মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, নমস্কাৰ। আকৌ এবাৰ, আপোনালোক সকলোকে 'মন কী বাত'লৈ স্বাগতম জনাইছো। আজি আমি ভাৰতৰ সফলতাৰ কথা উল্লেখ কৰি 'মন কী বাত' আৰম্ভ কৰিম। এই মাহৰ আৰম্ভণিতে, ভাৰতে ইটালীৰ পৰা এক মূল্যৱান ঐতিহ্য আনিবলৈ সক্ষম হৈছে। এয়া এক ঐতিহ্য, এক হাজাৰ বছৰতকৈও অধিক পুৰণি অৱলোকিতেশ্বৰ পদ্মপাণিৰ প্ৰতিমূৰ্তি। কিছু বছৰ আগতে বিহাৰৰ গয়াজীৰ দেৱী স্থান কুণ্ডলপুৰ মন্দিৰৰ পৰা মূৰ্তিটো চুৰ হৈছিল। কিন্তু বহু প্ৰচেষ্টাৰ পিছত, ভাৰতে এতিয়া এই প্ৰতিমূৰ্তিটো ঘূৰাই পাইছে। একেদৰে, কেইবছৰমান আগতে তামিলনাডুৰ ভেলোৰৰ পৰা ভগৱান অঞ্জনায়াৰ, হনুমানজীৰ প্ৰতিমূৰ্তি চুৰ হৈছিল। হনুমানজীৰ এই মূৰ্তিটোও ৬০০-৭০০ বছৰ পুৰণি আছিল। এই মাহৰ আৰম্ভণিতে, অষ্ট্ৰেলিয়াত, আমি এইটো লাভ কৰিছিলো, আমাৰ অভিযানত ইয়াক উদ্ধাৰ কৰা হৈছে।
বন্ধুসকল, আমাৰ সহস্ৰ বৰ্ষৰ ইতিহাসত, দেশৰ প্ৰতিটো প্ৰান্তত সদায়েই একোটাকৈ মূৰ্তি আছিল, বিশ্বাস আছিল, ক্ষমতাও আছিল, দক্ষতা আছিল আৰু বিবিধতাৰে পৰিপূৰ্ণ আছিল, আৰু সেই সময়ৰ প্ৰভাৱ আমাৰ প্ৰতিটো মূৰ্তিৰ ইতিহাসতো দেখা যায়। এইবোৰ কেৱল ভাৰতৰ ভাস্কৰ্যৰ উদাহৰণ নহয়, আমাৰ বিশ্বাসো সেইবোৰৰ সৈতে জড়িত আছিল। কিন্তু, অতীতত, বহুতো মূৰ্তি চুৰি হৈছিল আৰু ভাৰতৰ বাহিৰলৈ স্থানান্তৰিত হৈছিল। কেতিয়াবা এই দেশত, কেতিয়াবা আন দেশত, এই মূৰ্তিবোৰ বিক্ৰী কৰা হৈছিল আৰু তেওঁলোকৰ বাবে এইটো কেৱল এক শিল্পকৰ্ম আছিল। ইয়াৰ ইতিহাসৰ সৈতে তেওঁলোকৰ কোনো সম্পৰ্ক নাছিল, বিশ্বাসৰ সৈতে ইয়াৰ কোনো সম্পৰ্ক নাছিল। এই মূৰ্তিবোৰ ঘূৰাই অনাটো আমাৰ ভাৰত মাতৃৰ প্ৰতি কৰ্তব্য। এই মূৰ্তিবোৰত ভাৰতৰ আত্মাৰ, বিশ্বাসৰ এটা অংশ আছে। এইবোৰৰ এক সাংস্কৃতিক-ঐতিহাসিক গুৰুত্বও আছে। এই বাধ্যবাধকতা উপলব্ধি কৰি ভাৰতে ইয়াৰ প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধি কৰিছে। আৰু ইয়াৰ এটা কাৰণ এয়া আছিল য়ে চুৰি কৰাৰ যি প্ৰৱণতা আছিল তাতো এক ভয়ৰ সৃষ্টি হৈছিল। যিবোৰ দেশলৈ এই মূৰ্তিবোৰ চুৰি কৰি কাঢ়ি নিয়া হৈছিল, এতিয়া তেওঁলোকে অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল যে ভাৰতৰ সৈতে সম্পৰ্কত ছফ্ট পাৱাৰৰ কূটনৈতিক মাধ্যমতো ইয়াৰ যথেষ্ট গুৰুত্ব থাকিব পাৰে। যিহেতু ভাৰতৰ অনুভূতি ইয়াৰ সৈতে জড়িত, ভাৰতৰ বিশ্বাস ইয়াৰ সৈতে জড়িত, আৰু এক প্ৰকাৰে, ই জনসাধাৰণৰ মাজত সম্পৰ্কতো যথেষ্ট শক্তিৰ সৃষ্টি কৰে। মাত্ৰ কেইদিনমান পূৰ্বে, আপোনালোকে নিশ্চয় দেখিছে, কাশীৰ পৰা চুৰি হোৱা মাতৃ অন্নপূৰ্ণা দেৱীৰ মূৰ্তিটোও ঘূৰাই অনা হৈছে। এইটো ভাৰতৰ প্ৰতি পৰিৱৰ্তনশীল গোলকীয় দৃষ্টিভংগীৰ এটা উদাহৰণ। ২০১৩ চনলৈ, প্ৰায় ১৩ টা মূৰ্তি ভাৰতলৈ ঘূৰাই অনা হৈছিল। কিন্তু, যোৱা সাত বছৰত, ভাৰতে সফলতাৰে ২০০ত কৈও অধিক মূল্যৱান মূৰ্তি ঘূৰাই আনিছে। আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য, ব্ৰিটেইন, হ'লেণ্ড, ফ্ৰাঞ্চ, কানাডা, জাৰ্মানী, ছিংগাপুৰ, এনে বহুতো দেশে ভাৰতৰ এই মনোভাৱ বুজি পাইছে আৰু আমাক মূৰ্তিবোৰ ঘূৰাই অনাত সহায় কৰিছে। যেতিয়া মই যোৱা বছৰ ছেপ্টেম্বৰত আমেৰিকালৈ গৈছিলো, মই বহুতো পুৰণি মূৰ্তি আৰু সাংস্কৃতিক গুৰুত্ব থকা বহুতো বস্তু লাভ কৰিছিলো। যেতিয়া দেশৰ এক মূল্যৱান ঐতিহ্য ঘূৰাই দিয়া হয়, এয়া স্বাভাৱিক যে যিসকলৰ ইতিহাসত বিশ্বাস আছে, যিসকলৰ পুৰাতত্ত্বৰ ওপৰত বিশ্বাস আছে, বিশ্বাস আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত, আৰু এজন ভাৰতীয় হিচাপে, আমি সকলোৱে সন্তুষ্টি পোৱাটো অতি স্বাভাৱিক।
