ কাৰ্যকালত মই যেতিয়াই বিদেশলৈ যাওঁ, বিশ্বৰ বিশিষ্ট ব্যক্তিসকলৰ বাবে কিছু উপহাৰ লৈ যাবলগীয়া হয়। আপোনালোকে যিবোৰ সামগ্ৰী প্ৰস্তুত কৰে তাৰ পৰাই মই পৃথিৱীৰ লোকসকলক একেটা বস্তু দিবলৈ মই হেঁপাহ কৰোঁ। তেনেবোৰ সামগ্ৰীয়ে তেওঁলোকক সুখী কৰে। যেতিয়া মই তেওঁলোকক কওঁ যে সেইবোৰ সামগ্ৰী আমাৰ অমুক অঞ্চলৰ অমুক গাঁৱৰ মানুহে নিৰ্মাণ কৰিছে, শুনি তেওঁলোকো যথেষ্ট প্ৰভাৱিত হৈ উঠে।  

বন্ধু-বান্ধৱীসকল, 

হস্ততাঁত খণ্ডৰ আমাৰ ভাই-ভনীসকলে ‘ডিজিটেল ইণ্ডিয়া’ৰ সুবিধা লাভ কৰাটো নিশ্চিত কৰাৰ বাবেও প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে। আপোনালোকে জানে যে চৰকাৰে ক্ৰয় আৰু বিক্ৰীৰ বাবে এটা ‘পৰ্টেল’ যুগুতাই উলিয়াইছে- ‘জিইএম’ অৰ্থাৎ ‘চৰকাৰী ই-মাৰ্কেটপ্লেচ’। ‘জিইএম’-ত, ক্ষুদ্ৰৰো ক্ষুদ্ৰ শিল্পী, কাৰিকৰ, শিপিনীসকলে তেওঁলোকৰ সামগ্ৰী পোনপটীয়াকৈ চৰকাৰক বিক্ৰী কৰিব পাৰে। বহু সংখ্যক শিপিনীয়ে ইয়াৰ সুবিধা গ্ৰহণ কৰিছে। আজি, হস্ততাঁত আৰু হস্তশিল্পৰে সম্পৰ্কিত ১.৭৫ লাখ প্ৰতিষ্ঠান ‘জিইএম পৰ্টেল’ৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ আছে।

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

আমাৰ চৰকাৰে আমাৰ শিপিনীসকলক বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ বজাৰ প্ৰদান কৰাৰ বাবে এক স্পষ্ট ৰণনীতিৰে কাম কৰি আছে। আজি বিশ্বৰ ডাঙৰ কোম্পানীসমূহে ভাৰতৰ ‘এমএছএমই’, আমাৰ শিপিনী, শিল্পী, কৃষকসকলৰ সামগ্ৰী বিশ্বৰ বজাৰসমূহলৈ নিয়াৰ বাবে আগবাঢ়ি আহিছে। মই এনে বহুতো কোম্পানীৰ নেতৃত্বৰ সৈতে পোনপটীয়াকৈ আলোচনা কৰিছোঁ। তেওঁলোকৰ গোটেই পৃথিৱীত ডাঙৰ ডাঙৰ বিপণন প্ৰতিষ্ঠান, খুচুৰা যোগান শৃংখলা, ডাঙৰ মল, বিপনী আছে। অনলাইনৰ পৃথিৱীখনত এওঁলোকৰ সামৰ্থ্যও বহুতেই বিশাল। এনে কোম্পানীবোৰে এতিয়া ভাৰতৰ স্থানীয় সামগ্ৰীসমূহ বিদেশৰ প্ৰতিটো কোণলৈ লৈ যোৱাৰ সংকল্প লৈছে। আমাৰ ‘বাজ্ৰা’ যাক আমি এতিয়া ‘শ্ৰীঅন্ন’ বুলি অভিহিত কৰোঁ। ‘শ্ৰীঅন্ন’ই হওক, আমাৰ হস্ততাঁতৰ সামগ্ৰীয়েই হওক, এতিয়া এই ডাঙৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কোম্পানীসমূহে এনেবোৰ সামগ্ৰী সমগ্ৰ বিশ্বৰ বজাৰসমূহলৈ লৈ যাব। অৰ্থাৎ, সামগ্ৰীবিধ ভাৰতত তৈয়াৰী হ'ব, সেই সামগ্ৰীত ভাৰতৰ লোকৰ ঘামৰ গোন্ধ সংপৃকত হৈ থাকিব আৰু যোগান শৃংখলাটো এই বহুজাতিক কোম্পানীসমূহে ব্যৱহাৰ কৰিব। আৰু ই আমাৰ দেশৰ এই অঞ্চলৰ সৈতে জড়িত প্ৰতিজন ক্ষুদ্ৰ ব্যক্তিক লাভান্বিত কৰিব।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