বন্ধুসকল, ভাৰতীয় সংস্কৃতি আৰু আমাৰ ঐতিহ্যৰ বিষয়ে ক'বলৈ যোৱাৰ মুহূৰ্তত, মই আজি 'মন কী বাত'ত দুজন লোকৰ সৈতে আপোনালোকক পৰিচয় কৰাই দিব বিচাৰো। আজিকালি, তাঞ্জানিয়াৰ দুগৰাকী ভাই-ভনী, কিলি পল আৰু তেওঁৰ ভগ্নী নিমা, ফেচবুক, টুইটাৰ আৰু ইনষ্টাগ্ৰামত চৰ্চাত আছে, আৰু মই নিশ্চিত যে আপোনালোকেও তেওঁলোকৰ বিষয়ে শুনিছে। তেওঁলোকৰ ভাৰতীয় সংগীতৰ প্ৰতি আগ্ৰহ আছে, এক আদৰ আছে আৰু সেয়েহে তেওঁলোক অতি জনপ্ৰিয়ও। তেওঁলোকৰ লিপ চিংকৰ ভংগীমাই দেখুৱায় যে তেওঁলোকে ইয়াৰ বাবে কিমান পৰিশ্ৰম কৰে। শেহতীয়াকৈ, গণতন্ত্ৰ দিৱস উপলক্ষে তেওঁলোকৰ আমাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীত 'জন গণ মন' গাই থকাৰ ভিডিঅ' ভাইৰেল হৈছিল। কেইদিনমান আগতে, তেওঁলোকে লতা দিদিক এটা গান গাই সমৃদ্ধ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰিছিল। এই আশ্চৰ্যজনক সৃজনশীলতাৰ বাবে মই এই দুই ভাই-ভনী কিলি আৰু নীমাক যথেষ্ট প্ৰশংসা কৰো। তেওঁলোকক কেইদিনমান পূৰ্বে তাঞ্জানিয়াৰ ভাৰতীয় দূতাবাসতো সন্মানিত কৰা হৈছিল। ভাৰতীয় সংগীতৰ যাদু এনেকুৱা এটা বস্তু যিয়ে সকলোকে আকৰ্ষিত কৰে। মোৰ মনত আছে, কেইবছৰমান আগতে, বিশ্বৰ ১৫০খনত কৈও অধিক দেশৰ গায়ক আৰু সংগীতজ্ঞসকলে তেওঁলোকৰ নিজ নিজ দেশত সফলতাৰে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিছিল, তেওঁলোকৰ নিজা নিজা পোছাকত, মহাত্মা গান্ধীৰ প্ৰিয় স্তৱক, 'বৈষ্ণৱ জন' গানটো সফলতাৰে গাইছিল।
আজি, যেতিয়া ভাৰতে ইয়াৰ স্বাধীনতাৰ ৭৫তম বৰ্ষৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ উৎসৱ উদযাপন কৰি আছে, তেতিয়া দেশপ্ৰেমমূলক গীতৰ ওপৰত এনে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিব পাৰি। বিদেশী নাগৰিক, সেই ঠাইৰ বিখ্যাত গায়কসকলক ভাৰতীয় দেশপ্ৰেমমূলক গান গাবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাওক। কেৱল সেয়াই নহয়, যদি তাঞ্জানিয়াৰ কিলি আৰু নীমাই ভাৰতৰ গানবোৰত এনেদৰে লিপ চিংক কৰিব পাৰে, তেন্তে মোৰ দেশত, আমাৰ দেশৰ বহুতো ভাষাত, তামিল গানত কোনো গুজৰাটী শিশুৱে, কেৰালাৰ শিশুৱে অসমীয়া গীতত, কানাড়া শিশুৱে জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ গানত এনে কিয় নকৰে? আমি এনে এক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰিব পাৰোঁ য'ত আমি 'এক ভাৰত- শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত' অনুভৱ কৰিবলৈ সক্ষম হ'ম। কেৱল এয়াই নহয়, আমি নিশ্চিতভাৱে স্বাধীনতাৰ অমৃত মহোৎসৱক এক নতুন ধৰণে উদযাপন কৰিব পাৰোঁ। মই দেশৰ যুৱপ্ৰজন্মক অনুৰোধ জনাইছো, আহক, নিজৰ ধৰণে ভাৰতীয় ভাষাৰ জনপ্ৰিয় গানৰ ভিডিঅ' বনাওঁ, আপুনি অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিব। আৰু দেশৰ বৈচিত্ৰ্যবোৰ নতুন প্ৰজন্মৰ সৈতে পৰিচয় কৰাই দিয়া হ'ব।
মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, মাত্ৰ কেইদিনমান পূৰ্বে, আমি মাতৃভাষা দিৱস উদযাপন কৰিছিলো। যিসকল বিদ্বান তেওঁলোকে মাতৃভাষা শব্দটো ক'ৰ পৰা আহিছে, কেনেকৈ ইয়াৰ উৎপত্তি হৈছিল সেই বিষয়ে বহুতো শৈক্ষিক তথ্য প্ৰদান কৰিব পাৰে। মই মাতৃভাষাৰ বাবে এয়াই ক'ম যে আমাৰ মাতৃয়ে আমাৰ জীৱন গঢ়ি তোলাৰ দৰে, মাতৃভাষাইও আমাৰ জীৱন গঢ়ে। মাতৃ আৰু মাতৃভাষাই একেলগে জীৱনৰ ভেঁটি শক্তিশালী কৰি তোলে, চিৰঞ্জীৱী কৰি তোলে। যেনেদৰে, আমি আমাৰ মাক এৰিব নোৱাৰো, একেদৰে, আমি আমাৰ মাতৃভাষাও এৰিব নোৱাৰো। মোৰ বহু বছৰ আগৰ এটা কথা মনত পৰিছে, যেতিয়া মই আমেৰিকালৈ যাবলগীয়া হৈছিল, মই বিভিন্ন পৰিয়ালক লগ পোৱাৰ সুযোগ পাইছিলো, এবাৰ মই তেলেগু পৰিয়াল এটাক লগ পাইছিলো আৰু মই তাত এটা অতি সুখী দৃশ্য দেখিবলৈ পাইছিলো। তেওঁলোকে মোক কৈছিল যে আমি পৰিয়ালত এটা নিয়ম প্ৰস্তুত কৰিছো যে যিমানেই কাম কৰা নহওক কিয়, কিন্তু যদি আমি চহৰৰ বাহিৰত নাথাকো, তেন্তে পৰিয়ালৰ সকলো সদস্যই ৰাতিৰ আহাৰ, মেজত বহি একেলগে খাব আৰু দ্বিতীয়তে ডিনাৰ টেবুলত সকলোৱে তেলেগু ভাষাত কথা পাতিব। তাত জন্ম গ্ৰহণ কৰা শিশুসকলৰ বাবেও এইটো নিয়ম আছিল। পৰিয়ালটোৰ মাতৃভাষাৰ প্ৰতি থকা এই মৰম দেখি মই অতিশয় প্ৰভাৱিত হৈছিলোঁ।
বন্ধুসকল, স্বাধীনতাৰ ৭৫ বছৰৰ পিছতো, কিছুমান লোকে এতিয়াও এনে এক মানসিক সংঘাতত বাস কৰি আছে যাৰ বাবে তেওঁলোকৰ ভাষা, তেওঁলোকৰ পোছাক, তেওঁলোকৰ খাদ্যৰ বিষয়ে তেওঁলোকৰ মনত দ্বিধাৰ সৃষ্টি হৈছে, আনহাতে, পৃথিৱীৰ আন কোনো ঠাইত, এনে নহয়। এইটো আমাৰ মাতৃভাষা, আমি ইয়াক গৌৰৱেৰে কোৱা উচিত। আৰু, আমাৰ ভাৰত ভাষাৰ ক্ষেত্ৰত ইমান সমৃদ্ধ যে ইয়াক তুলনা কৰিব নোৱাৰি। আমাৰ ভাষাবোৰৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সৌন্দৰ্য হৈছে কাশ্মীৰৰ পৰা কন্যাকুমাৰীলৈকে, কচ্ছৰ পৰা কোহিমালৈকে, শ শ ভাষা, হাজাৰ হাজাৰ উপভাষা ইটো সিটোৰ পৰা পৃথক কিন্তু ইটোৱে সিটোৰ মাজত অন্তৰ্ভুক্ত হৈ আছে - ভাষা বহুত - আৱেগ এক। বহু শতাব্দী ধৰি আমাৰ ভাষাবোৰে ইজনে সিজনৰ পৰা শিকি আহিছে, নিজকে সংশোধিত কৰি আহিছে, ইজনে সিজনক বিকশিত কৰি আহিছে। ভাৰতৰ পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ পুৰণি ভাষা হৈছে তামিল আৰু প্ৰতিজন ভাৰতীয়ই গৌৰৱান্বিত হোৱা উচিত যে আমাৰ ওচৰত বিশ্বৰ ইমান ডাঙৰ ঐতিহ্য আছে। একেদৰে, যিদৰে বহু পুৰণি ধৰ্মতত্ত্ব আছে, ইয়াৰ অভিব্যক্তি আমাৰ সংস্কৃত ভাষাতো আছে। ভাৰতৰ লোকসকল, ১২১ প্ৰকাৰৰ মাতৃভাষাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত আৰু ইয়াৰে ১৪টা এনে ভাষা আছে যিবোৰ দৈনন্দিন জীৱনত এক কোটিতকৈও অধিক লোকে ব্যৱহাৰ কৰে। অৰ্থাৎ, বহুতো ইউৰোপীয় দেশৰ মুঠ জনসংখ্যাও ইমান নাই য’ত ১৪টা বিভিন্ন ভাষাত অধিক লোক আমাৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ আছে। ২০১৯ চনত, হিন্দী বিশ্বৰ আটাইতকৈ কথিত ভাষাবোৰৰ ভিতৰত তৃতীয় স্থানত আছিল। প্ৰতিজন ভাৰতীয়ই ইয়াৰ বাবে গৌৰৱান্বিত হোৱা উচিত। ভাষা কেৱল অভিব্যক্তিৰ মাধ্যম নহয়, লগতে সমাজৰ ভাষা, সংস্কৃতি আৰু ঐতিহ্য ৰক্ষা কৰাৰ বাবেও কাম কৰে। সেই একেই ভাষাৰ ঐতিহ্য ৰক্ষাৰ কাম চুৰিনামত সুৰজন পাৰোহিজীয়ে কৰি আছে। এই মাহৰ ২ তাৰিখে, তেওঁ ৮৪ বছৰীয়া হৈছিল। তেওঁৰ পূৰ্বপুৰুষসকল বছৰ আগতে হাজাৰ হাজাৰ শ্ৰমিকৰ সৈতে জীৱিকাৰ বাবে চুৰিনামলৈ গৈছিল। সুৰজন পাৰোহিজীয়ে হিন্দীত খুব ভাল কবিতা লিখে, তেওঁৰ নাম তাত থকা ৰাষ্ট্ৰীয় কবিসকলৰ মাজত লোৱা হয়। অৰ্থাৎ আজিও হিন্দুস্তানে তেওঁৰ হৃদয়ত স্পন্দন কৰে, তেওঁৰ কাৰ্য্যত হিন্দুস্তানী মাটিৰ সুবাস আছে। চুৰিনামৰ মানুহে সুৰজান পাৰোহীজীৰ নামত এটা সংগ্ৰহালয়ো নিৰ্মাণ কৰিছে। এয়া মোৰ বাবে অতিশয় সুখৰ কথা যে ২০১৫ চনত মই তেওঁক সন্মান জনোৱাৰ সুযোগ পাইছিলো।
‘‘সৰ্বে মাৰাঠী বন্ধু ভগিনিনামাৰাঠী ভাষা দিনাচ্যা হাৰ্দিক শুভেচ্ছা ৷’’
এয়া মাৰাঠী কবিৰাজ বিষ্ণু বামন শিৰৱাডকৰ জী, শ্ৰীমান কুসুমাগ্ৰজ জীৰ প্ৰতি সমৰ্পিত ৷ আজি কুসুমাগ্ৰজজীৰ জন্ম জয়ন্তী ৷ কুসুমাগ্ৰজ জীয়ে মাৰাঠীত অনেক কবিতা লিখিছে, অনেক নাটক লিখিছে, মাৰাঠী সাহিত্যক নতুন উচ্চতাত অৱৰোহণ কৰাইছে ৷
বন্ধুসকল, আমাৰ ভাষাৰ নিজা গুণ আছে, মাতৃভাষাৰ নিজা বিজ্ঞান আছে। এই বিজ্ঞান বুজি কেৱল ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতিয়ে স্থানীয় ভাষাত অধ্যয়নৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। আমাৰ পেছাদাৰী পাঠ্যক্ৰমবোৰ স্থানীয় ভাষাতো শিকোৱা উচিত, এইটো চেষ্টা কৰা হৈছে। স্বাধীনতাৰ অমৃত সময়ত, আমি সকলোৱে একেলগে এই প্ৰচেষ্টাবোৰক যথেষ্ট গতি দিয়া উচিত, ই হৈছে আত্মসন্মানৰ কাম। মই বিচাৰোঁ যে আপুনি যি মাতৃভাষাতেই কথা কয় ইয়াৰ গুণাগুণৰ বিষয়ে জানক আৰু কিবা নহয় কিবা লিখক।