চৰকাৰৰ এই প্ৰচেষ্টাৰ মাজতে আজি মই বস্ত্ৰ উদ্যোগ আৰু ফেশ্বন জগতৰ বন্ধুবৰ্গকো এটা কথা ক'ম। আজি, যেতিয়া আমি বিশ্বৰ শীৰ্ষ-৩ অৰ্থনীতি হোৱাৰ দিশত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছোঁ, তেতিয়া আমি আমাৰ চিন্তা আৰু কামৰ পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰিব লাগিব। আমি আমাৰ হস্ততাঁত, আমাৰ খাদী, আমাৰ বস্ত্ৰ খণ্ডক ‘বিশ্ব চেম্পিয়ন’ কৰিব বিচাৰোঁ। কিন্তু ইয়াৰ বাবে, সকলোৰে প্ৰচেষ্টা প্ৰয়োজনীয়। শ্ৰমিক, শিপিনী, আৰ্হিকাৰ বা উদ্যোগেই হওক, সকলোৱে আন্তৰিকতাৰে প্ৰচেষ্টা চলাব লাগিব। আপোনালোকে ভাৰতৰ শিপিনীসকলৰ দক্ষতাক পৰিমাপৰ সৈতে সংযোজিত কৰক। ভাৰতৰ শিপিনীসকলৰ দক্ষতাক প্ৰযুক্তিৰ সৈতে সংযোজিত কৰক। আজি আমি ভাৰতত এক নৱ্য-মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ উত্থান দেখিছোঁ। প্ৰতিটো সামগ্ৰীৰ বাবে ভাৰতত এটা অতি যুৱ উপভোক্তা শ্ৰেণী সৃষ্টি কৰা হৈছে। এইটো নিশ্চিতভাৱে ভাৰতৰ বস্ত্ৰ কোম্পানীবোৰৰ বাবে এটা ডাঙৰ সুযোগ। সেয়েহে, স্থানীয় যোগান শৃংখলা শক্তিশালী কৰা আৰু ইয়াৰ ওপৰত বিনিয়োগ কৰাটো এই কোম্পানীসমূহৰ দায়িত্ব। আজি যেতিয়া আমি মহাত্মা গান্ধীৰ কামবোৰ স্মৰণ কৰি বহি আছোঁ, আমি আকৌ এবাৰ আমাৰ মনবোৰক জোঁকাৰিব লাগিব, আমাৰ মনক সংকল্পিত কৰিব লাগিব যে বাহিৰৰ পৰা সামগ্ৰী আনি জীৱিকা অৰ্জন কৰিব লগা এই পথটো সঠিক নহয়। ইমান সোনকালেনো কেনেকৈ হ’ব, ইমান দ্ৰতগতিৰেনো স্থানীয় যোগান শৃংখলা কেনেকৈ গঢ়ি তুলিব পৰা যাব- এই খণ্ডৰ মহাৰথীসকলে এই অজুহাত দেখুৱাব নোৱাৰিব। আমি যদি ভৱিষ্যতে সুবিধা ল'ব বিচাৰোঁ, তেন্তে আজি আমি স্থানীয় যোগান শৃংখলাত বিনিয়োগ কৰিবই লাগিব। এয়াই হৈছে এক উন্নত ভাৰত গঢ়ি তোলাৰ পথ, আৰু এই পথটোৱে আমাৰ উন্নত ভাৰতৰ সপোন পূৰণ কৰিব। ৫ ট্ৰিলিয়ন অৰ্থনীতিৰ সপোন পূৰণ কৰিব, বিশ্বৰ প্ৰথম তিনিটাত ভাৰতক স্থান দিয়াৰ সপোন পূৰণ হ'ব। আৰু আৱেগিক দিশটোলৈ চাই, এই পথ অনুসৰণ কৰি, আমি আমাৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামীসকলৰ সপোন পূৰণ কৰিবলৈ আৰু স্বদেশীৰ সপোন বাস্তৱায়িত কৰিবলৈ সক্ষম হ'ম।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

আৰু মই দৃঢ়ভাৱে বিশ্বাস কৰোঁ যে যিসকল স্বাভিমানী, যিসকলে নিজকে লৈ, যিসকলে তেওঁলোকৰ দেশক লৈ গৌৰৱান্বিতবোধ কৰে, খাদী হৈছে তেওঁলোকৰ বস্ত্ৰ। কিন্তু একে সময়তে, যিসকলে ‘মে’ক ইন ইণ্ডিয়া’ক শক্তি প্ৰদান কৰা ‘আত্মনিৰ্ভৰশীল ভাৰত’ৰ সপোন দেখে, তেওঁলোকৰ বাবে এই খাদী কেৱল এক বস্ত্ৰই নহয়, ই এক অস্ত্ৰও আৰু শস্ত্ৰও।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