বন্ধুসকল, কিছুদিন পূৰ্বে মই মোৰ বন্ধু আৰু কেনিয়াৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ৰায়লা ওডিংগাক লগ পাইছিলো। এই সাক্ষাৎ আকৰ্ষণীয় আছিল, কিন্তু অতি আৱেগিক আছিল। আমি বহুত ভাল বন্ধু, আমি বহুত মুকলিকৈ কথা পাতিব পাৰোঁ। যেতিয়া আমি দুয়ো কথা পাতি আছিলো, ওডিংগাজীয়ে তেওঁৰ কন্যাৰ বিষয়ে কৈছিল। তেওঁৰ কন্যা ৰোজমেৰীৰ মস্তিষ্কৰ টিউমাৰ হৈছিল আৰু ইয়াৰ বাবে, তেওঁ কন্যাৰ অস্ত্ৰোপচাৰ কৰিবলগীয়া হৈছিল। কিন্তু, ইয়াৰ এটা পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আছিল যে ৰোজমেৰীৰ চকুৰ জ্যোতি প্ৰায় নোহোৱা হৈ গৈছিল। এতিয়া আপুনি কল্পনা কৰিব পাৰে যে সেই ছোৱালীজনীৰ কি অৱস্থা হৈছিল আৰু আমি এজন পিতৃৰ পৰিস্থিতি অনুমান কৰিব পাৰোঁ, তেওঁৰ অনুভূতি বুজিব পাৰোঁ। পৃথিৱীত এনে কোনো ডাঙৰ দেশ নাই, ডাঙৰ চিকিৎসালয় নাই য'ত তেওঁ নিজৰ জীয়েকৰ চিকিৎসাৰ বাবে যথাসাধ্য চেষ্টা কৰা নাই। কিন্তু কোনো সফলতা পোৱা নাছিল আৰু এক প্ৰকাৰে সকলো আশা এৰি দিয়া হৈছিল, গোটেই ঘৰত হতাশাৰ পৰিৱেশ হৈ পৰিছিল। ইয়াৰ মাজতে, কোনোবাই তেওঁক ভাৰতত আয়ুৰ্বেদৰ চিকিৎসাৰ বাবে আহিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল আৰু তেওঁ বহুত কৰিছিল, তেওঁ ভাগৰি পৰিছিল, তথাপিও তেওঁ ভাবিছিল এবাৰ চেষ্টা কৰি চোৱা যাওক। তেওঁ ভাৰতলৈ আহিছিল, জীয়েকক কেৰালাৰ এখন আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসালয়ত চিকিৎসা কৰাবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। মোৰ ছোৱালী ইয়াত বহুদিন ধৰি আছিল। আয়ুৰ্বেদৰ এই চিকিৎসাৰ প্ৰভাৱ এনে আছিল যে ৰোজমেৰীৰ দৃষ্টিশক্তি যথেষ্ট পৰিমাণে ঘূৰি আহিছিল। আপুনি কল্পনা কৰিব পাৰে, যেন এটা নতুন জীৱন পোৱা গৈছিল আৰু তাৰ পিছতে চকুৰ জ্যোতি ৰোজমেৰীৰ জীৱনলৈ ঘূৰি আহিছিল। কিন্তু গোটেই পৰিয়ালটোলৈ যেন এক নতুন জীৱন ঘূৰি আহিছিল আৰু ওডিংগাজী ইমান আৱেগিক হৈ পৰিছিল আৰু মোক কৈছিল যে তেওঁ ভাৰতৰ আয়ুৰ্বেদৰ জ্ঞান বিজ্ঞান, কেনিয়ালৈ লৈ যোৱাটো বিচাৰিছিল। ইয়াৰ ঔষধি উদ্ভিদবোৰৰ খেতি কৰিব আৰু তেওঁলোকে ইয়াৰ সুবিধা অধিক লোকৰ ওচৰত প্ৰদান কৰিবলৈ যথাসাধ্য চেষ্টা কৰিব। এইটো মোৰ বাবে গৌৰৱৰ বিষয় যে আমাৰ ভূমি আৰু পৰম্পৰাই কাৰোবাৰ জীৱনৰ ইমান ডাঙৰ কষ্ট আঁতৰাই পেলাইছে। আপুনিও এইটো শুনি সুখী হ'ব। কোন ভাৰতীয় হ'ব যিয়ে ইয়াৰ বাবে গৌৰৱান্বিত নহ’ব? আমি সকলোৱে জানো যে কেৱল ওডিংগাজীয়েই নহয়, বিশ্বৰ লাখ লাখ মানুহে একেধৰণে আয়ুৰ্বেদৰ পৰা লাভান্বিত হৈছে।
ব্ৰিটেইনৰ ৰাজকুমাৰ চাৰ্লছো আয়ুৰ্বেদৰ অন্যতম ডাঙৰ প্ৰশংসক। যেতিয়াই মই তেওঁক লগ পাওঁ, তেওঁ নিশ্চিতভাৱে আয়ুৰ্বেদৰ কথা উল্লেখ কৰে। তেওঁ ভাৰতৰ বহুতো আয়ুৰ্বেদিক প্ৰতিষ্ঠানৰ বিষয়েও অৱগত।
বন্ধুসকল, যোৱা সাত বছৰত দেশত আয়ুৰ্বেদৰ প্ৰচাৰৰ প্ৰতি যথেষ্ট মনোযোগ দিয়া হৈছে। আয়ুষ মন্ত্ৰালয় গঠনে আমাৰ পৰম্পৰাগত ঔষধ আৰু স্বাস্থ্য পদ্ধতিক জনপ্ৰিয় কৰাৰ আমাৰ সংকল্পক অধিক শক্তিশালী কৰিছে। মই অত্যন্ত সুখী যে শেহতীয়াকৈ আয়ুৰ্বেদৰ ক্ষেত্ৰত বহুতো নতুন ষ্টাৰ্ট-আপ আহিছে। আয়ুষ ষ্টাৰ্ট-আপৰ প্ৰত্যাহ্বান এই মাহৰ আৰম্ভণিতে আৰম্ভ হৈছিল। এই প্ৰত্যাহ্বানৰ লক্ষ্য হৈছে এই ক্ষেত্ৰত কাম কৰা ষ্টাৰ্ট-আপবোৰ চিনাক্ত কৰা আৰু সমৰ্থন কৰা। মই এই ক্ষেত্ৰত কাম কৰা যুৱক-যুৱতীসকলক এই প্ৰত্যাহ্বানত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনাইছো।
বন্ধুসকল, এবাৰ মানুহে একেলগে কিবা কৰিবলৈ দৃঢ় সংকল্প লোৱাৰ পিছত, তেওঁলোকে আশ্চৰ্যকৰ কাম কৰে। সমাজত বহুতো গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন ঘটিছে, য'ত জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণৰ ব্যাপক প্ৰচেষ্টাই এক বৃহৎ ভূমিকা পালন কৰিছে। কাশ্মীৰৰ শ্ৰীনগৰত "মিছন জল থল" নামৰ এনে এক গণ আন্দোলন চলি আছে। শ্ৰীনগৰৰ হ্ৰদ আৰু পুখুৰীবোৰ পৰিষ্কাৰ কৰা আৰু এইবোৰৰ পুৰণি গৌৰৱ ঘূৰাই অনাৰ এইটো এক অনন্য প্ৰয়াস। "মিছন জল থল"ৰ গুৰুত্ব হৈছে "দক্ষ সাৰাংশ" আৰু "গিল সাৰ"ৰ ওপৰত। জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণৰ লগতে, ইয়াত প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ পৰাও যথেষ্ট সহায় লোৱা হৈছে। বেদখল ক'ত হৈছে, অবৈধ নিৰ্মাণ ক'ত হৈছে জানিবলৈ এই অঞ্চলটোৰ এক পুংখানুপুংখ জৰীপ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ লগতে প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনা আঁতৰোৱা আৰু আৱৰ্জনা পৰিষ্কাৰ কৰাৰ বাবেও এক অভিযান আৰম্ভ কৰা হয়। অভিযানৰ দ্বিতীয় পৰ্যায়ত, পুৰণি পানীৰ চেনেল আৰু হ্ৰদ ভৰ্তি কৰা ১৯টা জুৰি পুনৰুদ্ধাৰ কৰাৰ বাবেও যথেষ্ট প্ৰচেষ্টা কৰা হৈছিল। এই পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে অধিক সজাগতা বিয়পাবলৈ, স্থানীয় লোক আৰু যুৱসকলক জলদূত হিচাপে কামত লগোৱা হৈছিল। এতিয়া ইয়াত থকা স্থানীয় লোকসকলেও "গিল সাৰ হ্ৰদ"ত পৰিভ্ৰমী চৰাই আৰু মাছৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰি ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰি আছে আৰু ইয়াক দেখি সুখীও হৈছে। এই আশ্চৰ্যকৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে মই শ্ৰীনগৰৰ জনসাধাৰণক অভিনন্দন জনাইছো।
বন্ধুসকল, আঠ বছৰ পূৰ্বে দেশত আৰম্ভ হোৱা 'স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান', সময়ৰ লগে লগে, ই সম্প্ৰসাৰিত হৈছিল, নতুন উদ্ভাৱনও যোগ কৰা হৈছিল। যদি আপুনি ভাৰতৰ যিকোনো ঠাইলৈ যায়, আপুনি দেখিব যে সকলো ঠাইতে পৰিষ্কাৰ পৰিচ্ছন্নতা প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে কিছু প্ৰয়াস কৰা হৈছে। মই অসমৰ কোকৰাঝাৰত এনে এক প্ৰচেষ্টাৰ বিষয়ে জানিব পাৰিছো। ইয়াত প্ৰাতঃভ্ৰমণকাৰীৰ এটা দলে 'পৰিষ্কাৰ আৰু সেউজীয়া কোকৰাঝাৰ' অভিযানৰ অধীনত এটা অতি প্ৰশংসনীয় পদক্ষেপ লৈছে। তেওঁলোক সকলোৱে নতুন ফ্লাইঅভাৰ এলেকাত তিনি কিলোমিটাৰ দীঘল পথটো পৰিষ্কাৰ কৰি পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ এক প্ৰেৰণাদায়ক বাৰ্তা প্ৰদান কৰিছিল। একেদৰে, বিশাখাপট্টনমত 'স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান'ৰ অধীনত, পলিথিনৰ পৰিৱৰ্তে কাপোৰৰ মোনাৰ প্ৰচাৰ কৰা হৈছে। পৰিৱেশ পৰিষ্কাৰ কৰি ৰখাৰ বাবে ইয়াত মানুহে এবাৰ ব্যৱহৃত প্লাষ্টিক সামগ্ৰীৰ বিৰুদ্ধেও প্ৰচাৰ চলাই আছে। একে সময়তে, এই লোকসকলে ঘৰত আৱৰ্জনা পৃথক কৰাৰ বাবে সজাগতা প্ৰচাৰ কৰিছে। মুম্বাইৰ সোমাইয়া মহাবিদ্যালয়ৰ শিক্ষাৰ্থীসকলেও তেওঁলোকৰ পৰিষ্কাৰ পৰিচ্ছন্নতাৰ অভিযানত সৌন্দৰ্যক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে। তেওঁলোকে কল্যাণ ৰেল ষ্টেচনৰ দেৱালবোৰ সুন্দৰ চিত্ৰৰে সজাইছে। ৰাজস্থানৰ চৱাই মাধোপুৰৰ অনুপ্ৰেৰণাদায়ক উদাহৰণো মোৰ দৃষ্টিগোচৰ হৈছে। ইয়াত যুৱচামে ৰণথম্বোৰত 'মিছন বিট প্লাষ্টিক' নামৰ এটা অভিযান আৰম্ভ কৰিছে। য'ত ৰণথম্বোৰৰ অৰণ্যৰ পৰা প্লাষ্টিক আৰু পলিথিন আঁতৰ কৰা হৈছে ৷
সকলোৰে এই প্ৰচেষ্টাই দেশত জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণ শক্তিশালী কৰে আৰু যেতিয়া জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণ হয়, আটাইতকৈ ডাঙৰ লক্ষ্যবোৰ নিশ্চিতভাৱে পূৰণ হয়।
মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, আজিৰ পৰা কেইদিনমানৰ ভিতৰতে 'আন্তৰ্জাতিক মহিলা দিৱস', সমগ্ৰ বিশ্বতে উদযাপন কৰা হ'ব ৷ মহিলাসকলৰ সাহস, দক্ষতা আৰু প্ৰতিভাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বহুতো উদাহৰণ আমি নিৰন্তৰে 'মন কী বাত'ত ভাগ বতৰা কৰি আহিছো। আজি, স্কিল ইণ্ডিয়া, স্ব-সহায়ক গোট, বা ক্ষুদ্ৰ আৰু ডাঙৰ উদ্যোগেই হওক, মহিলাসকলে সকলো ঠাইতে আগভাগ লৈছে। আপুনি যি ক্ষেত্ৰতেই চাওক, মহিলাসকলে পুৰণি পৌৰাণিক অন্ধবিশ্বাসবোৰবোৰ দলিয়াই পেলাইছে। আজি আমাৰ দেশত, সংসদৰ পৰা পঞ্চায়তলৈকে বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত, মহিলাসকলে নতুন উচ্চতা লাভ কৰিছে। আনকি সেনাবাহিনীতো, কন্যাসকলে এতিয়া নতুন আৰু ডাঙৰ ভূমিকাত দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰিছে, আৰু দেশৰ নিৰাপত্তা ৰক্ষা কৰিছে। যোৱা মাহত গণৰাজ্য দিৱসত আমি দেখিছিলো যে আধুনিক যুঁজাৰু বিমানবোৰো কন্যাসকলে উৰুৱাইছে। দেশখনত সৈনিক বিদ্যালয়ত ছোৱালীৰ নামভৰ্তিৰ ওপৰত থকা নিষেধাজ্ঞাও প্ৰত্যাহাৰ কৰা হৈছে, আৰু সমগ্ৰ দেশৰ ছোৱালীয়ে সৈনিক বিদ্যালয়ত নামভৰ্তি কৰিছে। একেদৰে, ষ্টাৰ্ট-আপ পৃথিৱীখনলৈ চাওক, যোৱা বছৰবোৰত, দেশত, হাজাৰ হাজাৰ নতুন ষ্টাৰ্ট-আপ আৰম্ভ হৈছে। ইয়াৰে প্ৰায় অৰ্ধেক ষ্টাৰ্ট-আপত পৰিচালকৰ ভূমিকাত মহিলাই অংশগ্ৰহণ কৰিছে। শেহতীয়াকৈ মহিলাসকলৰ বাবে মাতৃত্বকালীন ছুটি বৃদ্ধি কৰাৰ দৰে সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে। দেশখনে পুত্ৰ আৰু কন্যাক সমান অধিকাৰ দি বিবাহৰ বয়স সমান কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলাই আছে। এইটোৱে প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰতে মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰিছে। আপুনি দেশত আন এটা পৰিৱৰ্তন ঘটি থকা দেখিব! এই পৰিৱৰ্তন হৈছে – আমাৰ সামাজিক প্ৰচাৰৰ সফলতা। 'বেটি বচাও, বেটি পঢ়াও'ৰ সফলতাৰ কথায়েই ধৰি লওক, আজি দেশৰ লিংগ অনুপাত উন্নত হৈছে। স্কুললৈ যোৱা ছোৱালীৰ সংখ্যাও বৃদ্ধি হৈছে। আমাৰ ছোৱালীবোৰে মাজত স্কুল এৰি নোযোৱাটোও আমাৰ দায়িত্ব। একেদৰে, 'স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান'ৰ অধীনত, দেশৰ মহিলাসকলক মুকলিত শৌচৰ পৰা মুক্ত কৰা হৈছে। তিনি তালাকৰ দৰে সামাজিক কুফলৰো সমাপ্তি ঘটিছে। তিনি তালাকৰ বিৰুদ্ধে আইন অহাৰ পিছৰে পৰা দেশত তিনি তালাকৰ ঘটনা ৮০ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। ইমান কম সময়ৰ ভিতৰত এই পৰিৱৰ্তনবোৰ কেনেকৈ হৈছে? এই পৰিৱৰ্তন হ’বলৈ ধৰিছে কাৰণ আমাৰ দেশত পৰিৱৰ্তন আৰু প্ৰগতিশীল প্ৰচেষ্টাৰ বাবে এতিয়া মহিলাসকলে নিজেই নেতৃত্ব দিছে।
মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, কাইলৈ ২৮ ফেব্ৰুৱাৰীত 'ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান দিৱস'। এই দিনটো ৰমণ প্ৰভাৱৰ আৱিষ্কাৰৰ বাবেও জনাজাত। মই চি ভি ৰমণজীৰ সৈতে, আমাৰ বৈজ্ঞানিক যাত্ৰা সমৃদ্ধ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়োৱা সকলো বিজ্ঞানীক মই সন্মানসহকাৰে শ্ৰদ্ধা জনাইছো। বন্ধুসকল, প্ৰযুক্তিয়ে আমাৰ জীৱনৰ সুগমতা আৰু সৰলতাত যথেষ্ট স্থান লাভ কৰিছে। কোনটো প্ৰযুক্তি ভাল, কোনটো প্ৰযুক্তিৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ ব্যৱহাৰ কি, আমি সকলোৱে এই সকলোবোৰ বিষয়ৰ সৈতে অতি পৰিচিত। কিন্তু, এইটোও সঁচা যে আমাৰ পৰিয়ালৰ সন্তানে সেই প্ৰযুক্তিৰ আধাৰ কি, ইয়াৰ আঁৰৰ বিজ্ঞান কি তাৰ প্ৰতি আমাৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ নকৰে। এই বিজ্ঞান দিৱসত, মই সকলো পৰিয়ালক অনুৰোধ জনাইছো যে তেওঁলোকে নিশ্চিতভাৱে তেওঁলোকৰ সন্তানৰ মাজত বৈজ্ঞানিক স্বভাৱ বিকাশৰ বাবে সৰু সৰু প্ৰচেষ্টাৰে আৰম্ভ কৰিব পাৰে, এতিয়া যেনেকৈ দেখা নোপোৱা হ’লে চশমা পিন্ধাৰ পিছত কিদৰে পৰিষ্কাৰভাৱে দেখা যায়, শিশুসকলক ইয়াৰ আঁৰৰ বিজ্ঞান কি সেয়া সহজে বুজাব পাৰে। কেৱল চশমা লগাওক, চাওক, উপভোগ কৰক, ইমানেই নহয়। এই মুহূৰ্তত, আৰামেৰে আপুনি তেওঁক এখন সৰু কাগজত জনাব পাৰে। এতিয়া মোবাইল কেনেদৰে ফোন ব্যৱহাৰ কৰে, কেলকুলেটৰে কেনেদৰে কাম কৰে, ৰিমোট কণ্ট্ৰোলে কেনেদৰে কাম কৰে, চেন্সৰবোৰ কি? এই বৈজ্ঞানিক