আজিৰ পৰা এদিনৰ পিচতে ৯আগষ্ট। যদি এই দিনটো স্বদেশী আন্দোলনৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হয়েই, তেন্তে ৯ আগষ্টৰ তাৰিখটো ভাৰতৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আন্দোলনৰ সাক্ষী হৈ আহিছে। ৯ আগষ্টতে পুজ্য বাপুৰ নেতৃত্বত ‘কুইট ইণ্ডিয়া মুভমেণ্ট’ অৰ্থাৎ ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ আৰম্ভ হছিল। ‘পূজ্য বাপু’ৱে স্পষ্টকৈ ব্ৰিটিছসকলক কৈছিল – ‘ভাৰত ত্যাগ কৰা’। ইয়াৰ অলপ পিছতে দেশখনত এনে এক জাগৰণৰ সৃষ্টি হৈছিল, এক চেতনা জাগ্ৰত হৈছিল, অৱশেষত ব্ৰিটিছে ভাৰত ত্যাগ কৰিব লগা হৈছিল। আজি ‘পুজ্য বাপু’ৰ আশীৰ্বাদত আমাক একেই ইচ্ছাশক্তিৰ প্ৰয়োজন আৰু আমি আগবাঢ়ি যাবই লাগিব। যি মন্ত্ৰই ব্ৰিটিছসকলক খেদি পঠিয়াব পাৰিছিল। সেই মন্ত্ৰয়েই আমাক ইয়াতো এনেবোৰ উপাদানক খেদি পঠিওৱাৰ কাৰক হৈ উঠিব পাৰ। আজি আমাৰ এটা সপোন আৰু উন্নত ভাৰত গঢ়ি তোলাৰ সংকল্প আছে। এই সংকল্পৰ সন্মুখত কিছুমান অশুভ শক্তিয়ে বাধা হৈ থি দিব খুজিছে। সেয়েহে আজি ভাৰতে এই দুষ্টতাবোৰক এক কণ্ঠে কৈছে – ‘ভাৰত ত্যাগ কৰা’। আজি ভাৰতে কৈছে- ‘দুৰ্নীতি, ভাৰত ত্যাগ কৰা’। আজি ভাৰতে কৈছে, 'ৰাজবংশ, ভাৰত ত্যাগ কৰা, অৰ্থাৎ স্বজনতোষণ, ভাৰত ত্যাগ কৰা। আজি ভাৰতে কৈছে, 'তোষণ, ভাৰত ত্যাগ কৰা'। ভাৰতত এই দুষ্টতাবোৰ দেশৰ বাবে এক ডাঙৰ ভাবুকি। এইটো দেশৰ বাবে এটা ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান। মই নিশ্চিত যে আমি সকলোৱে আমাৰ প্ৰচেষ্টাৰে এই দুষ্টতাবোৰক আঁতৰ কৰিব পাৰিম, পৰাজিত কৰিব পাৰিম। আৰু তাৰ পিছত ভাৰত জিকিব, দেশ জিকিব, প্ৰতিগৰাকী দেশবাসী জিকিব।

 

বন্ধু-বান্ধৱীসকল,

১৫ আগষ্টত প্ৰতিটো ঘৰতে ত্ৰিৰংগা, আৰু ইয়াততো মই সেইসকল ভগ্নীক লগ পোৱাৰ সুযোগো পাইছোঁ যিসকলে বছৰ বছৰ ধৰি দেশত ত্ৰিৰংগা পতাকা তৈয়াৰৰ কামত নিয়োজিত হৈ আহিছে। মই তেওঁলোকক নমস্কাৰ জনোৱাৰ সুযোগ পাইছোঁ, আমি যোৱাবাৰ দৰেই এইবাৰো ১৫ আগষ্টত, আৰু প্ৰতি বছৰেই ‘হৰ ঘৰ ত্ৰিৰংগা’ৰ আহ্বানক আগুৱাই লৈ যাব লাগিব, আৰু যেতিয়া প্ৰতিটো ঘৰৰ সন্মুখত ত্ৰিৰংগাই লহৰ তোলে, ই কেৱল ঘৰৰ সন্মখতে নহয়, ই মনতো লহৰ তোলে। আকৌ এবাৰ আপোনালোক সকলোকে মই ‘ৰাষ্ট্ৰীয় হস্ততাঁত দিৱস’ৰ শুভেচ্ছা জনাইছোঁ। বহুত বহুত   ধন্যবাদ!

 

Explore More
140 crore Indians have taken a collective resolve to build a Viksit Bharat: PM Modi on Independence Day

Popular Speeches

140 crore Indians have taken a collective resolve to build a Viksit Bharat: PM Modi on Independence Day
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।