বিষয়বোৰ ঘৰত আলোচনা কৰা হৈছে নে? হয়তো অতি সহজে, আমি এই বস্তুবোৰৰ আঁৰৰ বিজ্ঞান কি, বিজ্ঞানৰ কাম কি, এয়া বুজাব পাৰোঁ। আমি কেতিয়াবা শিশুসকলৰ সৈতে একেলগে আকাশ চাইছো নেকি? নিশাৰ তৰাবোৰৰ বিষয়ে নিশ্চয় কথা পতা হয়। বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ নক্ষত্ৰমণ্ডল দেখা যায়, সেইবোৰৰ বিষয়ে কওক। এনে কৰাৰ দ্বাৰা, আপুনি শিশুৰ মনত পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ প্ৰতি এক নতুন প্ৰৱণতা সৃষ্টি কৰিব পাৰে। আজিকালি, এনে বহুতো এপ্প আছে যিয়ে আপোনাক তৰা আৰু গ্ৰহবোৰ চিনাক্ত কৰিবলৈ সুবিধা দিয়ে, বা, আপুনি আকাশত দৃশ্যমান তৰাৰ বিষয়েও জানিব পাৰে। মই ষ্টাৰ্ট-আপবোৰকো ক'ম যে আপোনালোকে ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণৰ সৈতে সম্পৰ্কিত কামত আপোনালোকৰ দক্ষতা আৰু বৈজ্ঞানিক চৰিত্ৰও ব্যৱহাৰ কৰা উচিত। এইটো দেশৰ প্ৰতি আমাৰ সামূহিক বৈজ্ঞানিক দায়বদ্ধতাও। আজিকালি মই দেখিছোঁ যে আমাৰ ষ্টাৰ্ট-আপবোৰে ভাৰ্চুৱেল বাস্তৱতাৰ পৃথিৱীত এক মহান কাম কৰি আছে। ভাৰ্চুৱেল শ্ৰেণীৰ এই যুগত, শিশুসকলৰ কথা মনত ৰাখি এনে এটা ভাৰ্চুৱেল পৰীক্ষাগাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰি। আমি শিশুসকলক ভাৰ্চুৱেল ৰিয়েলিটীৰ জৰিয়তে ঘৰতে বহি ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ পৰীক্ষাগাৰৰ অভিজ্ঞতাও প্ৰদান কৰিব পাৰো। মই আমাৰ শিক্ষক আৰু অভিভাৱকসকলক সকলো শিক্ষাৰ্থী আৰু শিশুক প্ৰশ্ন সুধিবলৈ আৰু প্ৰশ্নবোৰৰ সঠিক উত্তৰ বিচাৰিবলৈ তেওঁলোকৰ সৈতে কাম কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিবলৈ অনুৰোধ জনাইছো। আজি মই ক’ৰোনাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজত ভাৰতীয় বিজ্ঞানীসকলৰ ভূমিকাকো প্ৰশংসা কৰিব বিচাৰো। তেওঁলোকৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ বাবেই মেড ইন ইণ্ডিয়া ভেকছিন নিৰ্মাণ কৰা সম্ভৱ হৈছিল, যি সমগ্ৰ বিশ্বক যথেষ্ট সহায় কৰিছে। এইটো মানৱতাৰ বাবে বিজ্ঞানৰ উপহাৰ।
মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, এইবাৰো আমি বহুতো বিষয় আলোচনা কৰিলো। অহা মাৰ্চ মাহত, বহুতো উৎসৱ আহি আছে - শিৱৰাত্ৰি আৰু এতিয়া কেইদিনমানৰ পিছত, আপোনালোক সকলোৱে হোলীৰ বাবে সাজু হ'ব। হোলী হৈছে এক উৎসৱ যিয়ে আমাক একত্ৰিত কৰে। ইয়াত, শত্ৰু, ঘৃণা, সৰু আৰু ডাঙৰৰ মাজৰ সকলো পাৰ্থক্য মচি পেলোৱা হয়। সেয়েহে, কোৱা হয় যে হোলীৰ ৰঙতকৈও অধিক ঘন, হোলীৰ গাঢ় ৰং, প্ৰেম আৰু সম্প্ৰীতিত আছে। হোলীত গুজিয়াৰ লগতে, সম্পৰ্কৰ এক অনন্য মিঠাও অনুভূত হয়। আমি এই সম্পৰ্কবোৰ অধিক শক্তিশালী কৰিব লাগিব আৰু সম্পৰ্কটো কেৱল আপোনাৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকলৰ সৈতেই নহয় বৰঞ্চ সেইসকলৰ সৈতেও যি আপোনাৰ বৃহৎ পৰিয়ালৰ এটা অংশ ৷ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ উপায়টোও আপুনি মনত ৰাখিব লাগিব। এইটো 'লোকেলৰ বাবে ভ’কেল'ৰ সৈতে উৎসৱ উদযাপন কৰাৰ উপায়। আপুনি উৎসৱবোৰত স্থানীয় সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰা উচিত, যাতে আপোনাৰ চাৰিওফালে বাস কৰা লোকসকলৰ জীৱন ৰং আৰু আনন্দেৰে পৰিপূৰ্ণ হয়। আমাৰ দেশখনে ক’ৰোনাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়া সফলতাৰ সৈতে, আৰু আগবাঢ়ি যোৱাৰ সৈতে, উৎসৱবোৰত উৎসাহো বহুগুণে বৃদ্ধি পাইছে। এই উৎসাহেৰে আমি আমাৰ উৎসৱ উদযাপন কৰিব লাগিব, আৰু একে সময়তে, আমি আমাৰ সাৱধানতা বজাই ৰাখিব লাগিব। মই আপোনালোকক অনাগত উৎসৱৰ বাবে শুভকামনা জনাইছো। মই সদায়েই আপোনালোকৰ কথা, আপোনালোকৰ চিঠি, আপোনালোকৰ বাৰ্তাৰ বাবে অপেক্ষা কৰিম। অশেষ ধন্যবাদ।
India has been successful in bringing back invaluable artifacts. #MannKiBaat pic.twitter.com/VUTez7Xzwc
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
Till the year 2013, nearly 13 idols had been brought back to India.
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
But, in the last seven years, India has successfully brought back more than 200 precious idols. #MannKiBaat pic.twitter.com/7fpz0rJpwL
PM @narendramodi mentions about Kili Paul and Neema, who have who created ripples on social media by lip syncing several Indian songs. #MannKiBaat pic.twitter.com/xa85sbI3vW
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
As a part of Azadi Ka Amrit Mahotsav, youth can make videos of popular songs of Indian languages in their own way. #MannKiBaat pic.twitter.com/LwBx5ZW4dB
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
जैसे हमारे जीवन को हमारी माँ गढ़ती है, वैसे ही, मातृभाषा भी, हमारे जीवन को गढ़ती है। #MannKiBaat pic.twitter.com/7mN3Bkfgn9
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
PM @narendramodi shares an anecdote when he had visited a Telugu family in America. #MannKiBaat pic.twitter.com/SFBtFnLxMX
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
India is so rich in terms of languages that it just cannot be compared. We must be proud of our diverse languages. #MannKiBaat pic.twitter.com/qF219UdsIt
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
भाषा, केवल अभिव्यक्ति का ही माध्यम नहीं है, बल्कि, भाषा, समाज की संस्कृति और विरासत को भी सहेजने का काम करती है। #MannKiBaat pic.twitter.com/Lzlnn8vItr
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
PM @narendramodi mentions about his meeting with former Prime Minister of Kenya, Raila Odinga.
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
This meeting was interesting as well as emotional. #MannKiBaat pic.twitter.com/b1GSjFU5GB
A lot of attention has been paid to the promotion of Ayurveda in the country. #MannKiBaat pic.twitter.com/v3OVKoA99r
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
A unique effort - 'Mission Jal Thal', is underway in Srinagar. It is a praiseworthy effort to clean the water bodies. #MannKiBaat pic.twitter.com/j44dHxW0v7
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
Wherever we go in India, we will find that some effort is being made towards Swachhata.
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
Here are some efforts... #MannKiBaat pic.twitter.com/f37w4NnGCB
From Parliament to Panchayat, women are reaching new heights in different fields. #MannKiBaat pic.twitter.com/uGkKhwqJnn
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
Tributes to Sir C.V. Raman #MannKiBaat pic.twitter.com/4lCmbnaFu4
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
We must focus on developing a scientific temperament among children. #MannKiBaat pic.twitter.com/8mp0Zhg8Jl
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
The role of Indian scientists in the fight against Corona is praiseworthy.
— PMO India (@PMOIndia) February 27, 2022
Due to their hard work, it was possible to manufacture the Made In India vaccine. #MannKiBaat pic.twitter.com/eov7br2hKh
